Morgunblaðið - 19.10.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1988
Vinnustöðvun opin-
berra starfsmanna
hafín í Frakklandi
Frá Hargréti EUsabetu Óla&dóttur, fréttaritara Morgimblaðains i Parfs.
Alda verkfálla og tímabundinnar vinnustöðvunar star&fólks i
opinberum þjónustustörfum ríður nú yfir Frakkland. Fjölmörg
starfsmannafélög hafa boðað tíl aðgerða i þessari viku; flestir á
rnorgun, fimmtudag, og á föstudag. Sum hafa þegar hafið aðgerð-
ir. Hjúkrunarkonur og star&fólk sjúkrahúsa hafa verið í verkfalii
í rúmar tvær vikur og er ekki séð fyrir endann á hvenær þvi muni
Ijúka eftir að upp úr samningaviðræðum slitnandi í lok síðustu viku.
Reuter
Ummæli Michels Rocards, for-
sætisráðherra, í viðtali við Joumal
du Dimanche um helgina þykja
ekki líkleg t.il að stuðla að lausn
deilunnar við hjúkrunarkonur. En
V erkalýðsforkólfar í Frakklandi,
Henri Krasucki og Maryse Dum-
as, i fylkingarbijósti mótmæla-
göngu sem farin var um götur
Parísar i gær.
Sovétríkin:
Valdaröðin iiuian stjórnmálaráðs-
ins óráðin eftir mannaskiptin
Moskvu. Daily Telegraph.
GENNADÍJ Gerasimov, talsmaður sovéska utanríkisráðuneytisins,
staðfesti á mánudagskvöid að Jegor Lígatsjov, fyrrum hugmyndafræð-
ingur kommúnistaflokksins og helsti andstæðingur Mikhaíls Gor-
batsjovs Sovétleiðtoga, væri ekki lengur annar valdamesti embættis-
maður Sovétrikjanna. Hann gaf einnig i skyn að valdaröðin í stjórn-
málaráði Sovétríkjanna væri enn óráðin eftir mannaskiptin þar í lok
síðasta mánaðar.
„Allir félagar í stjómmálaráðinu
eru jafnir og sumir eru ef til vill
jafnari en aðrir," sagði Gerasímov
og gaf f skyn að nokkrir háttsettir
menn innan stjómmálaráðsins gerðu
nú álfka mikið tilkall til þess að
ganga næst Gorbatsjov að völdum.
Aðal hugmyndafræðingur komm-
únistaflokksins hefur verið annar
valdamesti maður Sovétríkjanna til
þessa, en sá sem tók við því emb-
ætti af Lígatsjov, Vadím Medvedev,
er nýjasti félagi f stjómmálaráðinu
og þótt hann sé áhrifamikill getur
hann ekki talist lfklegur til að verða
annar í valdaröðinni í bráð. Lev
Qatar:
Kóksala
leyfð eft-
ir 20 ár
Bahrain. Reuter.
YFIRVÖLD f Qatar hafa nú
aflétt tuttugu ára gömlu
banni á sölu kókakóla. Er
Qatar fimmta arabarfkið við
Persaflóa sem leyfir sölu
gosdrykkj arins. í opinberri
tílkynningu segir að kóka-
kóla-fyrirtækið hafi nú grip-
ið til vissra ráðstafana sem
valdi þvi að viðskiptí við það
stangist ekki á við viðskipta-
bann arabaríkja á ísrael.
Ekki kemur fram hvaða ráð-
stafanir þetta eru.
Saudi Arabfa er nú eina
arabaríkið við Persaflóa sem
ekki leyfír sölu kókakóla. í
Kuwait, Sameinuðu arabfsku
furstadæmunum, óman og
Bahrain hefur banninu þegar
verið aflétt. Starfsmenn Skrif-
stofu viðskiptabanns á ísrael f
Damaskus f Sýrlandi segja að
kókakóla-fyrirtækið sé enn á
svörtum lista. Ástæðan er sú
að fyrirtækið rekur átöppunar-
verksmiðju í ísrael.
