Morgunblaðið - 10.01.1991, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 10.01.1991, Blaðsíða 24
24 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1991 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANUAR 1991 25 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Aðstoðarritstjóri Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Árvakur, Reykjavík HaraldurSveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Bjarnason. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal- stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar- gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið. Samkeppni olíufé- laganna Nú bryddar í fyrsta skipti í um fjóra áratugi á samkeppni á milli olíufélag- anna og eins og við mátti búast njóta neytendur góðs af. Skeljungur hf. hefur riðið á vaðið með því að flytja inn 95 oktana benzín, sem um- boðsmenn bifreiða og bif- reiðaeigendur hafa um skeið hvatt olíufélögin til að gera. Ástæðan er sú, að framleið- endur bifreiða mæla með því, að bifreiðar með mengunar- varnabúnaði noti 95 oktana benzín. Skeljungur mun því á næstunni selja þrjár tegundir af benzíni, þ.e. 92 oktana, 95 oktana og 98 oktana benzín. Þar með eiga neyt- endur fleiri kosta völ eins og vera ber og sýnir þetta fyrsta skref í átt til eðlilegra við- skiptahátta með olíu og benzín á íslandi að frjálsræði á þessu sviði skilar sér i auk- inni þjónustu við neytendur. Viðbrögð annars aðal keppinautar Skeljungs • eru athyglisverð, þar sem for- stjóri Olíufélagsins hf. reynir að gera sem minnst úr þessu framtaki og segir, að það benzín, sem nú er selt sem 92 oktana benzín sé í raun 95 oktana benzín. Forstjóri Skeljungs hf. segir, að þetta sé ekki rétt, þar sem förmum af benzíni, sem áttu að vera 92 oktana en hafi verið 95 oktana hafi verið blandað saman við 92 oktana benzín og því sé ómögulegt að halda því fram, að þetta blandaða benzín uppfylli þær kröfur, sem gerðar eru til 95 oktana benzíns. Spyrja má, hvort það sé sjálfsagt mál, að olíufélögin blandi saman 92 oktana og 95 oktana benzíni. Þá vekur athygli, að forstjóri Olíufé- lagsins virðist telja eðlilegt, að selja neytendum benzín undir þeim formerkjum, að það sé 92 oktana, þótt hann segi að það sé í raun 95 okt- ana! Ekki er þetta nútímalegt viðhorf til viðskiptahátta og þjónustu við neytendur. Sú hreyfing, sem nú er að komast á samkeppni milli olíufélaganna lofar góðu. Hún er vísbending um, að fullt frelsi til innkaupa á olíu og benzíni þaðan, sem olíufé- lögin - eða aðrir, sem kunna að hafa áhuga á að flytja þessar vörur inn - telja hag- kvæmast muni á skömmum tíma auka fjölbreytni í vöru- framboði á þessu sviði og tryggja viðskiptamönnum olíufélaganna beztu kjör. Það skiptir þjóðarbúið miklu máli, að fyllsta hag- kvæmni náist fram í olíuinn- kaupum. Verðlag á olíu getur skipt sköpum fyrir fiskiskipin og fjölmörg önnur atvinnu- tæki. Aukin samkeppni milli olíufélaganna og hugsanleg aðild nýrra fyrirtækja að þessum innflutningi tryggir beztu kjör. Þess vegna er sérstök ástæða til að vekja athygli á og fagna því, að Skeljungur hf. hefur tekið frumkvæði á þessu sviði. Innflutn- ingur á ostlíki Annað dæmi um, að gamlir og úreltir