Morgunblaðið - 28.12.1988, Blaðsíða 48

"48
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1988
'„Ef pu Kcuup'ir gullfisk, ökal La-ta
pig fd maura.aeíuna i kaupbæti
Það kemur sér oft vel að
hafa verið í körfubolta ...
Mér sýnist þér leiðast. Er
konan þín með þér_________?
HÖGNI HREKKVISI
,,‘i PA<S FVRIRG'eruf? HANN ÖULOM."
Stjarngeislan og lífgeislan
Til Velvakanda.
Allflestar stjömur sem við sjáum
blika á blásvörtum næturhimninum
eru sólir í óraíjarska. Geislan stjarn-
anna ber með sér boð um ástand
þeirra hverrar og einnar. Geislunin
segir til um hitastig og efnismagn
viðkomandi sólar, um efnainnihald
hennar, lit og hreyfingu, fjarlægð
og fjölmörg atriði önnur.
Stjömufræðingar gera ráð fyrir
að flestum sólum fylgi reikistjöm-
ur, fleiri eða færri. Og þá er orðið
stutt í þá hugsun, að á ýmsum af
þessum reikistjömum, þar sem skil-
yrði eru til slíks, þróist líf á ýmsum
stigum þroska, jafnvel að sumstað-
ar sé lífíð margfalt þróaðra og full-
komnara orðið en það, sem við jarð-
arbúar þekkjum.
En til er önnur fræðigrein all-
mjög skyld stjömufræðinni og
henni mjög tengd. Það er stjömulíf-
fræðin, uppmnnin snemma á þess-
ari öld, upphafsmaður Helgi Pjet-
urs, sem var þekktur fræðimaður á
öðm sviði einnig. Hann uppgötvaði,
að ekki einungis stjarngeislan
bylgjast fram um geimdjúpin og
nær athygli okkar og tækjum okk-
ar, heldur einnig önnur geislan,
margfalt hraðari og áhrifameiri:
Það er lífgeislanin. Hann fann að
sú geislan er komin frá lífi annars-
staðar í geimi, og að hún hefur
áhrif á líf hvers einstaklings. Hann
uppgötvaði að þessi geislan á upp-
tök sín hjá lífvemm sem heima eiga
á fjarlægum reikistjörnum annarra
sólkerfa, og að þessi geislan er því
áhrifaríkari, sem hún stafar frá
þroskaðri lífvemm. í fáum orðum
sagt, þá færði hann hina vísinda-
legu líffræði út til stjamanna og
er það stærra og heillaríkara skref
til breyttrar stefnu mannlífs, en
orðið hefur um allar aldir áður,
aðeins ef við menn höfum vit og
vilja, dáð og drengskap til að vinna
í anda þessa nýja heimsskilnings
svo hér verði breytt um stefnu.
Ef það á fyrir heimsbyggðinni
að liggja að fara í hundana, og á
því virðist ekki svo litlar líkur, þá
má víst segja, að það sé sjálfskap-
arvíti, því leiðin til lífs og björgunar
er kunn, aðeins ef rétt væri á mál-
um haldið. Og hjálpin er ekki svo
fjarri, því guðlegar háþroskavemr
bíða þess óþreyjufullar að koma til
okkar fullnægjandi hjálp til stefnu-
breytingar, en til þess að þeim reyn-
ist það unnt, verðum við að vita
um tilvist þeirra og koma til móts
við tilraunir þeirra til að koma hér
á samböndum við hina lengra
komnu, svo aukin lífmagnan nái
að koma hér fram í tæka tíð, áður
en það verður um seinan. Án utan-
aðkomandi hjálpar megnum við
ekki að breyta um stefnu.
Ingvar Agnarsson
Opinská umræða aðeins til góðs
Kona skrifar:
í Morgunblaðinu þ. 24. nóvember
er frétt frá Akureyri af kynferðisof-
beldi á litlum telpum. Það kom fram
í fréttinni að Akureyringar teldu
opinskáa umræðu í fjölmiðlum hafa
hvatt árásarmanninn til verkanna.
Eg ólst upp í nágrenni við Akur-
eyri á sjötta áratugnum og sjö ára
gömul varð ég fyrir hrottalegri kyn-
ferðislegri árás bamaníðings. Ekki
þurfti nú fjölmiðlafárið til. Árásar-
maðurinn var fjórtán ára gamall
og nýbúinn að vinna fermingar-
heitið.
Mér finnst að Akureyringar og
aðrir ættu að gera sér grein fyrir
að þessir glæpir hafa alltaf viðgeng-
ist og að þeir eru ekki opinskárri
umræðu að kenna. Það eina sem
hefur breyst er að nú þora börnin
frekar að segja frá ef þau eru beitt
kynferðisofbeldi en áður var. Ég
held að hættan á að upp komist
ætti frekar að draga úr þessum
bamaníðingum en örva þá til ódæð-
anna. Það verður að taka á þessum
málum með fyrirbyggjandi aðgerð-
um en ekki að stinga höfðinu í
sandinn.
