Morgunblaðið - 27.04.1989, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 1989
Ólafur Ragnar Grímsson Q ármálaráðherra:
Ekki samið við Rússa
um veiðiheimildir
ÓLAFUR Ragnar Grímsson Qármálaráðherra segist í samræðum sínum
við sovéska ráðamenn hafa lýst íslenskum sjónarmiðum um fiskveiðilög-
sögu og stefhu af meiri einurð og hörku en hann hefði kosið. Það
hafi hann gert til þess að gera Sovétmönnum þ'óst að íslendingar
myndu ekki semja við þá né aðra um veiðiheimildir i íslenskri fiskveiði-
lögsögu. „Við getum ekki fallist á að þessir þættir perestrojkunnar
komi til framkvæmda gagnvart íslendingum og ég gerði Sovétmönnum
það tfóst,“ sagði ráðherra.
„Ég varð nú fyrst ærið undrandi
því ég átti ekki von á að svona óskir
kæmu upp í þessum samtölum. Hins
vegar sá ég fljótlega að nauðsynlegt
var að fara mjög rækilega yfir það
hvers vegna íslendingar hefðu fylgt
þeirri stefnu að heimila ekki útlend-
ingum að veiða innan fískveiðilög-
sögu okkar," sagði Ólafur Ragnar
um samtöl sín við sovéska ráðamenn
þegar óskir þeirra um veiðiheimildir
innan íslenskrar fískveiðilögsögu
voru kynntar honum.
Ólafur Ragnar sagði að Sovét-
menn hefðu verið að reifa hugmynd-
ir vegna greinargerðar frá sjávarút-
vegs- og utanríkisviðskiptaráðuneyti
um að hin þekkta perestrojka gerði
það að verkum að hver atvinnugrein
og hvert svið í sovésku efnahagslífí
þyrfti i framtíðinni að standa undir
sér sjálft. „Það myndi hafa í för með
sér að sovéska sjávarútvegsráðu-
neytið og sjávarútvegsfyrirtækin
sem keyptu físk af Islendingum
þyrftu sjálf að afla gjaldeyris til
þeirra kaupa. Hingað til höfum við
getað fíármagnað þessi viðskipti með
vöruskiptum," sagði ráðherra.
Ólafur Ragnar kvaðst telja mögu-
leika á samvinnu við Sovétmenn á
sviði fiskeldis. Fiskeldi heyrði undir
sjávarútvegsráðuneytið í Sovétríkj-
unum og við byggjum yfir sérfræði-
þekkingu, einkum á fískeldi í stöðv-
um við úthaf. „Það kæmi ef til vill
til greina að við byðum upp á út-
flutning á tækni og sérþekkingu á
þessu sviði, þá kæmi jafnframt til
greina samstarfsrekstur á fiskeld-
isstöðvum eins og hefur verið að
gerast í samvinnu okkar við önnur
lönd," sagði Ólafur Ragnar.
Ólafur Ragnar sagði það óneitan-
lega sérkennilegt að perestrojkan,
sem hefði fengið jákvæða umfjöllum
hér á landi sem annars staðar, kynni
að hafa í för með sér neikvæðar af-
leiðingar fyrir viðskipti íslendinga.
Frá iundí háskólakennara í gær.
Félag háskólakennara:
Verður verkfalli afstýrt?
AIMENNUR fundur í Félagi há-
skólakennara ákvað að fresta
umfíöllun um kjaramál til klukk-
an 16 í dag að beiðni formanns
félagsins, vegna þess að samn-
ingaviðræður við ríkisvaldið
væru á viðkvæmu stigi. Verkfidl
félagsins hefst á miðnætti f
kvöld hafi samningar ekki tekist
fyrir þann tíma.
Fundurinn, sem var lokaður
fréttamönnum, var stuttur af þess-
um sökum. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins kvaðst Jóhann
Malmquist, formaður Félags há-
skólakennara, nokkuð vongóður
um að tækist að afstýra verkfalli.
Auk Jóhanns tóku til máls Ragnar
Árnason, lqaramálafulltrúi félags-
ins og Sigmundur Guðbjamason,
háskólarektor. Fundurinn í dag
verður haldinn í Háskólabíó.
