Morgunblaðið - 03.06.1989, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 1989
Viðtal í ungversku dagblaði:
Til Moskvu með sömu
flugvél og Wallenberg
Budapest. Reuter.
KONA, sem starfaði áður sem túlkur, segir í viðtali við ungverskt
dagblað, að hún hafí verið flutt til Sovétríkjanna með sömu flugvél
og sænski sendimaðurinn Raoul Wallenberg, sem hvarf í Budapest
snemma árs 1945. Wallenberg bjargaði lífi þúsunda gyðinga með
því að útvega þeim sænskt vegabréf eflir að Þjóðveijar höfðu tekið
öll völd í Ungveijalandi 1944.
Reuter
Námuverkamenn við Diwata-Qall leita að verðmætum í rústum húsa sem urðu undir skriðu á þriðjudag.
Filippseyjar:
Óttast um líf nokkur
hundruð gullgrafara
Maniiu, Reuter.
ÞRETTÁN manns hafa fundist látnir í námagöngum í Diwata-Qalli
á Mindanao-eyju, einni Filippseyja, eftir skriðuföll á þriðjudag. Ótt-
ast er að enn séu nokkur hundruð manna lokuð inni i námunum.
Mikið úrfelli og jarðhræringar hafa torveldað björgunarstörf.
Raddir um, að
Wallenberg sé enn
á lffí, hafa aldrei
þagnað en með
vissu sást síðast til
hans í Budapest
17. janúar 1945 í
fylgd foringja í
sovéska hemum. í
viðtali, sem birtist Wallenberg
í gær í dagblaðinu Magyar Nem-
zet, segir kona og fyrrverandi túlk-
ur, Istvan K., að Sovétmenn hafí
handtekið hana og sakað um njósn-
ir og flutt til Sovétríkjanna í mars
1945.
„Með mér í flugvélinni vom tveir
rússneskir foringjar og Raoul Wall-
enberg,“ segir Istvan, sem var í
rússneskum fangelsum í átta ár.
„Við töluðum saman og hann sagði
mér, að hann væri sænskur sendi-
ráðsmaður, sem hjálpað hefði mörg-
um gyðingum.“ Þegar Istvan var
spurð hvort Wallenberg hefði vitað
hvað biði hans sagði hún: „Hann
var augljóslega viðbúinn því versta
og þegar flugvélin fór á loft sagði
hann við mig: „Líttu út því þú
munt aldrei sjá Ungverjaland aft-
Istvan segir, að ferðin til Moskvu
hafí tekið fímm daga með viðkomu
víða en þegar þangað kom „biðu
fangavagnamir eftir okkur. Við
vomm flutt í Lúbjanka-fangelsið
og þar sá ég hann síðast“.
Sovétmenn halda því fram, að
Wallenberg hafí fengið hjartaáfall
og látist í fangelsi árið 1947, þá
34 ára að aldri, en Svíar og samtök
gyðinga hafa aldrei fallist á þá skýr-
ingu. Sovéskí sendimaðurinn Júrrj
Kashlev sagði í fyrradag á mann-
réttindaráðstefnunni, sem nú er
haldin í París, að örlög Wallenbergs
væm „svartur blettur á sovéskri
sögu. Við hörmum dauða þessa
mannvinar og viljum minnast hans
með virðingu". Kashlev virtist raun-
ar gefa í skyn, að Wallenberg hefði
verið drepinn því að hann sagði,
að „þeir, sem tortímdu mönnum
eins og Wallenberg, tortímdu einnig
öllum slqölum varðandi hann“.
í gær sagði hins vegar í yfírlýs-
ingu frá Wallenberg-nefndinni í
Jerúsalem, að sagan um dauða
Wallenbergs væri ósönn því að hann
hefði verið á geðlæknisdeild há-
skólasjúkrahússins í Moskvu um
mitt ár 1987.
Námumar, sem lokuðust á
þriðjudag, em í hlíðum Diwata-
ijalls, sem er 400 metra hátt. Mik-
ið gullæði hefur gripið um sig á
Filippseyjum eftir að gull fannst í
fjallinu og samkvæmt mati yfír-
valda hafa 350.000 manns sest að
við rætur fjallsins undanfarið í von
um atvinnu og auð. Lítið opinbert
eftirlit hefur verið með námagreftr-
inum og fýllsta öryggis hefur ekki
verið gætt. Undanfarin ár hafa
hundmð manna farist við gullleit.
Slys hafa þó oft farið leynt af ótta
námamanna við aðgerðir yfirvalda.
