Morgunblaðið - 12.05.1989, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 1989
37
Minninff:
Katrín Viðar
bömum sínum menntun og gott
uppeldi. Þrátt fyrir athafnasamt líf
sat Jón löngum stundum og leið-
beindi börnum sínum, enda sjálfur
mikill lærdómsmaður. Hann keypti
t.d. píanó á heimilið sem var afar
fátítt þá. Elstu börnin, Katrín og
Jón, lærðu bæði að spila á píanó
hjá Sigurgeiri Jónssyni organista á
Akureyri og kenndu þau síðan yngri
systkinum sínum. Þau spiluðu öll
vel á hljóðfæri, en Jón, Katrín og
Jómnn lögðu píanóleik sérstaklega
fyrir sig. 011 stunduðu þau systkin-
in listnám og örugglega hefur und-
irstaðan að því námi verið lögð á
Akureyrarárunum.
Það var mikill harmur kveðinn
að Jómnni og börnum hennar þegar
Jón Norðmann féll frá á besta aldri.
Þá var Katrín aðeins þrettán ára
gömul en yngsta systirin Jómnn
nokkurra mánaða. Þótt Katrín væri
ung að ámm, þá axlaði hún strax
þá ábyrgð að verða stoð og stytta
fjölskyldunnar eftir að faðir hennar
lést. Því hlutverki gegndi hún fram
í andlátið. Hún tók á móti móður
sinni sem kom harmþrungin frá
Kaupmannahöfn þar sem maður
hennar lést á sjúkrabeði og hún
vemdaði hana og vakti yfir velferð
hennar í þau fimmtíu ár sem Jómnn
Norðmann lifði mann sinn.
Vorið eftir lát Jóns Norðmanns
flutti Jómnn með böm sín til
Reykjavíkur. Fluttu þau í húsið
Kirkjustræti 4 sem þá hét Ásbyrgi
og bjó ekkjan þar með bróður
sínum, Páli Einarssyni hæstaréttar-
dómara. í Reykjavík döfnuðu systk-
inin, þau vom sett til mennta og í
áframhaldandi píanónám. Katrín
fór í Verslunarskólann og útskrifað-
ist þaðan sextán ára, og var hæst
á burtfararprófi þótt hún væri yngst
nemenda. Nokkru síðar fóm Katrín
og Jón bróðir hennar til Berlínar
til framhaldsnáms í tónlist. Bæði
urðu þau mjög færir píanóleikarar.
Jón Norðmann bróðir hennar var
úti fyrir stríðsárin og var talinn
mjög efnilegur tónlistarmaður.
Hann veiktist snögglega og lést
aðeins tuttugu og tveggja ára að
aldri. Það varð annað áfall fyrir
Norðmannsfjölskylduna því að Jón
var hvers manns hugljúfi og við
hann vom bundnar miklar vonir.
Árið 1916 gekk Katrín að eiga
Einar Viðar, bankaritara og söngv-
ara, son Indriða Einarssonar skálds.
Varla er hægt að hugsa sér bjart-
ari og fegurri hjón en Einar og
Katrínu og hamingjan virtist brosa
við þeim. Þau eignuðust tvær yndis-
legar dætur, Jómnni og Drífu. Þær
vom sannkallaðar perlur og fengu
rikulega í vöggugjöf gáfur, hæfi-
leika og manngildi frá foreldmm
sínum. En eftir sjö ára hjónaband
andaðist Einar Viðar. Það vom sár
örlög. Katrín sygrði Einar alla tíð
og var tregt tungu að hræra ef
nafn hans bar á góma.
Þegar Katrín stóð frammi fyrir
því að þurfa að sjá fjölskyldu sinni
farborða, þá kom best í ljós óbil-
andi hugrekki hennar og óvenjulegt
starfsþrek sem hún bjó að allt fram
á síðustu ár. Tryggur fjölskylduvin-
ur, Haraldur Árnason kaupmaður,
og fleiri góðir menn greiddu götu
hennar við að stofna Hljóðfæra-
verzlun Katrínar Viðar, sem var til
húsa að Lækjargötu 2. Sú verslun
var um árabil liður í menningarlífí
Reykvíkinga. Það var sérstætt and-
rúmsloft í verslun Katrínar og ófáir
vom þeir Reykvikingar sem litu inn
í verslunina þar sem tónlist af
„grammófónplötum" hljómaði, nót-
ur vom handleiknar og hljóðfæri
prófuð og metin. Með verslunar-
störfum kenndi Katrín píanóleik og
það starf stundaði hún í áratugi.
Það má að sanni segja að Katrín
hafi átt stóran þátt í því að auðga
og efla menningarlíf bæjarins.
Eftir að ég varð fullorðin hugs-
aði ég stundum með undrun um það
hvernig það mætti vera að þegar
ég sem barn átti leið í bæinn og
leit inn í vers'lun Katrínar, þá var
hún þar að vinna, og þegar ég kom
heim til hennar á Laufásveginn þá
var hún að kenna, og þegar frost
var og tjörnin var ísi lögð þá var
Katrín móðursystir mín svífandi á
skautum og lék þar listir sem eng-
inn gat leikið eftir henni. Já, hún
var ókrýnd skautadrottning
Reykjavíkur, slíkt var líkamlegt
atgervi hennar. En þannig var allt
hennar líf, iðjusemin og atorkan var
ótrúleg. Hún stundaði verslunar-
störf, kenndi fjölmörgun nemendum
á píanó, en hún var afbragðskenn-
ari, smekkvís og vandvirk. Jafn-
framt þessu annaðist hún stórt
heimili sem ævinlega stóð opið
skyldum og vandalausum og hún
ræktaði manngildi allra þeirra sem
hún þekkti og voru svo lánsamir
að geta leitað til hennar. Hún var
mjög vel menntuð kona og var ekk-
ert óviðkomandi. Hún hafði lifandi
áhuga á margvíslegum hlutum og
hafði unun af að afla sér menntun-
ar ogjiekkingar á sem flestum svið-
um. Á sviði lista og menningar var
hún sífellt að endurmennta sig.
