Morgunblaðið - 14.03.1991, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
61. tbl. 79. árg.
FIMMTUDAGUR 14. MARZ 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Serbneski innanrík-
isráðherrann býðst
til að segja af sér
Belgrad. Reuter, The Daily Telegraph.
RADMILO Bogdonovic, innanríkisráðherra Serbíu, stærsta lýðveldis
Júgóslavíu, bauðst í gær til að segja af sér. Vuk Drascovic, leiðtogi
stjórnarandstöðuflokks serbneskra þjóðernissinna, krafðist þess hins
vegar á útifundi í Belgrad að ríkissljórn kommúnista í Serbíu segði
öll af sér. Hann sagði innanríkisráðherrann ábyrgan fyrir því að tveir
menn féllu í pólitískum óeirðum í borginni sl. laugardag. Tugþúsund-
ir manna fögnuðu ákaft ummælum leiðtogans sem látinn var laus úr
haldi á þriðjudagskvöld.
Aðrir stjórnarandstöðuleiðtogar
hvöttu stúdenta til að hætta mót-
mælaaðgerðum svo að yfirvöld
notuðu þær ekki sem átyllu til að
beija niður alla mótspyrnu með
vopnavaldi. Zoran Djindjic, for-
maður Lýðræðisflokksins sem er
hægfara, sagði að flugumenn
stjórnvalda gætu komið af stað
atburðarás er gæti eyðilagt allt
sem áunnist hefði. Kommúnista-
stjórn Slobodans Milosevic forseta
lét undan kröfum mótmælenda á
þriðjudag og leysti Drascovic úr
haldi auk þess sem fimm af ráða-
mönnum ríkisíjölmiðlanna, er sak-
aðir eru um þjónkun við kommún-
ista, var vísað úr starfi. Hermenn
eru enn á varðbergi í Belgrad þótt
skriðdrekar hafi verið kallaðir frá
miðborginni.
flokka annars staðar í sambands-
ríkinu.
Júgóslavneski herinn, þar sem
serbneskir kommúnistar ráða
mestu, hefur gert tillögur um ráð-
stafanir til að sporna gegn upp-
lausn ríkisins og óttast margir
andstæðingar kommúnista að verið
sé að undirbúa herlög í öllu
landinu. Er talið að þá vilji harð-
línuöfl grípa tækifærið og reyna
að bæla niður sjálfstæðisviðleitni
Króata og Slóvena sem stefna óð-
fluga að sambandsslitum við aðra
hluta ríkisins. „Afstaða hersins
mun ráða úrslitum varðandi örlög
Júgóslavíu,“ sagði Milan Kucan,
forseti Slovaníu á þriðjudag.
Uppreisnin í írak;
Palestínumenn og aðrir erlendir borgarar í Kúveitborg standa í röð við matvælaverslun í gær. Flestar
verslanir borgarinnar eru enn lokaðar og mátvæli eru af skornum skammti. Stór mengunarský eru enn
yfir borginni yegna elda.í olíulindum, sem íraska hernámsliðið kveikti, þannig að ekki birtir þar að ráði
á daginn.
Matvælaskortur í Kúveit
Reuter
Kommúnistar hafa enn völd í
tveim lýðveldum Júgóslavíu, Serb-
íu og Svartíjallalandi, en hafa
misst þau í hendur borgaralegra
Mótmælendur bíða bana í
götubardögum í Bagdad
Nikosíu, Bagdad. Reuter, The Daily Telegraph.
GÖTUMÓTMÆLI brutust út í Bagdad í gær og írösk stjórnvöld
viðurkenndu í fyrsta sinn að gerð hefði verið uppreisn gegn Sadd-
am Hussein íraksforseta. Útvarpið í Teheran skýrði frá því að
nokkurt mannfall hefði orðið í fjölmennum mótmælum gegn Sadd-
am Hussein víðsvegar um Bagdad. Þá sagði íranska fréttastofan
IRNA að uppreisnarmenn ættu í bardögum við stjórnarhermenn
í hafnarborginni Basra, næststærstu borg landsins, og olíuborg-
inni Kirkuk í norðurhluta landsins.
Reuter
Baker í
Damaskus
James Baker, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, kom til
Damaskus, höfuðborgar Sýr-
lands, í gær til viðræðna við
þarlend stjórnvöld um hvernig
tryggja mætti frið í Mið-Aust-
urlöndum. Sýrlensk stjórnvöld
sögðust vilja að Bandaríkja-
stjórn tæki harðari afstöðu til
Israela nú þegar stríðinu fyrir
botni Persaflóa er lokið. Áður
hafði Baker rætt við ráðamenn
í ísrael og leiðtoga Palestínu-
manna en ekkert benti til þess
að lausn á deilunni um hernum-
in svæði ísraela væri í sjón-
máli. Frelsissamtök Palestínu-
manna (PLO) vísuðu á bug
fregnum um að þau hygðust
leggja fram nýjar friðartillögur
þar sem slegið yrði af landa-
kröfum þeirra á hendur Israel-
um. Á myndinni er Baker að
skoða mosku í Damaskus.
