Morgunblaðið - 15.02.1991, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 15.02.1991, Blaðsíða 19
Berklaveiki í vexti MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 15. FEBRUAR 1991 Noregur og Evrópubandalagið: Washington. Frá ívari Guðmundssyni, fréttarilara Morgunblaðsins. UM þrjár milljónir manna deyja árlega úr berklaveiki víða um heim. Það eru fleiri dauðsföll en af völdum nokkurs annars sjúkdóms, að sögn Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) í Washington. Stofnunin telur að verði ekki þegar í stað gerðar ráðstafanir til að hefta útbreiðslu berklaveikinnar geti farið svo að sjúkdómurinn verði að faraldri, sem fari um fjölda landa. WHO telur að um átta milljónir manna smitist árlega af berkla- veiki. Um 20 milljónir bera berkla- veikisbakteríuna, sem berst milli manna í andrúmsloftinu. Flest dauðsföll af völdum berkla- veikinnar eru í þróunárlöndunum: 1,8 milljónir dauðsfalla árlega í I . ....iHIIIIH Asíulöndum, 650.000 í Afríkulönd- um sunnan Sahara, 220.000 í Suður-Ameríku og 160.000 í Mið- austurlöndum. Algengust er berkla- veikin í aldursflokkunum 15-59 ára. í iðnríkjunum eru dauðsföll af völdum tæringar um 42.000 árlega. Þar leggst veikin aðallega að öldr- uðum, minnihlutahópum og inn- flytjendum. Berklaveikin er hvað algengust í Kína, Indlandi, Brasilíu, Indónesíu, Nígeríu, Pakistan, Víet- nam og á Filippseyjum. Ú ; < 2 H t 1IH <11 2} & ^ * 4t tll u e ‘1 4 d <i . / Vaxtalækkunin íBretlandi dugði ekki ‘Reuter Vaxtalækkunin sem Englandsbanki tilkynnti á mið- vikudag og nam hálfu prósentustigi reyndist ónógur hvati fyrir verðbréfamarkaðinn. Verðbréfamiðlarar segja að frekari lækkanir þurfi til þess. Að jafnaði verða um 50 bresk fyrirtæki gjaldþrota á hveijum degi og er háum vöxtum einkum kennt um. Skýrt var frá því í gær að atvinnulausum hefði fjölgað um 109.366 í janúar og er þetta mesta fjölgun á einum mánuði í fimm ár. Fjöldi atvinnulausra nálg- ast nú aðra milljón, er 1.959.447. Á myndinni sem tekin var í kauphöllinni í London á miðvikudag gefa verðbréfamiðlarar merki um að þeir hafi áhuga á að kaupa það sem í boði er. EFTA-EB: Samið um aðild EFTA að ERASMUS-áætluninni Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins. GENGIÐ var í gær frá samkomulagi á milli Evrópubandalagsins (EB) annars vegar og aðildarríkja Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) hins vegar um aðild EFTA-ríkjanna að svo kallaðri ERAS- MUS-áætlun. Markmið áætlunarinnar er að stuðla að auknum sam- skiptum Evrópuþjóða með því að greiða fyrir samstarfi og kynnum á milli háskóla, háskólakennara og nemenda. Samningurinn tekur gildi skólaárið 1992-1993. Samningur EB við EFTA-ríkin um ERASMUS er gerður innan svo nefnds Lúxemborgarferils og er tvíhliða á milli EB og sérhvers EFTA-ríkis auk Lichtenstein sem gekk frá sams konar samningi. Með aðildinni að ERASMUS verður íslenskum háskólanemum gert kleift að sækja hluta af námi sínu, eina önn eða meir, til háskóla ein- hvers staðar innan EB. Samningur- inn nær ekki til EFTA-ríkjanna infi- byrðis. Háskóli íslands yrði að ábyrgjast viðurkenningu á því námi sem stundað væri í öðrum háskólum á vegum áætlunarinnar. Háskóla- nemi sem stundar nám á vegum ERASMUS fær greiddan ferða- kostnað og mismun á framfærslu- kostnaði í heimalandi og landi þar sem nám er stundað. Öllum skóla- og kennslugjöldum er sleppt auk þess sem neminn heldur