Morgunblaðið - 13.11.1990, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER 1990
19
■ FROÐI HF.
hefur gefið út í
íslenskri þýðingu
Karls Birgis-
sonar sögu
Stephen Kings
Duld eða „The
Shining" í kynn- , ...
ingu útgefenda StePhen KlnS
segir m.a.: Duld fjallar um hjónin
Jack og Wendy Torrance sem ger-
ast húsverðir á Overlook hótelinu
að vetrarlagi. Með þeim er fimm
ára sonur þeirra Danny, sem gædd-
ur er skyggnigáfu. Jack sem er rit-
höfundur, hugsar sér að vinna að
ritstörfum í góðu næði, en margt
fer öðruvísi en ætlað er. Einangrun-
in er algjör og fer brátt að segja
til sín. A hótelinu höfðu áður gerst
voveiflegir atburðir og brátt fer
ýmislegt óvænt að gerast, ekki síst
hjá Danny sem sér margt sem öðr-
um er hulið. Kvikmynd sem byggir
á sögunni þykir einhver magnað-
asta spennumynd sem framleidd
hefur verið og Jack Nicholson á
kostum í hlutverki hins hugstola
rithöfundar Jack Torrance." Duld
er 420 bls. Umbrot, filmuvinna,
prentun og bókband var í höndum
Prentmiðjunnar Odda. Guð-
mundur Jón Guðjónsson hjá
Teiknideild Fróða hannaði bók-
arkápu.
Skerðing ellilífeyris vegna tekna
...kjörin leið til sparnaðar
er Kj örbók Landsbankans
eftirKristin
Björnsson
I tillögum um breytingu á trygg-
ingarlöggjöf sem nú liggja fyrir
alþingi, er gert ráð fyrir skerðingu
og afnámi ellilífeyris til þeirra sem
dálitlar tekjur hafa. Miðað er við
að lífeyrir skerðist við rúmlega 60
þús. kr. í tekjur og hverfi við 95
þús. kr. tekjur. Þessu hefur verið
mótmælt af Alþýðusambandi óg
fleirum, sérstaklega vegna þess að
slíkt mundi gera lífeyrissjóðakerfið
tilgangslítið og því btjóta það nið-
ur. Með þessu væri einnig komið
aftan að því fólki sem árum saman
hefur greitt í lífeyrissjóð af tekjum
sínum í þeirri góðu trú að með því
væri það að bæta og tryggja af-
komu sína á efri árum.
Þetta eru mikilvægar röksemdir
gegn téðri breytingu, en fleira má
nefna er mælir gegn slíku afnámi
ellilífeyris.
Stærsta spurningin er e.t.v.:
Hvernig finnst okkur að tekjuskipt-
ingin eigi að vera í þjóðfélaginu?
Eiga eldri borgarar að fá að lifa
við áþekk lífskjör og þeir nutu fyrr
á ævinni eða kjör sem nálgast með-
altekjur þegna þjóðfélagsins. Und-
irrituðum finnst það .réttlátt, en um
slíkt geta verið skiptar skoðanir.
Sumir telja nægilegt að aldraðir
hafi tekjur er duga til nauðþurfta
en þeir megi lifa við nauman kost,
búa þröngt og geta fátt veitt sér.
Fyrrgreind tillaga um tekjuteng-
ingu lífeyris ber vott um þetta hug-
arfar, því er hún óréttmæt.
Það gæti verið eðlilegt að fresta
greiðslu ellilífeyris þegar um mjög
háar tekjur er að ræða hjá þeim
sem eru þá enn í starfi, en það
mundi aldrei verða réttlátt hjá þeim
sem aðeins hafa tekjur úr lífeyris-
sjóði jafnvel þó um „góðan sjóð“
sé að ræða sem kallað er. Lífeyrir
úr bestu sjóðum eru alltaf undir
meðaltekjum eins og þær gerast í
þjóðfélaginu á hveijum tíma. Hér
þýðir ekki að miða við laun þeirra
sem eru lægst launaðir því að með-
altekjur vinnandi fólks eru miklu
hærri.
Akvæðin í umræddu frumvarpi
gera ráð fyrir að skerða og afnema
ellilífeyri þeirra sem ekki hafa ná-
lægt því meðaltekjur. Með þessu
er því slegið föstu að eldra fólkið
sem ekki hefur starfsorku lengur
er ætlað að lifa sem fátæklingar.
Þetta er vafasamt réttlæti í velferð-
arþjóðfélagi.
Tillaga mín er því þessi: Elli-
lífeyrir á ekki að vera tekjutengd-
ur. Ef ekki næst samkomulag um
þetta, ætti skerðing að byrja við
miklu hærra tekjumark en sett er
í frumvarpinu. Eða alls ekki við
lægri tekjur en samsvara meðal-
tekjum starfandi fólks í landinu.
Líklega er þetta eitthvað nálægt
150 þús. kr. Með þessu væri það
viðurkennt að ellilífeyrisþegar
mættu hafa meðaltekjur og lífskjör
á við aðra. Þannig mundu greiðslur
úr lífeyrissjóðum ekki sket'ða elli-
lífeyrinn. Það mundi því koma í veg
fyrir það óréttlæti að eyðilagður
verði með skerðingunni ávinningur
ntanna af því að hafa greitt í lífeyr-
issjóð áratugum saman.
Eldri borgarar eru hópur sem
ekki hefur verið mjög virkur í kjara-
baráttu. Margt bendir til, m.a.
umræddar breytingar á tryggingar-
löggjöf,' að þetta fólk þurfi að vera
betur á verði og vinna ákveðnara
að því marki að kjör þurfi ekki að
rýrna verulega þegar látið er af
starfi.
Síðustu ár ævinnar ættu menn
að geta lifað við svipuð lífskjör og
aigengust eru hjá fólki á „góðum“
aldri. Lífeyrissjóðum og trygginga-
kerfi er ætlað að sjá til að svo sé.
„Ellilífeyrir á ekki að
veratekjutengdur. Ef
ekki næst samkomulag
um þetta, ætti skerðing
að byrja við miklu
hærra tekjumark en
sett er í frumvarpinu.“
Það má því ekki missa sjónar á
þessu markmiði með skammsýnum
sparnaðarráðstöfunum sem bitna á
þeim sem síst skyldi.
Ilöfundur er sálfrieðingur.
Betri, einfaldari og öruggari leiö til ávöxtunar sparifjár er vand-
fundin. Háir grunnvextir og verötryggingarákvæöi tryggja góða
ávöxtun. Aö auki koma afturvirkar vaxtahækkanir eftir 16 og 24
mánuði. Samt er innstæöa
Kjörbókar alltaf laus.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
Kristinn Björnsson

'

Þ.ÞORGRÍMSSON&CO
mm RUTLAND
mm ÞÉTTIEFNI
Á ÞÖK - VEGGI - GÓLF
ÁRMÚLA 29, SÍMI 38640