Morgunblaðið - 18.12.1991, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1991
Útgáfa íslandslýsingar Resens í þýðingu dr. Jakobs Benediktssonar var kynnt í nýju húsi Sögufé-
lagsins þegar bókaafgreiðsla var opnuð þar sl. mánudag. F.v. Loftur Guttormsson, stjórnarmaður
í Sögufélaginu, Gunnar F. Guðmundsson, sem aðstoðaði dr. Jakob við útgáfu íslandslýsingarinnar,
dr. Jakob Benediktsson, Ragnheiður Þorláksdóttir, verslunarstjóri Sögufélagsins og Heimir Þor-
leifsson forseti félagsins.
Sögufélagið í eigið húsnæði
Islandslýsing Resens
gefin út í þýðingu dr.
Jakobs Benediktssonar
SÖGUFÉLAGIÐ flutti í fyrsta sinn í eigið hús-
næði með bókaafgreiðslu sína um seinustu helgi.
Félagið sem verður 90 ára í mars á næsta ári
hefur keypt lítið hús við Fischersund 3 en sú
bygging á sér alllanga sögu, elsti hluti hússins
var byggður árið 1878. Unnið hefur verið að
gagngerum endurbótum á húsnæðinu og bókaaf-
greiðslan er öll viðarklædd. Líkir Ragnheiður
Þorláksdóttir verslunarstjóri þessum vistaskipt-
um við byltingu í starfsemi Sögufélagsins.
Á þessum tímamótum gefur Sögufélagið út bókina
íslandslýsing Resens, sem er þriðja ritið í safni Sögu-
félagsins um ísland á 17. og 18. öld. Bókin er eftir
Peder Hansden Resen (1625-1688), sem var kunnur
danskur lærdómsmaður er samdi mikið rit um danska
ríkið og hjálendur þess, Atlas Danicus, og var íslands-
lýsingin hluti þess. Dr. Jakob Benediktsson þýddi
Islandslýsingu Resens úr latínu. Hefur hann einnig
samið skýringar og ítarlegan inngang að verkinu.
Dr. Jakob sagði í samtali við Morgunblaðið að
íslandslýsing Resens væri um margt ólík öðrum
bókum erlendra manna um ísland, einkum fyrir það,
að Resen sótti mestan hlut efnisins til íslenskra heim-
ilda. Ýmis rit sem Resen sótti í hafa glatast með
öllu og sagði Jakob að Islandslýsingin hefði því mik-
ið heimildargildi. Jakob sagði að Islandslýsing Re-
sens hefði gleymst og verið fáum kunn um iangan
aldur, þótt hún hefði verið varðveitt í nokkrum hand-
ritum, allt fram á daga Þorvaidar Thoroddsen, sem
rakti efni hennar í Landfræðisögu sinni.
Peder Hansen Resen var prófessor í lögum, sagn-
fræðingur og um tíma borgarstjóri Kaupmannahafn-
ar, jafnframt því sem hann fékkst við útgáfu fornra
rita á borð við Snorra-Eddu, Völuspá og Hávamál,
auk orðabókar Guðmundar Ándréssonar.
Islandslýsingin skiptist í 31 kafla sem greina frá
náttúru iandsins, stjómarfari og þjóðmenningu,
stundum af mikilli nákvæmni, og er krydduð frásögn-
um um kynjaskepnur og önnur furðuverk ásamt
Morgunblaðið/KGA
Skilti Sögufélagsins komið fyrir á Fischersundi
3. J.E. Jensen bakari lét byggja geymsluskúr á
þessum stað 1878 og er það nú vestari hluti
hússins. Austari hlutinn var byggður 1894 af
A. Frederiksen bakara, sem átti Norska bakarí-
ið við Fischersund.
ýmsu þjóðsagnaefni. Resen kom aldrei sjálfur til
Islands heldur studdist við prentaðar og óprentaðar
heimiidir. Sagði Jakob að Resen hefði átt aðgang
að íslenskum handritum en meginheimild hans með-
al óprentaðra heimilda hafi verið íslandslýsing Odds
biskups Einarssonar en meðal prentaðra bóka voru
rit Amgríms lærða meginheimildir. Hann mun hafa
kynnst íslenskum mönnum nokkuð í Kaupmanna-
höfn og notið aðstoðar þeirra, að sögn Jakobs.
