Morgunblaðið - 28.06.1991, Síða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. JÚNÍ 1991
Ég ætlaði að vera í grímu-
búningi en fékk engan til
að passa þá litlu.
Með
morgnnkafíinu
Þú ert viss um að þú hafir
bara ýtt á loftræstingar-
hnappinn?
HÖGNI HREKKVfSI
Jafnvægið í lífkeðjunni
Það sem hefur haldið líftórunni
í útkjálkabúum hér uppi á íslandi
er tilviljanakenndur innflutningur á
utanaðkomandi erfðaefni. Danskir
voru þar drýgstir, því næst duggar-
ar og síðan einstaka ferðamenn sem
fengu að orna sér bakatil hjá heima-
sætum og vinnukonum. Ef ekki
hefði komið til þessi Guðs blessun
væri allt eins líklegt að öll þjóðin
hefði dáið drottni sínum í svarta-
dauða og bólusótt.
Þegar skyldleikaræktunin verður
of mikil er hætt við að ein veirus-
kjóða drepi allan stofninn á skömm-
um tíma því ónæmiskerfi kvikind-
anna verður of keimlíkt. Þetta er
staðreynd sem náttúruverndar-
menn um heim allan skilja mæta
vel, en íslenskar hvalveiðihetjur
með bísperrta oddhvassa fleina hafa
ekki ennþá fattað.
Er ekki kominn tími til að við
nuddum sögualdarglýjuna úr aug-
unum og áttum okkur á því að við
erum bara nokkrir frekir krakkar
á skeri úti í sjó sem ætlum okkur
ekki aðeins að eigna okkur sjálft
skerið heldur tvöhundruð mílna rad-
íus af hafi og öllu því sem þar er
meðan hungurvofa þriðja heimsins
fitnar á bitanum.
Nú ber ekki að skilja mig svo
að við eigum að afsala okkur réttin-
um til lífsbjargar,\ heldur hitt að
slíkur réttur verður ekki réttlættur
nema með því að taka tillit til óska
og sjónarmiða systkina okkar í sam-
félagi þjóðanna.
Eru þær rannsóknir sem fyrir
liggja á stofnstærð hvala virkilega
Saga af heiðar-
legum manni
Ég vil koma á framfæri innilegu
þakklæti til mannsins í Asparfelli 6
sem fann kassann með freyðivíninu
út á bílastæði 1. júní. Það var notað
í brúðkaupsveislu um kvöldið. Við
uppgötvuðum þegar við vorum
kominn niður í veilusalinn að kass-
ann vantaði og við bókuðum það
að við myndum ekki sjá kassann
meir. En þegar við komum upp í
Asparfell var kassinn kominn í leit-
irnar - vinur okkar fór á undan
okkur og þá beið maður í anddyrinu
með kassann. Vinur okkar tók við
kassanum en gleymdi að spyija
manninn að nafni. Hefðum viljað
þakka manninum sjálfum fyrir heið-
arleikann. Kær kveðja til þessa
heiðarlega ókunnuga manns.
Hlíf Sigurðardótti
það áreiðanlegar að hægt sé að
segja til um arfblendni dýranna,
þ.e. hættuna á því að skyldleika-
ræktun sé ekki of mikil? íslendingar
skiptu tugum þúsunda en samt vor-
um við nálægt því að deyja út í
tveimur plágum. Höfðum við þó
betri aðstæður til að hlúa hvert að
öðru en skepnur úthafanna.
Þið munið kannski eftir trektinni
hans Þorleifs í frægum sjónvarps-
þætti um hvalamálið hér um árið.
Líkingin var góð og á einnig við
hér, þó samhengið sé annað. Ef við
sjáum ekki ofan í trektina getum
við talið okkur trú um það fram á
síðustu stundu að hún sé full af
vatni því flæðið niður um stútinn
er alltaf jafn mikið þar til það allt
í einu hættir. Ég hef enga trú á
því að vísindamenn Hafrannsókna-
stofnunar hafi nokkra raunhæfa
hugmynd um yfirborðið í erfðatrekt
hvalastofnanna.
Getum við leyft okkur að taka
þá áhættu að verða hugsanlega
réttlausir náttúruglæpamenn í
heimi sem er að vakna til meðvit-
undar um gildi þess að viðhalda
jafnvægi í lífkeðjunni? Við höfum
tekið okkur þann rétt að varðveita
einn hlekkinn í þessari viðkvæmu
keðju. Við verðum að þekkja eðlis-
eiginleika hans til hlítar áður en
við getum leyft okkur að láta reyna
á hvort hann haldi.
Asgeir
Stórkostleg hugmynd
A föstudaginn var las ég í Morg-
unblaðinu ánægjulega frétt þess
efnis að eldri borgurum gæfist kost-
ur á að yrkja reiti í skólagörðum
Reykjavíkurborgar. Að vísu hljóðaði
beiðni garðyrkjustjóra til borgar-
ráðs um 50 umframreiti en reikna
má með að þar sé sama moldin.
