Morgunblaðið - 07.09.1988, Blaðsíða 53

rrrTrr» rryrrvTrvri
ttto a nrTT\rnrrrr?f
tt n a TCTTfTTn,fjr\»/r
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1988
Hjónaminning:
Jóhanna ogAgústA.
Siguijónsson, Seyðisfirði
Jóhanna
Fædd 2. maí 1920
Dáin 16. febrúar 1988
Ágúst Alexander
Fæddur 27. júní 1920
Dáinn 28. febrúar 1987
Það var tilfinnanlegt fyrir Seyðis-
§örð, þegar hjónin Jóhanna og
Ágúst Álexander féllu bæði frá með
skömmu millibili. Þó að nokkuð sé
liðið síðan, þá mun ég nú minnast
þessara merkishjóna, sem settu mik-
inn svip á byggðarlagið.
Jóhanna var frá Hvannasundi í
Viðarey í Færeyjum. Foreldrar henn-
ar voru merkishjónin Sunneva Pouls-
en og Paul Jóhannes Jóhannesson,
sem enn lifir í hárri elli, 96 ára.
Hann stundaði sjóróðra og lítinn
búskap og áttu þau hjónin 11 böm
og eru 7 á lífi. Hafði Jóhanna heitin
mikið samband við ættfólk sitt í
Færeyjum. Jóhanna lauk hjúkruna-
mámi árið 1944 og í maí 1945 kom
hún til Reyðarfjarðar, en var ráðin
sem hjúkrunarkona á Seyðisfjarð-
arspítala. Allar samgönguleiðir vom
ófærar og fór hún því fótgangandi,
ásamt vinkonu sinni, yfir Fagradal
til Egilsstaða og síðan þaðan yfír
Fjarðarheiði til Seyðisfjarðar. Þótti
þetta vel af sér vikið, enda kom fljótt
í ljós að hér var mikil atorkukona á
ferðinni, sem ekki vílaði fyrir sér
hlutina. Var hún einstök í öllum
verkum, var mörg ár vinsæl hjúkmn-
arkona á Seyðisfirði og átti veruleg-
an þátt í farsælum atvinnurekstri
þeirra hjóna. Árið 1946 giftist hún
Ágústi Sigutjónssyni, og var það
mikið gæfuspor fyrir þau bæði, enda
mjög farsæl í sínu lífí. Ágúst heitinn
var sonur hjónanna Alexöndru Alex-
andersdóttur, sem var ættuð úr
Mjóafírði, og Sigurjóns Sigurðsson-
ar, sem var frá Suðurlandi. Ágúst
hóf ungur störf sem sjómaður og
var mjög eftirsóttur vegna dugnaðar
og hæfni og þá ekki síst við erfíðar
aðstæður. Reyndur sjómaður, mikill
vinur Ágústs, segist aldrei hafa
kynnst sjómanni, sem var eins laus
við alla hræðslu, hvað sem á gekk.
Skal ein slík frásögn sögð. sem sýn-
ir kjark hans og hreysti. Ágúst var
þá ungur maður á bátnum Helga
Hávarðssyni, og var þar einnig há-
seti vinur hans, Röngvaldur Sigur-
jónsson frá Seyðisfírði. Vélbáturinn
var hætt kominn við Garðskaga, en
vél hans hafði brætt úr sér. Kom
þá þeim til aðstoðar vélbáturinn
Trausti úr Garði, en þegar hann var
að draga hann frá landi slitnaði
taugin og bátinn rak að Iandi og
virtust öll sund lokið. Ágústi og
Rögnvaldi hugkvæmdist að hnýta
fokkuna að ofan, en hún hafði slitn-
að og mun það hafa verið vel af sér
vikið og sýndi mikla hugkvæmni og
áræði og komu þessir eiginleikar
oftar í ljós á langri sjómannsævi.
Áðumefndur vinur hans segir að sér
detti alltaf í hug þetta erindi úr
kvæðinu Stjáni blái eftir Öm Amar-
son, þegar hann hugsar um Ágúst
heitinn:
Kæmi Stjáni í krappan dans
kostir birtust fullhugans.
Betri þóttu handtök hans
heldur en nokkurs annars manns.