Samtök gegn siijaspellum ósk-
uðu eftir að bréf þetta birtist í
Velvakanda.
Víkverji skrifar
Ef hlustað er á útvarp eða sjón-
varp, þegar rætt er almennt
um jólin og hátíðarhöldin vegna
fæðingar frelsarans, þarf sjaldan
að bíða lengi, þar til einhver segir
með eftirsjá eða hneykslan í rödd-
inni: Mér fínnst að fólk hafí gleymt
tilgangi jólanna í öllu umstanginu
í kringum þau!
Víkveiji man ekki eftir öðru en
þetta hafi verið viðtekin skoðun
margra um langt árabil. Oftar en
einu sinni hefur hann setið undir
predikunum presta um jólahelgina,
þar sem þetta er inntakið og vakin
er sektarkennd í hugum kirkjuges-
tanna yfir því að þeir og aðrir séu
verri en fyrri tíma menn, sem hafi
alltaf látið stjómast af „tilgangi"
jólanna.
Víkveija fínnst margt benda til
þess að þetta sé skoðun, sem menn
herma hver eftir öðmm. Má ekki
draga í efa, að hún sé sjálf í „anda“
jólanna? Felur hún ekki að öðrum
þræði í sér fullyrðingu um, að fólk
dragi í efa, hver það var sem fædd-
ist á jólanóttina? Allt frá því at-
burðurinn gerðist fyrir tæpum tvö
þúsund ámm hafa slíkir efasemdar-
menn verið uppi. Líklega ber minna
á þeim hér á landi nú en fyrr á
öldum.
xxx
Ihuga kristinna manna er enginn
vafí á því, að fæðingarhátíð
frelsarans er gleði- og fagnaðar-
hátíð. Einmitt þess vegna hlýtur sú
spuming að vakna, hvort það sé í
samræmi við „tilgang" jólanna, að
þeir sem hafa af því atvinnu að
útbreiða guðsorð, geri það á jólum
með því að draga upp sem dekksta
mynd af samtímanum. Við sjáum
af heimsósóma-kveðskap og öðrum
gömlum textum, að slíkur saman-
burður milli samtíðar og fortíðar
er alls ekkert nýnæmi. Sumt af því
sem menn voru að hneykslast yfir
fyrr á öldum, fínnst okkur hlægi-
legt nú á tímum. Þannig kunna
eftirkomendur að líta á margt af
því, sem við erum að býsnast yfír
um þessi jól.
Hvað sem þessu öllu líður á
Víkveiji auðvelt með að skipa sér
í raðir þeirra, sem telja margt at-
hugavert við það, er ber hæst í þjóð-
félagi okkar þessa mánuðina. Á
hinn bóginn fínnst honum óþarfi
að varpa þeim skugga á jólin og
hátíðarhöldin vegna þeirra. Fæðing
frelsarans á einmitt að minna okkur
á, að til eru atburðir sem rísa hærra
en aðrir og með öllu er óþarft að
leggja þá að jöfnu við annað.
xxx
Ungur íslendingur sem dvalist
hefur lartgdvölum erlendis og
kom hingað heim um jólin hafði orð
á því við Víkveija, að sér þætti gild-
ismatið hér allt annað en hann hefði
kynnst í gamalgrónu vestrænu lýð-
ræðisríki á meginlandi Evrópu. Hér
legðu jafnaldrar hans og aðrir meira
en kunningjar hans í útlöndum upp
úr ýmsum ytri táknum, sem unnt
væri að afla sér fyrir peninga.
Nefndi hann sérstaklega bifreiða-
tegundir og alls kyns tæki og tól
fyrir utan klæði og húsbúnað. Hér
ríkti greinilega mikill metingur og
reynt væri að jafna muninn með
peningum, sem væru ákaflega ofar-
lega í huga margra.
Eitt hið fyrsta sem vekur at-
hygli fólks er kemur hingað frá
útlöndum, er hve fréttir fjölmiðla
snúast í ríkum mæli um peninga
og jjármál. Hér er til dæmis varið
löngu máli í fréttatímum ljósvaka-
miðla til að rekja breytingar á flókn-
um lánareglum, sem snerta í raun
tiltölulega lítinn hóp manna. Er
ekki minnsti vafí á því, að fyrir
utan þessá hagsmunaaðila hafa
sárafáir áhuga á lánakjörum þeirra.
Stórmál eins og ákvarðanir um að
þyngja skattbyrði alls þorra fólks
um á fimmta milljarð króna
drukkna, þegar munurinn á milli
aðalatriða og aukaatriða í efna-
hagsstjóm og fjármálum hafa horf-
ið. Það er sem sagt ekki aðeins í
umræðum um jólin, sem við hneigj-
umst til að leggja allt að jöfnu.