Morgunblaðið - 09.02.1991, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. FEBRÚAR 1991
37
Minning:
Sigurmon Hart-
mannsson, Kolkuósi
Fæddur 17. nóvember 1905
Dáinn 1. febrúar 1991
Nokkur orð vil ég rita í minningu
um afa minn, Sigurmon Hartmans-
son hrossaræktanda í Kolkuósi.
Þann 1. febrúar barst mér símtal
þess efnis að afi sé látinn. Mann
setur hljóðan við slíkar fréttir og
um hugann streyma minningabrot
frá þeim fjölmörgu sumrum er ég
ásamt fleirum dvaldi hjá afa og
ömmu í Kolkuósi. Sigurmon var
sonur Hartmans Ásgrímssonar og
Kristínar Símonardóttur, kaup-
mannshjóna í Kolkuósi. Hann gekk
að eiga Haflínu Marínu Björnsdótt-
ur frá Saurbæ í Kolbeinsdal og áttu
þau saman þrjár dætur, Kristínu,
Rut og Margréti. Það var eftirsótt
að vera í sveit hjá Sigurmoni og
Haflínu þvi þar kynntist maður
frelsinu best. Sumarstörfin ein-
kenndust af því að sinna hrossunum
og er ekki að undra því Sigurmon
var oft réttilega nefndur hrossarík-
astur Skagfirðinga. Ógleymanlegar
eru okkur strákunum þær stundir
er við rákum hrossin í aðhald til
að marka folöldin og síðan var rek-
ið á fjall. Vorum við þá með 60-70
hross í rekstri hvert öðru falíegra
enda kölluðust við einatt á og bent-
um hvorir öðrum á það sem okkur
þótti fallegt. Ekki var örðugt að
reka slíka rekstra því innan um
voru gamlar hryssur sem vissu
hvert átti að fara. Jafnan voru farn-
ar nokkrar svona ferðir á sumri og
þó voru ekki öll hrossin rekin á
fjall. Einatt þegar riðið var til
hrossa sagði afi okkur sögur tengd-
ar þeim hólum og lautum sem farið
var fram hjá, ekki var hann sítal-
andi en þegar hann byrjaði hélt
hann athygli okkar og oft hafði ég
það á tilfinningunni að þetta væru
sögur sem iiann hafði heyrt hjá
forfeðrum sínum í svipuðum ferð-
um. Sigurmon tók við góðum kjarna
hrossa frá föður sínum og sjálfur
sagði hann einatt að Kolkuósshross-
in væru afrakstur 200 ára ræktun-
ar en engum dylst að Sigurmon
tapaði þar engu niður og vann vel
úr því sem honum var fengið. Skap-
gerðareiginleikar hans eru það sem
gerðu hann að miklum hrossarækt-
anda, harka og staðfesta til að
fylgja löngu markaðri braut rækt-
unarinnar ásamt næmu auga fyrir
byggingu og hæfileikum hrossanna.
í dag halda Kolkuósshrossin nafni
hans á lofti ekki einungis hér á
Fróni heldur einnig erlendis en
hrossin hans eru nú í flestum lönd-
um Evrópu við góðan orðstír. Þrátt
fyrir þetta lifir Sigurmon ekki í
minningu minni sem hrossarækt-
andi heldur sem gamli góði afi.
Mínar bestu kveðjur sendi ég til
ömmu minnar sem nú stendur ein
eftir. Með þessum orðum kveð ég
hinn aldna höfðingja:
Deyr fé,
deyja frændr
deyr sjalfr it sama;
en orðstírr
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getr.
Einar Geir Hreinsson
kenna sonum Hartmanns. Veturinn
eftir fermingu Sigurmons voru
hann og Þorkell um tíma á Hólum,
þótt ekki væri stefnt þar að bú-
fræðinámi. Þar næstu veturna þrjá
var Sigurmon í Gagnfræðaskóla
Akureyrar (síðar MA), en vann
heima á sumrin. Vorið 1929 fór
hann til Danmerkur og vann þar á
bóndabýli um sumarið, en var í
Kaupmannahöfn fram yfir jól. Það-
an lá leiðin til Edinborgar og var
hann þar til vorsins 1930. Það sum-
ar vann hann við afgreiðslu o.fl.
hjá Bílastöð Steindórs, en kom heim
í Kolkuós um haustið. í þessari ut-
anlandsferð lærði Sigurmon tungu-
mál betur og svo kynnti hann sér
bústörf, verzlunarstörf o.fl.
