Morgunblaðið - 18.12.1991, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1991
Aðilar vinnumarkaðar og orkufyrirtæki:
Viðræður um sölu á
umframorku á lægra
verði að hefjast
Ökumaður lítils fólksbíls var fluttur á slysadeild
Borgarspítalans eftir að hafa lent í árekstri við stræt-
isvagn við Höfðabakkabrú í Reykjavík um klukkan
20 í gærkvöldi. Að sögn lögi-eglu var maðurinn
mikið slasaður en þó ekki í lífshættu. Talið var að
orsakir árekstursins mætti rekja til mikillar hálku
sem var á götum borgarinnar í gær. Þá rákust tveir
bílar saman á Suðurlandsvegi á móts við bæinn
Bitru í Flóa um klukkan 16 í gær, þegar annar
þeirra rann til í krapi og yfir á öfugan vegarhelm-
ing. Ökumaður annars bílsins var fluttur á_ sjúkra-
hús en var lítið meiddur að sögn lögreglu. Á mynd-
inni sjást fólksbíllinn og strætisvagninn eftir árekst-
urinn við Höfðabakkabrú í gærkvöldi.
VIÐRÆÐUR eru að hefjast á milli samstarfshóps aðila vinnumark-
aðarins og raforkufyrirtækja um möguleika á því að atvinnufyrir-
tæki geti tímabundið fengið umframorku á lægra verði en al-
mennt gildir, að þvi marki sem þau geti aukið notkun sína.
Mikil hálka olli slysum
Samstarfshópur Alþýðusam-
bands íslands, Vinnuveitendasam-
bands íslands og Vinnumálasam-
bands samvinnufélaganna um at-
vinnumál er að kanna leiðir til
þess að afstýra atvinnuleysi, bæta
rekstrarskilyrði fyrirtækja og huga
að auknum atvinnutækifærum á
næstu árum. í bréfi samstarfs-
hópsins til Landsvirkjunar, Raf-
magnsveitna ríkisins og
Rafmagnsveitu Reykjavíkur kem-
ur fram að einn þeirra möguleika
sem ræddur hefur verið í hópnum
er hvort hvatning til fyrirtækja til
að auka framleiðslu eða breyta úr
notkun olíu eða annarra orkugjafa
í rafmagn gæti legið í því að fyrir-
tækjum yrði boðið að nýta um-
framraforku á betra verði en þau
greiða fyrir almenna rafmagns-
notkun sína. Óskaði samstarfshóp-
urinn eftir viðræðum við orkufyrir-
tækin um möguleika á því að fyrir-
tæki gætu fengið tímabundið betri
kjör á verði umframorku, að því
marki sem þau gætu aukið notkun
sína.
Orkufyrirtækin féllust á að taka
upp þessar viðræður og hafa skip-
að fjóra menn til þátttöku í þeim.
Ekki hefur verið boðað til fundar
aðila.
Halldór Jónatansson, forstjóri
Landsvirkjunar, segir að Lands-
virkjun hafi yfir mikilli umfram-
orku að ráða, þ.e. stórum hluta
af framleiðslu Blönduvirkjunar, og
ef hægt væri að selja eitthvað af
þeirri orku væri það af hinu góða.
Myndi Landsvirkjun leitast við að
bjóða notendum hæfilega hagstæð
kjör ef það leiddi til aukinnar notk-
unar.
Halldór sagði að í þessu efni
kæmi til dæmis til skoðunar hvort
hægt væri að auka rafhitun at-
vinnuhúsnæðis, skólahúsnæðis og
sundlauga. Enn væri olía mikið
notuð til að hita þetta húsnæði upp
vegna þess að niðurgreiðslur á
rafhitun væru bundnar íbúðarhús-
næði, sömuleiðis afsláttur Lands-
virkjunar á orku til húshitunar.
Embætti ríkislögmanns um kaup landbúnaðarráðuneytis á loðdýrahúsum fyrir 47 milljónir:
Gjörð fyrrverandi land-
búnaðarráðherra ólögleg
EMBÆTTI ríkislögmanns telur að kaup landbúnaðarráðuneytins á
níu loðdýrahúsum á tveimur bújörðum ríkisins, að upphæð um 47
milljónir króna, eigi sér enga stoð í lögum. Steingrímur J. Sigfússon
fyrrverandi landbúnaðarráðherra undirritaði kaupsamningana fyrir
hönd ríkisins. Ríkislögmaður telur að leita hefði átt heimildar Alþing-
is fyrir þessum samningum, og hefur Halldór Blöndal landbúnaðarráð-
herra nú vísað málinu til fjárlaganefndar Alþingis.