Zajkov, leiðtogi kommúnistflokksins
f Moskvu, er að öllum lfkindum
næst valdamestur en það hefur þó
ekki verið staðfest formlega. Alek-
sander Jakovlev, sem fer með ut-
anríkismál eftir mannaskiptinn f
síðasta mánuði, er einnig afar
áhrifamikill og vitað er að hann er
náinn Sovétleiðtoganum. Vera má
að Sovétleiðtoginn, sem þykir gjam
á að bijóta hefðir, hafí komið á þess-
ari óvissu um valdaröðina að yfír-
lögðu ráði.
Af ummælum Gerasímovs má
ráða að Lígatsjov, sem virtist enn
halda sæti næst valdamesta manns-
ins við ræðupall Æðsta ráðsins þeg-
ar það kom saman eftir mannaskipt-
in, hafi nú formlega verið lækkaður
í tign, þótt hann hafi enn veruleg
völd. Gerasímov sagði einnig að enn
væri ekki búið að ákveða hversu
mikil völd nýju flokksnefíidimar sex
— þar á meðal landbúnaðamefndin
sem Lígasljov leiðir - hefðu. Hann
staðfesti þó að Lígatsjov væri ennþá
valdameiri en Víktor Níkanov land-
búnaðarráðherra - nokkuð sem
veldur þeim sem spá í Kreml miklum
vangaveltum.
Zajkov vill aga
A meðan hefur Zajkov hvatt sov-
éska Qölmiðla til að draga upp já-
kvæðari mynd af „Sovétmanninum
á tímum perestrojku.“ Hann minnti
einna helst á afturhaldssinna í ræðu
sem hann flutti á fundi með starfs-
mönnum áróðursdeildar kommún-
istaflokksins f Moskvu þar sem hann
fjallaði um þörfína á því að þagga
niður í „óformlegum hópum" vikju
þeir af flokkslínunni og hvatti virica
flokksmenn til að örva ekki „nöldr-
ara.“ Um leið og hann fór fögrum
orðum um glasnost og umbætur var
á honum að heyra að yrði hann
næst valdamesti maður flokksins
myndi hann leggja jafti mikla
áherslu á strangan aga og virðingu
fyrir hefðbundnum kenningum
kommúnismans og á umbætumar.
Zajkov var í þessari ræðu gjör-
ólíkur Borís Jeltsín, fyrrum leiðtoga
kommúnistaflokksins f Moskvu sem
var vikið úr embætti þegar hann
þótti ganga of langt í umbótastefnu
sinni. Zajkov minntist hins vegar af
Jegor Lfgatsjov
hreinskilni áýmis vandamál, svo sem
vöruskort í verslunum, og sagði að
„þetta smánarlega ástand" þyrfti að
bæta fyrir lok þessa árs. Yrði það
Vadim Medvedev
ekki gert myndu „ákjósanleg skil-
yrði fyrir baktjaldamakkara skap-
ast.“
þar sagði hann: „Þegar hjúkrunar-
konumar ná að skilja tilboð stjóm-
arinnar, láta þær af þessum deil-
um.“ Hjúkrunarkonumar hafa
bragðist harkalega við þessum
ummælum Rocards. Þær segjast
ekki getað sætt sig við tilboð sljóm-
arinnar um kauphækkun sem sé
ekki nema tæpur þriðjungur þess
sem þær fara fram á. í Parfs, þar
sem þátttaka hjúkranarkvenna í
vekfallinu hefur verið hvað mest,
hefur starfsemi sjúkrahúsa raskast
mikið.
Meðal þeirra sem boðað hafa til
aðgerða í þessari viku era starfs-
menn pósthúsa, þeir sem vinna við
samgöngutæki borgarinnar auk
ýmissa stofnana. Aðgerðir starfs-
manna samgöngutækja hófust á
þriðjudaginn í síðustu viku og rösk-
uðust þá ferðir lesta sem ganga út
í úthverfin og fara jafnframt neð-
anjarðar í gegnum París. Þá varð
truflun á ferðum neðanjarðarlesta
í gær og strætisvagnaferðum var
fækkað.