Það sem um nám hans hefur
sagt verið, var sá lærdómsgrunnur,
er byggður var fyrir ævistarfíð.
Árið 1932 kvæntist Sigurmon
Haflínu Björnsdóttur frá Saurbæ í
Kolbeinsdal. Þau byrjuðu búskap í
félagi við Hartmann, en þar sem
heyskapur var of lítill í Kojkuósi,
nytjuðu þeir líka jörðina Ásgarð
(áður nefnd Langhús) í Viðvíkur-
sveit. Eftir að Hartmarm minnkaði
bústofn sinn, fjölgaði Sigurmon fé
sínu mjög. Hann mun hafa verið
fjárflesti bóndinn í hreppnum, unz
fjárpestarnar heijuðu á sauðfé
bænda. Breytti hann þá um búskap-
arhátt og hóf stóðhrossabúskap,
stóran í sniðum. Naut hann þá þess
góða reiðhestastofns, sem faðir
hans hafði ræktað, og þess vegna
gekk honum vel að selja tryppin,
þó ótamin væru. Á þeim árum var
hann talinn mjög vel stæður.
í hreppsnefnd Viðvíkurhrepps sat
Sigurmon á annan tug ára og var
oddviti þeirrar nefndar meirihluta
þess tíma. Eftir það gaf hann sig
lítið að félagsmálum. Að eðlisfari
var Sigurmon félagslyndur, og
starfaði mikið í ungmennafélaginu
í Óslandshlíðinni. Þá lék hann oft
í leikritum, sem félagið færði á svið.
Einnig sótti hann dansleika og
stundum spilaði hann þar á harmon-
iku. Glaður og reifur var hann í
góðra vina hópi, sagði brandara og
hló hátt. Ávallt var han óvílsamur
og lét ekki mótbyr beygja sig. I
huga hans bjó alvara, en ekki
grimmd. Talinn rakinn efnishyggju-
maður, en var þó ekki svo fastheld-
inn á sitt sem ýmsir þeir, er telja
sig frjálslynda. Oft var hann fljótur
að hjálpa öðrum, sem að kreppti.
Man ég glöggt hve vel hann brást
við, er ég bað hann að hjálpa blá-
snauðum hjónum til að kaupa jörð-
ina sem þau bjuggu á. Eigandi
þeirrar jarðar vildi selja, m.a. til
þess að losna við þau. Sigurmon
lánaði þeim allt jarðarverðið og
þess vegna gátu þau búið þarna
áfram og loks eignast kotið. Lysir
þetta manninum nokkuð.
Síðustu æviárin var Sigurmon á
Dvalarheimili aldraðra á Sauðár-
króki, þá þrotinn að heilsu og kröft-
Um.
Þau Haflína og Sigurmon eignuð-
ust þijár dætur, Kristínu, Rut og
, Margréti. Allar eru þær mannvæn-
legar.
Ég sendi Haflínu og dætrum
hennar og barnabörnum samúðar-
kveðjur.
Nú þegar Sigurmon er fluttur á
land ljóssins, vil ég þakka gömul
og góð kynni og sendi honum hug-
heila kveðju yfir landamærin.
Marteinn Steinsson
t
KRISTÍN HALLDÓRSDÓTTIR,
Hrafnistu, Hafnarfirði,
áðurtil heimilis á
Sólvallagötu 24, Keflavík,
lést á St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, «
föstudaginn 8. febrúar.
Vandamenn.
t
Faðir minn, fósturfaðir, tengdafaðir, afi og langafi,
VALDIMAR HALLDÓRSSON,
Hofsvallagötu 19,
lést 24. janúar á Borgarspftalanum.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Sigurborg Valdimarsdóttir, Káre Ásmo,
Einar V. Olafsson, Sigríður Skúladóttir,
börn og barnabörn.
t
t Útför JÓHANNS BRIEM listmálara, verður gerð frá Fossvogskirkju mánudaginn 11. febrúar 1991 kl. 10.30. Þeir, sem vilja minnast hans, eru beðnir að láta Samband íslenskra myndlistarmanna (minningarsjóð) njóta þess. Elin Briem, Katrín Briem, Hugi Ármannsson, Ólöf Briem, Kári Petersen, Brynhildur Briem, Ólafur Briem, Hugi Baldvin Hugason.