Þorskafli 6%
minni en 1990
ÞORSKAFLINN fyrstu 11
mánuðina í ár var 277 þúsund
tonn, eða 6% minni en á sama
tíma í fyrra en þá var þorskafl-
inn 295 þúsund tonn. Heildarafl-
inn fyrstu 11 mánuðina á þessu
ári var 894 þúsund tonn, en á
sama tíma í fyrra var heildarafl-
inn tæpar 1,4 milljónir tonna,
sem þýðir 36% minnkun.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
Fiskifélags íslands var ýsuaflinn
fyrstu 11 mánuðina í ár tæp 49
þúsund tonn á móti 55 þúsund
tonnum 1990. Tæp 93 þúsund
tonn veiddust af ufsa, en rúmlega
84 þúsund tonn 1990. Rúm 96
þúsund tonn af karfa á móti
84.400 tonnum 1990. Síldaraflinn
var 43 þúsund tonn (68.349),
loðnuaflinn 211 þúsund tonn
(692.820), rækjuaflinn 32 þúsund
tonn (25.333) og hörpudiskaflinn
9 þúsund tonn (11.348).
ÞJOÐARUTGJÖLD á næsta ári
dragast saman um 6,4% frá yfir-
standandi ári og þjóðartekjur
dragast saman um 6,1% sam-
kvæmt nýrri endurskoðun Þjóð-
hagsstofnunar á þjóðhagshorf-
um fyrir næsta ár, sem lögð hef-
ur verið fyrir fjárlaganefnd Al-
þingis. Þetta er mesti samdráttur
þjóðartekna frá árinu 1950. Skv.
spánni mun verg þjóðarfram-
leiðsla dragast saman um 4,1% á
næsta ári. Hér er um að ræða
Loðdýrahúsin, á ríkisjörðunum
Kirkjufeiju og Kirkjufeijuhjáleigu í
Ölfushreppi, voru keypt samkvæmt
tveimur kaupsamningum 30. marz
síðastliðinn. Samkvæmt upplýsing-
um landbúnaðarráðuneytisins var
við þessi kaup höfð hliðsjón af 16.
grein ábúðarlaga, þar sem segir að
landsdrottni sé skylt að kaupa eign-
ir fráfarandi leiguliða, sé það nauð-
synlegt til búrekstrar á jörðinni og
haganlega fyrir komið til frambúð-
ar. Séu hús ekki nauðsynleg vegna
almenns búrekstrar, skuli meta þau
lægra verði en nauðsynleg jarðar-
hús.
í báðum kaupsamningunum er
ákvæði um að ábúendur jarðanna
haldi ábúðarrétti sínum á jörðinni,
auk þess sem þeir muni áfram eiga
önnur mannvirki með sama hætti
og hingað til. Sú lagagrein, sem
landbúnaðarráðuneyti vitnar til,
gerir hins vegar ráð fyrir að kaup
mun meiri samdrátt en fram kom
í þjóðhagsáætlun í byrjun októ-
ber en þá var því spáð að þjóðar-
útgjöld myndu dragast saman
um 1,5% og þjóðartekjur um
3,1%. Þetta er einnig meiri sam-
dráttur en stofnunin gerði ráð
fyrir í nóvember eða um 0,5%
meiri samdráttur þjóðarfram-
leiðslu en þá var gert ráð fyrir.
Friðrik Sophusson Ijármálaráð-
herra segir að áhrifin af þessari spá
þýði viðbótartekjutap fyrir ríkissjóð
af þessu tagi fari fram ef leiguliði
er að fára af jörðinni. Ráðuneytið
telur að þessi kaup hafi verið nauð-
synleg til að tryggja áframhaldandi
ábúð á jörðunum. Samkvæmt upp-
lýsingum landbúnaðarráðuneytis
hafa kaup af þessu tagi átt sér stað
áður án þess að ábúandi væri að
flytja af jörðinni, en þá var um mun
lægri upphæðir að ræða.
