Morgunblaðið - 20.02.1993, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 1993
31
Þau voru mjög ánægð með þessa
ráðstöfun og þótti vænt um hve jörð-
in var vel setin.
Eftir að til Hvammstanga kom
var mjög gestkvæmt hjá þeim
mömmu og Pétri og var mikið um
það að fjölskyldufólkið fengi þar
næturgistingu.
Pétur vann við bókband og þá
var það títt að móðir mín sat hjá
honum og las fyrir hann úr blöðum
og bókum.
Mamma var mikill andstæðingur
áfengisneyslu og e.t.v. hefur það
fordæmi orðið okkur systkininum
sá skóli sem hefur losað okkur við
að lenda í því böli sem alltof marga
hendir. Mamma lagði ekki illt til
fólks heldur hið gagnstæða. Hún
mat mikils heiðarleika og mann-
gæsku. Hún vildi öllum gott eitt.
Bömin voru oft tekin til sumardval-
ar og var hún þeim góð og nærgæt-
in. I æsku hefur hún e.t.v. fundið
til þess hvað það var að koma
ókunnug á heimili og því skilið bet-
ur hinar ungu og ómótuðu barnssál-
ir og hvers þurfti með. Og alla jafna
hélst góð vinátta við þetta fólk síðar.
Síðustu árin var mamma sjúk.
Pétur hugsaði um hana heima eins
lengi og fært var en árið 1985 fór
hún á sjúkrahúsið á Hvammstanga.
Pétur heimsótti hana dag hvem sem
veður leyfði. Sjálfur fór hann á
sjúkrahúsið haustið 1988 og þar
andaðist hann 24. ágúst 1991, 96
ára að aldri.
Mamma naut hinnar bestu
umönnunar á sjúkrahúsinu og vil
ég flytja starfsfólkinu innilegar
þakkir fyrir hjálpsemi og hlýhug í
hennar garð. Alltaf sagði hún að
sér liði vel og kvartaði ekki yfir
neinum hlut. Það var gott að vita
af henni í góðum höndum.
Við bömin og fjölskyldur okkar
kveðjum góða móður, tengdamóður
og ömmu. Afkomendur hennar eru
orðnir 112. Það er stór hópur. Hóg-
vær, traust og hlý kona kveður,
kona sem ekki barst á heldur skil-
aði lífsstarfi af skyldurækni og trú-
mennsku. Hún vann mikið og lét
ekki sinn hlut eftir liggja. Hún hafði
reisn, vildi standa á eigin fótum og
tókst það á meðan heilsan entist.
Hún mætti þungri sorg þegar hún
missti fyrri mann sinn ung að ámm
og við bættist óttinn við að þurfa
að láta börnin frá sér. En hún stóð
sterk þá og á öllum erfiðum stund-
um langra lífdaga.
En hún átti líka margar gleði-
stundir og naut þeirra í ríkum
mæli. Hún bjó yfír þeim innri krafti
að láta ekki bugast. Þar stóð trúin
henni nærri og var bjargið sem hún
byggði á. Við þökkum henni og biðj-
um henni blessunar guðs á nýjum
vegum.
Páll V. Daníelsson.
heldur ófeimin að ganga að hvetju
einu er gera þurfti með því verk-
færi, er við átti, hvort sem það var
sleif, hamar eða reka.
Anna Sigutjónsdóttir var rækt-
unarmaður í öllum skilningi. Hjá
sjálfri sér ræktaði hún ögun huga
og handar, með börnum sínum og
vandafólki hlúði hún að og þroskaði
þá eðlisþætti, er sameinaðir birtast
í því sem heitir uppeldi og manns-
bragð, og þær stundir sem hún gat
af séð frá öðru þá ræktaði hún jörð-
ina. í sambandi Önnu við moldina
birtust tengsl hins sanna búanda
við umhverfi sitt og eilífðina; hennar
tími var gróandinn. í Blöndudalshól-
um braut hún land með sínu fólki
undir ræktun hvers kyns matjurta
til heimaneyslu og fyrir markað, hún
hlúði að og ræktaði blómplöntur úti
og inni, og svo ræktaði hún heilan
skóg.
