Morgunblaðið - 12.02.1991, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. FEBRÚAR 1991
Skrifstofutækni
Fyrir aðeins kr. 4750' á mánuði.
Námið kemur að góðum notum í atvinnuleit. Einungis
eru kenndar námsgreinar sem nýtast þegar út á
vinnumarkaðinn er komið. Til dœmis:
Bókfærsla
Tölvubókhald
Ritvinnsla
Tollskýrslugerð
Verslunarreikningur
Verðið miðast við skuldabréf til tveggja ára. ^
Tölvuskóli Islands
Sími: 67 14 66, opið til kl. 22
Vinningstölur iaugardaginn
9. feb. 1991
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5af5 0 2.773.917
Z. 4af5*tójyt 4' 120.529
3. 4af 5 153 5.435
4. 3af5 4.769 406
Heildarvinningsupphæð þessa viku:
6.023.802 kr.
i'ású
UPPLÝSINGAR: SÍMSVARI 681511 - LUKKULÍNA 991002
Vonleysi framtaksins
eftir Gunnlaug
Þórðarson
Ein versta afleiðing sósíalismans
er sá doði og hugleysi, sem honum
fylgir. Þetta hefur rækilega sannast
í þeim ríkjum, sem búið hafa við
það skipulag og nú hefur opinber-
ast með ofboðslegri hætti en nokkr-
um gat dottið í hug. Ein af mörgum
ástæðum fyrir þessu sinnuleysi var
að einkaframtak var bannfært sem
og einkaeign. Hjá okkur hefur
sósíalismi um of sett mörk á þjóð-
ina. Enginn neitar því að fólk ætti
að hafa sem jafnasta möguleika til
þess að menntast og sjá sér og sín-
um farborða. Stjómvöld okkar hafa
hins vegar lagt hvað mest áherslu
á að jafna allt út og hefta framtak
einstaklinga og setja í skorður og
færa í þjóðnýtingarátt. Þó er versti
þátturinn hin sívaxandi miðstýring
og neikvæð afskipti löggjafarvalds-
ins.
Fyrir 12 árum hóf ungur maður
búskap á jörð austur í sveit og átti
hvatning þess opinbera ekki síst
þátt í að ungi maðurinn réðst í
þetta verk. Hann reisti fjós fyrir
44 kýr og önnur nauðsynleg mann-
virki. Hann hafði varla lokið þessum
framkvæmdum þegar miskunnar-
leysi landbúnaðarkvótans dundi yfir
og honum var aðeins leyft að reka
búskap miðað við 19 kýr. Ekkert
tillit var tekið til þeirra stöðu er
„Talandi tákn um þessa
óheillaþróun er að á sl.
ári fjölgaði um 900
stöður í þjónustu þess
opinbera og mun tals-
vert af þeirri stöðu-
aukningu vera pólitísk
embætti, sem eru án efa
algjörlega óþörf og
mætti nefna dæmi um.“
búskapur hans var settur í með
hinu nýja skipulagi. Er hann einn
af mörgum, sem hefur flosnað upp
af jörð sinni eignalaus og skuldum
vafinn. Samt var hann bóndaefni
af guðsnáð, útskrifaður frá Hvann-
eyri. Gömlu bændurnir með skuld-
laus bú hafa getað staðið þetta reið-
arslag af sér, en þeir eru óðum að
týna tölunni. Þess verður ekki langt
að bíða, að svo mörg og stór skörð
hafa verið höggvin í bændastéttina
að farið verður á ný að styrkja
menn til búskapar. Svipuð dæmi
hafa gerst í loðdýraræktinni og
fiskeldinu með hörmulegum afleið-
ingum. Illt er að þjóðfélagið skuli
hafa farið svona með framtak dug-
mikilla manna.
Þá er áhagaleysi á framtaki ann-
Gunnlaugur Þórðarson
ar þáttur ríkisforsjárinnar. Skal
aðeins eitt dæmi tilgreint. Ungur
maður, efnilegur vísindamaður,
fann fyrir nokkrum árum leið til
þess að nýta kísil, sem fellur út í
Bláa lónið, með því að breyta honum
í verðmæt efni, sem vinna má marg-
háttuð iðnaðarefni úr og kallar
hann efnið eftir breytinguna kísl.
Hann gerði þessa uppgötvun með
stuðningi og velvilja Hitáveitu Suð-
Er hægt að virkja markaðs
öflin til orkuframleiðslu?
eftir Einar
Gunnarsson
Eins og alþjóð er kunnugt þá er
fyrirhugað að reisa álver hér á landi
og samningar um það eru e.t.v.
komnir á lokastig. Til þess að svo
geti orðið þá er áformað að Lands-
virkjun fjármagni a.m.k. 50 millj-
arða virkjanaframkvæmdir með er-
lendum lánum. (Nýjustu fregnir
herma reyndar að Fljótsdalsvirkjun
ein kosti um 45 milljarða.) Nefnd
upphæð mun auka verulega skulda-
stöðu íslendinga eða um 12-13%
umfram það sem að öðru óbreyttu
hefði orðið.