Ríkislögmaður telur að fyrir
kaupunum hefði átt að leita heimild-
ar Álþingis, samkvæmt 40. grein
stjórnarskrárinnar, þar sem segir
að ekki megi taka lán, er skuldbindi
ríkið, nema samkvæmt Iagaheimild,
en með kaupsamningunum voru
yfirteknar veðskuldir. Niðurstaða
embættisins er að kaupin hafi hvergi
átt sér lagastoð og þótt þau kunni
að hafa verið nauðsynleg til að
tryggja áframhaldandi búsetu á
jörðunum, haggi það ekki því að
landbúnaðarráðuneytinu hafi borið
um 350-400 milljónir og hallinn á
ríkissjóði muni því aukast. Því til
viðbótar megi búast við frekari
lækkun tekna vegna minni inn-
heimtu virðisaukaskatts þannig að
tekjur fjárlaganna Iækki samanlagt
um 500 milljónir að hámarki frá
því sem áætlað var. „Við erum samt
sem áður að vonast til að takist að
halda fyrirfram settu marki um að
hallinn verði ekki meiri en fjórir
milljarðar í fjárlögunum,“ sagði
Friðrik.
að leita nauðsynlegra fjárveitinga
og lagaheimilda Alþingis til að
skuldbinda ríkið.
Halldór Blöndal, núverandi land-
búnaðarráðherra, hefur nú skrifað
fjárlaganefnd Alþingis bréf, þar sem
þess er óskað að heimild til að kaupa
loðdýrahúsin og yfirtaka veðskuldir,
54 ÁRA gamall maður, Björgvin
Ketill Björgvinsson, beið bana af
raflosti sem hann fékk í vinnu-
slysi á athafnasvæði malbikunar-
stöðvarinnar Hlaðbæjar skammt
frá Straumsvík. Straumur hljóp
um hálfs metra leið milli
háspennulínu og kranabómu.
Björgvin heitinn, sem var verk-
stjóri hjá Hlaðbæ, var ásamt vörubif-
reiðarstjóra að vinna við hreinsun
vinnuplans. í um 7 metra hæð yfír
vinnuplaninu liggur 33 þúsund volta
háspennulína, sem sendir straum
suður í Voga og Svartsengi.
Við vinnu sína notuðu mennirnir
vörubifreið með krana og þegar slys-
ið varð voru þeir í þann veginn að
hífa gamia rafmagnstöflu á bílpall-
Skv. mati Þjóðhagsstofnunar
mun einkaneysla dragast saman um
6,1% á næsta ári í Stað 3% sem
gert var ráð fyrir í þjóðhagsáætlun.
Samneysla mun hins vegar ekki
aukast jafnmikið og gert var ráð
fyrir eða um 0,3% í stað 0,5%, sem
er afleiðing af aðhaldsaðgerðum
stjórnvalda í ríkisíjármálum. Fjár-
festing mun dragast saman um
12,4% og búistervið að innflutning-
ur vöru og þjónustu minnki um
10,1%. Þá er gert ráð fyrir að kaup-
máttur ráðstöfunartekna á mann
minnki að meðaltali um 5,5%.
sem á þeim hvíla, verði veitt í 6.
grein fjárlagafrumvarpsins, sem nú
er til meðferðar í þinginu. Halldór
sagði í samtali við Morgunbiaðið að
málið væri nú í höndum Alþingis.
Hann hefði ekki heimild til að efna
samninginn eða rifta honum, án
heimildar þingsins.
inn. Þegar bóma kranans var í um
hálfs metra íjarlægð frá háspennu-
línunni hljóp straumur á milli. Vöru-
bifreiðarstjórinn, sem stóð við stjórn-
tæki bílkranans, fékk straum, féll
við og brenndist á höndum og fótum.
Þegar Björgvin heitinn ætlaði að
lækka bómu kranans fékk hann í
sig svo mikinn straum að talið er
að hann hafi látisfysamstundis.
Að sögn rannsóknarlögreglunnar
í Hafnarfirði, sem rannsakar tildrög
slyssins ásamt Rafmagnseftirliti rík-
isins, liðu um 20 mínútur þar til
straumur á háspennulínunni var rof-
inn og á meðan neistaði svæðið
vegna straumleiðni, en rigning-
arsuddi var í lofti og yfírborð plans-
ins var blautt.
Björgvin Ketill Björgvinsson var
fæddur 16. október 1937. Hann var
búsettur í Austurtúni 15 í Bessa-
staðahreppi og lætur eftir sig eigin-
konu og þijú börn.
Björgvin Ketill Björgvinsson
Endurskoðuð spá Þjóðhagsstofnunar:
Þjóðartekjur taldar dragast
saman um 6,1% á næsta ári
Viðbótartekjutap ríkissjóðs 500 millj., segir fjármálaráðherra
Lést af völdum raflosts