Ágúst átti við töluvert heilsuleysi
að stríða um ævina. Hann veiktist
af berklum um 1950 og var vart
hugað líf, en með mikilli þraut-
seigju og góðri aðstoð lækna vannst
þó sigur. Einnig var hann skorinn
við magasári, en náði heilsunni aft-
ur.
Ágúst hóf vörubílaakstur þegar
hann náði sér af berklaveikinni og
síðan stundaði hann sjóróðra á eig-
in báti. Ágúst heitinn var einstak-
lega verklaginn og vildi hafa hlutina
í lagi, sem hann átti að vinna með,
enda var hann mjög farsæll í eigin
atvinnurekstri. Hann eignaðist
þijár Auðbjargir, fyrst þriggja
tonna trillu með Guðmundi Emils-
syni og síðan keyptu þeir saman 5
tonna bát og gekk útgerðin vel.
Árið 1962 létu þeir smíða nýtt skip
á Fáskrúðsfirði, sem bar nafnið
Auðbjörg og var 11 tonn að stærð
og mjög vandað skip, sem enn í dag
er í frábæru ástandi. Fyrstu árin
með nýja skipið vom mjög erfíð og
á síldarárunum veiddist lítið. Ágúst
keypti bátinn af félaga sínum og
hélt áfam með sjóróðra, enda var
hann dyggilega studdur af fjöl-
skyldu sinni. Rém synir hans með
honum og beittu og Jóhanna tók
virkan þátt í útgerðinni, og um tíma
verkuðu þau fískinn sjálf og seldu
víðsvegar um land. Gat þessi sam-
henta fjölskylda haldið áfram veið-
53
um við mjög erfíð skilyrði. Þessi
barátta Ágústs heitins hafði góð
áhrif á byggðarlagið hér á Seyðis-
fírði og em nú margir minni bátar
gerðir út héðan. Kunnugir segja að
Ágúst hafí oft fundið á sér, hvar
fiskur var og reyndist oft berdreym-
inn, en þá dreif hann sig á miðin
oft frá góðri vinnu og veiðin brást
ekki. Á hveiju vori sótti hann stíft
á veiðar við Langanesið og var jafn-
an fyrstur á miðinn og var með 25
bjóð meðferðis og veiddi vel. Ágúst
kunni hvergi eins vel við sig og á
sjónum og alla tíð var hann mál-
svari sjómanna í þeirra kjarabar-
áttu, þrátt fyrir að hann teldist
útgerðarmaður hin síðari ár.
Ágúst og Jóhanna áttu miklu
bamaláni að fagna, en þau áttu 4
böm og 8 barnaböm. Böm þeirra
em Páll, Axel og Helgi, allir kunn-
ir skipstjórar og dóttirin Ásgerður,
sem er í hjúkrunamámi. Þau hjón
vom einstaklega gestrisin og áttu
mjög fallegt heimili á Seyðisfirði.
Við hjónin áttum því láni að
fagna að kynnast þeim báðum mjög
vel um nokkurra ára skeið og var
oft rætt saman um margvísleg
mál. Bæði féllu fyrir sjúkdómi, sem
við því miður emm svo vanmáttug
gagnvart, en þau mættu sínum
veikindum með einstökum kjarki
og hugarró. Það fór ekki milli mála
að þau vom fullviss um að lífíð
héldi áfram eftir dauðann og að
trúin væri sá gmndvöllur, sem
byggja skal á.
Að lokum biðjum við Guð að
blessa minningu þeirra og aðstand-
endur.
Sigurður Helgason
Minning:
Astríður Guðrún Beek
Fædd 18. apríl 1909
Dáin 24. ágúst 1988
Ég kynntist Ástríði Guðrúnu, eða
Gunnu eins og ég kallaði hana, þeg-
ar ég fluttist sex ára að Sómastaða-
gerði, næsta bæ við Sómastaði. Ég
var ein með foreldmm mínum og
vantaði stundum félaga, þá var gott
að koma að Sómastöðum til þeirra
systkina Gunnu og Hans. Þó að
skildu okkur að rúm 40 ár fann ég
ekki fyrir því. Ég byrjaði á því að
kaupa hjá þeim mjólk, áður en kýrin
okkar kom. Svo sótti ég þangað
póstinn. Þannig kynntumst við fljótt.