öllum rétt- indum til styrkja og lána í heima- landinu. Tungumálanám og gagnkvæm kynni af menningu og fólki annarra Evrópuþjóða er kjarninn í ERAS- MUS-áætluninni. Þess vegna er gert ráð fyrir að greiða út sérstaka styrki vegna óhjákvæmilegs tungu- málanáms í tengslum við námsdvöl erlendis. Nemendur allra æðri menntastofnana eiga aðgang að ERASMUS-áætluninni en það er í valdi aðildarríkja áætlunarinnar að skilgreina einstaka skólastofnanir. Gert er ráð fyrir að þeir nemendur sem sækja um þátttöku hafi þegar hafið nám þannig að nemendur á fyrsta ári koma varla til greina. Jafnframt er innan áætlunarinnar lögð áhersla á að stuðla að sam- vinnu á milli æðri menntastofnána með því að styrkja undirbúning og þýðingar á kennsluefni, örva tungu- málakennslu og niðurgreiða ferðir starfsfólks til annarra háskóla. Áætlunin gerir og ráð fyrir að greiða megi laun afleysingakennara til að greiða fyrir heimsóknum á milli skóla. Sérstök áhersla er lögð á að hvetja til náins samstarfs á milli háskóla bæði um skipulag náms og kennsluefni. Gert er ráð fyrir að háskólar geri sín á milli samstarfssamning t.d. um gagn- kvæma viðurkenningu á námi til að greiða fyrir nemendaskiptum. Innan ERASMUS er og unnið að því að auka samskipti háskólakenn- ara með ferða- og framfærslu- styrkjum. Kostnaði vegna áætlunarinnar er skipt á milli aðildarríkjanna í hlutfalli við þjóðartekjur. Framlag EB fyrir árin 1990-1992 er 200 milljónir ECU (15 milljarðar ÍSK). Framlag EFTA-ríkjanna verður samanlagt 14% af framlagi EB. Fyrir árið 1992 yrði framlag Islénd- inga, ef þeir greiddu framlag að fullu það ár, 7,5 milljónir ÍSK Aætl- unin kemur til með að ná til rúm- lega 3.500 nemenda í níu æðri menntastofnunum á íslandi. Andstaða við EES kallar á afstöðu til aðildar að EB - segir Gro Harlem Brundtland GRO Harlem Brundtland, forsætisráðherra Noregs, sagði á þriðju- dag að svo kynni að fara að Verkamannaflokkurinn norski þyrfti að taka til umfjöllunar hugsanlega aðild Norðmanna að Evrópu- bandalaginu (EB) á landsfundi flokksins í næsta mánuði. Að sögn dagblaðsins Financial Times hefur Brundtland einnig var- að við því að Norðmenn muni þurfa að taka afstöðu til EB-aðildar neiti norska Stórþingið að staðfesta væntanlegan samning EB og Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) um Evrópska efnahags- svæðið (EES). Talsmenn norska Miðflokksins hafa lýst yfir eindreg- inni andstöðu við EES-samninginn og innan Verkamannaflokksins ger- ast þær raddir háværari að sú leið henti Norðmönnum ekki. Hins veg- ar beri að leita eftir viðræðum um endurbætur á fríverslunarsamn- ingnum við EB frá árinu 1973. Deilur um EES-viðræðurnar urðu ríkisstjórn Jans P. Syse að falli á síðasta ári og voru það einkum kröf- ur Miðflokksins um undanþágur í samningnum í nafni hagsmuna Norðmanna sem leiddu til stjórnar- slita. í frétt' Financial Times segir að Brundtland eigi í erfiðleikum með að tryggja stuðning á þingi við EES-samninginn. Samkvæmt ný- legri skoðanakönnun telja 80% landsmanna að Noregur verði orðið eitt af aðildarn'kjum EB árið 2000. Á hinn bóginn kveðast einungis 39% prósent vera hlynnt aðild að EB en 46% segjast vera því andvíg. Bridge-I Flugleiða Hótel loftleiðum 15.-18. febrúar Ómar Sharif einn þekktasti bridgespilari heims er meðal þútttakenda. Forsætisrúðherra setur hútíðina kl. 18:30 í dag.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.