Morgunblaðið - 28.12.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1988
-I

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
ÁrniJörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
ÁgústlngiJónsson.
BaldvinJónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 70 kr. eintakið.
Atvinnuleysi o g
byggingariðnaður
Anæstu vikum kemur í
ljós, hvort verstu spá-
dómar um atvinnuleysi og erf-
iðleika verða að raunveru-
leika. Allt frá því sl. haust
hafa áhyggjur manna beinzt
að því, að fyrstu mánuðir
næsta árs verði erfiðir og að
verulegt atvinnuleysi komi til
í janúar og febrúar.
I Morgunblaðinu á að-
fangadag var frá því skýrt,
að verkefnaskortur væri
framundan í byggingariðnaði.
Könnun, sem gerð hefur verið,
sýnir, að fyrirtæki í bygginga-
riðnaði gera ráð fyrir, að erfið-
leika gæti á þessu sviði fyrri
hluta næsta árs. Þessi fyrir-
tæki hafa sagt upp 88 starfs-
mönnum frá því í september
og fyrirhugaðar eru uppsagnir
rúmlega 70 starfsmanna til
viðbótar.
Jafnan þegar alvarlegur
samdráttur verður í efnahags-
og atvinnulífi okkar gætir
hans mjög í byggingariðnaði.
En þá er á það að líta, að
uppgrip hafa verið mikil á því
sviði á undanfömum árum.
Fyrir rúmu ári var ástandið
þannig, að boðið var í iðnaðar-
menn, hvar sem hægt var að
fá þá til starfa. Nú er hins
vegar veruleg hætta á at-
vinnuleysi.
Spennan hefur verið mikil
í byggingariðnaði á síðustu
misserum. Nú bregður svo
við, að mikið af atvinnuhús-
næði stendur ónotað á höfuð-
borgarsvæðinu. Þeir sem vilja
selja slíkt húsnæði eiga erfitt
með að finna kaupendur. Þeir
sem vilja leigja atvinnuhús-
næði eiga í erfiðleikum með
að fínna leigjendur. Svo mikið
af húsnæði stendur ónotað,
að fróðir menn telja, að það
muni taka þennan markað
nokkur ár að ná jafnvægi.
Spyija má hvað valdi því,
að margfalt meira húsnæði.
er byggt en þörf er á fyrir
atvinnustarfsemi á þessu
svæði. Er atvinnuhúsnæði
byggt án nokkurs tillits til
þess, hvort markaður er fyrir
það? Getur það verið, að
byggjendur leggi í slíkar
framkvæmdir án þess að hafa
framkvæmt nokkra athugun
á því, hvort kaupendur verði
til staðar?
Sagt er að a.m.k. jafn mik-
ið atvinnuhúsnæði standi
ónotað á höfuðborgarsvæðinu
og byggt hefur verið í Kringl-
unni. Ef það er rétt er náttúr-
lega búið að festa fé í óarð-
bærum framkvæmdum langt
umfram það, sem nauðsynlegt
er. Það er ekki aðeins mál
byggjenda heldur þjóðarbús-
ins í heild sinni. Þeir pening-
ar, sem festir hafa verið í
óarðbæru atvinnuhúsnæði,
koma einhvers staðar frá og
þá hefði verið hægt að nota
betur í annað.
Því virðast engin takmörk
sett hvers konar fram-
kvæmdaæði grípur um sig í
góðæri hér á íslandi. Á þess-
um síðustu góðærisárum hafa
framkvæmdaaðilar hins vegar
í fyrsta sinn orðið að greiða
háa raunvexti af framkvæmd-
afé. Vonandi verður það til
þess að halda aftur af mönn-
um, þegar góðæri gengur í
garð á ný.
Ein af ástæðunum fyrir
því, að lífskjör eru að sumu
leyti verri hér en í nágranna-
löndum, er hin gengdarlausa
fjárfesting í óarðbærum fram-
kvæmdum, hvort sem um er
að tefla kaup á of mörgum
fískiskipum, byggingu nýrra
fískverkunarstöðva eða at-
vinnuhúsnæðis, sem engin
þörf er fyrir. Það er auðvitað
höfuðnauðsyn að beina þess-
um fjármunum í aðrar áttir,
í nýjar atvinnugreinar, sem
líklegar eru til að skila þjóðar-
búinu arði.