A gróðurlitlum melhól fyrir ofan
bæinn, sem sýnt var að yrði ekki
nýttur nema þá sem stöðull og þar
sem blása allir vindar sem leggja
leið sína út og suður með Blöndu,
þar hóf Anna Siguijónsdóttir að
rækta skóg fyrir fímm áratugum.
Þótt búið væri að friða hólinn kost-
aði það langa viðureign við höfuð-
skepnurnar uns hann fór að fá á
sig hinn varanlega dökkgræna lit
furu og grenis auk hinna árstíma-
bundnu skartklæða lauftijánna. All-
an þann tíma barðist Anna daglega
fyrir lífí seinvaxta nýgræðingsins,
61 upp tijáplöntur, plantaði, flutti,
snyrti og skýldi, bætti við nýjum
bar sem aðrar höfðu gefíst upp, og
Minning
Jón Guðjónsson
Tengdamóðir mín, Vilborg Áma-
dóttir frá Bergsstöðum á Vatns-
nesi, lést í sjúkrahúsinu á Hvamms-
tanga að morgni 11. febrúar sl. og
var þá komin hátt á áttunda árið
yfír nírætt, _en hún var fædd 30.
mars 1895. Á sjúkrahúsinu var hún
búin að dvelja í nokkur ár og njóta
hjúkrunar og umhyggju starfsfólks-
ins þar. Erum við aðstandendur
mjög þakklátir fyrir það.
Vilborg var sönn heiðurskona og
miklum mannkostum búin. Hún var
sérlega myndarleg húsmóðir. Öll
hennar störf vitnuðu um hagsýni,
hreinlæti og verklagni. Má nærri
geta hvers virði þetta hefur verið
þar sem marga þurfti að fæða og
klæða af litlum efnum.
Þau voru mjög samrýnd Bergs-
staðahjónin, Pétur og Vilborg, og
studdu hvort annað í blíðu og stríðu.
Með viljastyrk og dugnaði tókst
þeim að koma bamahópnum til
manns, þótt oft væri þungt fyrir
fæti og það átti eftir að sannast,
að oftar vom þau veitendur en þiggj-
endur í gegnum lífíð. Það hefur
þurft mikla eljusemi og þrifnað-
arhvöt hjá húsmóðurinni á Bergs-
stöðum að halda gamla torfbænum
jafn snyrtilegum innan dyra eins bg
raun var á þau tæp 30 ár, sem Vil-
borg gegndi þar húsmóðurstörfum,
en þá var nýtt hús byggt. Það vakti
athygli mína og undrun, er ég kom
sem gestur að Bergsstöðum, að sjá
hversu gamla baðstofan var alltaf
vistleg, snyrtimennskan, reglusemin
og hreinlætið blasti við hvar sem á
var litið. í þessari baðstofu ólst upp
allur bamahópurinn hennar Vil-
borgar, samtals átta börn frá báðum
hjónaböndum hennar, og enginn
efast um að hjartarými hafí verið
þar nóg til að bæta upp hið knappa
rými húsakynnanna.
En hún Vilborg átti eftir að sjá
önnur átta böm vaxa úr grasi á
Bergsstöðum. Það vóru dótturböm
hennar og ekki bar á öðru en um-
hyggja ömmunnar væri vel vakandi.
Viíborg var dagfarsprúð kona og
jafnlynd. Hún var mjög söngelsk
og kunni mikið af ljóðum og lögum
og gat brugðið því fyrir sig allt til
æviloka að fara með vísu og raula
lag. Þetta sat eftir þótt flest annað
virtist horfíð í gleymsku hin síðustu
árin.
