Morgunblaðið - 17.06.1993, Blaðsíða 45

Morgunblaðið - 17.06.1993, Blaðsíða 45
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. JÚNÍ 1993 45 Minning Björg Jónsdóttir, Bolungarvík Fædd 29. nóvember 1919 Dáin 13. júní 1993 Tengdamóðir mín, Björg Jóns- dóttir, lést á Fjórðungssjúkrahúsi ísafjarðar 13. júní_ sl. eftir baráttu við illvígan sjúkdóm. Bjagga hefur barist við fleiri mein sl. ár, sem fæstir vissu um, því hún var vön að segja: ,,Það er bara letin sem hrjáir mig.“ Eg hef aldrei kynnst annarri eins hörku við sjálfa sig og hún beitti. Hennar líf einkenndist af sjálfsbjargarviðleitni, enda þurfti hún á því að halda á lífsleiðinni. Eiginmaður hennar var Guðfinnur Friðriksson, hann lést 1988. Þau eignuðust 12 börn, sem öll lifa. Níu eru búsett í Bolungarvík. Barna- börnin eru 38 og langömmubörnin 13. Þetta er stór hópur, og helst vildi Bjagga hafa alla í kringum sig. Halda hópinn, það var hennar eitt og allt, enda var oft líflegt hjá „ömmu á Grund“. Þegar ég kom í fjölskylduna ’65 skildi ég ekki hvernig þessi kona komst yfir allt sem hún gerði. Þá voru 10 börn heima, oft næturgest- ir, ættingjar og vinir - og alltaf pláss. Þá voru hjónin byijuð með rekstur Shellskálans, sem þau ráku í 27 ár. Þar var heldur ekki slegið slöku við, og Bjagga bætti þar vinnu á sig. Þá var hvíldartíminn stuttur. Hún náði líka að sauma og pijóna á hópinn sinn, ég veit ekki hvenær, en tekið var eftir handbragði henn- ar. Hún gaf svo mikið af sér, létt- leika, galsa, gleðina og sönginn. Hún hafði svo fallega söngrödd, og kunni ógrynni af lögum. Hún söng oftast við vinnu sína. Mínar fyrstu minn- ingar af heimilinu, eru þegar hún svæfði yngsta barnið. Þá gerði ég mér far um að vera nálægt herberg- inu, bara til að hlusta á sönginn hennar. Þau hjónin fluttu í nýtt hús fyrir 14 árum, nokkuð sem Bjöggu var löngu hætt að dreyma um, að eigin sögn. Þá byijar nýr þáttur í lífi þeirra, sem þau voru svo samtaka með. Húsið og garðurinn urðu þeirra unaðsreitur. Enda ber garðurinn þess vott. Hún hugsaði betur um hann en sjálfa sig. En því miður, þegar ró færist yfir vinnudaginn er tíminn útrunninn. Svo alltof fljótt, því hún Bjagga ætlaði enn að bæta við garðinn sinn. Hún gerir það ann- ars staðar. Blessuð Bjagga, hún héfði ekki þakkað það, að skrifað væri um hana lof. Hún var kona sem ekki vildi láta bera á sér, ekki vera fyrir. Hún gaf, aðrir nutu góðs af. Eg veit að ég þakka henni fyrir hönd allra tengdabarnanna fyrir allt, að hún var hún. Ég minnist hennar með ást og friði. Guðbjörg Hermannsdóttir. Amma á Grund er dáin. Það var á sunnudagskvöldi sem hún yfirgaf þennan heim eftir að hafa verið mikið veik síðan í janúar. Amma á Grund, eins og við kölluðum hana dags daglega, var lögð inn á Land- spítalann í marsmánuði til þess að fara í geislameðferð. Sú meðferð tók mjög á þrek hennar, en þó voru vonir bundnar við að hún myndi komast yfir veikindin. Sú von brást, það dró af henni með hveijum deg- inum sem leið. Hún var flutt á sjúkrahúsið á ísafirði eftir þessa erfiðu meðferð og dvaldi hún þar til dauðadags. Afi og amma ráku Shellskálann í Bolungarvík og það var sumarið sem ég var 15 ára sem þau buðu mér að koma vestur að vinna hjá þeim. Var ég fljótur að segja já og fór vestur strax eftir að skólanum lauk um vorið. Ég fékk herbergi í nýja húsinu sem þau höfðu byggt sér á Grundarhóli 1. Síðan hef ég búið þar. Amma átti ekki marga náðuga daga um ævina, því þegar hún