Ragnar mun hafa sagt að félag-
ið hefði lagt upp með kröfur um
sambærileg laun og á almennum
markaði. Þegar því hafí verið hafn-
að, hafí aðrir möguleikar verið
kannaðir. Samninganefnd ríkisins
hefur lýst því yfír að samningar
megi ekki fara út fyrir þann
ramma, sem settur var í kjara-
samningunum við BSRB.
Erlendum ferðamönnum flölgar
Alþingi ræð-
ir við borg-
aryfírvöld
LAGT hefur verið fram í
borgarráði bréf frá Alþingi,
þar sem fidlist er á viðræður
við borgaryfírvöld um hugs-
anleg kaup Alþingis á Hótel
Borg.
Bréfíð er undirritað af öllum
forsetum þingsins og verður
fundurinn haldinn í dag, fimmtu-
dag. Viðræðunefnd borgarinnar
skipa Davið Oddsson borgar-
syóri, Jón G. Tómasson borgar-
ritari, og borgarfulltrúamir Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson og Elín
G. Ólafsdóttir.
SVO virðist sem erlendum ferðamönnum Qölgi hér á landi f sumar frá
fyrra ári, jafiivel um allt að 20%, en íslendingar fari fremur í styttri
og ódýrari ferðir til útlanda en áður. Þetta kemur fram í samtölum,
sem Morgunblaðið átti við aðila í ferðaþjónustu f gær.
Helgi Jóhannsson, forstjóri Sam-
vinnuferða-Landsýnar, kvaðst spá
metári hvað ferðalög útlendinga
hingað snerti. „Fólk á meginlandi
Evrópu hefur haft gott veður í allan
yetur og er til í að eyða sumrinu á
íslandi. Við skipuleggjum til dæmis
rútuferðir um landið og mér sýnist
ætla að verða metár slíkra ferða.
Ég yrði ekki hissa þó aukningin yrði
20%. Þar sem Evrópubúar fara síður
til sólarlanda í sumar dregst til dæm-
is ferðamannaiðnaður Spánveija
nokkuð saman. Það er meðal annars
ein ástæða þess að Samvinnuferðir-
Landsýn hafa náð mjög hagstæðum
samningum um ferðir til Mallorka,
sem geta sparað fjögurra manna fjöl-
skyldu 60-70 þúsund krónur."
Helgi sagði að íslendingar hefðu
ASÍ og viimuveitendur:
Rætt við ríkisstjórnina
VINNUVEITENDUR ganga á
firnd forsætisráðherra fyrir há-
degið f dag og einnig er gert ráð
fyrir að fúlltrúar Alþýðusam-
bands íslands hitti rfkisstjórnina
að máli. Samningafúndur aðila
hefúr sfðan verið ákveðinn klukk-
an 18 f dag þjá ríkissáttasemjara,
en aðilar áttu einnar og hálfrar
klukkustundar fúnd f gærmorgun.
Vinnuveitendur munu vilja fá svör
hjá ríkisstjóminni um hvaða aðgerða
megi vænta til þess að bæta rekstrar-
skilyrði atvinnuveganna. Alþýðu-
sambandið vill ræða ýmis félagsleg
atriði, atvinnumál og verðlagsmál,
að sögn Ásmundar Stefánssonar,
forseta Alþýðusambands íslands.
Hann sagði einungis tvo kosti í stöð-
unni, annað hvort að setjast að samn-
ingaborðinu og sen\ja á næstu dögum
eða að stefndi í átök. „Það er okkar
wn að atvinnurekendur velji þann
kostinn að serqja," sagði Ásmundur.
tekið seinna við sér með bókanir í
ferðir til útlanda nú en oftast áður,
en úr því virtist vera að rætast. „Yfír
70% þeirra sem fara til útlanda panta
þriggja vikna ferðir, en mér sýnist
fólk fremur velja ódýrari ferðir nú
en áður,“ sagði hann.