Það var mikið lesið á Sómastöð-
um. Gunna lánaði mér allar þær
bækur sem ég vildi fá og ég minnist
hennar á kafi inní bókaskáp leitandi
mér að lesefni. Auðvitað endurgalt
ég henni greiðann og lánaði henni
allar mínar bækur, Krakkana í Ól-
átagarði, og fleira þess háttar. Aldr-
ei fann ég annað en það væm hinar
mestu heimsbókmenntir sem hún
kynni svo sannarlega að meta, það
gladdi mitt hjarta.
Svo saumaði hún dúkkuföt fyrir
mig og kom í skímarveislu dúkk-
unnar minnar. Það er hæfileiki sem
alltof fáir hafa að geta verið svona
á öllum aldri eftir því sem við á.
Ein sterk minning er um Gunnu,
hún var ansi oft við Sóló-eldavélina,
annaðhvort að laga kaffí eða að út-
búa mat. Það var ekkert skrítið að
hún væri þar því gestkvæmara heim-
ili hef ég aldrei kynnst, og segir það
allt um viðmót húsráðenda. Enda
var það freistandi að koma við þeg-
ar komið var úr kaupstað til að
drekka kaffi, skiptast á fréttum,
skoðunum og til að hlæja. Alltaf
fómm við fjölskyldan frá Gerði glað-
ari af þeirra fundi en við komum.
Gunna hafði sínar ákveðnu skoð-
anir og lá ekki á þeim þó hún vissi
að þær gengju þvert á skoðanir við-
mælanda síns.
Árið 1983 fluttu þau Guðrún og
Hans frá Sómastöðum hingað til
Reykjavíkur. Sómastaðir þar sem
þau höfðu alist upp og búið alla sína
ævi var búið að kaupa sem land
undir verðandi stóriðju. Það hefur
Systir okkar. KLARA MATTHÍASDÓTTIR,
Barónsstíg 27,
Reykjavík,
verður jarðsungin fimmtudaginn 8. september kl. 15.00 frá Foss-
vogskirkju. Júlfa Matthiasdóttir,
Matthildur Matthíasdóttir, Ólöf Matthíasdóttlr.
t
Útför eiginkonu minnar, móöur okkar, tengdamóöur, ömmu og
langömmu,
HÖLLU SOFFlU HJÁLMSDÓTTUR,
Suöurgötu 27,
Akranesi,
fer fram fró Akraneskirkju fimmtudaginn 8. september kl. 11.30.
Blóm vinsamlega afþökkuö en þeim sem vildu minnast hinnar
látnu er bent á Krabbameinsfélagiö.
Torfi L. Torfason,
Erna Stone, Earl Stone,
Lauritz H. Jörgensen, Steina Einarsdóttir,
Málfríöur Jörgensen,
Anna Jörgensen, Sveinn Steinsson,
Eyþór Stefánsson, Ulla Axberg,
barnabörn og barnabarnabörn.
verið sárt að hverfa af sínu ættaróð-
ali.
Gunna var sjúklingur síðustu árin
sín hér í Reykjavík, það hefur verið
henni þungt í skauti þar sem hún
var alltaf mjög vinnusöm og mikil
atorkumanneskja. Enn var bæjarleið
á milli okkar þar sem við bjuggum
í vesturbænum og alltaf sömu hlýju
móttökumar.
Þetta er aðeins brot af minningum
sem hlaðast að. Ég veit að móðir
mín saknar þessarar góðu vinkonu
og granna og eins og hjá mér, þyrp-
ast að minningar sem gera hugann
dapran af því að minningamar em
svo góðar að það er vont að sætta
sig við að það sé liðið og komi aldr-
ei aftur. Én sorgin er blómvöndur
sálarinnar á leiði minninganna. Ég
votta Hans og systrunum Siggu og
Steinunni samúð mína.
Megi hlýja og góð hugsun bera
sál Gunnu á vit þess óþekkta. Guð-
rún var jarðsett frá Fossvogskirkju
fímmtudaginn 1. september sl.
Katla Gunnarsdóttir
Kveðjuorð:
Jón Danielsson
frá Hvallátrum
Fæddur 25. mars 1904
Dáinn 20. ágúst 1988
Hann Jón (afí) er dáinn.