Em birtar teikningar af Þingvöllum í bók Resens
og mun þar vera elsti uppdráttur sem fundist hefur
af fyrirkomulagi Lögréttu á fyrri tímum. í inngangi
bókarinnar segir dr. Jakob m.a. að íslandslýsing
Resens hafi borið af ritum erlendra höfunda um
ísland á sinni tíð. „Afstaða Resens til íslendinga
er vinsamleg; hann var sjálfur bókamaður og mat
bókmenntir þeirra mikils og dró síst úr gildi þeirra.
Hann var, eins og flestir samtímamenn hans, ekki
ýkja gagnrýninn á það sem á bókum stóð, og má
víða sjá þess merki. Hinsvegar sniðgekk hann að
mestu þær tröllasögur sem víða óðu uppi í erlendum
bókum um ísland. Þar setti hann íslenskar heimild-
ir skör hærra.“
Hátt í þúsund dans-
arar á íslandsmóti
íslandsmeistarakeppni í dansi var haldin í Ásgarði í Garðabæ, um
helgina. Á laugardag var keppt í gömlu dönsunum, en á sunnudag
í „standard-“ og suður-amerískum dönsum. Alls tóku á fjórða hundr-
að pör þátt í keppninni og voru keppendur á öllum aldri og margir
Islandsmeistarar kjörnir.
Um 75 pör tóku þátt í keppni í
standard-_ og suður-amerískum
dönsum. í standard voru dansaðir
fimm dansar: Vals, hægur foxtrot,
tangó, quickstep og Vínarvals.
Suður-amerísku dansarnir voru Cha
cha, rúmba, samba, jive og
pasodoble. í aldursflokki unglinga
12-15 var keppt í fjórum dönsum
í hvorum flokki, og voru þá Vínar-
vals og pasodoble undanskildir.
Belgískir, enskir og finnskir dóm-
arar voru hérlendum starfsbræðr-
um sínum til halds og trausts í
standard- og suður-amerísku döns-
unum, en meðal þátttakenda í þeim
voru þijú pör íslenskra atvinnu-
manna.
Mikil þátttaka var í gömludansa-
keppninni, og dönsuðu þar um 300
pör í sjö aldursflokkum, allt frá
flokki 7 ára og yngri og upp úr.
Dansaður var stiginn skottís, skott-
ís númer 3, ræll, polki, Vínarkruss,
gay Gordon og Masúrka.
Islandsmeistarar urðu:
Gömludansar: 7 ára og yngri,
Ámi Traustason og Heiga Þ. Björg-
vinsdóttir; 8-9 ára, Hafsteinn Jón-
asson og Laufey K. Einarsdóttir;
10-11 ára, Sigursteinn Stefánsson
og Elísabet Haraldsdóttir; 12-15
ára, Daníel Traustason og Hrefna
R. Jóhannsdóttir; 16-25 ára, Ragn-
ar Sverrisson og Anna B. Jónsdótt-
ir; 25 ára og eldri, Svavar Björg-
vinsson og Berglind Freymóðsdótt-
ir.
Standarddansar: 12-15 ára, Vict-
or Victorsson og Drífa Þrastardótt-
ir; 16-18 ára, ’Oskar ’Oskarsson
og Ása Einarsdóttir; 19 ára og eldri,
Ragnar Sverrisson og Anna Jóns-
dóttir; í flokki atvinnumanna, Jón
P. Úlfljótsson og Kara Arngríms-
dóttir.
Einn dansaranna fær aðstoð við
að smyrja á sig brúnkukremi,
sem er mikilvægt fyrir suður-
amerísku sveifluna.
Suður-Amerískir dansar: 12-15
ára, Davíð Á. Einarsson og Jóhanna
E. Jónsdóttir; 16-18 ára, Gunnar
Sverrisson og Anna M. Ragnars-
dóttir; 19 ára og eldri, Ingvar Þ.
Geirsson og Anna Sigurðardóttir; í
flokki atvinnumanna, Jón P. Úlf-
ljótsson og Kara Arngrímsdóttir.
Alls tóku nemendur frá sjö dans-
skólum þátt í mótinu. Næsta mót
verður haldið í mars og mun það
verða 10 dansa keppni, og saman-
lögð stig ráða úrslitum.
Þéttskipað var í salinn á Islandsmeistaramótinu í dansi sem haldið
var um helgina. Myndin er frá keppni í flokki 16-18 ára í standardd-
önsum.