Hugmyndin um að leiða saman
eldri og yngri í leik og starfi er góð
og vissulega mætti athuga fleiri
möguleika eins og leikskóla, dag-
vistunarheimili og leikvelli.
En það sem blaði allra lands-
manna þótti fréttnæmt við skóla-
garðana var að aðeins einn eldri-
borgari sótti um reit og skein í
gegn að um áhugaleysi væri að
ræða og á það eflaust við í mörgum
tilfellum.
Það eldra fólk sem vill og getur
nýtt sér þetta boð skólagarðanna á
a.m.k. við þijú vandamál að stríða.
Að komast heiman frá sér að
reitunum og til baka aftur.
Þetta fólk sem er um eða yfir
sjötugt, á erfitt með að beygja sig
en flestir eru reitirnir undir hnéhæð.
Margt af þessu fólki á ekki stíg-
vél og regngalla lengur né annan
klæðnað til garðyrkjustarfa.
Til að yfirstíga þessi vandamál
þarf peninga og því borgaryfirvalda
að vega og meta hvers virði það
er að hrinda þessari stórkostlegu
hugmynd í framkvæmd.
Helgi Steingrímsson
Týndur köttur
Fullvaxinn fressköttur, gulur á
bakinu, með gult skott, hvítar fætur
og kvið, fór á flakk í Breiðholti
fyrir nokkru. Vinsamlegast hringið
í síma 30677 ef hann hefur ein-
hvers staðar komið fram. Fundar-
laun.
Jf
Víkveiji skrifar
Sú var tíðin, fyrir alls ekki mjög
mörgum árum, að ef fara átti
út að borða í Reykjavík gat maður
einungis valið úr handfylli boðlegra
veitingahúsa. Á þessu hefur orðið
stökkbreyting til mikils batnaðar.
Er nú svo komið að vart verður
þverfótað fyrir veitingahúsum þai'
sem afbragðs matur, þjónusta og
umhverfi er á boðstólum.
Víkverji dagsins var í síðustu
viku með hóp útlendra gesta á sín-
um snærum og stóð sig stundum
að því að eiga í stökustu vandræð-
um með að gera upp hug sinn um
hvert ætti nú að fara með gestina
að borða. En sama hver niðurstaðan
varð, hvergi varð Víkveiji né gest-
irnir fyrir vonbrigðum með matinn.
Það sem helst má setja út á er
verðlagið sem er geysihátt, jafnvel
miðað við önnur Norðurlönd, sem
alla jafna eru þó talin vera dýrustu
lönd í Evrópu ef ekki í heimi. Þetta
háa verðlag hérlendis er ekki ein-
ungis hægt að skýra með því að
fyrir nokkrum árum var settur virð-
isaukaskattur á þjónustu veitinga-
staða. Virðisaukaskattur í Svíþjóð
er til að mynda 25% en verðlag á
veitingahúsum er samt sem áður
töluvert lægra en hér. Og fyrst
byijað er að kvarta: Því miður eru
vínlistar flestra veitingahúsa jafn
óspennandi og metnaðarlausir og
matseðlarnir eru áhugaverðir og
vandaðir. Einstaka veitingahús eru
vissulega til fyrirmyndar i þessum
efnum en er ekki kominn tími til
að fleiri hugsi sinn gang, sýni örlít-
inn metnað og láti af meðalmennsk-
unni?
XXX
ó að við íslendingar teljum
okkur lifa í mjög nánum
tengslum við hafið og höfum nán-
ast allt okkar lifibrauð af því er
með endæmum hve lítið við reynum
að nýta okkur kosti þess í hinu
daglega lífi. Þannig eru fiskborð í
íslenskum stórmörkuðum oftast
álíka óspennandi og heimildar-
myndir um dráttarvélaframleiðslu í
Sovétríkjunum.
Það hefur oft vakið athygli Vík-
veija í Frakklandi hve mikið er þar
lagt upp úr sjávarafurðum í stór-
mörkuðum (eins og reyndar öllum
öðrum matvælum). Jafnvel í mið-
hluta Frakklands, mörg- hundruð
kílómetrum frá sjó er algengt að
finna afgreiðsluborð upp á tugi
metra þar sem hægt er að finna
allar hugsanlegar lystisemdir úr
sjónum. Og það mjög ferskar. í
sjávarþorpum í Frakklandi verður
svo ekki þverfótað fyrir fiskbúðum
sem er ævintýri líkast að
heimsækja.
Hér á íslandi er ekki einu sinni
hægt að fá ferska kræklinga
keypta, eftir því sem Víkveiji kemst
næst, þó að eitthvað sé nú til af
þeim í sjónum í kringum okkur.
Af hveiju ekki að nýta betur skel-
fiskinn og hafa hann á boðstólum
fyrir almenna neytendur?