Morgunblaðið - 09.05.1991, Qupperneq 1
96 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
103. tbl. 79. árg.____________________________________FIMMTUDAGUR 9. MAÍ 1991_________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Reuter
Armenar fluttir burt
Átökin í Armeníu og Azerbajdzhan halda áfram og
segja Armenar frá miklum grimmdarverkum sov-
éskra og azerskra hermanna, sem hafa lagt undir
sig þorp og bæi í Armeníu og í sjálfstjórnarhéraðinu
Nagorno-Karabakh. Er það í Azerbajdzhan en byggt
Armenum. Á myndinni er verið að flytja fólk frá
þorpi í héraðinu til Armeníu en Armenar segja^að
um sé að ræða skipulagða nauðungarflutninga.
Júgóslavíuher
vill aukin völd
HER Júgóslavíu skoraði á stjórnmálamenn landsins í gær að binda
enda á átök þjóða landsins en fela hernum ella að koma á reglu.
Að sögn Reuíers-fréttastofunnar vilja leiðtogar Serbíu að neyðar-
ástandi verði lýst yfir í nágrannalýðveldinu Króatíu þar sem helstu
átökin hafa verið milli Króata og Serba.
Hermenn og skriðdrekar voru
áberandi víða um landið í gær, eink-
um í austurhluta Króatíu og
Bosníu-Herzegóvínu. Stórskotalið
sást á ferli í útjaðri Belgrad. Stane
Brovet, varnarmálaráðherra Júgó-
slavíu, sagði að ekki yrði lengur við
það unað að hernum væri úthúðað
opinberlega eins og gerst hefði und-
anfarið. „Átök þjóðanna fara dag-
vaxandi og eru orðin svo alvarleg
að má að ýmsu leyti jafna til borg-
arastyijaldar,“ sagði Brovet. For-
sætisráð Júgóslavíu þar sem eru
fulltrúar allra lýðveldanna sex
fundaði í gær, þriðja daginn í röð,
um upplausnina í landinu.
Leiðtogar Króatíu og Slóveníu
sögðust andvígir því að neyðarlög
yrðu sett í lýðveldum þeirra. Marisa
Crvatin, blaðamaður í Belgrad, sem
Morgunblaðið ræddi símleiðis við í
gær, sagði að önnur lýðveldi væru
ekki öldungis andvíg slíkum hug-
myndum um aukin völd hersins.
Leiðtogar Króatíu og Slóveníu,
tveggja nyrstu lýðveldanna, vildu
hins vegar að Serbar og Króatar
leystu sín mál friðsamlega án af-
skipta hersins. Hún sagði að allt
væri með kyrrum kjörum í höfuð-
borginni en boðað hefði verið til
almenns mótmælafundar í dag þar
sem krafist yrði friðsamlegrar
lausnar á deilumálum.
Sjá „Upplausn hersins
spáð ...“ á bls. 34.
Washington:
Bush ítrekar stuðning Banda-
ríkjastjórnar við Gorbatsjov
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna bið-
ur ieiðtoga Eystrasaltsríkjanna að
finna nýjar leiðir í sjálfstæðisbaráttunni
Wasliington. Reuter.
GEORGE Bush, forseti Bandaríkjanna, brást í gær til varnar
Míkhaíl Gorbatsjov, forseta Sovétríkjanna, og stefnu hans og
kvaðst ekki vilja, að neinn skugga bæri á samstarf ríkjanna.
Lýsti Bush þessu yfir skömmu áður en hann tók á móti leið-
togum Eystrasaltsríkjanna þriggja en þeir vilja fá stuðning
Bandaríkjastjórnar í sjálfstæðisbaráttunni. Talið er líklegt,
að fljótlega verði tekin ákvörðun um næsta fund þeirra Bush
og Gorbatsjovs.
„Við skulum ekki gleyma því,
að í starfi sínu hefur Gorbatsjov
unnið hvert þrekvirkið öðru meira.
Eg virði hann fyrir það, sem gerst
hefur í Austur-Evrópu, fyrir þær
umbætur, sem hann hefur beitt sér
fyrir í Sovétríkjunum sjálfum, og
ég vona, að ekkert beri út af í
samskiptum ríkjanna. Þau eru
mjög góð og hafa gagnast okkur
og öllum öðrum einstaklega vel,“
sagði Bush en á Vesturlöndum
hefur að undanförnu gætt æ meiri
efasemda um stefnu Gorbatsjovs,
einkum í innanlandsmálum.