Þegar atvinnuleysi steðjaði
að fyrir tveimur áratugum
nákvæmlega voru gerðar sér-
stakar ráðstafanir til þess að
efla framkvæmdir þ. á m.
byggingarframkvæmdir. Ef
verulegt atvinnuleysi á eftir
að slgóta upp kollinum eftir
áramót skiptir höfuðmáli að
taka skynsamlega á þeim
vanda. Gæta verður þess, að
takast ekki á við atvinnuleysið
með einhvers konar atvinnu-
bótavinnu, sem verður óarð-
bær fyrir þjóðarbúið. Það er
alltaf erfítt að aðlaga rekstur
fyrirtækja og þjóðarbúsins í
heild að breyttum aðstæðum,
eftir mikið þensluskeið. Ef við
tökumst á við þá erfiðleika
nú með skynsamlegum hætti
og kunnum fótum okkar for-
ráð á næsta góðæristímabili
bíður okkar björt framtíð í
þessu landi.
Hitaveita Reykjavíkur;
Tæp tvö þúsund tonn af hita-
veituvatni fóru í jólabaðið
Mesta vatnsnotkun á einum sólar-
hring í sögu Hitaveitunnar
TÆP TVÖ þúsund tonn af hita-
veituvatni fóru í jólabaðið hjá
íbúum höfúðborgarsvœðisins.
Þetta sést þegar skoðuð er vatns-
notkun á veitusvæði Hitaveitu
Reykjavíkur á aðfangadag jóla.
Á timabilinu frá klukkan þrjú
síðdegis til klukkan sex eykst
vatnsnotkunin snögglega og nær
hámarki um klukkan fímm. Þess-
ari óvenjulega miklu vatnsnotk-
un linnir síðan um klukkan sex.
Á aðfangadag var fremur kalt í
veðri þannig að af þeim sökum
var vatnsnotkun all mikil til
húsahitunar. Að öllu samanlögðu
var vatnsnotkun á veitusvæði
Hitaveitu Reykjavíkur á að-
fangadag meiri en nokkru sinni
fyrr í sögu Hitaveitunnar, að
sögn Jóns Eggertssonar yfír-
verkstjóra Hitaveitunnar, sam-
anlagt um 240.000 tonn.
Orkunotkun á veitusvæðinu er
mæld í megawöttum og á aðfanga-
DRÖG að reglum um heimild ís-
lendinga til kaupa á verðbréfúm
erlendis og útlendinga til kaupa
á verðbréfúm hér á landi eru
tilbúin í viðskiptaráðuneytinu en
að sögn Jóns Sigurðssonar við-
skiptaráðherra verða reglurnar
ekki gefnar út fyrr en lög um
verðbréfaviðskipti hafa verið
afgreidd á Alþingi.
Jón segir að ekki sé ráðlegt að
opna leiðir til þessarra fjármagns-
flutninga fyrr en komið verði á því
eftirliti með verðbréfafyrirtækjun-
um sem gert er ráð fyrir í frum-
dag fór notkunin upp í um 520
megawött á tímabilinu frá klukkan
þrjú til sex, en var á bilinu 470 til
480 megawött sitthvoru megin við
þetta tímabil. Jón Eggertsson segir
að þessa miklu vatnsnotkun sé ekki
hægt að skýra með öðru en jóla-
baði íbúa höfuðborgarsvæðisins.
„Við höfum aldrei áður séð svona
háa tölu jrfír vatnsnotkun á einum
sólarhring, en ég býst við að við
eigum eftir að sjá svona tölur síðar
í vetur þegar fer að kólna meira í
veðri," sagði Jón.
Vatnsnotkun hefur farið sívax-
andi undanfarin ár, einkum vegna
þess hve íbúum veitusvæðisins hef-
ur fjölgað segir Jón Eggertsson.
„Það bætist við eins og eitt kauptún
á ári,“ segir hann. Hann segir að
Hitaveitan sé allvel búin undir mikla
vatnsnotkun. „Við þolum íjóra til
fímm daga í svona sex stiga frosti
og strekkingsgolu áður en við þurf-
um að grípa til kyndistöðvanna,“
vörpunum enda megi búast við að
verðbréfafyrirtækin muni hafa
milligöngu um þessi viðskipti.
