Morgunblaðið - 19.10.1988, Blaðsíða 1

56 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
239. tbl. 76. árgf.
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1988
Prentsmlðja Morgunblaðsins
Ósló:
Manndráp í
Hæstarétti
Ósló. Frá Rune Timberíid, fréttaritara
Morgunblaðsins.
ÞEGAR dómarar og lögmenn
komu til starfa sinna í dómþing-
húsinu í Ósló á mánudags-
morgni urðu þeir vitni að heldur
óvenjulegum atburði. Út úr hús-
inu var verið að bera látna
konu, sem hafði verið skotin þar
innandyra.
Konan, sem var 35 ára gömul,
hafði verið skotin í húsvarðaríbúð-
inni, en hún liggur að dómssal
Hæstaréttar í húsinu. Húsvörður-
inn, sem er 53 ára að aldri, hefur
verið handtekinn, en hann ber, að
um voðaskot hafí verið að ræða.
Húsvörðurinn hefur hið besta
orð á sér og er í miklu vinfengi
við dómarana og aðra lögmenn.
Eru þeir nú að velta því fyrir sér
hverjir fái það verk að sækja hann
til saka eða veija.
Reuter
Yitzhak Shamir, forsætisráðherra í ísrael, var i gær á kosningafundi
í Jerúsalem og ók meðal annars um austurborgina, sem er byggð
aröbum. Bar þó ekkert út af enda var hans vel gætt.
„Svarti mánudagnrinnu ársgamall:
Mikil hagvaxtar-
tíð í EB-ríkjuniim
Brussel, London. Reuter.
BÚIST er við, að hagvöxtur i 12 aðildarrikjum Evrópubandalagsins
verði tíl jafnaðar 3,5% á þessu ári, helmingi meiri en spáð hafði verið
fyrst eftír verðbréfahrunið. í dag, 19. október, er ár liðið frá „svarta
mánudeginum" svokallaða og virðist sem ótti manna við efnahagslega
stððnun og samdrátt hafi verið ástæðulaus.
í janúar sl. var búist við, að hag-
vöxtur I EB-ríkjunum yrði aðeins
1,9% á árinu og var verðbréfahruninu
kennt um en nú er ljóst, að hann
verður 3,5% og aðeins örlitlu minni
á næsta ári. Ótfðindin eru hins vegar
þau, að verðbólga verður líklega
nokkru meiri á næsta ári og enn sem
komið er hefur þenslan ekki dregið
úr atvinnuleysinu. í skýrslu um efna-
hagsþróunina innan EB segir einnig,
að Frakkland, Vestur-Þýskaland og
Benelux-löndin muni á næsta ári
taka við af Bretlandi, írlandi og
Spáni sem burðarásar hagvaxtarins.
Enn vantar mikið á jöfnuð í við-
skiptum EB-rfkjanna innbyrðis og
hafa Vestur-Þjóðveijar sérstöðu eins
og oft áður. A þessu ári munu þeir
hagnast verulega á viðskiptum sínum
við önnur ríki, jafnt innan EB sem
utan. Meiri jöfnuður hefur hins vegar
náðst í viðskiptum EB alls og Banda-
rílqanna og hafa Bretar og Spán-
veijar axlað þyngstu byrðamar í því
efhi.
Goðsögnin um Stakhanov
komin undir græna torfii
Sovétríkin:
Stakhanovitsar allra landa, heQið upp harmagrátinn. Hetjan ykk-
ar hefur verið vegin og léttvæg ftmdin. Alexei Stakhanov, sem
braut 102 tonn á einni vakt i úkrainskri kolanámu, var ekki einn
að verki, hann hafði tvo aðstoðarmenn sér við hlið. Þar að auki sá
kommúnistaflokkurinn á staðnum um að skipuleggja afrekið.
Þannig hljóðaði helgarfréttin f
blaði sovésku æskulýðssamtak-
anna, Komsomolskaja Pravda, og
með henni leið út f loftin blá ein-
hver lífseigasta goðsögnin, sem
áróðursvél kommúnismans hefur
kornið á kreik. Hún var á þá leið,
að Alexei Stakhanov, 29 ára gam-
all, hefði einn og óstuddur brotið
102 kolatonn á sex tfma vakt að-
faranótt þess 31. ágúst árið 1935.
Eru það nærri 15-föld afköst hvers
meðalmanns.
Sovéski verkfræðingurinn B.
