Morgunblaðið - 12.10.1989, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. OKTOBER 1989
Möguleikar grunnskólans
Hvert er hlutverk grunnskólans?
eftir Kristínu H.
Tryggvadóttur
Hvert er hlutvei'k grunnskólans?
Er það ekki að mynda grunninn að
framtíð þjóðarinnar? Er það ekki að
mennta og þroska alla eintaklinga
þannig að þjóðin geti búið áfram á
Islandi. Ekki hokrað heldur lifað og
búið með reisn. Hinar almennu kröf-
ur sem við gerum til hans eru hins
vegar mjög ósamkvæmar sjálfum sér
og tilviljanakenndar. Hann á raunar
stundum að bæta allt sem aflaga fer
í þjóðfélaginu.
Við hvaða skilyrði býr svo grunn-
skólinn?
Jú, stöðugt er plokkað af honurn,
bæði af tímum nemenda miðað við
grunnskólalög svo og því heildar-
fjármagni sem til hans er varið.
Þetta er ótrúlegt, en tölur tala
sínu máli.
Svipuðu fjármagni hefur verið
veitt síðustu 20 ár til fræðslumála í
landinu, en hlutur grunnskólans þar
í stórlega rýrnað eins og allir hljóta
að sjá.
Samkvæmt upplýsingum frá Þjóð-
hagsstofnun eru útgjöld hins opin-
bera til fræðslumála af „vergri lands-
framleiðslu“, þ.e. „sneiðin af þjóðar-
kökunni":
í vetrarskoðun MAZDA eru eftir
farandi atriði framkvæmd:

| Skipt um kerti og platínur.
I Kveikja tímastillt.
| Blöndungur stilltur.
| Ventlar stilltir
( Vél stillt með nákvæmum stillitækjum.
( Vél gufuþvegin.
( Skipt um bensínsíu.
Rafgeymir, geymissambönd og hleðsla athuguð.
I Kannaður bensín, vatns- eða olíuleki.
I Loftsía athuguð og hreinsuð, endumýjuð ’ ef með þarf.
( Viftureim athuguð og stillt.
( Slag í kúplingu og bremsupetala athugað.
( Frostþol mælt.
( Rúðusprautur stilltar og frostvari settur á.
I Þurrkublöð athuguð.
Silikon sett á þéttikanta hurða og far- angursgeymsiu.
( Ljós stillt.
I Hurðalamir stilltar.
I Þrýstingur í hjólbörðum athugaður.
Verð með söluskatti: Kr. 5.964,- ón efnis.
Nýtið ykkur þessa ódýru þjónustu og
tryggið gangöryggi bílsins í vetur!
BÍLABORG H.F.
FOSSHÁLS11, SíMI 68 12 99
Árið % Árið %
1961 3,1 1982 4,8
1966 3,5 1983 4,6
1971 5,0 1984 4,2
1976 4,6 1985 4,7
1980 4,6 1986 4,8
1981 4,5 1987 4.7
Inni í þessum útgjöldum er m.a.
grunnskóli, framhaldsskóli, háskóli,
sérskólar og Lánasjóður ísl. náms-
manna.
Framhaldsskólinn hefur sem eðli-
legt er tútnað út á þessum árum
vegna mikillar fjölgunar nemenda.
Blasir því við að hlutur grunnskól-
ans er þeim mun minni.
Ný fyrirmæli um sparnað í
grunnskólum
Skólamenn urðu fyrir miklum von-
brigðum þegat' fyrirmæli bárust frá
menntamálaráðuneytinu um niður-
skurð á almennri kennslu í grunn-
skólum. Er um heila kennslustund í
hverri bekkjardeild að ræða, og þar
að auki sérkennslu og stuðnings-
kennslu. '
Ekki nóg með það að allar vænt-
ingar urn lengri skóladag, einsetinn
skóla, svo og aukna kennslu í ntóður-
máli, umferðarfræðslu, um fíkniefni
o.fl. o.fl., væru gjörsamlega brotnar
niður heldur sýnir þetta skilnings-
leysi t'áðamanna á jafnrétti til náms
og kennslu við hæfi, og þroska hvers
og eins.
Einnig er þetta lítilsvirðing við
heimilin og samstarf heimila og skóla
um öryggi og nám barnanna. Vonir
höfðu kviknað unt lengingu á skóla-
deginum og að nemendur gætu verið
á sama tíma í skóla og foreldrar í
vinnu, en nteð svona fáum kennsl-
utímum kemur slíkt ekki til greina.