Hún tengdamóðir mín hefur
áreiðanlega ekki þurft að kvíða
vistaskiptunum og ég sé fyrir mér,
að þar hafí beðið vinir í varpa sem
von var á gesti.
Eg lýk svo þessum fátæklegu
orðum og ber fram, fyrir mína hönd,
konu minnar og bama okkar, hjart-
ans þakkir fyrir órofa velvild og
vináttu gegnum árin.
Guð blessi minningu góðrar konu.
Pálmi Jónsson.
stækkaði skógræktarsvæðið. Nú er
skógurinn í Blöndudalshólum, sem
Anna ræktaði með fjölskyldu sinni,
einn hinna sjálfsögðu en óvæntu
þátta í náttúm norðlenskra sveita
og vekur athygli hvers ferðamanns
er leið á með Blöndu, hvort sem er
Kjalveg eða.að austanverðu. Honum
er nú sinnt af alúð og kostgæfni
og við hann aukið af Jónasi og
Ásdísi í Hólum og sonum þeirra, og
mun áfram standa sem órækur og
eftirminnilegur minnisvarði um
fmmkvæði, þor og seiglu Önnu.
Gömlu Blöndudalshólahjónin áttu
langa samleið og fá ef nokkur
þrætuepli um dagana. Sambúð
þeirra einkenndist af væntumþykju,
einstöku samlyndi og rótgróinni
virðingu hvors fyrir öðru. Lengstum
var Anna húsfreyja á mannmörgu
heimili þar sem bjó fólk á öllum
aldri, gestakomur miklar og far-
skóli oft og tíðum með tilheyrandi
gistingu og mötuneyti nemenda.
Síðan náðu þau hjón hárri elli í
búskap tvö ein saman. Bjama fór
fyrr aftur og Anna sinnti honum svo
sem henni var framast unnt. Eftir
að hann féll frá 1984 var auðfundið
að henni fannst lífsverki sínu að
mestu lokið, og í bjargfastri vissu
um heimvon sína beið hún þess að
hverfa til þeirrar moldar er þegar
geymdi Bjarna.
Anna Siguijónsdóttir lést á
Sjúkrahúsinu á Blönduósi aðfara-
nótt 5. febrúar og útför hennar er
gerð frá Bólstaðarhlíðarkirkju í
Húnaþingi í dag.
Hinrik Bjarnason.
Fæddur 7. apríl 1904
Dáinn 3. febrúar 1993
Gamli maðurinn með ljáinn hefur
kallað Jón Guðjónsson frá okkar
blessaða jarðlífi. Jón hafði átt við
heilsubrest að stríða síðustu misser-
in, en hefur nú öðlast þann eilífa
frið sem hann átti svo skilið.
Ég kynntist Jóni Guðjónssyni
fyrst þegar við komum til íslands
1975. Hann var nágranni okkar í
Sólheimum 23 og varð fljótt góður
fjölskylduvinur. Það voru þó blendn-
ar tilfínningar sem bærðust með
okkur þegar við fréttum að tengda-
móðir mín og Jón hefðu ákveðið
að giftast, bæði komin á efri ár
ævi sinnar. Hver var þessi maður
sem ætlaði að koma í stað tengda-
föður míns sáluga, sem látist hafði
um aldur fram? Við fundum fljótt
að Jón var orðinn hluti af okkar
fjölskyldu og var tengdamóðir
minni góður eiginmaður. Finney
Halldóra Kjartansdóttir og Jón vóru
saman í fjórtán ár þótt veikindi
bæri oft að garði. „Eyja“ var kölluð
á braut árið 1990.
