Morgunblaðið - 05.09.1990, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
200. tbl. 78. árg.
MIÐVIKUDAGUR 5. SEPTEMBER 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Óeirðir í Suður-Afríku:
Stuðningsmenn
Mandela myrtir
Oryggissveitir stjórnvalda hvítra sak-
aðar um aðstoð við Zúlumenn
Sebokeng í S-Afríku. Reuter.
BLÖKKUMENN af Zúlú-ættbálki myrtu eigi færri en 31 stuðnings-
mann blökkumannaleiðtogans Nelsons Mandela í Sebokeng-hverfi
skammt suður af Jóhannesarborg í gær. Að sögn sjónarvotta nutu
Zúlú-mennirnir aðstoðar öryggissveita suður-afrískra stjórnvalda er
þeir frömdu illvirkið.
Heimildarmenn Reuters- frétta-
stofunnar sögðu að öryggissveitir
stjórnvalda hefðu flutt Zúlú-menn-
Danmörk:
Fertugir láti
áfengi ósnert
í eina viku
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
ALLIR Danir sem standa á fer-
tugu fá bréf í lok septembermán-
aðar þar sem þeir eru hvattir til
að láta áfengi ósnert í vikunni
frá 30. september til 6. október.
Bréf þessi eru liður í baráttu
heilbrigðisyfirvalda til að fá fertugt
fólk til að veita áfengisneyslu sinni
athygli og gefa því tilefni til að
ræða áfengisvenjur sínar við fjöl-
skyldu, vini og starfsfélaga.
Danir sem eru 14 ára og eldri
drekka að meðaltalþ 12 lítra af
hreinu áfengi á ári. Áður fyrr var
einkum drukkið við ákveðin tæki-
færi, en 110 er drukkið í tíma og
ótíma, og það telja heilbrigðisyfir-
völd uggvekjandi. Þessi mikia
áfengisneysla hefur nefnilega ekki
einvörðungu skaðvænleg áhrif á
líkamlega heilsu manna, heldur
fylgja henni einnig andleg og fé-
lagsleg vandamái.
ina að húsi einu í Sebokeng þar sem
fólk úr röðum Xhosa, ættbálks
Mandela, hélt til. Sömu heimildar-
menn kváðu öryggissveitirnar hafa
skotið níu manns til bana á meðan
Zúlú-mennirnir myrtu 22 á hinn
hroðalegasta hátt. Þessi frétt fékkst
ekki staðfest af hálfu lögregluyfir-
valda í Suður-Afríku.
Rúmlega 500 manns hafa fallið
í átökum Zúlú-manna, er styðja
Inkatha-hreyfinguna, og fylgis-
manna Nelsons Mandela á undan-
förnjum ijórum vikum.
Mandela og F.W. de Klerk, for-
seti Suður-Afríku, ræddu við fólk á
átakasvæðunum í gær og hvöttu
til friðar.
Reuter
Sáttahandtak í Seoul-borg
Kang Young-hoon (t.h.), forsætisráðherra Suður-
Kóreu, sést hér heilsa starfsbróður sínum frá
Norður-Kóreu, Yon Hyong-muk, í gær. Frá því
landinu var skipt í lok síðari heimsstyijaldar hafa
svo háttsettir ráðamenn frá Kóreuríkjunum tveim
ekki átt fund og landamærin hafa verið varin öflugu
herliði. M.a. hafa Bandaríkin um 40.000 hermenn
í suðurhlutanum. Fundur leiðtoganna fer fram í
Seoul, höfuðborg S-Kóreu. Fáir stjórnmálaskýrendur
búast við miklum árangri að þessu sinni en segja
mikilvægt að tekist hafi að bijóta ísinn.
Bandaríkjamenn hertaka
íraskt fragtskip á Persaflóa
Varnarmálaráðherra Frakka segir styrjöld í Mið-Austur-
löndum geta kostað eitt hundrað þúsund manns lífíð
Nicosiu, Washington, Bagdud, París, London. Reuter. Daily Telegraph.
BANDARÍSKI flotinn á Persaflóa skipinu yrði stefnt til
hertók í gær íraskt flutningaskip
er var á leið til íraks frá Sri Lanka
með te. Vestrænir stjórnarerind-
rekar í Saudi-Arabíu sögðu að
hafnar i
Múskat, hafnarborgar Oman, en
þarlend sljórnvöld sögðu í gær-
kvöldi að engin áform væru um
það. Utanríkisráðherra Breta,
Sovétríkin:
Upplausn kann að
geta af sér einræði
- segir flokksformaður í Moskvu
Moskvu. Reuter.
FORMAÐUR Moskvudeildar sovéska kommúnistaflokksins, Júrí
Prokofjev, sagði í gær að allsherjar upplausnarástand blasti við í
Sovétríkjunum og kynni því að lykta með því að einræðisstjórn
tæki völdin í sínar hendur.
Prokofjev lét þessi orð falla á
síðara stofnþingi Kommúnista-
flokks Rússlands. Hann lýsti m.a. •
yfir því að sívaxandi skortur á
nauðsynjavarningi og þjóðernis-
róstur í fjölmörgum lýðveldum Sov-
étríkjanna væru alvarleg ógnun við
völd Sovétstjórnarinnar. Sýnilegt
væri að ráðamenn væru þess ekkj
umkomnir að stöðva þessa þróun.