var búin að ala upp 12 börn fór hún að vinna í sjoppunni sinni. Hugur henn- ar var allur kominn í þennan rekstur og það voru oft langir vinnudagar hjá henni. Ef hún var ekki í sjopp- unni, þá var hún að vinna við garð- inn sinn sem hún hafði ræktað svo fallega að eftir var tekið. Amma hafði gaman af því að sauma og oft sat hún við saumavélina að sauma á barnabörnin sem voru allmörg. Alltaf mundi hún eftir afmælisdegi þeirra. Amma á Grund verður mér alltaf minnisstæð því að hún var sí- vakandi yfir mér. Eitt sinn er amma kom í heimsókn til skyldfólks með börnin sín voru þessar vísur ortar til hennar: Grundin angar, grænkar Barði, ' gleðibrosin móta sviðið. Þegar í hlað á gömlum garði, gengur Bjðrg með ættarliðið. Horfir glæst mót himni og sól, hlíð í möttli grænum, en amman bíður úti á hól, ung hjá gamla bænum. Ég verð ævinlega þakklátur fyrir allt sem amma hefur gert fyrir mig. Nú er hún komin til afa og ég vona að henni líði vel. Ég þakka elsku ömmu allt og óska þess að hún hvíli í friði. Ragnar Sæbjörnsson. í dag kveðjum við elskulega syst- ur, mágkonu og frænku, Björgu Jónsdóttur. Hún var fædd í Folafæti 29. nóvember 1919. Foreidrar henn- ar voru Evlalía Guðmundsdóttir og Jón Pétursson. Björg giftist Guðfinni Friðrikssyni sem lést fyrir fimm árum. Þau eign- uðust 12 börn sem öll eru á lífi. Það var alla tíð mjög kært á milli fjöl- skyldna okkar og sérstaklega á milli hennar og mágkonu hennar. Hún kallaði elsta bróður sinn alltaf Bróa. Björg var skörungur til allrar Fædd 9. ágúst 1913 Dáin 9. júní 1993 Bubba frænka er dáin. Það er erfitt að trúa því. Fyrir fáeinum vikum var hún í heimsókn hjá mér, jafn hress og alltaf áður. Ein af fyrstu bernskuminning- um mínum er, þegar Bubba stóð við uppþvottinn og söng „Séð hef ég köttinn syngja á bók“ og ég reyndi, með hæpnum árangri, að syngja með. Hún sagði okkur systkinunum líka sögur og ævin- týri og hef ég ekki hitt aðra mann- eskju jafn færa á því sviði. Enda vorum við systkinin sí og æ að rella um sögur hjá henni og þegar við hættum tóku börnin okkar við. Þegar hún heimsótti mig og manninn minn til Kaupmanna- hafnar, komumst við að því, að ekki var nóg með að hún læsi dönsku reiprennandi, heldur var hún líka fullfær um að bjarga sér á dönsku. Ég fór eitthvað að spyrja hana út í þetta. Hún svaraði: „Mér fyndist ég gera kennaranum mín- um skömm til, ef ég reyndi ekki að nota dönskuna sem ég lærði.“ Skólagangan var stutt, eins og hjá flestum á hennar aldri. Hún hafði verið þrjá mánuði í unglingaskóla í Lundi veturinn 1930. Eftir það fór hún að lesa skáldsögur á dönsku, því að hún var mikill bóka- ormur, en lítið var um skáldsögur vinnu og ósérhlífin, stórhuga, gjaf- mild og hjartahlý. Hún hafði yndi af söng og það var ávallt tekið lagið þegar tækifæri gafst. Björg var frændrækin og dugleg að ná ætt- ingjunum saman og standa fyrir ættarmótum. Eftir að hún missti mann sinn fór heilsu hennar að hraka. Hún hafði yndi af því sem fallegt var, sem sást best á því hvað hún ræktaði garðinn sinn vel á Grundunum. Við munum minnast síðustu samveru- stundarinnar sem við áttum heima hjá henni, en þá var hún orðin mjög veikburða. Hún var samt ekki að æðrast, það var ekki hennar stíll. Þessar ljóðlínur koma upp í huga okkar, því að þetta söng hún oft: Á hörpunnar óma við hlustum í kvöld, mín hjartkæra draumfagra meyja og tunglskinið hefur sin töfrandi völd, er tónamir síðustu deyja. í hillingum sjáum við