BRENGLUÐ MYND
eftir Eyþór Arnalds
Orð eru dýr. Sú staðreynd gerir
það mikilvægt að rétt sé eftir mönn-
um haft, ekki síst opinberiega. Það
skiptir alla þá máli sem við er rætt
í fjölmiðlum að myndin sem brugð-
ið er upp af þeim sé dregin skýrum
og réttum dráttum. Á þessu vili
stundum verða misbrestur, jafnvel
þó hinir ágætustu menn íjalli þar
um. Gerist slíkt er ekki um annað
að ræða en vekja athygli á mis-
tökunum.
í grein eftir Árna Matthíasson,
sem birtist 17. nóvember sl. var
sagt frá tónleikaferð um landið, sem
ég og félagar mínir í Todmobile,
Andrea Gylfadóttir og Þorvaldur
B. Þorvaldsson, fórum ásamt förun-
eyti. Ég er ekki sáttur við þá myns
sem blaðamaðurinn dregur þar upp.
Sérstaklega þykir mér slæmt að
grundvailarhugsun okkar hefur
ekki komist óbrengluð til skila.
„Við í Todmobile höfum
sannarlega ekkert
nema gott um það fólk
að segja sem kom til
þess að hlusta á okkur,
og á það jafnt við um
íbúa Ólafsfjarðar og
Ólafsvíkur sem og alla
aðra.“
Sagt er að ferð okkar hafi varað
í 5 vikur, hið rétta er að hún stóð í
3 vikur. Kostnaður var sagður 5
milljónir króna. Hið rétta er að
kostnaður var 2 milljónir króna. í
greininni var einnig sagt að 400
áheyrendur þyrfti í sal á hverjum
stað til þess að ekki yrði tap á ferð-
inni. Þetta er rangt með farið.
Rætt var um að um 100 áheyrend-
ur þyrftu að sækja hveija tónleika
til þess að dæmið gengið upp.
Ætla mætti af umfjöllun varðandi
kostnað að tap hafi verið á tónleika-
ferðinni, en svo var ekki. Dæmið
gekk upp.
Þessi tónleikaferð Todmobile um
landið í byijun vetrar er ein ánægju-
legasta lífsreynsla sem hljómsveitin
hefur orðið fyrir á sínu stutta ævi-
skeiði. Við í Todmobile höfum sann-
arlega ekkert nema gott um það
fólk að segja sem kom til þess að
hlusta á okkur, og á það jafnt við
um íbúa Ólafsfjarðar og Ólafsvíkur
sem og alla aðra.
Sem dæmi um slysalega umljöll-
un er einmitt þegar eftir mér er
haft í beinni ræðu verulega neikvæð
ummæli um kauptún sem ég hef
ekkert nema gott eitt um að segja.
Hið sanna er að allsstaðar var okk-
ur vel tekið og stemmning víða
framar vonum.
Grein Árna Matthíassonar var
Eyþór Arnalds
byggð á samtali við okkur í
Todmobile sem fram fór á hótelher-
bergi á Akureyri fyrir tónleika. Við
stóðum í þeirri trú, að Árni mundi
skrifa grein um tónleikana á Akur-
eyri frá eigin bijósti og spjall okkar
væri honum fyrst og fremst til upp-
lýsingar. Okkur var ekki gefið tæki-
færi til að heyra eða lesa greinina
fyrr en hún birtist með litprentuðum
myndum í Morgunblaðinu, okkur
til skelfingar.
Þetta er því miður ekki í eina
skiptið sem við höfum opnað Morg-
unblaðið og ekki kannast við þá
persónuleika sem þar er lýst en eiga
víst að vera við.
Það getur haft alvarlegar afleið-
ingar að mistúlka og orð og setning-
ar. I umfjöllun Árna er grundvallar-
hugsun okkar varðandi þessa ferð
gerð neikvæð.
Hið sanna er að þessi ferð var
langþráð viðleitni okkar til að leika
fyrir landsbyggðarfólk. Það hefur
sýnt sig á ferðum okkar um landið
að þar eru áheyrendur þakklátari
og á flestan hátt betri hlustendur
en þeir sem búa á höfuðborgar-
svæðinu. Það er einmitt þetta síð-
asta og mikilvæga atriði sem komst
ekki til skila í greininni hans Árna
Matthíassonar „Spilað fyrir fólkið“.
Ilöfundur er tónlistarmaður.