Póststarfsmenn höfðu boðað til
verkfalla á fímmtudag í þessari
viku, en á mánudag höfðu starfs-
menn á aðalpósthúsum Parísar
þegar lagt niður vinnu. Þá má bú-
ast við að mörg pósthús verði lokuð
á morgun og að einhver vandkvæði
verði á því að póstur verði borinn
út.
Kennarar og póstmenn hafa boð-
að til kröfugangna í dag, en jám-
brautarstarfemenn efndu til tíma-
bundinna aðgerða sem hófust á
mánudagskvöld og átti á ljúka nú
f morgun. Lestarferðir vora þó sam-
kvæmt áætlun f sumum hlutum
landsins en annars staðar féllu nið-
ur ferðir. Aðgerðir járbrautar-
starfsmannanna höfðu líka áhrif á
samgöngur milli úthverfa Parísar
og borgarinnar.
Eitt stærsta kosningaloforð Mic-
hels Rocards í vor var að bæta laun
opinberra starfsmanna. Hvemig
hann leysir þær kjaradeilur sem
nú standa yfír skiptir því miklu
máli fyrir framtfð stjómar hans,
að því er frönsk blöð herma.
Kina:
Braskarar njóta verndar
embættisaðals úr kerfínu
Peldng. Reuter.
KÍNVERSK stjómvöld era að reyna að uppræta Qárglæfra og
spillingu úr opinberu lífi, en eiga við ramman reip að draga, þar
sem háttsettír embættísmenn veita öfluga mótspyrau með því að
verada vini sína og eigin hagsmuni.
„Braskaramir hafa um sig tæki í eigu hins opinbera seldi
óvinnandi vígi vemdara úr emb-
ættismannaaðlinum," sagði f for-
ystugrein Verkalýösblaösins á
þriðjudag.
Zhao Ziyang flokksformaður
sagði á laugardag, að spilling
meðal embættismanna stofnaði
efnahagsumbótum landsins (
hættu og mundi breiðast út, ef
ekki tækist að koma taumhaldi á
hana.
Dagblöð birta svo til daglega
frásagnir af misferli embættis-
manna og gróðabralli. Verkalýðs-
blaðið sagði frá því, að rannsókn-
armaður hefði verið rekinn úr
starfí, eftir að hann kom upp um
hneyksli, þar sem matvælafyrir-
ólöglega 1580 tonn af stáli í borg-
inni Xuchang í Henan-héraði í
Norður-Kína. Frá því í september
í fyrra og þar til í janúar á þessu
ári keypti fyrirtækið ódýrt stál á
verði, sem ríkið ákvað, og seldi
það sfðan aftur á markaðsverði,
sem var miklu hærra. Þegar rann-
sóknarmaðurinn hafði lokið við
að gefa skýrslu um málið, var
hann rekinn að fyrirskipan
ónefnd8 borgarráðsmanns í Xuc-
hang.
Opinbera Viðskiptablaðið
greindi frá þremur öðram dæm-
um, þar sem háttsettir embættis-
menn í borginni Changsha f Suð-
ur-Kína komu í veg fyrir rannsókn
á spillingu meðal opinberra Btarfs-
manna. í einu tilviki rokgræddi
ríkisfyrirtæki ólöglega á því að
selja sjaldgæf frímerki árið 1985.
í fyrra gerðu rannsóknarmenn
gróðann upptækan, en neyddust
til að skila honum aftur vegna
þrýstings frá háttsettum embætt-
ismönnum í héraðssljóminni og
aðstoðarborgarstjóranum í
Changsha, að sögn blaðsins.
„Stórgróðamennimir njóta
vemdar voldugra embættismanna
og litlu gróðapungamir njóta
vemdar lágt settra embættis-
manna,“ sagði blaðið. „Það er
ástæðan fyrir því, hversu erfíð-
lega gengur að komast til botns
í þessum málum. Böm sumra leið-
toga stunda gróðabrall í skjóli
foreldra sinna. Hver ætli hætti sér
svo sem beint í gin ljónsins?"