Vegna þess hve eftirlit með
námagreftrinum er lítið veit í raun
enginn hve margir lokuðust inni við
skriðuföllin fyrr í vikunni. Talsmað-
ur almannavama á Filippseyjum
se'gist óttast að einungis hafí tekist
að bjarga 137 af 300-400 manns
sem lokast hafí inni.
Danmörk:
Heræfingar
NATO-ríkja
Kaupmannahöfn. Reuter.
HERÆFINGAR 5.500 hermanna
frá níu Atlantshafsbandalagsrí-
kjum hefjast í Danmörku í dag
og munu þær standa yfir allan
júnímánuð, að sögn talsmanns
Atlantshafsbandalagsins.
Herir frá Belgíu, Kanada, Dan-
mörku, Vestur-Þýskalandi, Ítalíu,
Lúxemborg, Hollandi, Bretlandi og
Bandaríkjunum, taka þátt í æfíng-
unum sem ganga undir nafninu
Avenue Express 89.
Tilgangurinn með heræfingunum
er að kanna hæfni fjölþjóðlegra
heija við að veija norðurhémð
bandalagsins í Evrópu.
ur.
Sosuke Uno valinn forsætisráðherra Japans:
Hyggst beita sér fyrir gagn-
gerum sljórnmálaumbótum
Tókíó. Reuter.
SOSUKE Uno, fyrrum Qármálaráðherra Japans, sem í gær var
tilnefíidur arftaki Noborus Takeshita, fyrrum forsætisráðherra
sem neyddist til að segja af sér 25. apríl sl. vegna tengsla við
Recruit-hneykslið, hefur heitið því að standa fyrir róttækum breyt-
ingum á japönsku stjómmálakerfi. Þingmenn efri og neðri deild-
ar japanska þingsins sættust á Uno í embætti forsætísráðherra
en skömmu áður hafði hann verið kjörinn flokksformaður á flokks-
fundi Frjálslynda demókrataflokksins, LDP, sem fer með völd í
landinu.
Uno var kjörinn á þing í fyrsta
sinn árið 1960, þá 38 ára gam-
all. Á áttunda áratugnum gat
hann sér orð sem einn helsti efna-
hagssérfræðingur LDP. Hann
varð fjármálaráðherra f ríkisstjóm
Takeshita 1987.
Val á honum í embætti forsæt-
isráðherra olli nokkrum úlfaþyt
innan flokksins og telja sumir
flokksfélagar einsýnt að hann
hann muni verða handbendi Ta-
keshita og Nakasone, fyrrum for-
sætisráðherra, sem einnig neydd-
ist til að láta af embætti vegna
tengsla við Recruit-málið. Uno
hefur hins vegar sagt að hann
muni segja skilið við valdaklíku
Nakasone innan LDP og hefur
heitið gagngerum stjómmálaum-
bótum í landinu.
Uno, sem er 66 ára, gekk í
herinn 1943 og var tekinn til
fanga af sovéskum hermönnum í
norðurhluta Kóreu. Hann segist
þakka það bók sinni Domoi Tokyo,
(Heim til Tókíó), sem fjallar um
japanska stríðsfanga í Síberíu, að
hann hóf afskipti af sfjórnmálum.
Bókin var gefín út 1948 og þrem-
ur árum síðar var gerð kvikmynd
sem byggð vqr á henni. „Ég skrif-
aði bókina til að benda löndum
mínum á nauðsyn þess að flytja
japanska stríðsfanga í Síberíu aft-
ur til föðurlandsins," sagði Uno.
„Það var gerð kvikmynd eftir
bókinni sem hafði mikil áhrif á
þáverandi valdhafa. Það var sú
reynsla að geta haft áhrif á al-
menningsálitið sem varð þess
valdandi að ég hóf afskipti af
stjómmálum," sagði Uno.
Reuter
Sosuke Uno var hylltur á jap-
anska þinginu í gær þegar ljóst
var að hann yrði næstí forsætís-
ráðherra Japans.
Uno er orðlagður listunnandi
og eftir hann liggja tvær
ljóðabækur og einnig hafa verið
gefnar út ritgerðir eftir hann
sögulegs efnis. Hann hefur rétt-
indi til að kenna kendo, skylming-
ar með sverðum úr bambusviði.
■í-
1
•*
i
jA'ZZ-" °3
^ \ Kef".arar •
26-30.6.
-//-

DANSSPUNÍ-„RMPOU;
04rli5le-Hayi.es
AUOÓO^T „WOgK&HOP"
Garlisie , Oiris+iai.?olos
Adrian HítívK'ms-
erHœkVfteri ársjns ^yrir
dcmsaroi ag áhMga-folK/
L __ . .1.. -V-* I__
-1 KRwmtlASÍMúl /