viðskiptahætt- ir eru smátt og smátt að víkja er sú ákvörðun Jóns Sigurðs- sonar, viðskiptaráðherra, að leyfa Baulu hf. að flytja inn nokkurt magn af svonefndu ostlíki, sem notað er til pizzu- framleiðslu. Talið er, að þessi innflutta vara sé töluvert ódýrari en sú, sem hér er framleidd til sömu nota. Vel má vera, að þessi inn- flutningur leiði til þess, að hinn innlendi framleiðandi reyni að auka hagkvæmni framleiðslu sinnar og lækka verð til þess að keppa við innflutninginn. Það verður líka eftir því tekið, hvort þessi innflutningur og verðlækkun leiðir til þess áð verð á pizzum til neytenda lækki. Þeir, sem þessi viðskipti stunda mega ekki gleyma því, að tilgang- urinn með aðgerðum af þessu tagi er einmitt sá, að hann skili sér til neytenda í lækk- uðu vöruverði. Skagafjörður; Straumur kominn á síðasta bæinn Hofsósi. SÍÐASTI straumlausi bærinn hér, Stafnshóll í Deildardal, fékk raf- magn síðdegis í gær. Var hann þá búinn að vera án rafmagns í viku. A Stafnshóli býr einn maður, Þórður Þorgiisson. Hann sagði í samtali við fréttaritara í gær að ekkert amaði að sér. Hann væri með olíukynd- ingu óháða rafmagni og hefði fengið lánuð gastæki til að elda sér mat. Rafmagnslínan heim að Stafnshóli liggur þvert á vindátt og brotn- uðu 7 af 11 staurum í heimtauginni í ísingarveðrinu. Rafmagnið fór ekki af Hofsósi nema í rúman sólarhring. Félagar í Björgunarsveitinni Gretti á Hofsósi aðstoðuðu fólk og stofnanir í erfið- leikunum. Þeir unnu hvíldarlítið frá því á fimmtudagsmorgun og fram á Þjóðræknisfélagið: Fréttir á myndböndum ÍSLENDINGAR sem búsettir eru erlendis geta nú fengið fréttir að heiman á myndbandsspólu. Það er Þjóðræknisfélag íslendinga í samvinnu við Ríkisútvarpið sem sér um að vinna og koma spólun- um til landa okkar. „Við byijuðum á þessu í septemb- er og gerum tvo þætti í mánuði,“ segir Jón Ásgeirsson, formaður Þjóðræknisfélagsins. „Hver þáttur er um hálfrar klukkustunda langur. Við reynum að velja fréttirna.r með það fyrir augum að íslendingar, sem búsettir eru erlendis, hafi gagn og gaman af.“ Spólurnar eru aðallega sendar til íslendingafélaga í Evrópu, til allra sendiráða íslands og einnig eru nokkrir einstaklingar sem fá þær sendar. Fréttirnar hafa þó verið sendar víðar og meðal annars til Ástralíu. Alls eru það 30 spólur sem sendar eru erlendis í hvert sinn og fer íjölgandi að sögn Jóns. Fyrir fréttaspólurnar greiðir við- takandi eitt þúsund krónur sem á að standa undir kostaði við fjölföid- un, sendingakostnað og annan til- fallandi kostnað. Jón sagði að fólk væri ánægt með þessa þjónustu. „Í Álaborg er eidra fólkið til dæmis farið að sækja fé- lagsfundi og segir formaður íslend- ingafélagsins þar að það sé vegna þess að þar eru sýndar fréttaspólur frá íslandi," sagði Jón Ásgeirsson. Hann bætti því við að ætlunin væri að halda þessu áfram og reyna að halda kostnaðinum þannig að fólk ytra þyrfti ekki að greiða mikið fyr- ir þessa þjónustu. sunnudagskvöld, rétt lögðu sig yfir blánóttina. Fyrsta útkallið var á fimmtudag. Þá var beðið um aðstoð frá Glæsibæ í Sléttuhlíð þar sem járn var að fjúka af fjósþaki. Tókst björgunarsveitarmönnum að aðstoða bóndann við að hefta fokið. Síðan voru þeir á þremur og fjórum snjó- sleðum og tveimur bílum við að að- stoða rafmagnsveituna fram á sunnudag. Björgunarsveitin tók að sér að sjá um fæði fyrir aðkomumennina og aðra viðgerðarmenn. Höfðu þeir að- stöðu í félagsheimilinu og voru tvær konur við matseldina. 