Morgunblaðið - 27.04.1990, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. APRÍL 1990
■ PARÍS - Francois Mitterrand
Frakklandsforseti og Helmut Kohl,
kanslari Vestur-Þýskalands, rædd-
ust við annan daginn í röð í París
í gær. Umræðuefni þeirra var áfram
sameining þýsku ríkjanna og stjórn-
málasamvinna í Evrópu og eru við-
ræðurnar liður í undirbúningi þeirra
fyrir leiðtogafund Evrópubanda-
lagsríkjanna sem hefst í Dublin um
helgina. Jafnfram áttu utanríkis-
ráðherrar ríkjanna, Roland Dumas
og Hans-Dietrich Genscher, fund
með sér. Þar skýrði vestur-þýski
utanríkisráðherrann starfsbróður
sínum frá undirbúningi gjaldeyris-
og efnahagssamvinnu Austur- og
Vestur-Þjóðverja sem tekur gildi
2. júlí næstkomandi.
■ TOKYO - Japanskir embættis-
menn hafa fyrirskipað að svínastía
verði þakin með ilmvatnsvökvuðu
sagi svo að Akihito keisari og Mic-
hiko keisaraynja þurfi ekki að fítja
upp á nefið þegar þau sækja Naka-
saki-hérað heim. Saginu er ætlað
að draga úr fnyk af 3100 svínum
sem hýst eru nálægt stað þar sem
hátignimar taka þátt í gróðursetn-
ingarathöfn.
■ SAO PAULO - Um 15.000
íbúar í borginni Corumba í vestur-
hluta Brazilíu fóru í mótmælagöngu
gegn eiturlyfjasölu í gær, og voru
mæður fjölmennar í göngunni.
Borgin er rétt við landamærin að
Bólivíu og fer mikið af eiturlyfjum
þar í gegn. Mjög sjaldgæft er að
eiturlyfjasölu sé mótmælt í Lat-
nesku Ameríku af því að lið eitur-
lyfjabarónanna er vel vopnum búið.
Fólkið bar kröfuspjöld þar sem á
var letrað: „Örvæntingarfullar
mæður krefjast upprætingar eitur-
lyfjasölu". „Þetta eru skilaboð
fólksins héma um að það styðji
ekki eiturlyfjasalana," sagði frétta-
maðurinn Armando Amorim An-
ache, sem stjórnað hefur herferð-
inni gegn eiturlyfjunum. Hann hef-
ur skýrt frá nöfnum og heimilis-
föngum kókaínsala í útvarpsþáttum
sínum frá 10. apríl og fengið ítrek-
aðar morðhótanir.
■ CHITTAGONG - Að minnsta
kosti 32 létu lífið og 50 slösuðust
þegar þúsundir betlara mddust
áfram til að ná sér í föt og peninga
sem úthlutað var í borginni Chitta-
gong í Bangladesh í gær. Að sögn
lögreglunnar höfðu um 10.000
manns safnast saman þar sem auð-
ugir kaupmenn úthlutuðu hefð-
bundnum fata- og peningagjöfum
fyrir hina árlegu Eid al-Fitr-hátíð
múslima sem haldin er í lok föstu-
mánaðarins Ramadan. Þegar út-
hlutunin hófst riðu ósköpin yfír.
Fjórtán manns létu lífið í Chand-
pur-héraðinu í Suður-Bangladesh
þegar sams konar úthlutun fór fram
fyrir Eid-hátíðina í fyrra.
■ LONDON - Breskir tollverðir
komu höndum yfir kókaínfarm að
verðmæti 40 milljónir sterlings-
punda (u.þ.b. §órir milljarðar ísl.
kr.) í gær. Efnið fundu þeir um
borð í skipi sem er í slipp í Liver-
pool og er þetta mesta magn af
kókaíni sem náðst hefur í einni
sendingu í Bretlandi. Tollverðir sem
skoðuðu skipið, Sun Tempest, þegar
það kom til Bretlands á þriðjudag,
fundu 130 kg af efninu. Síðan fund-
ust 110 kg á miðvikudag og og
loks 60 kg í gær. Leit stendur enn
yfir.
Elizabeth Taylor:
Alvarlegaveik
en úr hættu
Los Angeles. Reuter.
BANDARÍSKA leikkonan
Elizabeth Taylor var lögð inn
á sjúkrahús fyrir tíu dögum
og er sögð á batavegi. Henni
hafði vart verið hugað líf um
tíma.
„Ég tel að hún sé enn alvar-
iega veik,“ sagði lungnasérfræð-
ingur St. John’s-sjúkrahússins í
Los Angeles, „Hún er á gjör-
gæsludeild og ekki enn úr allri
hættu en samt á góðum bata-
vegi,“ bætti hann við. Taylor var
lögð inn á sjúkrahúsið með háan
hita og reyndist síðar vera með
■alvarlega1 lungnabólgu. !
Scandinavian Star við bryggju í Lysekil í Svíþjóð.
Morgunblaðið/Helena Stefánsdóttir.
Feijuslysið á Óslóarfírði:
Skipveijarnir reyndu að fá
Scandinavian Star kyrrsett
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun, fréttaritara Morgunblaðsins, og Reuter.