Bush lét þessi orð falla aðeins
þremur klukkustundum áður en
liann og James Baker utanríkisráð-
herra tóku á móti Edgar Savisaar,
forsætisráðherra Eistlands, Ivars
Godmanis, forsætisráðherra Lett-
lands, og Vytautas Landsbergis,
forseta Litháens. Eru þeir komnir
til Washington til að biðja Banda-
ríkjaþing og Bandaríkjastjórn um
stuðning í sjálfstæðisbaráttu land-
anna. Að fundinum loknum sagði
Godmanis, að Baker hefði beðið
þá leiðtogana að finna nýjar leiðir
í sjálfstæðisbaráttunni, sem ekki
kæmu sér illa fyrir Sovétstjórnina.
Ekkert hefur enn verið ákveðið
með fund þeirra Bush og Gorb-
atsjovs en fyrirhuguðum febrúar-
fundi þeirra var frestað vegna
Persaflóastríðsins. Var þá rætt um,
að hann yrði í júní en ágreiningur
um fækkun í hefðbundnum herafla
í Evrópu og um langdrægu vopnin
hefur dregið endanlega ákvörðun
á langinn. I næstu viku er von á
einum æðsta herforingja sovéska
hersins, Míkhaíl Mojsejev, til Was-
hington og er búist við, að takist
að leysa ágreininginn muni jafn-
framt verða ákveðið með nýjan
fund þeirra Bush og Gorbatsjovs.
Reuter
Persaflói:
Ekki bagi
að brenni-
vínsleysi
Washington, London. Reuter.
GOÐ frammistaða vestrænna
herja í Persaflóastríðinu hef-
ur verið skýrð að hluta. Hún
var brennivínsleysinu að
þakka en hermennirnir urðu
að lúta landslögum í Saudi-
Arabíu þar sem áfengis-
drykkja er bönnuð. Eru yfir-
menn breska og bandaríska
herliðsins sammála um þetta.
Doug Hart majór, talsmaður
bandaríska varnarmálaráðu-
neytisins, og Sir Peter de la
Billiere, yfirmaður breska her-
liðsins í Saudi-Arabíu, sögðu
báðir, að lítið sem ekkert hefði
verið um þau vandamál, sem
jafnan fylgja áfengisneyslu
hermanna, agabrot, ólöglegar
fjarvistir og slagsmál. Miklu
minna var einnig um slysfarir
en búist hafði verið við. Eftir
hermönnunum sjálfum er haft,
að oft hafi þá langað í kaldan
bjór í hitasvækjunni en margir
kváðust fagna því eftir á að
áfengi var bannað. Þeir hefðu
grennst, týnt bjórskvapinu, og
væru nú líkamlega betur á sig
komnir en ella hefði verið.
George Bush Bandaríkjaforseti og Vytautas Landsbergis, forseti
Litháens, takast í hendur yfir fundarborðið. Aðrir á fundinum voru
forsætisráðherrar Eistlands og Lettlands og James Baker, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna.
Kúrdíska sendinefndin í Bagdad:
Lítið miðaði með Saddam
Bagdnd, Ottawa, Incirlik og Cukurca í Tyrklandi. Reuter.
SADDAM Hussein Iraksforseti átti í gær fund með kúrdískri sendi-
nefnd, sem er í Bagdad til að ræða við írösku stjórnina um aukna
sjálfstjórn Kúrda í norðurhluta landsins. Ekkert benti til þess að
samkomulag hefði náðst á fundinum.
Þetta er í fyrsta sinn sem Saddam
ræðir við kúrdíska leiðtoga frá 24.
apríl, er Jalal Talabani, leiðtogi
Sambands þjóðernissinna í Kúrdist-
an (PUK), tilkynnti að náðst hefði
samkomulag við stjórnina í höfuðat-
riðum.
íraska fréttastofan INA sagði að
Massoud Barzani, leitogi Kúrdíska
lýðræðisflokksins (KDP), hefði farið
fyrir sendinefndinni. Talabani, sem
var oddviti fyrri sendinefndar
Kúrda, hefur sagt að Barzani eigi
að skrifa undir sjálfstjórnarsamn-
inginn fyrir hönd þjóðarinnar.
Ónnur lota viðræðnanna hófst á
mánudag og Sami Rahman, einn
af fjórum samningamönnum Kúrda,
sagði að .jákvæður andi“ hefði ein-
kennt hana. Hann gaf til kynna að
helstu kröfur kúrdísku leiðtoganna
hefðu ekki verið ræddar enn. Þeir
krefjast þess meðal annars að er-
lend ríki eða alþjóðastofnanir tryggi
sjálfstjórn Kúrda og að þeir taki
við yfirstjórn olíulinda í grennd við
borgina Kirkuk. Mikilvæg olíu-
leiðsla liggur frá borginni og um
hana fór um fjórðungur olíufram-
leiðslu íraka fyrir innrás íraka í
Kúveit 2. ágúst í fyrra. Háttsettur
íraskur emhættismaður hefur sagt
að ekki komi til greina að ganga
að þessum kröfum.