sólfagra strönd, þar svífum við tvö ein um draumfógur lönd og tunglskinið hefur sín töfrandi völd, er tónamir siðustu deyja. Við þökkum yndislega samveru- stund sem við áttum saman á níutíu ára afmæli bróður hennar síðastliðið sumar. Þá söng hún með sinni óperu- rödd af lífi og sál eins og henni var eiginlegt, við munum geyma hana í minningunni svo lengi sem við lifum. Börnum hennar og ættingjum sendum við innilegar samúðarkveðj- ur. Megi hún hvíla í friði Sigurgeir, Margrét og börn. á íslensku, sneri hún sér að þeim, svo að dönskukunnáttuna hafði hún lítið sem ekkert notað í 40-50 ár, þegar hún kom til Kaupmanna- hafnar. í fylgd með Bubbu sá ég Kaupmannahöfn í nýju ljósi. Við fórum á tvenna tónleika. Einnig skoðuðum við gamlar hallir, kast- ala, kirkjur og söfn, og brást það ekki að Bubba vissi miklu meira um þessa gömlu sögustaði en ég. Hún fór ein í danska messu, í kirkju sem var beint á móti stúdentagarð- inum sem ég bjó á. Þegar ég kom að sækja hana eftir messuna, mátti hún varla vera að því að koma heim á garðinn. Hún var nefnilega upptekin við að tala við prestinn og tvær danskar konur. Seinna bjó ég og fjölskylda ínín á Húsavík, í íbúð uppi í risi í gamla barnaskólanum. Þar hafði Bubba verjð í vist einn vetur þegar hún var rúmlega tvítug. Þegar hún gisti hjá okkur, svaf hún jafnan í gamla herberginu sínu. Hún sagði mjög lifandi frá, þannig að í gegnum frásagnir hennar fékk ég mynd af hvernig fjölskylda með sjö börn og þjónustufólk hafði komið sér fyrir í þessari þriggja herbergja íbúð og innsýn í lífið þar 50 árum áður. Bubba kom líka nokkrum sinn- um til mín, eftir að ég fluttist suð- ur. Þá var hún oftast í nokkra daga í einu og heimsótti þá jafnan líka vinafólk á Akranesi, sem hún Björg Björns- dóttir - Minning Minning Sigurbjörg Krisljáns- dóttir frá Hjalteyri Fædd 6. október 1896 Dáin 8. júní 1993 Á morgun, 18. júní, lýkur amma mín ferð þeirri sem okkur er öllum gérð, frá vöggu til grafar. Hún fædd- ist að Minna Bergi í Spákonufells- sókn á Skagaströnd, dóttir hjónanna Kristjáns Pálssonar og Margrétar Jónsdóttur. Þau fluttust til Hjalteyr- ar 1897. Eina systur átti hún, Krist- ínu, f. 1894, og hálfbróður sam- feðra, Þórhall, f. 1909. Bæði eru látin. Árið 1922 giftist Sigurbjörg Bald- vini Sigurðssyni, f. 1899, frá Kjarna í Arnarneshreppi, og hófu þau bú- skap í Sigurðarhúsi á Hjalteyri. Þar bjuggu þau allan sinn búskap þar til Baldvin lést 1980. Baldvin og Sigurbjörg eignuðust fimm börn. Þau eru: Sigurður Krist- ján, f. 1924, loftskeytamaður í Kópa- vogi, kvæntur Magdalenu Stefáns- dóttur; Yngvi Rafn, f. 1926, íþrótta- kennari í Hafnarfírði, kvæntur Þór- unni Elíasdóttur; Margrét, f. 1927, matráðskona á Akureyri, gift Jóni Björnssyni, en hann lést 1981; Oli Þór, f. 1930, umsjónarmaður nú í Reykjavík, kvæntur Höllu Guð- mundsdóttur; og Ari Sigurbjörn, f. 1935, byggingafræðingur í Ny- kvarn, Svíþjóð, kvæntur Sonju Elisa- betu Haglind. Hjalteyri hefur litið tímana tvenna í atvinnumálum. Með byggingu síld- arbræðslu 1937 hófust þar veruleg umsvif sem héldust allvel í tvo ára- tugi. Með síldarvinnunni stunduðu afi og amma fiskverkun og trilluút- gerð, engst af í félagi við Valgarð bróður Baldvins. Hjalteyri er í bernskuminningunni vettvangur ótal möguleika í leikjum og starfi. Pjaran, hornsílin í tjörn- inni, bryggjuveiðar og sjóferðir voru uppspretta reynslu og gamans. Þess- ari indælu bernskuveislu stýrði amma Sigurbjörg frá