Morgunblaðið - 09.02.1991, Blaðsíða 22

8£ reei HAuaaaí .e HUDAaaAOUAJ aiaAjawuoaoií
22 1----:------~ MÖRGUNBLAÐIÐ IAUGARDÁGUR“9.'FEBRUAR'199T'
Evrópuþingið um Eystrasaltsríkin;
■ MOSKVU. Höfuðsmaður í sov-
éska flughernum fórst fyrr í vik-
unni þegar orrustuþota hans hrap-
aði, að sögn dagblaðsins Krasnaya
Zvezda á föstudag. Blaðið er gefíð
út af sovéska vamarmálaráðuneyt-
inu. í blaðinu sagði að vélin, sem
er af gerðinni Su-27 og flogið var
af Pavel Ettinger, hefði horfið af
radarskjám eftir 22 mínútna æf-
ingaflug nálægt borginni Khab-
arovsk á miðvikudag. Björgunar-
menn á þyrlu fundu brak vélarinnar
í þéttum skógi daginn eftir. Rann-
sókn stendur yfír á atburðinum.
■ STOKKHÓLMI. Sölusamn-
ingur sænskra bænda á hveiti til
Sovétríkjanna virðist ekki ætla að
ganga eftir vegna deilu um ábyrgð
lána, að sögn talsmanna Sölusam-
bands sænskra hveitiframleiðenda
á föstudag. Per Ericsson, útflutn-
ingstjóri samtakanna, sagði að Sov-
étmenn hefðu viljað fá tveggja ára
greiðslufrest vegna kaupa á
500.000 tonnum af hveiti en stjóm
sænska útflutningslánasjóðsins
vildi aðeins veita 6 mánaða frest.
Formaður stjórnarinnar, Ragnar
Solman, sagði: „Stefna okkar er
að veita ekki langtímalán vegna
skammtímaneyslu.“
■ AÞENU. Brak grískrar her-
flutningavélar, sem saknað hafði
verið síðan á þriðjudag með 63
manns um borð, fannst í gær á fjall-
stoppi I Mið-Grikklandi, að sögn
háttsettra herforingja. Lögreglu-
maður sagði að það væri algjört
kraftaverk ef einhver hefði lifað
slysið af. Herþyrla fann brakið á
toppi Othris-fjalls og sérstakar
hersveitir vom sendar til að brjót-
ast í gegnum tveggja metra þykkan
snjó til að komast að slysstaðnum.
Ekki er vitað hváð olli slysinu en
óvenjuvont veður hefður verið á
svæðinu þar vélin fórst síðustu þrjár
vikur.
■ ANKARA. Bandaríkjamenn
hafa ákveðið að veita 82 milljónum
Bandaríkjadala í aukahernaðarað-
stoð til Tyrkja, að sögn bandaríska
sendiráðsins í Tyrklandi í gær.
Tyrkland er eina aðildarríki Atl-
antshafsbandalagsins sem á
landamæri að írak og hafa Tyrki
gefíð leyfí fyrir því að bandarískar
orrastuvélar fari í árásarferðir frá
herflugvöllum í Tyrklandi. Tals-
maður sendiráðsins sagði að yfír-
völd í Washington hefðu samþykkt
að veita 82 milljónum dala til við-
bótar 553,4 milljónum sem sam-
þykktar höfðu verið. Tyrkland er
þriðji stærsti viðtakandi hemaðar-
aðstoðar frá Bandaríkjunum og eft-
ir ísrael og Egyptalandi.
■ FENEYJUM. Síkin í Feneyjum
eru ísi Iögð vegna kuldakasts, sem
gengur nú yfír Evrópu. Embættis-
menn segja að ísinn valdi erfiðleik-
um við matvæladreifingu til mið-
borgarinnar. Á Norður-Italíu hefur
skólum verið lokað vegna snjóa og
íss. Nokkrum flugvöllum við Adría-
hafsströndina hefur verið lokað og
tafír hafa orðið á lestarferðum.
■ KAUPMANNAHÖFN. 13.000
íbúar í höfuðstað Grænlands,
Nuuk, skulda hinu opinbera 241
milljón DKR. Flestir skulda húsa-
leigu fyrir félagslegt húsnæði. Á
vegum bæjarfélagsins er 621 leigu-
taki, af þeim eru aðeins 79 sem
ekki skulda húsaleigu.
Greinilegur klofningur í af-
stöðu til sjálfstæðiskrafna
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Á AUKAÞINGFUNDI Evrópu-
þingsins í vikunni komu fram
skiptar skoðanir um afstöðuna
til Eystrasaltsríkjanna. Hluti
þingmanna hvatti þau til að sýna
þolinmæði, meira væri um vert
að treysta umbætur Míkhaíls
Gorbatsjovs í sessi en að ýta und-
ir ótímabærar kröfur ríkjanna
sem héfðu aldrei verið hluti Sov-
étríkjanna heldur hernumin af
þeim. Frans Andriessen úr fram-
kvæmdastjórn Evrópubanda-
lagsins (EB) hvatti þingmenn til
að afgreiða tæplega tveggja
milljarða króna neyðaraðstoð við
Sovétríkin í þessum mánuði.
Greinilegur klofningur kom fram
á þinginu í afstöðu þingmanna til
sjálfstæðiskrafna Eystrasaltsríkj-
anna. Annars vegar eru þeir sem
vilja styðja við endurbótastefnu
Gorbatsjovs hvað sem það kostar
og hins vegar þeir sem telja að
stuðningur við sjálfstæðiskröfur
Eystrasaltsríkjanna eigi að hafa
Frans Andriessen
Reuter
allan forgang inna EB. Þýski jafn-
aðarmaðurinn Magdalene Hoff
sagði að ekki ætti að sniðganga
kröfur Eystrasaltsríkjanna en þau
Saljút-geimstöðin kom
niður í Andesfjöllum
Colorado Springs. Reuter.
