Morgunblaðið - 03.09.1991, Blaðsíða 37

'MÖRGUftÉLÁÖÉÐ í'Rto’jUDÁdÚtt 3:. SKPTEMBER l ð£Íl

Bankamál
Öðrum stærsta bankanum í
Noregi forðað frá gjaldþroti
NORSKA ríkið ákvað nú fyrr í mánuðinum að koma Christiania
Bank, öðrum stærsta banka í Noregi, til hjálpar en þá hafði verið
skýrt frá því, að bankinn hefði tapað rúmlega 1,6 miHjörðum nkr.
á fyrra misseri þessa árs. A sama tíma i fyrra var hagnaður á
rekstrinum um 128 milljónir nkr. Verður bankanum lagður til 2,1
milljarður nkr., 1,8 milljarðar úr nýstofnuðum tryggingarsjóði ríkis-
ins og 300 rnilljónir úr tryggingarsjóði viðskiptabankanna, en það
sýnir vel erfiðleikana hjá norskum bönkum, að úr síðarnefnda sjóðn-
um hafa nú alls verið veittir 4,5 milljarðar. Hafa Den norske Bank
(DnB) og Fokus Bank einnig fengið sinn skerf úr honum.
Ástandið hjá Christiana Bank eru
síðustu ótíðindin úr norskum banka-
heimi en erfiðleikarnir hófust eftir
miðjan síðasta áratug og endur-
spegla sviptingarnar, sem verið
hafa í norsku efnahagslífi síðan.
Hófust þeir með verðfallinu á ol-
íunni, þegar fatið fór niður fyrir
10 dollara, en það hafði þær afleið-
ingar, að einkaneysla dróst veru-
lega saman. í kjölfarið fylgdu svo
gjaldþrot og atvinnuleysi og mikið
verðfall á þeim tryggingum, sem
settar höfðu verið fyrir lánum. Þá
er skýringarinnar einnig að leita í
því aukna fijálsræði, sem tekið var
upp í norsku fjármálalífi um sama
leyti.
Óhætt er að segja, að mikið upþi-
stand hafi orðið í hinum norska fjár-
málaheimi þegar skýrt var frá stöð-
unni hjá Christiania Bank en Sig-
björn Johnsen, fjármálaráðherra
Noregs, sagði að loknum fundi með
helstu frammámönnum í banka- og
fjármálum, að vegna ítaka og mikil-
vægis bankans fyrir atvinnulífið
væri nauðsynlegt að koma honum
til hjálpar. Þá var einnig ákveðið,
að Borger A. Lenth, forseti Exp-
ortfinans, útflutningslánastofnunar
viðskiptabankanna, skyldi taka við
sem yfirmaður Christiania Bank af
Sverre Walter Rostoft, sem aðeins
hafði gegnt því embætti í 14 mán-
uði. Þótti það óhjákvæmilegt vegna
álits bankans út á við þótt erfiðleik-
ana sé að rekja til ákvarðana, sem
teknar voru fyrir hans tíma. Búist
er við fleiri breytingum á yfirstjórn-
inni og næsta víst, að starfsfólki
verður fækkað verulega.
Meðal annarra skilyrða fyrir að-
stoð ríkisvaldsins við Christiania
Bank var, að búið yrði að draga
úr venjulegum kostnaði um 15%
fyrir lok fyrra misseris næsta árs
og hlutaféð verður fært niður um
73% með því að lækka nafnverð
hlutabréfa úr 50 nkr. í 13,50.
Þrátt fyrir þessar björgunarað-
gerðir er langt í frá, að norsku
bankarnir séu að komast á kyrran
sjó og er enn búist við áföllum á
þessu ári. Má sem dæmi nefna, að
DnB tapaði 123 millj. nkr. á fyrra
misseri þessa árs en það er þó mik-
il breyting til batnaðar frá sama
tíma í fyrra þegar tapið var 798
millj. nkr. Tekjur hans hafa líka
verið að aukast og afskriftir vegna
tapaðra lána að minnka og því er
almennt trúað, að norsku bankarnir
séu nú loksins á leið út úr öldurót-
Fyrirtæki
HÁTT gengi á jeninu og aukinn
kostnaður eru talin valda því, að
hagnaður Sony-fyrirtækisins
fyrir skatt verður líklega rúm-
lega 40% minni á fyrsta fjórð-
ungi fjárhagsársins nú en á sama
tíma í fyrra.