„Nú blasir sú hætta við að lýðræð-
isþróunin verði aðeins áfangi á leið
þjóðarinnar frá miðstýrðu tilskip-
anaveldi til einræðis og að millistig-
ið felist í allsheijar upplausn og
ringulreið," sagði Prokofjev. í gær-
kvöldi sakaði Míkhaíl S. Gorbatsjov
Sovétleiðtogi bændur um að halda
eftir korni. Hörguli er orðinn á
brauði, undirstöðufæðu Rússa, í
sjálfri höfuðborginni Moskvu.
Nokkrir ræðumenn á þinginu
kröfðust þess að ívan Polozhkov,
leiðtogi kommúnistaflokksins nýja,
sem kemur úr röðum harðlínu-
kommúnista, segði af sér. Fundar-
menn fögnuðu ákaft er verkamaður
einn hvatti til þess að horfið yrði
Reuter
Kona stendur við tóinar hillurn-
ar í brauðgerð í Moskvu.
aftur til þeirrar stefnu sem valdhaf-
ar fylgdu áður en Gorbatsjov hófst
til valda í Sovétríkjunum árið 1985.
„Það skiptir engu hvaða slagorð
menn nota. Stefna sem getur af
sér versnandi lífskjör og blóðsút-
hellingar er ekki í samræmi við
óskir almennings.“
Sjá einnig frétt á bls 20.
Douglas Hurd, sagði að fylgst
hefði verið með skipinu lengi og
hefði stjórn Sri Lanka leyft skip-
inu, er heitir Zanoobia, að sigla
úr höfn en önnur írösk skip yrðu
stöðvuð í samræmi við viðskipta-
bann Sameinuðu þjóðanna. Jean-
Pierre Chevenement, varnar-
málaráðherra Frakklands, varaði
í gær við hernaðarárás á írak og
sagði að strið gæti kostað 100.000
manns lífíð; ekki yrði hægt að
takmarka átökin við lítið svæði.
Með töku Zanoobiu er brotið blað
í aðgerðum flota Vesturveldanna en
sjóliðar hafa áður látið duga að
kanna farm skipa sem þeir hafa
stöðvað. Ekkert fréttist af viðbrögð-
um stjórnar Saddams Husseins í
Bagdad. Embættismenn þar vísuðu
á bug þeim ummælum næstæðsta
manns Frelsissamtaka Palestínu-
manna (PLO) að Irakar væru reiðu-
búnir að semja um að hverfa frá
Kúvæt með her sinn gegn ákveðnum
skilyrðum.
Chevenement varnarmálaráð-
herra sagði að þeir sem vildu gera
árás á íraka hefðu látið hjá líða að
velta fyrir sér afleiðingunum auk
þess sem enginn lagalegur grund-
völlur væri fyrir slíkum aðgerðum
né heldur fyrir frelsun Kúvæts með
heivaldi. „Menn virðast halda að
þetta geti orðið snyrtilegt stríð. sem
takmarkist við svæði í 5.000 km fjar-
lægð frá okkar eigin landamærum,“
sagði ráðherrann. „Þeir hafa ekki
skilið hvílíkir erfiðleikar fylgja því
þegar erlendur her heyr stríð á landi,
eins og t.d. Bandaríkjamenn gerðu
í Víetnam og Sovétmenn í Afganist-
an. Þetta yrði mjög erfitt og beitt
yrði efnavopnum og langdrægum
eldflaugum." Frakkar hafa nú næst-
voldugasta herafla vestrænna ríkja
við Persaflóa, aðeins Bandaríkin
hafa meiri viðbúnað, og Roland
Dumas utanríkisráðherra hefur verið
herskárri í garð Saddams en flestir
aðrir starfsbræður hans. Hann hefur
hvatt til þess að flug og flutningar
á landi til íraks verði stöðvaðir, auk
skipaferðanna og tók Chev'enement
undir þá hugmynd, þrátt fyrir við-
varanir sínar. Talið er fullvíst að
Francois Mitterrand forseti sé á
sama máli og Dumas. Heimildar-
menn segja að mannaskipti geti orð-
ið I frönsku stjórninni vegna málsins
en a.m.k. tveir aðrir ráðherrar eru
sagðir fylgja Chevenement.
Um 250 vestrænar konur og börn
komust með íröskum leiguflugvélum
frá írak til Jórdaníu í gær. Bílalest
með yfir 300 breskar konur og börn,
sem búsett voru í Kúvæt, kom til
Bagdad í gærkvöldi eftir 14 stunda
erfiða ferð yfir eyðimerkur. Breski
sendiherrann í Bagdad sagðist búast
við að tekið gæti tvo daga að fá
brottfararleyfi handa fólkinu.
George Bush Bandaríkjaforseti
hyggst biðja þingið að fella niður
skuld Egypta við Bandaríkin, alls
sjö milljarða dollara (um 400 millj-
arða ISK), en Egyptar sendu aukið
lierlið til Persaflóa í gær.
Sjá ennfremur fréttir á bls.
20-21.