43 voru í mat þegar flest var. Einar Hvalfjörður; Morgunblaðið/KGA * I gogginn á grágæsum I umhleypingunum að undanförnu hefur verið mikið um það að fólk gæfi fuglunum við Tjörnina. Þessa mynd tók ljósmyndari Morgunblaðsins þegar vænsti grágæsarhópur var á tjarnarbakkanum og þáði brauðbita í gogginn. Hlutafélag um jarðgöng stofnað á næstu dögum Akranesi. NÚ LIGGJA fyrir drög að samningi um stofnun hlutafélags sem ætlað er að annast undirbúning, fjármögnun og framkvæmdir við vegtengingu um utanverðan Hvalfjörð, svo og rekstur þeirra um tiltekinn tíma. Viðræðunefnd hagsmunaaðila hefur verið að störfum frá því í ágústmánuði sl. og hefur starfi hennar miðað vel. Gert er ráð fyrir að hlutafé í hinu nýja félagi verði 80 milljónir króna og mun Vegagerð ríkisins verða hluthafi í því með 15 milljóna króna framlagi sem er í dag útlagður kostnaður þess við athugan- ir þær, sem fyrir Iiggja. Þessar upplýsingar komu fram á fundi á Akranesi skömmu fyrir jól þar sem ýmsum hagsmunaaðilum var kynnt sú vinna sem nú þegar hefur verið unnin til undirbúnings veggangagerðar við utanverðan Hvalfjörð. Hlutafélagið hefur sam- kvæmt samningsdrögum þrjú ár til að ljúka undirbúningsrannsóknum og hagkvæmnisathugunum. Leiði sú vinna í ljós að verkefnið sé jafn fýsilegt og álitið er, hefur félagið Biskup hvetur til friðarbæna „BISKUP íslands hvetur íslensku þjóðina til að sækja guðsþjónustur næstkomandi sunnudag 13. janúar og biðja fyrir friði í heiminum. Á þessari stundu eru horfur ískyggilegar í alþjóðamálum. Sá dagur færist nær er kann að verða ógnardagur, ef styijöld verður í löndunum við Persaflóa. Stríðsátök þar munu leiða af sér dauða og eyðileggingu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum fyr- ir allan heiminn. Verði stríð felst í því ósigur þeirrar vonar, sem hefur eflst síðustu misserin. Og stríð táknar skipbrot þess, að samskipti þjóða geti farið fram undir merkjum réttlætis og bræðralags. Biðjum saman í nafni Jesú Krists. Biðjum um að þau erfiðu og flóknu deiiuefni sem nú ógna heimsfriði verði jöfnuð án þess að til átaka komi.“ Ólafur Skúlason frá því ráðherra er kynnt sú niður- staða einkarétt á framkvæmdum í sjö ár, en framkvæmdir þurfa þó að hefjast innan fjögurra ára frá því úttektin var kynnt ráðherra til þess að viðhalda einkaleyfinu. Gísli Gíslason, bæjarstjóri á Akranesi, hafði orð fyrir fundarboð- endum og rakti gang þeirrar undir- búningsvinnu sem staðið hefur yfir og kynnti efnislega þau drög að samningi sem liggur fyrir. Til við- bótar því sem áður er greint má nefna að tvenn skilyrði eru sett í drögin hvað varðar núverandi sam- göngur. í fyrsta lagi er það bundið í samningunum að ekki fari fram meiriháttar stytting á núverandi vegi í Hvalfirði, en minniháttar stytting er undanskilin vegna end- urbyggingar brúa. í öðru lagi er bundið í samningum að ríkisstyrkur til reksturs bíla- og farþegafeiju milli Akraness og Reykjavíkur verði