t Innilegar þakkir til allra þeirra, sem heiðruðu minningu og sýndu samúð við andlát og jarðarför ÖRLYGS BJÖRNSSONAR frá Örlygsstöðum, Blesugróf 1, Reykjavík. Fyrir hönd aðstandenda, JennýHansen.

t Innilegar þakkir til þeirra fjölmörgu, sem sýndu hug sinn í orði og verki við andlát og útför AGNESARÞÓRÐARDÓTTUR, Stillholti 15, Akranesi, Guðni Björgólfsson, Anna Guðnadóttir, Soffía Þórðardóttir, Skarpheiður Gunnlaugsdóttir.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
ÞORSTEINS LOFTSSONAR
bónda,
Haukholtum.
Oddleifur Þorsteinsson, Elín Kristmundsdóttir,
Loftur Þorsteinsson, Hanna L. Bjarnadóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Okkar innilegustu þakkir til þeirra fjölmörgu, sem auðsýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og útför móður okkar, tengdamóð-
ur, ömmu og langömmu,
SIGRÍÐAR BJARNADÓTTUR
áður húsfreyju á Hömrum.
Gunnar Jóhannesson, Kristín Carol Chadwick,
Jóhanna Jóhannesdóttir,
Ingibjörg Jóhannesdóttir Tönsberg,
barnabörn og fjölskyldur þeirra.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför föður míns, afa og langafa,
KRISTINS SÍMONARSONAR
fyrrverandi verkstjóra,
Stórholti 28.
Sérstakar þakkir til hjúkrunar- og starfsfólks á deild A-3, Hrafnistu
í Reykjavík fyrir góða umönnun.
María Kristinsdóttir, Kristján Finnbjörnsson,
Kristín Halla Danielsdóttir, GunnlaugurTraustason
og barnabarnabörn.
Sigurmon Hartmannsson, fyrr-
verandi bóndi í Kolkuósi, andaðist
1. febrúar sl. á Sjúkrahúsi Skagfirð-
inga.
Hann fæddist í Kolkuósi 17. nóv-
ember 1905, sonur hjónanna
Kristínar Símonardóttur og Hart-
manns Ásgrímssonar bónda og
kaupmanns í Kolkuósi. Synir þeirra
hjóna voru þrír, elztur var Þorkell
Björn, hann andaðist tvítugur að
aldri, annar í röðinni var Sigurmon
og hinn yngsti var Ásgrímur, sem
lengi var bæjarstjóri í Ólafsfirði.
Hjá foreldrunum hlaut Sigurmon
uppeldi sitt og í Kolkuósi átti hann
heima alla ævi. Á hans bernsku-
árum naut hann tilsagnar á heimili
sínu, þar sem jafnan voru fengnir
skólagengnir menn, >til þess að
Faðir okkar,
SIGHVATUR EINARSSON
fyrrum bóndi á Tóftum
í Stokkseyrarhreppi,
lést i Sjúkrahúsi Suðurlands aðfaranótt 7. febrúar.
t
Maðurinn minn og faðir okkar,
séra ÞORSTEINN BJÖRNSSON
fyrrverandi Frfkirkjuprestur,
lést á Hrafnistu fimmtudaginn 7. febrúar.
Sigurrós Torfadóttir
og börn.
Börnin.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför
PÁLU JÓNÍNU PÁLSDÓTTUR,
Hofi,
Öræfum.
Sigrún Bergsdóttir,
Páll Bergsson,
Guðrún Bergsdóttir,
Jórunn Bergsdóttir,
Steinunn Bergsdóttir,
Guðjón Bergsson,
Sigþrúður Bergsdóttir,
Helga Bergsdóttir,
Þorlákur Örn Bergsson,
Bergur Þorsteinsson,
Þórður Stefánsson,
Þorgerður Dagbjartsdóttir,
Bjarni Jónasson,
Gísli Oddsteinsson,
Bragi Ólafsson,
Rúnar Garðarsson,
Brynja Kristjánsdóttir.
6WHW