Ekki bjóst ég við að það yrði í
síðasta skiptið sem ég sæi hann,
þegar við kvöddumst 4. ágúst síðast-
liðinn. Ég var þá á fömm til Dan-
merkur, þar sem ég stunda nám, en
hann var búinn að dvelja hálfan
mánuð á St. Jósefsspítalanum í
Hafnarfirði sér til hressingar og
hvfldar. Ég hafði verið úti í Flatey í
sumar og hafði því nóg af fréttum
að segja honum, því eins og þeir sem
þekktu hann vita, voru eyjamar hans
líf og yndi. Á meðan við sátum og
spjölluðum saman, kom læknirinn
sem hafði umsjón með honum til
okkar. Hann spurði um líðan hans
og fékk þau svör, að hún væri góð
og að sér liði alltaf ákaflega vel þama
og lét það í ljósi, að sig langaði að
koma aftur næsta sumar ef hægt
væri og ef hann lifði. Ég man að
mér þótti fráleitt annað en hann
myndi lifa áfram. En tíminn leiddi
annað í ljós, að enginn stendur gegn
vilja Guðs. Átta ára gamall fór ég
fyrst út í Hvallátur ásamt móður
minni og tveimur yngri bræðmm
mínum. María, dóttir Jóns og Jó-
hönnu, og móðir mín em vinkonur
og var Mæja, eins og hún var alltaf
kölluð, ávallt úti í Látmm til að að-
stoða pabba sinn og mömmu yfír
sumartímann. Þennan stutta tíma
sem við vorum í heimsókn, féll ég
fyrir eyjunum. Ég fékk að koma
næsta sumar og varð síðan kúa-
smali næstu sex árin, eða þangað til
að gömlu hjónin fluttu búferlum suð-
ur.
Ég náði sem sagt í restina á þeim
tíma, þegar búið var í inneyjunUm,
Hvallátrum, Svefneyjum og Skál-
eyjum. Á meðan ég var í Látmm
bjuggu Aðalsteinn stjúpsonur Jóns
og Anna kona hans þar einnig, ásamt
bömum sínum sem eftir vom heima,
en þau voru fimm. Fyrir utan þau
vom bamaböm sem komu yfír lengri
eða skemmri tíma á sumrin. Allir
þessir krakkar kölluðu Jón afa sinn
eins og vera bar og það leið ekki á
löngu þar til ég byijaði að kalla hann
afa líka, enda var enginn munur á
góðmennsku hans til mín og hinna
krakkanna. Síðan þá hefur hann allt-
af verið sem afí í mínum huga.
Þegar hann þurfti að fara eitthvað
út í eyjar eða upp á land í erinda-
gjörðum, hafði hann alltaf einn eða
fleiri gutta með sér. Sátum við þá
yfírleitt fremst í barkanum og höguð-
um framfestinni þannig að þægilegt
væri að sitja. Ég man að ég og Aðal-
steinn yngri Aðalsteinsson töluðum
oft um það á meðan við sátum þama
frammí, hvað væri gaman að horfa
á afa. Þama sat hann oftast hægra
megin í skutnum á henni Björgu
sinni, með vel hirt síða hvita skeggið
sitt, vinstri hendina yfír stýrissveif-
ina, krosslagðar fætur og sixpensar-
ann á höfðinu. Eftir því sem Björg
renndi sér með fallegum eyjunum,
var eins og gamlir tímar rynnu upp
í huga hans. Hann var eins og í
draumi, brosti stundum, varimar
hreyfðust og andlitsdrættimir gerðu
það að verkum að það var sem hann
talaði. Við Steini vomm alveg vissir
um það, að hann væri að riija upp
gamla tíma og atvik, þegar að allar
eyjar voru í byggð og blóma og gam-
an var að lifa.
Ég get seint þakkað þeim hjónum,
Jóni og Jóhönnu það, að leyfa mér
að vera þau sumur sem ég dvaldi
hjá þeim. Má segja að sú lífsreynsla
og sá lærdómur sem mér áskotnaðist
þar, muni fylgja mér og nýtast alla
mína ævi.
Ég votta Jóhönnu og fjölskyldu
hins látna innilega samúð mína.
Megi hann hvíla í friði.
Matthías Einar Jónasson