Eftir strangan vinnudag gaf hún
sér það ekki eftir að æfa sig sjálf
ákveðinn tíma á píanóið. Hún lét
helst enga tónleika fram hjá sér
fara, sá hveija leiksýningu, bar
mjög gott skynbragð á myndlist og
var afar vel lesin.
Katrín giftist aftur árið 1937
Jóni Sigurðssyni, skólastjóra við
Laugamesskólann i Reykjavík. Það
var beggja hamingja og reyndar
allrar fjölskyldunnar, því Jón var
einstakur drengskaparmaður og
reyndist okkur öllum sannur vinur.
Þau hjón voru mjög samrýnd og
samstiga í lífínu. Þau voru bæði
náttúrunnendur og þekkt fyrir að
leita uppi og safna íslenskum blóm-
um og jurtum. í mörg ár ferðuðust
þau hvert sumar um landið í leit
að jurtum sem þau síðan gróður-
settu í yndisreitinn sem þau höfðu
búið sér á Þingvöllum. Afraksturinn
af söfnun þeirra skartar nú í Laug-
ardalsgarðinum.
Dætur Katrínar urðu báðar fjöl-
menntaðar listakonur, Jórunn tón-
skáld og píanóleikari, en Drífa rit-
höfundur og listmálari. Jómnn gift-
ist Lámsi Ejeldsted stórkaupmanni,
en hann lést árið 1985. Þeirra börn
em Láms, Katrín og Lovísa. Drífa
giftist Skúla Thoroddsen augnlækni
og þeirra börn em Einar, Theodóra,
Nýtt frá
JILSANDER
Guðmundur og Jón. Drífa féll frá
á besta aldri 1971 og Skúii fáum
ámm síðar.
Dætumar vom Katrínu sú
lífshamingja sem hún aldrei fékk
fullþakkað og síðan bamabömin
sem hún unni mjög. En öll áttu þau
ömggt skjól hjá ömmu Katrínu og
Jóni meðan hans naut við.
Sorgin sótti Katrínu aftur heim
þegar Drífa lést, en hún sýndi sömu
hugprýði og fyrr og beindi kröftum
sínum að því að hlúa að börnum
hennar. Og öll fengu barnabörnin
kærleikann frá ömmu sinni í vega-
nesti.
Jón Sigurðsson lést árið 1977
eftir þungbær veikindi og eftir það
fór heilsu Katrínar að hraka. En
jákvæðu lífsviðhorfi sínu hélt hún
til hinstu stundar, og sálarstyrkur-
inn brást henni aldrei. Jómnn dótt-
ir hennar annaðist hana af stakri
alúð síðustu árin og gerði henni
kleift að búa heima svo lengi sem
mögulegt var. Og barnabörnin
guldu henni ástúðina ríkulega. Jór-
unn, yngsta systir Katrínar, er nú
ein eftirlifandi af Norðmannssystk-
inunum.
Að leiðarlokum þegar Katrín
frænka er kvödd emm við fjölmörg
sem eigum henni mikið að þakka
fyrir stuðning hennar á lífsins
braut. Okkur systkinabömunum
reyndist hún sú kjölfesta sem aldrei
brást og alltaf var hægt að leita
til. Sumum var hún í raun sem
önnur móðir. En þó er mér efst í
huga þakklæti til hennar fyrir það
að hafa aldrei týnt sjálfri sér í allri
sinni gjafmildi og náungakærleika.
Þessi fórnfúa og örláta kona
gleymdi aldrei að rækta sinn eigin
garð. Hún var sjálfstæð og sterk
kona sem nýtti hveija stund til
starfa og góðra verka. Það var fag-
urt mannlíf. Hvíli hún í friði.
Þuríður Pálsdóttir
w

mmm mm
k SÍiUUSKRÁ:
Traktorsgröfur: CAT 426
FORD COUNTY
JCB
JCB
CASE
CASE
CASE
MF
Traktor: FORD
Beltagröfur:
CAT
IHJUMBO
OK
OK
OK
J C B
KOMATSU
3XD4
3XD
580F
580G
680
50HX
6610
225
630
RH9
RH6
RH1 2
807b
PC 200
’87
’82
'82
'80
’80-’81
’83-’87
’79
’82
'88
’80
’80
’84
'74
'77
'80
’82
ALLAR UPPLÝSINGAR HJÁ SÖLUMANNI
IhIHEKLAHF
j ; Laugavegi 170-174 Sími 695500
Caterpillar. Cat og ffl eru skrásett vörumerki.
œ CATBRPILLAR
YFIR 40 ARA FORYSTA A ISLANDI
Þægileg sniö.
Góð og níösterk efni.
Hlægilegt verð.
Mikið úrval.
Fyrir konur, karla og krakka.
41IKLIG4RDUR
MARKADUR VIÐ SUND