Morgunblaðið - 09.02.1991, Blaðsíða 11

ropr o ínoAnflADHA.T HTPA IHvnjHHOT/
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. FEBRUAR 1991
ÍRIS
ELFA
_____Myndlist_______
EiríkgrÞorláksson
Það er alltaf vor á íslandi þegar
ungt listafólk heldur sína fyrstu
einkasýningu. Ekki vegna þess að
vorið sé eina árstiðin fyrir slíkar
sýningar, heldur vegna þess að með
þeim kemur nýr blær inn í listheim-
inn, og jafnframt fæst enn og aftur
staðfesting á því að andlegar vonir
blunda einnig meðal yngstu ■ hópa
þjóðfélagsins. Það er alltaf nokkur
von til að hér verði sköpuð góð
myndlist og menningarverðmæti í
framtíðinni á meðan þjóðin er ekki
öll sokkin á kaf í efnahagsumræð-
una, vísitölurnar og prósentubrotin.
í neðri sölum Nýlistasafnsins
stendur nú yfir fyrsta einkasýning
írisar Elfu Friðriksdóttur. Þetta er
þó ekki í fyrsta sinn sem verk henn-
ar koma fyrir augu almennings, því
hún hefur tekið þátt í ýmsum sam-
sýningum allt frá 1985. íris Elfa
stundaði nám í textíldeild Mynd-
lista- og Handíðaskóla Islands
1980-84, og fylgdi að því loknu í
fótspor margra ungra listamanna
hér á landi og hélt til framhalds-
náms við Jan van Eyck Akademie
í Maastricht í Hollandi. Hún hefur
síðan gefið sér góðan tíma til að
þreifa fyrir sér í myndlistinni, og
þegar loks er komið að því að halda
einkasýningu hefur textílvinnan
vikið fyrir höggmyndinni.
Uppstaðan í verkum írisar Elfu
á sýningunni er járnið, burðarás
heimsmenningarinnar. En það er
ekki hinn spengilegi, fægði og
sterklegi málmur sem heillar hana,
heldur hið lúna, þreytta og ryðgaða
brotajám, sem hafði lokið sínu hlut-
íris Elfa Friðriksdóttir.
verki og átti lítið annað í vændum
en að verða uppfyllingarefni eða
hráefni í bræðsluofnana á ný, þegar
listakonan kom til skjalanna og
helgaði því nýtt hlutskipti.
Járninu hefur hún steypt saman
við polyester og plast, og myndað
þannig nýja heima, þar sem ávext-
ir, fiskar og blóm spinna saman
nýjar heildir. Þar sem ekkert er
gert til að fela efnið eða gæða það
öðru lífi en eðlileg áferð þess ber
með sér, kemur fallvaltleiki lífsins
og varanieiki dauðans fljótt upp í
huga áhorfandans þegar gengið er
milli verkanna. Þau eru fastmótuð
og endanleg, og þrátt fyrir lífræn
form virka myndimar lífvana með
öllu. Þannig læðir listakonan að
nánum tengslum lífs og dauða í
framsetningunni, á meðan við-
fangsefnin leita eftir hinu létta og
jafnvel fínlega í tilverunni. Titlamir
virðast einnig aðstoða við að koma
þessum tengslum til skila, því þeir
vísa flestir til hins tvíræða í þessu
samhengi.
Listakonan kemur vel frá þessari
frumraun sinni, og stendur ágæt-
lega á eigin fótum. Verði framhald
á, má vænta þess að sýningar henn-
ar í framtíðinni verði tilhlökkunar-
efni fyrir listunnendur. Einn skugga
ber þó á. í fjölmiðlum hafa birst
nokkur viðtöi við listakonuna, þar
sem hún Ijallar í einlægni um list
sína og viðfangsefni, og eru þetta
mjög fróðlegar upplýsingar fyrir
sýningargesti. A sýningunni sjálfri
er hins vegar ekkert, sem veitir
slíka innsýn í listhugsun hennar;
þar er einungis í boði ljósritað blað
með þurri upptalningu fyrri sýninga
og verka í sölunum. Það hefði verið
vel þegin viðbót, ef íris Elfa hefði
látið fylgja örstutt ávarp til gesta
um viðfangsefni sín, viðhorf og
vonir. Slíkt gefur sýningarskrám
heimildagildi og auðveldar listunn-
endum að fylgjast með þróun og
þroskaferli listamanna. — Það þarf
ekki þykka, glansandi og litprent-
aða bók til að sýningarskrá geti
borið það nafn með sóma.