Bekker Fattah, einn af leiðtogum
Kúrda í írak, sagði að stjórnarherinn
hefði sprengt tvær olíulindir í Kirkuk
í gær. Fréttaskýrendur töldu að
stjórnin viidi þannig koma í veg að
Kúrdar gætu haft tekjur af olíu
næðu þeir norðurhluta landsins á
sitt vald.
Fattah sagði að til harðra bardaga
hefði komið í Kirkuk og herinn hefði
gert árás á Khanaqin, 120 km norð-
austur af Bagdad. Þá voru Kúrdar
sagðir hafa ráðist inn í fangelsi í
Mosul, þriðju stærstu borg Iraks,
og frelsað alla fanga þess. Talsmað-
ur Lýðræðisflokks Kúrdistans sagði
í París að uppreisnarmenn hefðu um
75% af Kúrdistan-héruðum íraks á
vaidi sínu.
IRNA hafði eftir flóttamanni frá
Basra, sem kom til Irans í fyrra-
kvöid, að uppreisnarmenn væru að
reyna að hrekja stjórnarherinn úr
Basra en úrvalssveitir Saddams
beittu napalm-sprengjum í bardög-
unum. Fréttastofan sagði að 30 Ir-
akar, sem særðust af völdum nap-
alm-sprerigna, hefðu komið til írans
í gær. í sprengjunum er bensín-
hlaup, sem veldur miklum bruna, og
eru úrvalssveitirnar sagðar. beita
þeim í ríkum mæli gegn uppreisnar-
mönnum.
Flóttamenn frá Norður-írak
sögðu algengt að skriðdrekasveitir
Saddams næðu bæjum uppreisnar-
manna á sitt vald á daginn en yrðu
síðan að hörfa úr þeim á nóttunum.
Andlegur leiðtogi írana, Ali
Khamenei erkiklerkur, fordæmdi
aðgerðir íraska stjórnarhersins og
lýsti því yfir að skotárásir á íraskan
almenning væru „haram“ - brot á
lögum íslams.
Máigagn írösku stjórnarinnar,
Al-Jumbouriya, sagði að uppreisn
„þjóðníðinganna" gegn Saddam
Hussein væri dæmd til að mistak-
ast. Blaðið sakaði einnig Bandaríkja-
stjórn um að vilja skipta landinu í
mörg ríki.
Leiðtogar íraskra stjórnarand-
stæðinga komu saman í Beirút í gær
og samþykktu að halda baráttunni
gegn Saddam áfram jafnvel þótt
honum tækist að bæla niður upp-
reisnina sem nú stendur yfir.
Noregur-EB:
Slakar norska stjórnin á kröf-
unni um fríverslun með fisk?
Ósló. Frá Helge Sorensen, fréttaritara Morgunblaðsins.
GRO Harlem Brundtland, forsætisráðherra Noregs, hefur valdið
nokkru fjaðrafoki í norskum stjórnmálum með því að gefa í skyn
að Norðmenn verði ef til vill að slaka til í viðræðum við Evrópu-
bandalagið (EB) um tollfrjálsan aðgang að mörkuðum fyrir sjávar-
afurðir. Breska blaðið Financial Times sagði í gær að viðræður
Norðmanna og Islendinga við EB um markaðsmálin í tengslum við
samninga EB og Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) væru að
sigla í strand. Hafði blaðið eftir Brundtland að nú þyrftu æðstu
ráðamenn að koma til skjalanna.
Ummæli Brundtland féllu í út-
varpsviðtali um síðustu helgi. Er
Eldrid Nordbo viðskiptamálaráð-
herra ræddi við fréttamenn í Stór-
þinginu á þriðjudagskvöld ítrekaði
hún að stefnan væri eftir sem áður
full fríversiun og engin málamiðlun
kæmi þar til greina. Brundtland
telur að ekki sé ágreiningur um
málið milli hennar og Nordbo. „Ég
var spurð hvort ég gæti varið sam-
komulag um Evrópska efnahag-
svæðið (EES) ef þar væri ekki
kveðið á um fríverslun með fisk.
Ég svaraði að röksemdir okkar
væru öflugar en benti á að mikið
bæri á milli í viðræðunum,“ sagði
forsætisráðherrann í gær. Hún
sagðist einnig hafa bent á að Norð-
menn yrðu að búa sig undir að
þeir fengju ekki allar kröfur sínar
í viðræðunum uppfylltar.
Brundtland hefur sætt ákúrum
stjórnmálamanna úr Miðflokknum
og Hægriflokknum fyrir ummælin;
þau hafi veikt samningsstöðu
Norðmanna.