LEIFAR sovésku geimstöðvarinnar Saljút sjöundu hröpuðu til jarðar
í Andesfjöllum í Argentínu, að sögn talsmanns stjórnstöðvar banda-
rísku geimferðastofnunarinnar í Cheyennefjalli. Þaðan var fylgst
með því er geimstöðin kom inn í andrúmsloftið í fyrrinótt og varð
að eldhnetti á himnum.
Saljút-stöðin kom inn í gufu-
hvolfið klukkan 3.44 að íslenskum
tíma aðfaranótt fímmtudags. Geim-
farið var 40 tonn að þyngd og á
stærð við stóra rútu. Kviknaði í því
vegna loftmótstöðu og sagði tals-
maður geimferðastofnunarinnar á
Cheyenne-fjalli að bjarminn hefði
lýst upp himinhvolfið.
Sovéska fréttastofan TASS full-
yrti að Saljút-stöðin hefði brunnið
upp í andrúmsloftinu. Áður höfðu
fulltrúar sovésku geimvísindastofn-
unarinnar sagt að allt að 250 hlut-
ar stöðvarinnar sem vega samtals
um tvö tonn myndu falla. alla leið
til jarðar. Ekki hafði verið gengið
úr skugga um það á fímmtudag
hvort brak væri að finna í Andes-
fjöllunum en talsmaður bandarísku
geimferðstofnunarinnar fullyrti að
hlutar stöðvarinnar hefðu fallið til
jarðar. Hún hefði verið smíðuð með
það í huga að komast í gegnum
gufuhvolfið án þess að brenna upp.
yrðu á móti að taka tillit til ann-
arra hagsmuna en sinna eigin. Leo
Tindemans, fyrrverandi utanríkis-
ráðherra Belgíu, lagði hins vegar
áherslu á sérstöðu Eystrasaltsríkj-
anna, þau væru hernumin og staða
þeirra á engan hátt sambærileg við
önnur ríki Sovétríkjanna. Danski
þingmaðurinn Niels Anker Kofoed
sagði að Eystrasaltsríkin væru alls
ekki ein af lýðveldum Sovétríkjanna
heldur sjálfstæð fullvalda ríki sem
hernumin væru gegn vilja íbúanna.
Hann hvatti til þess að send yrði
þingmannanefnd U1 Eystrasaltsríkj-
anna sem fyrst. í sama streng tók
breski íhaldsmaðurinn Christopher
Beazly, sem vísaði til þess að nú
þegar hefðu danska og norska þing-
ið send sendinefndir auk þings Evr-
ópuráðsins.
í máli þingmanna kom fram að
ekkert væri því til fyrirstöðu að
einstök aðildarríki EB viðurkenndu
Eystrasaltsríkin og tækju upp
stjórnmálasamband við þau.
Spænski sósíalistinn Carlos Bru
Puron hvatti þjóðirnar við Eystra-
salt til að sýna þolinmæði, þær
væru búnar að bíða í fímmtíu ár,
þær gætu þess vegna beðið lengur,
ef til vill ekki fímmtíu daga heldur
fímmtíu mánuði, frekar en að hætta
á gagnbyltingu íhaldsaflanna í Sov-
étríkjunum.
Frans Andriessen, sem fer með
samskipti við ríki utan EB innan
framkvæmdastjómarinnar, beindi
því til þingmanna að afgreiða áætl-
un um neyðaraðstoð við Sovétríkin
á þingfundi í mánuðinum og sömu-
leiðis aðstoð við Rúmeníu og Búlg-
aríu sem tilheyrir sama málinu. Að
undirlagi Frakka mætti fulltrúi
Lúxemborgar, sem situr í forsæti
ráðherraráðs EB, ekki á fundinn
vegna þess að hann var haldinn
utan Strasborgar.
Búkarest-búi mokar snjó með innrömmuðu málverki af Elenu, konu
Nicolae Ceausescus fyrrverandi einræðisherra Rúmeníu.
Óvenju snjóþung’-
ur vetur í Evrópu
Lundúnum. Reuter.
HRIÐARBYLUR og snjókoma hefur valdið usla í Evrópu undan-
fama þijá daga og hefur veturinn víðast hvar verið sá kaldasti
í áraraðir.
Átta manns létust í umferðar-
slysum í Frakklandi á fimmtudag
vegna ófærðar. Snjór féll á
Frönsku rívíerunni í fyrsta sinn í
fímm ár og var um 20 cm djúpur
í gær. í borgunum Charleville og
Troyes í austurhluta Frakklands
var 15 gráða frost og í París var
kuldinn svo_ mikill að eldsneyti
vörubíla fraus þannig að þeir
tepptu umferð.
Þá hijáðu kuldar fólk í Rúm-
eníu, þar sem eldsneyti er af mjög
skornum skammti. Þarlend yfír-
völd hafa gripið til þess ráðs að
loka nokkrum verksmiðjum í tvo
mánuði til að Rúmenar geti kynt
heimili sín í vetur. Um 250.000
verkamenn hafa lagt niður vinnu
vegna spamaðaraðgerðanna.
„Þetta er næstum eins og á valda-
tíma Ceausescus," sagði rúmensk
húsmóðir og minntist með hryll-
ingi kulda og rafmagnsleysis er
Nicolae Ceausescu var við völd í
Rúmeníu.