Frumvörpin um verðbréfamarkað-
inn hafa verið lögð fyrir Alþingi og
er að sögn Jóns vonast til að þau
verði afgreidd fljótlega eftir ára-
mót.
segir hann. Við svo mikla vatns-
notkun segir Jón að orðið geti þrýst-
ingsfall í einstaka hverfi eða hverf-
ishlutum, en ekki ætti að koma til
stórvandræða. Þessi vetur hefur
verið óvenju hlýr, eins og undan-
gengnir tveir vetur, það hefur kom-
ið fram í léttu álagi á hitaveituna.
Þrátt fyrir það segir Jón Eggertsson
að ekki megi lengur bíða en til
1990 að Nesjavallaveitan komist í
gagnið í ljósi sívaxandi orkunotkun-
ar á veitusvæðinu.
Hitaveitan hefur birgðageyma í
Grafarholti og á Öskjuhlíð og taka
þeir samanlagt 78 þúsund tonn.
Grafarholtsgeymamir taka 54 þús-
und tonn og Öskjuhlíðargeymarnir
24 þúsund tonn.
Veitusvæði Hitaveitu Reykjavík-
ur er auk Reykjavíkur Kjalames,
Mosfellsbær, Kpavogur, Garðabær,
Bessastaðahreppur og Hafnarfjörð-
ur.
Jón Eggertsson yfírverks1jóri(t.v.)
geta þeir fylgst nákvæmlega með
framhjá þeim þegar íbúarnir taka
Metverð fékksi
málverk eftir I
Verðbréfakaup erlendis:
Reglur bíða laga um
verðbréfaviðskipti
Evrópumótið
í skák:
Þröstur í
8.-14. sæti
ÞRÖSTUR Þórhallsson er í 8.-14.
sæti i Evrópumóti unglinga í
skák i Hollandi eftir 8 umferðir
með 4'/2 vinning. Hann gerði
jafíitefli við Manca firá ítaliu í
8. umferð í gær efitir 56 leiki og
miklar sviptingar. Þrír skák-
menn, þeir Gelfand og Dreev frá
Sovétrikjunum og Fabrego firá
Spáni, eru efstir og jafíúr á
mótinu með 6 vinninga.
Þresti gekk vel í byijun mótsins
og vann fyrstu þijár skákir sínar.
En eftir að hann gerði stutt jafn-
tefli við Norðmanninn Djurhuus í
5. umferð fór að halla undan fæti.
Þröstur tapaði fyrir Fabrego í 6.
umferð með hvítu, eftir að hafa
haft unna stöðu um tíma, sem hann
lék af sér í miklu tímahraki. í 7.
umferð tapaði Þröstur síðan fyrir
Adams frá Bretlandi í 23 leikjum.
Þröstur hafði svart og beitti skand-
inavískri vöm, en Bretinn kom
Þresti á óvart með nýjung snemma
í skákinni, sem gaf hvítum mun
betra tafl.
Alls verða tefldar 13 umferðir á
mótinu.
FJÖGUR málverk efltir
Erró seldust á metverði
fyrir málverk máluð efltir
1960 á málverkauppboði,
sem haldið var hjá upp-
boðsfyrirtækinu Binoche
et Godeau í Drouot saln-
um, Montaigne í Frakkl-
andi í byijun desember.
Fékkst um sex sinnum
hærra verð fyrir mál-
verkin en reiknað hafði
verið með fyrir uppboð-
ið.
Málverkin fjögur eftir
Erró sem seld voru á upp-
boðinu voru: L’Appetit
Gaugauin, 75 x 60 sm. að
stærð, málað 1962, sem
seldist á jafnvirði 877 þús.
kr.
Castle of fear, 165 x 98
sm., málað 1975, seldist á
tæplega 1,7 millj. kr.
Mein Gott, 163 x 98
sm., málað 1975, seldist á
tæplega 1,6 millj. kr. og
La Vie de Van Gogh, sem
seldist á 1,5 millj. kr.
L’Appetit Gaugauin, seldist á 877