SKIPVERJAR á farþegaferjunni Scandinavian Star sögðu að þeir
hefðu reynt að koma í veg fyrir að skipið fengi að sigla úr höfn,
áður en það lagði upp í hina örlagaríku ferð 7. apríl síðastliðinn,
þegar 158 manns fórust af völdum stórbruna um borð í skipinu.
Þetta kom fram hjá farþega sem bar vitni fyrir sjórétti á miðvikudag.
„Skipverjarnir sögðu að feijan
væri í gjörsamlega óviðunandi
ástandi til siglinga og þeir hefðu
árangurslaust reynt að fá stjórnvöld
til að hefta för þess,“ sagði Ellen
Johanne Hartmann, norskur há-
skólakennari sem var farþegi um
borð í Scandinavian Star.
Hún sagðist hafa talað við skip-
veijana eftir að þeim hefði verið
bjargað um borð í nærstadda feiju.
„Þeir sögðust hafa haft samband
við heilbrigðisyfirvöld í Ósló og far-
ið fram á að skipið yrði skoðað,"
sagði Hartmann. „Kvartanir þeirra
snerust um hörmulegar vinnuað-
stæður um borð.“
„Norsk heilbrigðisyfirvöld sögðu
að þau gætu ekki komið því við
vegna manneklu að skoða skipið,“
sagði Hartmann. „Þá sneru skipver-
jamir sér til dönsku sjómannasam-
takanna og ætluðu fulltrúar sam-
takanna að hlýða á umkvörtunar-
efni þeirra mánudaginn eftir að sly-
sið varð.“
Sjóréttur hófst að nýju í málinu
á miðvikudag eftir viku hlé. Þar
hafa vitni áður gagnrýnt ófullnægj-
andi eldvamabúnað um borð í feij-
unni. Norski skipstjórinn, Hugo
Larsen, og áhöfn hans hafa einnig
verið gagnrýnd fyrir að yfirgéfa
skipið áður en búið hafi verið að
ná öllum farþegunum frá borði.
Vegna harmleiksins um borð í.
feijunni hefur nú verið ákveðið að
öll skip sem sigla með farþega á
milli hafna í Danmörku gangist
undir strangt öryggiseftirlit dönsku
siglingamálastofnunarinnar, að því
er segir í dagblaðinu Jyllands-Post-
en. A næstu tveimur vikum bytjar
stofnunin umfangsmikla herferð
sem miða á að því að auka öryggi
um borð í farþegaskipum. I fyrstu
lotu verða skoðuð skip sem hafa
svefnklefa, en ætlunin er að ganga
úr skugga um að öryggisreglur séu
haldnar í öllum feijum sem eru í
áætlunarferðum milli danskra
hafna.
Að sögn blaðsins verður skoðunin
ekki einskorðuð við öryggisbúnað,
heldur verður áhöfnin að sýna fram
á að öryggisráðstafanir og rýming-
aráætlanir komi að þeim notum sem
ætlast er til.
„Kinna-
Kalli“
fiindinn
Vestur-Berlín. dpa.
LÖGREGLUNNl í Vestur-
Berlín hefúr loks tekist að
hafa hendur í hári bankaræn-
ingja sem ákaft hefúr verið
leitað og gengið héfúr undir
nafninu „Kinna-Kalli“.
„Kinna-Kalli“ reyndist vera
53 ára fyrrum barþjónn og lög-
reglumenn eru sammála um að
útsmognari ræningi sé vand-
fundinn. Maðurinn hafði þann
sið að taka ávallt út úr sér
föisku tennurnar áður en hann
lét til skarar skríða og varð þar
með öldungis óþekkjanlegur.
Hann var oftlega myndaður við
iðju sína en aldrei tókst vörðum
laganna að hafa upp á mannin-
um með kinnarnar sérkenni-
legu. Árið 1987 var hann hand-
tekinn, grunaður um eitt banka-
ránið, en gjaldkerinn sem af-
henti honum peningana þekkti
hann ekki aftur enda hafði
„Kinna-Kalli“ þá stungið tönn-
unum upp í sig og brosti sínu
breiðasta.
Barþjónninn afvegaleiddi
rændi a.m.k. 13 banka á ferlin-
um og hafði tæpar sjö milljónir
ísl. kr. upp úr krafsinu. Kæru-
leysi varð honum að falli. Hann
var vanur að komast undan á
hjóli eða með neðanjarðarlest-
um en loks kom að því að hann
gerði þá afdrifaríku mistök að
nota einkabifreið sína eftir að
hann hafði otað skotvopni sínu
og kinnunum ógurlegu að gjald-
kera í einhverri lánastofnun-
inni. Sá reyndist hafa augu arn-
arins og tókst honum að greina
númerið á bifreiðinni sem sá
kinnamikli skaust inn í er hann
flúði.