Jón hafði mikla unun og yndi af
hestamennsku. Áhugi hans á hest-
unum sínum og íslenskri náttúru
var einlægur, eitthvað sem bara er
að finna hjá gömlum bónda sem
hefur séð erfítt líf sveitafólksins í
byijun aldarinnar breytast í ys og
þys nútímans, þegar hann fluttist
til Reykjavíkur. Sögurnar sem hann
hefur sagt mér frá bamæsku sinni,
lífí sínu sem smala og ferða sinna
til Reykjavíkur á hestaki hafa skap-
að mynd af harðduglegum, heiðar-
legum og traustum manni. 23.
sálmur Davíðs er viðeigandi eftir-
mæli um Jón:
Drottinn er minn hiiðir, mig mun ekkert
bresta.
Á grænum grundum lætur hann mig hvflast,
leiðir mig að vðtnum,
þar sem ég má næðis njðta.
Hvíli Jón vinur okkar í friði.
Eric, Edda og fjölskylda.
Það er einkennilegt hve mikið ég
hef elst síðan ég frétti um lát hans
Nonna míns. Síðan 3. febrúar sl.
hef ég verið að hugsa um æskuárin
mín. Ég er aðeins fertug, en þrátt
fyrir það kynntist ég í Reykjavík
heyskap og ýmsum öðrum verkum
sem eingöngu tilheyra sveitastörf-
um.
Þar sem Jón og Lilja ráku
hænsnabú og höfðu auk þess hesta
þá var þetta mjög frábrugðið því
starfí sem aðrar fjölskyldur í Bú-
staðahverfínu höfðu að starfi til að
hafa ofan í sig og á.
Heimili vinkonu minnar var sem
mitt annað heimili og þar var ýmis-
legt sem hafði mikið aðdráttarafl á
okkur vinkonurnar. Við eyddum
mun meiri tíma á heimili Jóns og
Lálju heldur en mínu heimili. Þar
sem Lóla var einkabarn og þurfti
ekki að deila herberginu sínu með
öðrum eins og ég, þá var það betri
kostur að vera heima hjá henni. Þar
var einnig búrið sem var einn helsti
leikvöllurinn okkar. Búðarleikur í
búrinu var það skemmtilegasta sem
við tókum okkur fyrir hendur. Það
mátti borða matinn í þessum búðar-
leik. Þetta var enginn leikur. Þar
var ýmislegt gómsætt að fá sem
nýlega hafði Verið keypt í pöntunar-
félaginu hjá Mjólkursamsölunni.
Jólakakan hans Nonna komst þó
aldrei inn í búr þar sem hún var
þvilíkt hnossgæti að hún hvarf á
augabragði ofan í svanga maga.
Eftir að ég fór að búa hef ég oft
spurt hann Nonna minn um leynd-
armálið varðandi jólakökuupp-
skriftina. Þá sagði þessi elska:
„Edda mín, þú manst nú hve góðar
varphænur ég átti og aðalatriðið
er að setja nógu mörg egg í deig-
ið.“ Síðan hélt hann áfram og sagði:
„Það var ekki hægt að fá jólaköku
ef þú og Lóla fóruð í hænsnahús-
ið.“ Við vorum prakkarar og
skemmtum okkur við það að hræða
hænsnin. Minna varð um varp
næstu daga og hegningin var engin
jólakaka.
Allt sem gert var fyrir Lólu var
einnig gert fyrir mig. Ef Lóla fékk
að fara með afa sínum í bæinn fékk
ég að fara líka. Ég fann ekki fyrir
nokkrum mun hvor okkar var stelp-
an hans. Það sama átti við hana
Lilju. Bæjarferðimar vom eitt af
því skemmtilegasta sem ég man
eftir. Jón fór víða um Reykjavík til
að keyra út eggin. Hann seldi egg
til veitingahúsa og þar duttum við
heldur betur í lukkupottinn. Jón
fékk kaffíbolla, en við Lóla fengum
ís eða gosflösku. Þessar ferðir tóku
oft 2-3 klst. og við sungum hástöf-
um í bílnum milli staða. Ég man
ekki eftir að hann sýndi nein þreytu-
merki að vera alltaf með okkur tvær
í eftirdragi, en það hljóta að hafa
komið þær stundir sem hann fékk
nóg af okkur. Síðan var komið við
í pöntunarfélaginu. Það var stór-
merkilega verslun. Ég man ég
spurði mömmu mína oft hvort við
gætum ekki verslað í skrítnu búð-
inni. Á sumrin var Lóla í sveit hjá
föðurfólki sínu. Þá fór ég ein með
Nonna í útkeyrslu og hjálpaði hon-
um með heyskap og ýmislegt ann-
að. Þetta var lærdómsríkt fyrir mig
þar sem ég var aldrei send í sveit.