árbit til kvöld- kaffis og gaf okkur hæfílega lausan tauminn. Hún kunni þá list að stjórna án þess að maður fyndi það. Amma var gefin fyrir bóklestur, og var afar minnug á það sem hún las. Hún sagði vel frá og skipulega og kryddaði með hnyttnum innskot- um. Glettni var henni eðlislæg. Hún var af þeirri kynslóð þar sem vinnu- semi, reglusemi og nýtni var leiðar- ljós. Ef hlé varð á verkum eða'hlust- að var á útvarp byrjaði tifíð í ptjón- unum og fram af þeim runnu litrík sokkaplögg eða listilega útpijónaðir vettlingar, að því er virtist áreynslu- laust. Eftir að afí Baldvin lést, bjó amma lengst af með dóttur sinni Margréti. Með dyggilegri aðstoð hennar naut amma þess að búa á eigin heimili þrátt fyrir bilaða heilsu og þverrandi sjón. Lengi vel gat amma þó komist til Hjalteyrar á sumrum. Þar var hún svo sannarlega í ríki sínu við góða reisn þótt slit í liðum segði snemma til sín. Hún naut framfara í læknis- fræðum og fékk gervimjaðmir og hné. Þakkaði fyrir sig með röskri göngu og bætti heldur í eftir hveija aðgerð. Sá er sæll sem getur, líkt og Sig- urbjörg amma, litið til baka nærri níutíu og sjö ár og fundið þau vera farsællega gengin. Hvíl í friði. Friðrik E. Yngvason. hafði kynnst í gegnum tónlistina. Einnig las hún yfirleitt eina til tvær skáldsögur í hverri ferð, og hæfi- leiki hennar til að lifa sig inn í þær minnkaði ekkert með árunum. Þegar við komum heim í Lón á sumrin var hún ekki alltaf heima. Organistanámskeiðum í Skálholti vildi hún aldrei missa af og strax þegar hún var komin heim af þeim, byijaði hún að hlakka til þess næsta. Sína fyrstu utanlandsferð fór hún með organistum, þegar hún var 66 ára. Þá fékk hún smekk fyrir utanlandsferðir. Enda náði hún að koma til þó nokkuð margra landa. Fyrir tveimur árum fór hún aftur í ferð með organistum, og hitti meðal annars páfann í þeirri ferð. Það þótti henni mikið varið í. Sama ár vann hún sólarlanda- ferð í happdrætti. Utanlandsferð- irnar urðu því tvær það árið. Þegar hún var að vinna heimilis- verkin í Lóni, söng hún alltaf við vinnu sína. Hún skúraði og þreif þannig að aldrei sást nokkurs stað- ar rykkorn. Þegar amma dó tók hún við öllum heimilisstörfunum, og hlýtur það að hafa verið nokk- urt átak fyrir manneskju sem aldr- ei hafði komið nálægt elda- mennsku áður, ef frá er talinn flat- brauðsbakstur, sem hún hafði snemma náð góðum tökum á. Bubba hafði ákveðnar skoðanir á mönnum og málefnum og lúrði ekki á þeim. Hún elti ekki duttl- unga tlskunnar, en skapaði sér sinn eigin stíl í klæðaburði, enda þótti henni lítið í það varið ef allir reyndu að vera eins. Það er sagt að enginn mann- eskja sé eldri en henni finnst hún vera. Bubba frænka var ekki göm- ul, þótt einhveijum finnist ef til vill árin segja annað. Hún var stödd á organistanám- skeiði I Skálholti, þegar síðasta stundin rann upp. Hún var að stjóma flutningi á eigin lagi, þegar hún fékk aðsvif. Hún komst ekki til meðvitundar aftur, en dó á Borgarspítalanum nokkrum klukkustundum síðar. Eitt sinn skal hver deyja. Bubba frænka hefur sennilega dáið á þann hátt sem hún hefði helst kosið sér. Við ættingjar hennar sendum þakkir og kveðjur til félaga hennar í Skál- holti og allra annarra sem störfuðu með henn í tónlistinni. Við systkinin og bömin okkar þökkum kærri frænku fyrir allar þulurnar, sögumar og ævintýrin sem hún sagði okkur og allar vís- urnar sem hún söng. Inga.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.