Pétur J. Eiríksson, framkvæmda-
stjóri markaðssviðs Flugleiða, segir
að bókanir í áætlunarflug til ákvörð-
unarstaða í Evrópu séu nú fleiri en
á sama tíma í fyrra. „Það er mun
meira bókað erlendis frá í ár en ver-
ið hefur," sagði Pétur. „Nú eru bók-
anir frá Bretlandi til dæmis tvöfalt
fleiri en í fyrra, og sömu sögu er að
segja af meginlandi Evrópu. Undan-
farin ár hefur verið stöðug aukning
ferðamanna frá þessum löndum til
íslands, en að auki má nefna þá
skýringu, að mildur vetur og gott
vor í þessum löndum gerir það að
verkum að fólk þyrstir síður í sólar-
landaferðir. Þá fer það að hugsa sér
til hreyfíngs í norðurátt."
Pétur sagðist hafa á tilfinningunni
að færri íslendingar ætluðu til út-
landa í sumar en undanfarin ár.
„Utanlandsferðir eru hluti af lífsstíl
íslendinga, sem þeir sleppa ekki
gjarnan, en ég held að fleiri ætli í
styttri og ódýrari ferðir nú. Bókanir
fóru seint af stað, en þeim hefur
fjölgað jafnt og þétt.“
I skoðanakönnum, sem Skáís og
Stöð 2 gerðu, kemur fram, að 74%
aðspurðra ætla ekki til útlanda í
sumar. Aðeins 4,7% ætla til sólar-
landa, 9,2% til annarra Evrópulanda
og 2,3% til annarra landa. 9,8% að-
spurðra voru óákveðin.
Kjartan Lárusson, forstjóri Ferða-
skrifstofu íslands, var sammála Pétri
um að mildur vetur í Evrópu þýddi
Blóðbankiiui
mun manna
vaktirnar
„VIÐ gáfúm það svar við eríndi
náttúrufræðinga, að treystu þeir
sér ekki til að manna vaktir yrði
Blóðbankinn að sjá um það,“ sagði
Guðmundur Bjarnason, heilbrigð-
isráðherra.
Félag náttúrufræðinga tilkynnti
ráðherra að frá og með deginum í '
dag yrði ráðuneytinu falið að sjá um
að manna neyðarvaktir náttúrufræð-
inga við Blóðbankann.
Ólafur Jensson, yfírlæknir Blóð-
bankans, sagði að það væri ekki
vandamál fyrir sig að taka að sér
þetta verkefni. Hann hefði haft gott
samband við undanþágunefnd og
vonaði að svo yrði áfram.
að íslendingar gætu átt von á fleiri
erlendum gestum í ár en endranær.
„Það lítur mjög vel út með bókanir
í sumar. Mars var n\jög heitur mán-
uður í Evrópu og hitinn komst jafn-
vel í 20 stig. Núna er að vísu komið
kuldakast og það gæti ef til vill dreg-
ið eitthvað úr bókunum," sagði Kjart-
an. „Ég er þó bjartsýnn á að þetta
verði gott ferðamannasumar, enda
verður svo að vera fyrir ferðaþjón-
ustuna, sem á í vök að veijast vegna
rekstrarörðugleika ýmissa þjónustu-
fyrirtækja. Það ræðst mikið af geng-
isskráningunni hvemig fer. Ef geng-
ið verður til dæmis 15% of hátt skráð
þá verða ferðir til íslands og dvöl
hér dýrari sem því nemur. Það gæti
haft hættu í för með sér, því ferða-
mönnum fínnst ekki gott að dvelja
þar sem þeir hafa á tilfinningunni
að verið sé að hlunnfara þá.“
Kjartan benti á, að undanfarin tvö
ár hefðu verið metár hvað snerti
íjölda erlendra ferðamanna hingað.
„Ég vona að þau teikn, sem nú eru
á lofti, verði til þess að við náum enn
betri árangri á þessu ári,“ sagði
hann.
Tveir piltar um tvítugt:
Fölsuðu nöfii og sviku
út sex greiðslukort
TVEIR piltar um tvftugt hafa svik-
ið greiðslukort út úr öllum þremur
kreditkortafyrírtækjum á
landinu, samtals sex kort, með því
Þorsteinn Pálsson um samstarf Norðurlanda:
Þjónustuskrifetofiir í stað sendiráða
Þorsteinn Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, telur rétt að
taka upp á vettvangi Norðurlandaráðs tillögu um að Norðurlönd-
in leggi niður sendiráð hvert hjá öðru.
