Morgunblaðið - 13.11.1990, Blaðsíða 26

sovéska hernum á Kóla-skaga
JOHAN Jörgen Holst, varnarmálaráðherra í hinni nýju ríkisstjórn
Verkamannaflokksins í Noregi, segir, að það sé ekki til þess að
auka öryggiskennd Norðmanna, að Sovétmenn auki herafla sinn
við Iandamæri Noregs á Kóla-skaganum. Vill hann að Norðmenn
setji fram kröfur um að skipan hans verði breytt og kynni þær í
næstu viðræðulotu um afvopnun í Evrópu. Ráðherrann telur nauð-
synlegt, að Atlantshafsbandalagið (NATO) starfi áfram og treysta
verði tengsl norskra öryggismála við Evrópu innan þess.
Síðar í þessum mánuði hittast
leiðtogar aðildarríkja Ráðstefn-
unnar um öryggi og samvinnu í
Evrópu (RÖSE) og rita undir
samning um fækkun hefðbundinna
vopna í Evrópu (CFE-l-samning-
inn). Ætlunin er að halda viðræð-
um um fækkun þessara vopna
áfram. Johan Jörgen Holst segir í
samtali við norska blaðið Atten-
posten, að Norðmenn verði að
móta kröfur sem miða að því að
Sovétmenn breyti skipan herafla
síns á Kóla-skaga og leggja þær
fram í næstu viðræðulotu um
fækkun hefðbundinna vopna í Evr-
ópu (CFE-2).
Varnarmálaráðherrann nefnir
sérstaklega breytingar á landher
og flugher Sovétmanna á Kóla-
skaganum. Það sé margt varðandi
þennan herstyrk sem dragi úr ör-
yggiskennd Norðmanna, svo sem
hve brynvarðar sveitir geti látið
að sér kveða með skjótum hætti
og hve mikið sé af kjarnorkuvopn-
um á þes^um slóðum. Hann segir,
að Norðmenn hljóti að kreijast við-
ræðna um landgönguliðssveitina
,sem hafi bækistöð í Petsjenga
(Petsamo). Holst segist ekki hafa
neina skoðun á þvi, hvert flytja
eigi sveitina, en það sé næsta ógn-
vekjandi að hún sé svo nálægt
norsku landamærunum og stundi
þar æfingar.
á véitingáhwinu Ötnrnu Lú,
rengii
Hard Hock Café), þriðjudagskvöldið 13. nóvemher kl, 20:30
UTANRÍKISRÁÐUNEÝTIÐ
A a
A A
A A
A A
b h
h
A
A
A A' A
A A A A
A A A.
Ráðherrann segir, að Norðmenn
verði að átta sig á að því séu tak-
mörk sett hve langt þeir nái með
kröfum sínum um afvopnun í
næsta nágrenni við sig. Þeir verði
að viðurkenna að Sovétmenn hafi
réttmætra öryggishagsmuna að
gæta á Kóla-skaganum, þar sem
þar sé stór hluti langdrægs kjarn-
orkuherafla þeirra og hann verði
þeir að geta varið með annars kon-
ar vígvélum. Hann telur hins vegar
að mörgu megi breyta í betra horf
og Norðmenn verði að vera undir
það búnir, að Sovétmenn vilji ræða
einstaka þætti í norskum vörnum,
sem snerti hagsmuni þeirra. Mikil-
vægast sé að hefja viðræður við
Rússa og að Norðmenn átti sig
sjálfir á vandamálunum, sem við
• sé að etja.
Holst segir, að Atlantshafsband-
alagið hafi áfram hlutverki að
gegna í varnarmálum, hins vegar
kunni áherslur í störfum þess að
breytast. Auka verði varnarsam-
starf innan Evrópu og þar skipti
bandalagið miklu máli. Nú þurfi
ekki að treysta varnir gegn ein-
hverri skilgreindri hættu heldur að
gera ráðstafanir sem duga gegn
óskilgreindum hættum. Evrópa sé
enn heimshluti, þar sem unnt sé
að benda á margar ástæður fyrir
Johan Jörgen Holst.
framtíðarátökum. Hann telur að
innan NATO verði sameiginlegar
herstjórnir að starfa saman og
gera áætlanir um sameiginlega
beitingu herafla. Þá verði að vinna
að því að koma á fót fjölþjóðlegum
herafla. Stunda verði sameiginleg-
ar heræfingar, en þær hljóti að
taka mið af heildarþróuninni í Evr-
ópu.
í Noregi hafa menn óttast, að
Þjóðveijar vilji stokka upp skipan
herstjórna í NATO meðal annars
á þann hátt, að losa Noreg undan
herstjórn bandalagsins fyrir norð-
urvæng varnarsvæðisins en hún
hefur bækistöðvar í Kolsás
skammt frá Osló. Óttast ýmsir í
Noregi að með slíkri breytingu ein-
angrist landið í evrópsku varnar-
samstarfi. Holst segir, að koma
verði í veg fyrir það með öllum
tiltækum ráðum.
Pólland:
Walesa nær afger-
andi forystu í kosn-
ingabaráttunni
Varsjá. Reuter.
SAMKVÆMT nýrri skoðana-
könnun í Póllandi nýtur Lech
. Walesa, leiðtogi Samstöðu, tutt-
ugu prósentustiga meira fylgis
en Tadeusz Mazowiecki forsætis-
ráðherra, helsti mótframbjóð-
andi hans i forsetakosningunum
25. nóvember. Walesa kvaðst um
helgina stefna að því að fá meiri-
hluta atkvæða strax í fyrstu
umferð kosninganna.
Sex menn eru í framb
oði í kosningunum. Fái enginn
þeirra meirihluta atkvæða 25. nóv-.
ember velja Pólverjar á milli
tveggja efstu frambjóðendanna
tveimur vikum síðar.
Ef marka má nýlega skoðana-
könnun nýtur Walesa stuðnings
41% Pólveija en Mazowiecki 23%
og virðist því ekki vanta nema hersl-
umuninn til að Walesa nái kjöri 25.
nóvember án þess að kjósa þurfi
að nýju.
Lech Walesa.
Radial
stimpildælur
= HEÐINN =
VÉLAVERSLUN SÍMI 624260
SÉRFRÆÐIÞJÓNUSTA - LAGER
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER 1990
Johan Jörgen Holst, varnarmálaráðherra Noregs:
Norðmenn krefjist breytinga hjá