Þátt í þessu á einnig, að eftir-
spurn eftir hljóm- og sjónvarpstækj-
um og ýmsum búnaði þeim tengd-
um hefur minnkað í Japan, Banda-
ríkjunum og Evrópu og auk þess
hefur kosnaðpur við rannsóknir og
þróun stöðugt verið að hækka.
Á fyrsta fjórðungi fjárhagsársins
fengust 138 jen fyrir dollarinn en
fyrir ári var gengið 154 á móti ein-
um. Þá hefur jenið líka hækkað
gagnvart evrópskum gjaldmiðlum.
Að undanförnu hefur Sony haft 74%
tekna sinna á erlendum mörkuðum
og því skipta allar gengisbreytingar
meira máli en ella.
Sérfræðingum ber saman um,
að skemmtiiðnaðardeiidin hjá Sony
muni enn um sinn verða þungur
baggi á fyrirtækinu enda tapaði
Columbia Pictures Entertainment
Inc. sjö eða átta milljörðum jena á
fyrsta ársfjórðungi og heildartap á
deildinni var þá fímm eða sex millj-
arðar.
„Þegar Sony keypti Columbia var
skemmtiiðnaðardeildin betur á sig
komin vegna mikils hagnaðar af
geisladiskum en hann hefur minnk-
að vegna mikillar lækkunar í smá-
sölu þótt salan sé enn góð,“ segir
Hitoshi Kuriyama, sérfræðingur hjá
CS First Boston Ltd. (í Japan), en
hann og fleiri búast við, að nokkuð
rætist úr á þriðja og fjórða ársfjórð-
ungi. Er talið, að lægri vextir muni
stuðla að því meðal annars.
TETRA Pak, stærsta fyrirtæki í
Evrópu í framleiðslu umbúða
undir ýmsan vökva, ætlar að
flytja á næsta ári höfuðstöðvarn-
ar frá Lausanne i Sviss til Lund-
ar i Svíþjóð þar sem fyrirtækið
hóf starfsemi árið 1951. Svo virð-
ist sem sænsk fyrirtæki, sem flú-
ið hafa land á siðustu árum, séu
nú á heimleið.
Þessi ákvörðun kemur í kjölfar sam-
einingar Tetra Pak og Álfa Laval,
sænska mjólkur- og matvælafram-
r

Hvaba kröfur
gerir þú til
nvrrar
þvottavélar ?
Væntanlega þær, ab hún þvoi, skoli og vindi vel, en sé jafnframt sparneytin
á orku, vatn og sápu. Aö hún sé auöveld í notkun, nljóölát og falleg.
Síöast en ekki síst, aö hún endist vel án sífelldra bilana, og aö varahluta- og
viögeröaþjónusta seljandans sé góö.
Séu þetta kröfurnar, líttu þá nánar á ASKO hjá Fönix. ASKO stenst þær allar
og meira til, bví þaö fást ekki vandaöari né sparneytnari vélar. Og
þjonusta Fönix er fyrsta flokks, traust og lipur.
Gengisþróim og mikill
kostnaður íþyngja Sony
Veröið svíkur engan, því nú um sinn bjóðum vil
þvottavélarnar, bæðí framhlaðnar og topphlaðnar,
kynningarverði:
við ASKO
á sérstöku
ASKO 10003 framhl. 1000 sn.vinding
ASK011003 framhl. 900/1300 snún.
ASK012003 framhl. 900/1300 snún.
ASKO 20003 framhl. 600-1500 snún.
ASK016003 topphl. 900/1300 snún.
KR. 71.500 (67.920 stgr.)
KR. 79.900 (75.900 stgr.)