Samningar EFTA og EB:
Þing Evrópubandalag’S-
ins mun hafa síðasta orðið
Framkvæmdastjórn EB tekur líklega
ákvörðun um umboð í dag •
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
WILLY De Clercq, formaður ut-
anríkisnefndar Evrópuþingsins,
segir í sérstakri yfirlýsingu sem
hann hefúr gefið út, að þeir sem
standi að samningaviðræðum
Evrópubandalagsins (EB) og
Fríverslunarbandalags Evrópu
aðar upp hinar svokölluðu Interlak-
en-reglur sem De Clercq kynnti fyr-
ir ráðherrum EFTA á fundi í Inter-
laken í Sviss í maí 1987. í þeim er
lögð áhersla á forgang sameiningar-
ferils EB gagnvart samningum við
EFTA, sjálfsákvörðunarréttur EB
verði ávallt óskertur og að síðustu
að í öllum tilfellum verði að gæta
þess að jafnvægi sé á milli réttinda
og kosta annars vegar, og skyldna
og galla hins vegar í samskiptum
EFTA og EB. De Clercq segir að
hann muni beita sér fyrir því að
Evrópuþingið fjalli um samningsum-
boð framkvæmdastjórnarinnar á
þingfundi í Strassborg. Hann sagði
sjálfur að þingið féllist ekki á að því
væri haldið utan við samningavið-
ræðurnar. Þeir sem æsktu farsællar
niðurstöðu í viðræðunum skyldu
hafa í huga að Evrópuþingið hefði
síðasta orðið um samningana.
Samkvæmt 238. grein Rómarsátt-
málans, en undir hana fellur væntan-
legur samningur EFTA við EB, verð-
ur þingið að samþykkja samninginn
með hreinum meirihluta, þ.e. fleiri
en 260 þingmenn verða að greiða
atkvæði með samningnum.
(EFTA), verði að taka tillit til
þess að Evrópuþingið hafi síðasta
orðið um samningana. Jacques
Delors, forseti framkvæmda-
stjómar EB, sagði við blaðamenn
í Brussel í gær að erfiðleikar
væru á afgreiðslu samningsum-
boðs fyrir framkvæmdasljórnina,
þó er talið líldegt að það verði
afgreitt í dag innan hennar.
Framkvæmdastjórn EB fjallar um
samningsumboð sér til handa á sér-
stökum fundi í dag. Delors sagði að
það sem helst ylli erfiðleikum í af-
greiðslu umboðsins væri seinagang-
ur EFTA-ríkjanna í að styrkja stofn-
anir bandalagsins, auk þess sem
EFTA-ríkin hefðu lagt fram allt of
marga fyrirvara vegna samninganna
jafnframt því sem EB gæti alls ekki
sætt sig við afskipti EFTA af
ákvörðunum innan EB. Delors sagði
að óaðgengilegt væri fyrir EB að
ganga frá samningum án þess að
Ijóst væri á hvern hátt EFTA-ríkin
hyggðust styrkja sameiginlegar
' stófnaríir sínar.
í yfirlýsingum De Clercq eru rifj-
Fjögur ár frá kjarnorkuslysinu í Tsjernobyl; .
Hermt að 300 hafi látið lífið
Moskvu. Reuter.
SOVÉSKUR þingmaður sagði á miðvikudag að kjarnorkuslysið í
Tsjernobyl í Ukraínu hefði kostað 300 manns lífíð, tíu sinnum fleiri
en opinberlega heíúr verið Iátið uppi. Fjögur ár eru nú liðin frá
slysinu en í kjölfar þess lagðist geislavirkt ryk yfir mörg Evrópulönd.
í Svíþjóð mestallri er geislavirkni helmingi meiri en eðlilegt er og
hefiir ekkert minnkað og sums staðar mælist hún tlfa.lt meiri.
Júríj Stsjerbak, sem skrifað hefur
bók um Tsjernobyl-slysið, sagði, að
kostnaður Sovétmanna af þess
völdum gæti numið allt að 250
milljörðum rúblna, en það samsvar-
ar 42-415 milljörðum dollara eftir
því hvort miðað er við ferðamanna-
gengi eða opinberlega skráð gengi
sem er margfalt hærra. Upplýsing-
arnar um . fjölda látinna kvaðst
Stsjerbak hafa frá nýstofnuðum
samtökum í Úkraínu, Tsjernobyl-
samtökunum, og sagði, að mest
efði mannfallið orðið meðal starfs-
manna kjarnorkuversins og björg-
unarsveitamanna.
Stsjerbak sagði, að ekki væru
öll kurl komin til grafar enn.
„Stjórnvöld notuðu 600.000 manns
til að afmá öll ummerki slyssins og
því er erfitt að vita hve margir urðu
fyrir hættulegri geislun. Til þessa
fólks verðum við að ná.“
Síðastliðinn sunnudag efndu tug-
þúsundir manna til mótmæla í Úkr-
aínu og var þess þá krafist, að
embættismönnum, sem hefðu leynt
almenning hættunni af úrfellinu,
yrði harðlega refsað. Alexander
Kítsjkailo, aðstoðarforsætisráð-
herra Hvíta-Rússlands, ins, segir
að 70% úrfellisins hafi fallið þar til
jarðar og sé skaðinn metinn á 75
milljarða rúblna eða nokkrum sinn-
um fjárlög ríkisins.