Sérkennslan hefur líka verið skor-
ip niður, að minnsta kosti í
Reykjavík, þar að mestu þrengslin
eru fyrir og mesta árlega fjölgun
nemenda. Það er sorglegt til þess
að hugsa og nemendur sem á ein-
hvern hátt víkja frá eðlilegu þroska-
Kristín H. Tryggvadóttir
„Skólamenn urðu fyrir
miklum vonbrigðum
þegar fyrirmæli bárust
frá menntamálaráðu-
neytinu um niðurskurð
á almennri kennslu í
grunnskólum.“
ferli' fái ekki kennslu við sitt hæfi
einsog grunnskólalög, aðalnámskrá
og reglugerð um sérkennslu mælir
fyrir. En því miður duga ekki þeir
tímar, sem hinum almenna grunn-
skóla eru skammtaðir, til þess.
Fækkun kennslustunda, sem eru
allt of fáar fyrir, er óskiljanleg sparn-
aðarkrafa ef uppfylla á lög um að
hvert barn fái kennslu við sitt hæfi.
Sparnaður er stundum illmögulegur.
Það er nefnilega ekki hægt að
svelta endalaust þann sem sveltur
hefur verið fyrir.
Hvað í ósköpunum er „bókaþjóðin“
aðhugsa?
I hvað vill hún veija peningum
sínum?
Erum við kannski barnafjandsam-
legt þjóðfélag?
Það er eins víst að enn á ný að
ári liðnu verði skorinn niður tími
barnanna í skólanum. Stöðugt er
kroppað af í stað þess að byggja upp.
Einkaskóli - grunnskóli
Þjóðin vaknar svo upp þegat'
stofna á einkaskóla sem hefur ein-
mitt þau markmið, sem æskileg væru
fyrir alla grunnskóla þ.e. grunngrein-
ar í hávegum hafðar (lestur, skrift,
reikningur) svo og listgreinar. Einnig
lengdur skóladagur og aukið öryggi
nemenda, og kennsla við hæfi hvers
og eins. Þetta eru markmið sem allir
ættu að vinna að. Þetta er innihald
aðalnámskrár — og það sem grunn-
skólinn vill.
Sveitarfélögin eru heldur
ekki saklaus
Við þæi' miklu breytingar sem
orðið hafa á kennsluháttum þarl'
skólinn meira af pappír og alls konar
efni til að vinna úr svo og vel búin
skólasöfn. Tímar yfirheyrslu og
ítroðslu eru löngu liðnir og í staðinn
komin kennsla sem miðar við hvern
einstakling.
í kynningu á móðurmálsátaki
þessa dagana sjáum við vel að mikil-
væg hjálpartæki/námsgögn eru
pappít', alls konar efni, litir, skæi'i
og lím. Enn skortir þó á skilning á
því að til að nemendur þroskist þarf
ýmislegt fleira en eina bók, stóla og
borð.
Fjárveiting til þessara’ hluta situi'
því víða enn í gamla hjólfarinu.
Eg ætla að endingu að leyfa mér
að vona, að þegai' ríkið hættir að
endurgreiða sveitarfélögum framlög
til grunnskólabygginga, sem verður
um næstu áramót, þá verði því fé
veitt í kennsluna sjálfa í staðinn, svo
hægt sé að lengja daglegan
skólatíma yngri barnanna og auka
stuðnings- og sérkennslu. Með því.
eina mðti getur grunnskólinn orðið
sú stofnun að vera (eins og segir í
aðalnámskrá) „þýðingarmesti starfs-
vettvangur samfélags okkar menn-
ingar- og menntasetur, uppeldisstað-
ur og leikstaður, atyinnulíf og
mannlíf".
Hugum að framtíðinni!
Höfundur er skólastjóri Selásskóla
í Reykjavík.
5.000,-
fyrir örbylgjuofn
Við fengum sendingu af þessum vandaða örbylgjuofni frá Toshiba á einstaklega
hagstæðu verði, kr. 25.550,- stgr. Verð áður kr. 29.900,-.
Ofninn er búinn Deltawave dreifingu.
Tækniþróun Toshiba. Hitunin gerist ekki
betri. Snúningsdiskur. Ofninn er úr hápól-
eruðu stáli að innan. Stór að innan, 27
lítrar, sem tryggir þér að þú getur mat-
reitt læri fyrir fjölskylduna. 9 mismunandi
hitastillingar. 60 mínútna tímastillir.
íslenskar leiðbeiningar fylgja. Og
síðast en ekki síst er þér boðið á
matreiðslunámskeið hjá Dröfn H.
Farestveit, hússtjórnarkennara,
án endurgjalds. Aðeins 10 eig-
endur á námskeiði.
Við bjóðum þennan vinsæla ofn með 5.000,- króna útborgun og 3.000,- krónum
á mánuði. Við fengum takmarkað magn á þessu hagstæða verði.
Einar Farestveit&Co.hf.
BORGARTUN 28, SÍMAR: (91) 16995 OG 622900 - NÆG BÍLASTÆÐI