KR. 86.900 (82.550 stgr.)
KR. 105.200 (99.940 stgr.)
KR. 78.900 (74.950 stgr.)
Tetra Pak til Lundar
leiðandans, fyrr á árinu og er nú
mikil hreyfing meðal sænskra fyrir-
tækja, sem fluttust burt á síðasta
áratug, að snúa heim aftur. Sagði
Bertil Hagman, aðalframkvæmda-
stjóri Tetra Pak, að það, sem hefði
ráðið mestu, væri umsókn Svía um
aðild að Evrópubandalaginu, fyrir-
huguð brú yfir Eyrarsund og breyt-
ingar á skattalöggjöfínni sænsku.
V,
Góðir greiðsluskilmálar: 5% staðgreiðsluafsláttur (sjá að ofan) og 5% að auki séu keypt
2 stór tæki samtímis (magnafsláttur). VISA, EURO og SAMKORT raðgreiðslur til allt að
12 mán. ,án útborgunar.
ÞVOTTAVÉLAR 6 CERÐIR TAUÞURRKARAR 8 CERÐIR
UPPÞVOTTAVELAR 5 GERÐIR
JrQTlXX
HATUNI 6A SIMI (91) 24420
J
Flug
Samstarf milli Air
Canada og USAir
KANADÍSKA flugfélagið Air Canada ætlar að taka upp náið sam-
starf við USAir, sjötta stærsta flugfélag í Bandaríkjunum. Á það
ekki aðeins að ná til flugáætlana, heldur ætla félögin að samnýta
ýmis kerfi og búnað og standa saman að viðhaldinu. Síðar kann að
verða skipst á hlutabréfum.
Samstarfið auðveldar bandaríska
félaginu aðgang að kanadíska
markaðnum og það kanadíska fær
tíma til að koma sér fyrir á þeim
bandaríska áður en lokið verður
samningum, sem nú er unnið að,
um að Kanada og Bandaríkin verði
eitt markaðssvæði í fluginu. Flugfé-
lög í hvoru ríkinu um sig geta þá
tekið upp innanlandsflug í hinu.
Air Canada hefur helming tekna
sinna af alþjóðlegum flugleiðum en
USAir er í innanlandsflugi að und-
anskildum ferðum til Lundúna og
Frankfurt. Helsti keppinautur Air
Canada innanlands, Canadian Air-
lines International, hefureinnig hug
á að komast sem fyrst inn á banda-
ríska markaðinn og er talið líkleg-
ast, að um það náist samningar við
American Áirlines.
Hvorttveggja flugfélagið, Air
Canada og USAir, hefur orðið fyrir
barðinu á efnahagssamdrættinum í
Norður-Ameríku og því mátt að
grípa til mikils niðurskurðar. Sam-
anlagðar tekjur þeirra ei-u um 10
milljarðar dollara en það er þó
minna en hvers eins þriggja stærstu
flugfélaganna í Bandaríkjunum. Á
fyrra misseri þessa árs Var rekstr-
artap Air Canada 130 milljónir
Kanadadollara og USAir tapaði
einnig verulega.
TÖLVUFAX
NU GETA ALLIR* SENT OG MOTTEKIÐ TELEFAiXSKJOL
Lítiö, ódýrt og einfalt „FaxModem“ sambyggt telefax og Modem fyrir allar tegundir tölva*
• Þú sendir Fax beint af skjánum til viðtakanda og
færð Fax-sendingar beint á skjáinn eða í minni
og prentar síðan út á venjulegan pappír.
• FaxModem gefur þér samband við gagnabanka
og gagnanet Pósts og síma.
• Hægt er að senda sama skjalið á marga
staði með fjölsendingu.
• Innbyggð símaskrá.
• Allar valmyndir á íslensku.
• Gæði sendinga eru meiri þar sem skjal er sent
út milliliðalaust.
*(IBM PC/XT/AT/TÖLVUR)
Heimilistæki hf
Tæknideild, Sætúni 8 SÍMI6915 00
',isawun^um>
W'2b*íT
Jd580,
v Sr/M,