felldur niður þegar veggöng verða opnuð. Félaginu sem stofnað verður um gerð jarðganganna og- rekstur þeirra er heimilað að reka þau á viðskiptagrundvelli með innheimtu veggjalds um 25 ára skeið og mun samningstíminn lengjast eða stytt- ast með afkomu félagsins þannig að reiknað er með að félagið megi reka göngin í tvö almanaksár, eftir að kostnaður við þau hefur fengist greiddur. Tilgreind eru þau atriði sem endurgreiðsla kostnaðar skal miðast við. Stytting eða lenging samningstímans má þó ekki verða meiri eða minni en fimm ár. Við lok samningstímans verða veggöngin og tilheyrandi mannvirki eign ríkis- ins, sem tekur þá við göngunum til rekstrar. Þá er gert ráð fyrir að fyrirtækið greiði landsútsvar í stað aðstöðugjalds og sömuleiðis er gert ráð fyrir því að ekki verði greitt fas'teignagjald af jarðgöngunum heldur farið með þau eins og önnur samgöngumannvirki. Ljóst er að nokkur þeirra atriða sem liggja fyrir falla ekki öllum jafn vel í geð. Fram kom á fundin- um að sumum spurningum þýddi ekki að svara fyrr en að loknum umfangsmiklum rannsóknum og því yrði að varast að líta á heildar- hagsmunina frá of þröngu sjónar- horni, en treysta því betur á að skynsamlegar ákvarðanir verði teknar á hveiju stigi. Bent var á að nánast allir hefðu af þessari framkvæmd beinan eða óbeinan hag og þess vegna verði að sjá til þess að á hveiju stigi verði vit og viska látin ráða þannig að sem fiest- ir geti sem fyrst nýtt sér þá mögu- leika sem veggöng bjóða. Miklar umræður urðu á fundinum og beindu fundarmenn, sem að miklum meirihluta voru sveitarstjórnar- menn á Vesturlandi, spurningum til frummælenda svo og tveggja fulltrúa Vegagerðar ríkisins sem einkum úölluðu um tæknileg atriði varðandi væntanlegar framkvæmd- ir og þær rannsóknir sem nú þegar liggja fyrir. Ráðgert er að stofnfundur hins nýja undirbúningsfélags verði hald- in í janúarmánuði. - J.G. Tónleikar íslensku hljómsveitarinnar: PARÍS - VÍN - PARÍS ÍSLENSKA hljómsveitin heldur þriðju tónleika starfsársins í Lang- holtskirkju sunnudaginn 13. janúar nk. kl. 17.00. Tónleikarnir bera yfirskriftina „París — Vín — París“ en á efnisskránni eru kammer- hljómsveitarverk eftir frönsku tónskáldin Francis Poulenc og Darius Milhaud en auk þess kammerverk eftir Anton Webern og Alban Berg. Öll eiga verkin það sameiginlegt að vera samin á fyrri hluta þessar- ar aldar. Stjórnandi á tónleikunum er Guðmundur Óli Gunnarsson og einsöngvari barítónsöngvarinn John Speight. Sigurður Flosason saxó- fónleikari leikur einnig stórt hlut- verk þar sem saxófónninn er mjög áberandi í nær öllum verkunum. Fyrsta verkið er „La Bal Masq- ué“ eða Grímuballið eftir Poulenc. Verkið er myndræn skemmtitónlist sem Poulenc samdi árið 1932. Sjálf- ur sagði hann áferð verksins undir- strika það sem er rosalegt, hlægi- legt, aumkunarvert og ógnvekjandi. Sjálf París er yrkisefnið, ekki gervi- glansinn og breiðgöturnar heldur úthverfin og íbúar þeirra. Anton von Webern og Alban Berg voru ásamt læriföður sínum Arnold Schönberg miklir byltingarmenn í tónlist á fyrstu áratugum þessarar aldar. Á tónleikum íslensku hljómsveit- arinnar verður fluttur kvartett op. 22 fyrir fiðlu, klarinettu, tenórsaxó- fón og