Nonni smíðaði lítið hús á lóðinni
fyrir okkur vinkonumar. Hæðin á
því var á stærð við okkur og þarna
sváfum við stundum í svefnpokum.
Við elduðum fískibollur og kjötboll-
ur á prímus inni í húsinu okkar.
Við gátum alltaf fengið Lilju til að
gefa okkur pening fyrir mat eða
nálgast eitthvað úr búrinu góða.
Næst á eftir móður minni var hún
Lilja sú kona sem ég mat hvað
mest. Ég vildi óska þess að við
hefðum fengið að njóta hennar
lengur. Hún tók mér alltaf sem
væri ég dóttir hennar. Það sama
gerði Nonni. Það var ekki nóg með
að Nonni smíðaði eitt hús fyrir okk-
ur. Hann útbjó hluta af hesthúsinu
fyrir okkur vinkonumar, því að þar
vildum við setja upp verslun. Þar
var síðan selt ýmislegt sem Lilja
og Nonni gáfu okkur og pönnukök-
ur með sykri eða tjóma frá mömmu
minni. Verslunin gekk bærilega og
við vorum hamingjusamar með
þetta nýja hús okkar. Hann Nonni
var okkur svo góður. Það var ekk-
ert sem hann vildi ekki fyrir okkur
gera.
Jón og Lilja vora með stóran
kartöflugarð. Við stöllur voram
ekki þær allra duglegustu að að-
stoða við kartöfluuppskera að
hausti. Nonni hafði nú orð á því
að við væram frekar latar. Hann
var bakveikur alla tíð frá því að ég
man eftir og því var kartöfluupp-
taka ekki heppilegt starf fyrir hann.
Aldrei var þó kvartað.
Hann Nonni var langt á undan
sinni samtíð. Hann sá um innkaup
og eldaði oft fyrir litlu fjölskylduna
á Sogamýrarblettinum. Á mínu
heimili sá móðir min alfarið um
þessi mál ásamt bamauppeldi og
þrátt fyrir það fannst mér ósköp
eðlilegt að Nonni væri við eldhús-
störfin. Matreiðslan var einnig
öðruvísi en á mínu heimili. Ég útbý
oft lambakjötið og ýsuna eins og
Nonni og IÍlja gerðu, en jólakakan
verður ekki eins.
Við Lóla eyddum miklum tíma
með afa hennar. Við voram heppn-
ar að fá að vera með honum í vinn-
unni. í dag sé ég að það vora for-
réttindi að fá að vera með honum
meðan hann sinnti störfum sínum.
Enda litu krakkamir í hverfínu
okkur öfundaraugum. Hestastúss,
eggjaútkeyrsla, heyskapur, kart-
öfluuppskera, kofasmíði o.fl., o.fl.
var allt gert með Nonna.
Það er mér afar dýrmætt að
hafa kynnst þessum störfum og ég
vil þakka honum Nonna mínum
fyrir að hafa haft þolinmæði til að
hafa okkur stöllur með sér. Hugul-
semi Lilju og Nonna í minn garð á
mínum uppvaxtarárum var alveg
einstök. Það var eins og þau ættu
í mér hvert bein. Þetta var yndis-
legt líf með Jóni, Lilju og Lólu.
Edda Jónasdóttir.
Jón Guðjónsson lést 3. febrúar
sl. Að leiðarlokum er margs að
minnast og fyrir margt að þakka.