Fedorov hefur nú dregið fram í
dagsljósið gömul skjöl og upplýst,
að Stakhanov hafi haft tvo menn
með sér auk þess sem kommúnista-
flokkurinn hafi skipulagt allt sam-
an til að verða við kröfum Stalíns
um fleiri „hetjur". Þeim sem vissu
var sagt, að segðu þeir frá, yrði
litið á þá sem „stórhættulega
óvini".
í blöðunum var Stakhanov haf-
inn upp til skýjanna og afrek hans
haft til marks um, að „engir múrar
væri svo sterkir, að þeir stæðust
sókn bolsevismans". Það fór líka
svo, að innan hálfs mánaðar var
búið að slá metið fimm sinnum og
komst einn maður f 311 tonn á
vaktinni. Stakhanov var hins vegar
brautryðjandinn og hann skrifaði
bók um reynslu sína, sem hét Að-
ferðin mín.
Það er alltaf sárt að sjá bak
gamalli goðsögn og Komso-
molskaja Pravda reynir að draga
úr sárasta sviðanum: „Hér var þó
vissulega um að ræða mikið afrek,
hvað sem hver segir, og skiptir
engu þótt hann hafi haft tvo til
hjálpar."
(Heimild: The Independent)
ísrael:
Segist munu berja
niður uppreisnina
Jerúsalem. Reuter.
YITZHAK Shamir, forsætisráð-
herra ísraels og leiðtogi Likud-
flokksins, hét því i gær að bæla
niður uppreisn Palestínumanna
á hernumdu svæðtmum sigraði
hann í kosningunum 1. nóvem-
ber.
„Likudflokkurinn mun beija upp-
reisnina niður,“ sagði Shamir við
mikinn fögnuð stuðningsmanna
sinna á kosningafundi í Jerúsalem
í gær. „Við munum sýna aröbum
innan og utan landamæranna, að
þeir fá engu framgengt með of-
beldi."
Málefni Palestínuaraba, 1,75
milljóna manna, á Vesturbakkanum
og á Gazasvæðinu eru nú orðin
helsta kosningamálið og hugmynd-
in um sérstakt ríki Palestínuaraba
á hemumdu svæðunum er einnig
mikið rædd. Shamir sagði hins veg-
ar í gær, að slfkt ríki gæti hrundið
af stað ^þriðju heimsstyijöldinni.
Reyndu ísraelar að uppræta það
kæmu arabaríkin öll þvf til hjálpar,
Austur-Evrópurfkin einnig og jafn-
vel sum Vestur-Evrópuríki.
í gær skutu fsraelskir hermenn
til bana fimm ára gamlan dreng á
Vesturbakkanum og er hann sá
yngsti, sem fallið hefur í 10 mán-
aða gamalli uppreisn Palestínu-
araba.
Nóbelsverðlaun:
Ríkisrekstr-
arkenningar
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fróttaritara
Morgunblaðsins.
FRANSKI hagfræðingurinn
Maurice Allais hlaut f gær Nóbels-
verðlaunin f hagfræði fyrir rann-
sóknir á því hvemig mestri hag-
kvæmni verði náð f rekstri rfkis-
rekinna einokunarfyrirtækja.
Allais er fæddur árið 1911 f Parfs
og fremstur þeirra, sem kenndir eru
við nýja skólann f frönskum hag-
fiæðirannsóknum. Er hann jafnt
kunnur fyrir nýjar grundvallarkenn-
ingar sem nánari útfærslu fyrri kenn-
inga. Sem dæmi um athuganir Allais
nefnir vísindaakademían umferðar-
öngþveitið í stórborgum nú á dögum
en Allais vill skattleggja þá sem eru
á ferð á mesta álagstfmanum.
Sjá bls. 21.
Reuter
Nunnur í uppreisnarhug
Fimm nunnur í karmelítaklaustri skammt frá New York í Bandaríkjunum
hafa lokað sig inni á sjúkradeild klaustursins til að mótmæla þeim breyt-
ingum, sem príorinnan hefur beitt sér fyrir. Má af þeim nefna, að nú er
komið sjónvarp í klaustrið, myndbandstæki, hljómflutningstæki og alls
kyns sælgæti er ekki langt undan. Segjast nunnumar hafa gengið í klaust-
ur til að snúa baki við skarkala heimsins en ekki til að glápa á bíómynd-
ir. Príorinnan, sem er hér að ofan, vill ná sáttum við þær systur en legg-
ur um leið áherslu á, að kirkjan og klaustrin verði að laga sig að nýjum tíma.