píanó eftir Webern og fjögur lög op. 5 fyrir klarinettu og píanó eftir Berg. Síðasta verkið á efnisskránni er „La Création du monde“ op. 81a sem Milhaqd samdi árið 1923. Verkið er samið sem balletttónlist og lýsir sköpun jarðarinnar eins og henni er lýst í afrískri þjóðsögu. Milhaud, sem nýlega hafði verið í heimsókn í Bandaríkjunum, var undir sterkum áhrifum frá djasstón- list og negrasálmum þegar hann samdi verkið. Hljóðfæraskipanin er eins og hann hafði séð í Harlem og hann blandar frumeinkennum djasstóniistar saman við sína eigin sem byggð er á aldagamalli evr- ópskri hefð. (Fréttatilkynniiig) Grundarf] ör ður: Athugað með að senda tog- arann Runólf á línuveiðar SÆFANG h/f í Grundarfirði sem gerir út togarann Runólf SH, hef- ur verið með til athugunar hvort hagkvæmt sé að kaupa línubeit- ingarvél og útbúa togarann til línuveiða en frá nóvember til feb- rúar er heimilt að veiða hér við land allt að 7.000 tonnum af þorski og 1.000 tonnum af ýsu á línu utan kvóta og er framkvæmdin þannig að helmingur afla sem fæst með þessum hætti dregst ekki frá kvóta viðkomandi skipa. Að sögn Guðmundar Smára Guð- mundssonar framkvæmdastjóra Sæfangs er ljóst að kostnaðurinn við þessa fjárfestingu næmi tugum milljóna króna en það sem veldur því að mál þetta hefur komið til skoðunar er að kvóti togarans í ár er 2.100 þorskígildi, sem sam- svarar 1.000 tonna skerðingu frá liðnu ári, er skipið var á sóknar- marki. Guðmundur Smári segir að ein- ungis hafi verið gerð lausleg könnun á þessum möguleika og ef til kemur verði í fyrsta lagi ráðist í þetta í haust. „Afli skipsins er 18-19 tonn á úthaldsdag og núna höfum við ekki kvóta nema til 160-170 daga,“ sagði Guðmundur Smári. „Við erum hins vegar ragir við fjárfestingar af þessu tagi enda höfum við áður lent í því að fjárfesta milljónir króna í rækju- málum en það var svo allt hirt af okkur með lagaboði." Hann kvaðst telja að útgerðir fjölmargra stærri vertíðar- og netabáta væru nú að kanna þennan möguleika og að hans sögn hefur beitingarvél þegar verið komið fyrir í Berki NK. Þá séu einn- ig til á Isafirði og í Bolungai-vík tog- arar útbúnir til línuveiða en útgerðir þeirra hafi lítið nýtt þann búnað. Guðmundur Smári sagði að þótt fyrirtæki hans hefði neyðst til að gefa þessum möguleika gaum væri hann sjálfur afar mótfallinn þessum 8.000 tonna „potti“, enda hlyti til- vist hans að þýða að úthlutaðar afla- heimildír væru 8.000 tonnum lægri en ella. Sjónarmið eins og þau að AUÐUR Hafsteinsdóttir, fiðlu- leikari, hefur verið valin fulltrúi íslands á Tónlistarhátíð ungra norrænna einleikara. Hátiðin verður í Tampere í Finnlandi 9.-12. október á þessu ári. Á tónleikum í Gerðubergi á mánudag komu fram þrír ungir listamenn, serh kepptu um hver yrði fulltrúi ísland á hátíðinni. Það voru, auk Auðar, þau Gunnar Guð- björnsson, tenórsöngvari og Hólm- fríður Þóroddsdóttir, óbóleikari. Auður Hafsteinsdóttir leikur á Tónlistarhátíðiunni með Sinfóníu- hljómsveitinni í Tampere, auk þess sem hún heldur sjálfstæða tónleika. Einn fulltrúi frá hverju Nor'ðurland- anna tekur þátt í hátíðinni, sem er haldin á vegum samtaka sinfóníu- hljómsveita landanna. Markmið hátíðarinnar er að kynna