í þessu sambandi vegur þungt
að áhættan af fjárfestingunni er
NÁMSKEIÐ í REYKBINDINDI
Innritun er hafin á vornámskeið Krabbameinsfélagsins í reykbindindi.
Eftirfarandi efnisþættir eru m.a. teknir fyrir á námskeiðunum:
Undirbúningstími
Fræðslufyrirlestrar
Streita oo reykingar
Persónuleiki og reykingar
Nikótínfíkn
Megrun og matarvenjur
Fræðslu- og gamanmyndir
Grundvallaratriði siálfsdáleiðslu
Hvert námskeið stendur í 6 vikur og eru 7 fundir á tímabilinu, þar af tveir undirbúningsfundir.
Örfá pláss eru laus á síðasta miðsvetrarnámskeiðinu:
Fyrsti undirbúningsfundur 26. febrúar. Hætt að reykja 11. mars.
Upplýsingar og skráning í síma 621414 á skrifstofutíma (kl. 8.30-16.30).
Krabbameinsfélagið
Námskeiðsgjald er kr. 3.900,-
en það samsvarar tæplega
þriggja vikna reykingum, pakka
á dag (hjónaafsláttur).
lögð á innlenda viðskiptamenn
Landsvirkjunar. Samkvæmt áliti
Þjóðhagsstofnunar (arðsemi orku-
framkvæmda Landsvirkjunar
vegna fyrirhugaðrar sölu á raforku
til Atlantsál 12. sept. 1990) eru
taldar vera ríflega fjórðungs líkur
á því að væntanlegt orkuverð standi
ekki undir íjárfestingunni. Slíkt
hlýtur að vera umhugsunarefni,
ekki síst þar sem talsmenn hins
opinbera hafa til þessa látið ógert
að hnekkja útreikningum óháðra
hagfræðinga sem hafa reiknað út
að áhættan sé í raun mun meiri
þegar öll kurl séu komin til grafar.
Lesendur muna eflaust eftir
gagnrýni þeirra Davíðs Oddssonar
og Páls Péturssonar, stjórnarmanna
Landsvirkjunar á orkusamningi iðn-
aðarráðherra. Töldu þeir samning-
inn vera óaðgengilegan fyrir Lands-
virkjun. Athugasemdir þeirra
byggðar á ráðdeild markaðshyggj-
unnar gefa fyrirheit um að þegar
upp verði staðið þá verði þjóðarhag-
ur látinn ráða ferðinni í þessu máli.
í hinu pólitíska moldviðri sem
ádeilur þeirra Davíðs og Páls komu
af stað heyrðust líka málefnalegar
gagnrýnisraddir. Á almennum fundi
um álmálið á Hótel Borg 24. nóv-
ember flutti Ragnar Árnason, pró-
fessor í viðskipta- og hagfræðideild
Háskóla íslands, athyglisvert fram-
söguerindi. Þar færði hann sterk
rök fyrir því að í stað erlendrar
lántöku þá væri skynsamlegt að
láta markaðsöflin meta hvort þessi
u.þ.b. 50 milljarða fjárfesting sé
hagkvæm. Það yrði gert með því
að setja lög um almenningshlutafé-
lag sem annaðist virkjunarfram-
kvæmdir og síðar orkusölu. Þetta
hlutafélag seldi hlutabréf sín á al-
mennum markaði hérlendis sem
erlendis. Þannig opnaðist leið fyrir
erlent áhættufjármagn sem yrði
vafalaust lunginn af hlutafénu.
Kostir þessarar aðferðar fram
yfir Nordalsaðferðina eru fjölmarg-
ir:
1) Engin peningaleg áhætta fyr-
ir íslenska raforkunotendur.
Aðeins þeir sem vilja leggja
fram hlutafé taka áhættu.
2) Opinber lánastaða og lánskjör
íslendinga haldast óbreytt en
versna ekki af þessum sökum.
Einar Gunnarsson
„Hvers vegna eru
markaðsöflin ekki látin
meta hagkvæmni þess-
arar stærstu einstöku
fjárfestingar íslend-
inga?“
3) Þensluáhrifin á meðan á fjár-
festingunni stendur verða þau
sömu en timburmenn í ís-
lensku efnahagslífi, að fram-
kvæmdum loknum, verða að-
eins vægur höfuðverkur.
4) Tryggt er að hiutlægt mat
verður lagt á hagkvæmni fjár-
festingarinnar í stað forsjár-
hyggju eða áætlunarbúskaps
í stalínskum anda.
5) Fjármagnseigendur þurfa
ekki að gera sömu kröfu um
afkastavexti eins og Lands-
virkjun (f.h. þjóðarinnar) mið-
að við lánsfjármögnun.
Svona má halda lengi áfram en
kjami málsins er, hvers vegna eru
markaðsöflin ekki látin meta hag-
kvæmni þessarar stærstu einstöku
fjárfestingar íslendinga frá því land
byggðist? Sé markaðshyggjumönn-
i