Jón var giftur frænku minni Lilju
Túbals og voru þau mér alltaf af-
skaplega góð. Lilja dó árið 1975,
en Valgerður dóttir þeirra lést í
bílslysi aðeins 25 ára gömul árið
1961. Þá tóku þau .að sér dóttur
hennar, Halldóru Lilju, aðeins 7 ára
gamla, og ólu hana upp.
Er ég kom unglingur í heimsókn
til Reykjavíkur var ég alltaf boðin
velkomin að Sogamýrarbletti 56.
Heimili þeirra var eins og vin í eyði-
mörkinni. Þau höfðu smá jarðars-
kika kringum húsið þar sem Jón
gat heyjað handa hestunum sínum
og eins vora þau með hænsni. Þama
var friðsælt og gott að vera.
Er ég fór skiptinemi til Banda-
ríkjanna aðeins 16 ára gömul hjálp-
uðu þau mér mikið. Ég bjó hjá þeim
dagana á undan og margar ferðir
fóru þau með mér í bæinn til að
útrétta ýmislegt. Að skilnaði gáfu
þau mér bæði föt og peninga. Allan
tímann er ég dvaldist erlendis fékk
ég reglulega bréf frá þeim og oft
voru nokkrir dollarar faldir í kalki-
pappír í umslaginu.
Eg minnist hve barngóður Jón
var og hve öll böm hændust að
honum. Vinir Halldóra og annað
ungt fólk var alltaf velkomið á
heimilið og það var látið finna að
það væri einhvers virði.
Ég minnist einnig að ég fór með
Jóni á skemmtanir í skólann hennar
Halldóra, því að alltaf vildi hann
fylgjast með því sem hún var að
gera. Halldóra var augasteinninn
hans og það var ekki fyrr en hún
sjálf eignaðist dóttur, Jónu Lilju,
að hún eignaðist keppinaut um hylli
hans. Jón var myndarlegur maður,
hár og svarthærður og fram á síð-
asta dag hélt hann sínu þykka og
svarta hári og því virkaði hann allm-
iklu yngri en hann var.
Hann var mikill gæfumaður í
einkalífinu. Fyrri konan hans, hún
Lilja, var einstök kona og var að-
dáunarvert hve vel hann annaðist
hana í veikindum hennar, en hún
lést 1975. En gæfan var honum
hliðholl er hann kynntist seinni
konu sinni Finneyju Kjartansdóttur.
Hún var afskaplega góð kona og
reyndist hún og fjölskylda hennar
Jóni sérstaklega vel. Það var alltaf
mjög ánægjulegt að heimsækja þau
baeði í Sólheimana og á Austur-
brún. Finney lést árið 1990.
Síðustu árin var Jón mjög heilsu-
h'till og var hann oft á sjúkrahúsum.
Nú síðast dvaldist hann á Elliheimil-
inu Grand þar sem hann lést.
Ég kom til hans síðast nú um
jólin og var hann þá málhress.
Hann sagði mér þá frá ferð þeirri
er hann og Lilja fóra ríðandi frá
Svanavatni í Landeyjum yfír Þverá
að Múlakoti til að dveljast yfír jólin
með fjölskyldu hennar. Þau lentu í
miklum svaðilföram, en náðu loks
alla leið seint á aðfangadagskvöld.
Ég fann að hugur hans var fyrir
austan og þar fær hann nú að hvíl-
ast. Hann verður jarðsettur í heima-
grafreit í Múlakoti í Fljótshlíð við
hlið fyrri konu sinnar, Lilju og Val-
gerðar dóttur þeirra.
Halldóra og fjölskyldu hennar
sendi ég og fjölskylda mín innilegar
samúðarkveðjur. Dýrmætar minn-
ingar um góðan mann munu lifa.
Hrefna.
Scifræðingar
i blóniaskrcytiiiguni
vió öll Hckilicri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090