Þetta er síðasta sýningarhelgi í
Nýlistasafninu, en sýningu írisar
Elfu lýkur sunnudaginn 10. febrú-
ar.
iseppo Ruohonen
Ruthild Engert-Ely
Sinfóníutónleikar
Tónlist______________
JónÁsgeirsson
Á áskriftartónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands sl. fimmtudag
voru fiutt tvö verk, það fyrra, Ham-
skipti eftir Richard Strauss og hið
síðara, Jarðarljóð eftir Gustav
Mahler. Einsöngvarar í Jarðarljóð-
um voru Ruthild Engert-Ely alt-
söngkona og Seppo Ruohonen ten-
orsöngvari en stjórnandi tónleik-
anna var Petri Sakari.
Hamskipti eða ummyndanir
samdi Strauss við lok heimsstyij-
aldarinnar síðari og er það mikið
harmljóð, þrungið af trega og sárs-
auka. Víða bregður fyrir stefbroti
úr sorgarmarsi Eroicasinfóníunnar
eftir Beethoven en undir lokin er
ofinn úr stefínu kontrapuntískur
tónbálkur, þar sem treginn nær
hápunkti, eins og rísi til hæða í
bæn og nístandi kvöl. Verkið var
mjög vel leikið og náði Sakari að
draga fram dökkan tregann,
sárablíða angurværð og himinhróp-
andi sársaukann í stórkostlegu
uppgjöri hins aldna snillings.
Síðara verk tónleikanna er einn-
ig eins konar uppgjör listamanns-
ins, en sprottið upp úr þeirri vissu
að hann sjálfur ætti skammt eftir.
Hann leitar sér huggunar í þýðing-
um á kínverskum ljóðum, sex tals-
ins, og bætir þar ögn við, sem hon-
um þykir á vanta. Jarðarljóð Mahl-
ers er áhrifamikið sinfónískt verk
og er honum stundum svo mikið
niðri fyrir að tekur til hjartans.
Leikrænu þættirnir, 1., 3. og 5.,
voru sungnir af Seppo Ruohonen,
sem hefur volduga en nokkuð
„þunga“ tenorrödd og flutti hann
t.d. Vordrykkjuna (5. kafla) mjög
vel. Heimspekilegu þættirnir, 2.,
4. og 6., voru fluttir af altsöngkon-
unni Ruthild Engert-Ely. í þeim
er fjallað um einsemdina, fegurð
mannlífs og náttúru og kveðju-
stundina sem ekki verður umflúin,
en í fullri sátt, því: „Hvarvetna
grær hin góða jörð á vori á nýjan
Ieik og blána bjartir geimar um
eilífð ... eilífð ... eilífð.“
Síðasti og áhrifamesti kafli
verksins var sérlega vel fluttur af
Ruthild Engert-Ely. Þá var hljóm-
sveitin mjög góð og auðfundið að
bæði hljómsveitarstjórinn Petri
Sakari og hljómsveitin fundu sig í
þessu einstæða og fagra verki.
Sumir liílar
eni
betri en atrir
Honda Accord EX 2,0 1991
kostar aðeins frá
kr. 1.360.000.
Þessi bíll er ríkulega útbú-
inn og m.a. með aukabún-
að eins og rafdrifnar rúð-
ur, rafstýrða spegla, hita í
sætum, vövkastýri/velti-
stýri, samlæsingar, samlita
stuðara, útvarp/segulband
og margt fleira. Honda
Accord er margfaldur
verðlaunabíll og hlaut
Gullna stýrið í Þýskalandi.
í ár var Honda Accord
kosinn bíll ársins í sínum
flokki í Bandaríkjunum og
þar var hann einnig mest
seldi bíllinn síðustu tvö ár.
Við bjóðum sérlega hag-
stæð greiðslukjör þar sem
aðeins þarf að greiða 25%
út og afganginn á allt að
36 mánuðum.
ÍHONDA BÍLASÝNING í DAG FRÁ KL. 13-17
Komið sjáið og sannfærist að
hér er á ferðinni frábær bíll.
ÍHONDA
HONDA Á ÍSLANDI, VATNAGÖRÐUM 24, S-689900