unga og upprennandi einleikara og ein- söngvara og koma þeim á framfæri. Dómnefnd í keppninni skipuðu þessi heimild skapaði atvinnu í landi og að línufiskur væri betri vara en togarafiskur kallaði hann kjaftæði. „Um leið og stór skip eru komin með beitingarvélar er ekkert at- vinnuskapandi við þetta, nema sá kvóti sem kemur til viðbótar í byggð- arlagið. Ef einhver skip eru atvinnu- skapandi þá það skuttogarar," sagði hann. Auður Hafsteinsdóttir, fiðluleikari. Guðmundur Emilsson, tónlistar- stjóri, Gunnar Kvaran sellóleikarií og Rut Magnússon, óperusöngkona. Morgunblaðið/Jón Gunnlaugsson Brautskráðir nemendur á haustönn 1990 í Fjölbrautaskóla Vesturlands ásamt Þóri Ólafssyni skóla- meistara. Fjölbrautaskóli Vesturlands: 22 nemendur brautskráðir Akranesi. TUTTUGU og tveir nemendur voru brautskráðir frá Fjölbrauta- skóla Vesturlands á Akranesi á haustönn sem lauk skömmu fyrir jól. Brautskráning fór fram ineð hefðbundnum hætti á svo- nefndri Þorláksvöku sem venja er að halda í skólanum í lok annar- innar. Fjölbreytt dagskrá fór fram á vökunni, blásaraflokkur lék víð upphaf athafnar, flutt var dag- skrá um jól í íslenskum kveðskap, söngsveit kennara söng og flutt voru ávörp og annáll skólastarfs- ins rakinn. Af þeim 22 nemendum sem brautskráðust að þessu sinni voru 15 stúdentar, þrír luku prófi á tæknisviði, þrír verslunarprófi og einn á uppeldisbraut. Fimm nemendur hlutu viðurkenningar fyrir ágætan námsárangur. Best- urn árangri stúdenta náði Anna Guðnadóttir af félagsfræðibraut. I ræðu skólameistara, Þóris Ólafssonar, kom fram að skólinn liefur fest sig í sessi sem svæðis- skóli, en 33 sveitarfélög standa að honum ásamt menntamála- ráðuneytinu. Aðsókn nemenda af Vesturlandi að skólanum hefur aukist jafnt og þétt. Á haustönn hófst kennsla á vegum skólans í framhaldsdeildum í Borgarnesi og á Hellissandi, en þá deild sækja nemendur bæði frá Hellissandi og Ólafsvík. Auk þessara deilda er tveggja ára deild í Stykkishólmi. í dag starfar skólinn því á fjórum stöðum á Vesturlandi. Alls stunduðu 720 nemendur nám við skólann. í deildum utan Akraness eru 110 nemendur, 550 nemendur eru í dagskólanum og unv 60 nemendur í öldungadeild. Námskeið á vegum Farskóla Vesturlands hafa um 200 manns sótt á haustönn. Viðamest slíkra námskeiða var starfsmenntanám- skeið fyrir tvo starfshópa í Verka- lýðsfélagi Akraness. Miklar byggingarframkvæmdir eru nú við skólann. í byggingu er um 1.800 fm hús sem rúma á- mötuneyti, samkomusal og vinnu- aðstöðu starfsfólks skólans. Rífleg fjárveiting hefur verið sam- þykkt á fjárlögum 1991 til fram- kvæmda og er stefnt að því að taka hluta byggingarinnar í notk- un síðar á þessu ári. Það mun bæta brýna þörf nemenda og starfsfólks fyrir bætta vinnuað- stöðu, ekki síst verður breytingin mikil fyrir þá nærri 200 aðkomu- nemendur sem nám stunda við skólann. Bryndís Böðvarsdóttir nýstúd- ent ávarpaði samkomuna fyrir hönd nemenda sem brautskráðust og þakkaði nemendum og kennur- um ánægjulega samveru og góð störf. I lok athafnarinnar var við- stöddum boðið í kaffiveitingar í skólanum. - J.G. Auður verður fulltrúi * _________ Islands í Tampere

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.