I stað sendiráðanna verði kom- starf af þessu tagi tækifæri til
ið upp sameiginlegum þjónustu-
skrifstofum í höfuðborgum Norð-
urlanda, sem fyrst og fremst þjón-
usti einstaklinga. Þannig stæðu
allar Norðurlandaþjóðir, utan ís-
lendingar, að skrifstofu í
Reykjavík, allar Norðurlandaþjóð-
ir, utan Norðmenn, að skrifstofu
í Osló o.sv.frv.
Þorsteinn viðraði þessa hug-
mynd í umræðu um skýrslu ut-
anríkisráðherra um utanríkismál
á Alþingi í fyrradag. Auk hagræð-
ingar, sagði hann, skapaði sam-
að efla starf utanríkisþjónustunn-
ar þar sem við værum að hasla
okkur völl á nýjum markaðssvæð-
um. Hann sagðist ætla að taka
þessa hugmynd upp á vettvangi
Norðurlandaráðs.
Jón Baldvin Hannibalsson, ut-
anríkisráðherra, taldi hugmynd-
ina n\jög athyglisverða og sagði
að hún yrði könnuð nánar.
Rökstuðningurinn er sá, sagði
Þorsteinn í viðtali við Morgun-
blaðið, að samstarf Norðurlanda-
þjóðanna hefur verið að þróast
og eflast næstliðin ár og áratugi.
Langsamlega stærstur hluti
stjómarmálefna fer fram í sam-
skiptum milli fagráðuneyta og í
ráðherranefndum á vegum Norð-
urlandaráðs. Þetta gerir mögulegt
að endurskoða utanríkisþjónustu
á milli landanna, þróa enn frekar
þessi beinu samskipti ráðuneyta
og ráðherranefnda. Þannig mætti
leggja sendiráðin niður, í núver-
andi mynd, og stofna í þeirra stað
litlar sameiginlegar þjónustuskrif-
stofur. Ein slík þjónustuskrifstofa
yrði í hverri höftiðborg, sameigin-
leg á vegum annarra Norður-
landaþjóða, þar sem einstaklingar
væru fyrst og fremst þjónustaðir.
Með þessu mætti vinna tvennt.
í fyrsta lagi staðfesti það þá þró-
un, sem orðið hefur í norrænu
samstarfí, og felur í sér hagræð-
ingu, sem skylt er að huga að. í
annan stað skapar breytingin
svigrúm fyrir utanríkisþjónustu ■
okkar til þess að leggja aukna
áherzlu á markaðsmál, þ.e. til að
koma upp sendiráðum og mark-
aðsskrifstofum í löndum þar sem
við erum að hazla okkur völl á
nýjum mörkuðum.
Ég hygg að hinar Norðurlanda-
þjóðimar hafí n\jög svipaðra hags-
muna að gæta í sinni utanríkis-
þjónustu, sagði Þorsteinn.
að falsa nöfii ábyrgöarmanna á
tryggingarvíxla. Síðast spurðist til
þeirra í Bandaríkjunum og er tal-
ið að þeir hafi tekið út á kortin
fyrír á aðra milijón króna.
Upp komst um svikin þegar til
Samkorta bárust upplýsingar um
miklar úttektir. Voru umsóknir pilt-
anna frá því í byijun mánaðarins
yfírfamar og kom í \jós að þeir höfðu
falsað nöfn ábyrgðarmanna á
víxlana. Haft var samband við Visa
og Eurocard og kom í yós að þar
höfðu piltamir leikið sama leikinn.
Samkort gilda eingöngu hér innan-
lands en síðast er vitað um úttekt á
Visa-kort í Florida nýlega. Kortin
hafa verið sett á lista yfir vákort og
má búast við að þau verði á næst-
unni eða hafí þegar verið tekin úr
umferð vestra.
Öm Petersen hjá Samkortum
sagði að hending hefði ráðið því að
upp um svikin hefði komist þar sem
piltamir hefðu fengið kortin undir
eigin nafni. Hefðu þessar sérstöku
úttektir ekki vakið athygli hefðu
grunsemdir vart vaknað fyrr en i
júníbyijun, þegar um vanskil á reikn-
ingi hefði orðið að ræða.
Málið hefur verið kært til Rann-
sóknarlöeregiu ríkisins.