Morgunblaðið - 17.06.1993, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. JUNI 1993
Með
morgunkaffinu
Þetta er sko almennilegur
matur. Alveg eins og matur-
inn hennar mömmu!
Ég hef alla vega ekki áhyggj-
ur af að hreinlætið sé ekki
nægilegt hér. Það er sápu-
bragð af matnum.
HÖGNI HREKKVÍSI
, AF HVfcRJU KALLA^lR. ÞÚ HANJN,, Gt/MSTEjN?! "
iNttrgtttiMafeife
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Kvennahlaup ISI a Selfossi
Frá Ólafíu M. Guðmundsdóttur:
Undanfarin ár hefur orðið bylting
í íþróttamálum almennings. Fólk
hefur flykkst á heilsuræktarstöðv-
arnar til að hreyfa sig meira. Marg-
ir hafa látið sér nægja að trimma
og ganga úti eða hlaupa.
í dag má sjá konur og karla,
unga og gamla, á göngu eða léttu
skokki um öll bæjarfélög og víðar.
Þó hef ég grun um að einhvers stað-
ar leynist einhver sem alltaf er að
hugsa um að fara að byija að hreyfa
sig — á morgun.
Væri nú ekki tilvalið kona góð,
hvar sem þú ert og hvernig sem
þú ert, að drífa þig af stað og láta
19. júní verða upphafið á breyttum
lífsháttum og reglulegri hreyfingu
til heilsubótar?
Á Selfossi hefur verið unnið að
undirbúningi kvennahlaupsins og
var ákveðið að miða vegalengdirnar
við allra hæfi. Vegalengdirnar eru
tvær, 2,3 km og 5,3 km. Göngu/
skokkleiðirnar eru 2,3 km Tryggva-
skáli/ Árvegur/ Heiðmörk/ Áustur-
vegur/ Tryggvaskáli. 5,3 km
Tryggvaskáli/ Árvegur/ Laugar-
dælur/ Þjóðvegur 1/ Austurvegur/
Tryggvaskáli.
Talsverður íjöldi er þegar búinn
að skrá sig en þær sem eiga það
eftir geta skráð sig frá kl. 11.00
þann 19. júní og fram að því að
hlaupið hefst kl. 13.00. Þátttöku-
gjald er 500 kr. og er innifalinn
bolur með merki hlaupsins og
stuðningsaðila. Allar konur sem
ljúka hlaupinu fá verðlaunapening.
Að loknu hlaupi verði Kvenfélag
Selfoss með heitt á könnunni og
vöfflur til sölu í Tryggvaskála.
ÓLAFÍA M. GUÐMUNDSDÓTTIR,
ljósmóðir, Selfossi.
íslensk menning og íra-fárið
Frá Þorsteini Guðjónssyni:
Athyglisverð, en að hluta til vafa-
söm grein Ragnars Borg hins mynt-
fróða um nýfundinn rómverskan
pening hér á landi, hefur leitt til
þess, að þrír fræðimenn um söguleg
efni hafa látið til sín heyra, þannig
að segja má að rödd skynseminnar
hafi komist að, en það er sjaldgæf-
ara en flesta grunar. Ég er þó ósam-
mála Einari Pálssyni um það atriði,
að ekki megi halda fram“ skoðun
á vísindalegum efnum, heldur að-
eins setja fram tilgátur. Ætla ég
ekki að ræða einstök atriði þess
máls, en bendi á, að hefði Ragnar
ekki látið í ljós álit sitt, þá hefðu
hinir þrír ekki komið með sitt.
Skringilegust er þögnin, hin há-
menntaða þögn, sem endar með því
að enginn þorir að segja neitt, af
hræðslu við að stíga yfír einhver
ímynduð strik. Sannleikurinn er sá,
að bestu vísindamenn hafa ævin-
lega haldið kenningum sínum fram
— jafnvel lagt líf og velferð að veði
— en með rökum.
Bráðsnjallt þykir mér það hjá
Jónasi Kristjánssyni, forstöðumanni
Ámasafns, að kalla þessa furðulegu
tilhneigingu að sveija af sér nor-
ræna menningu írafár. Þó að írar
væru manna herskáastir, bardaga-
menn miklir, höfðu þeir ekki við
Norðmönnum í orrustu. Það kom á
þá íra-fár, fátkenndur ótti og þá
var skammt í ósigur og flótta. Um
þetta geymir nafnið minninguna. —
Á mínu heimili hefur mjög lengi
verið talað um íra-fár í þessu sam-
hengi, um hina menningarlegu und-
anvillinga okkar. En slíkt er alls
ekki af neinni íra- eða Kelta-andúð
sprottið.
Sú fullyrðing sumra, að „kirkjan
hafí komið með menninguna",
stenst ekki. „Söngvar og sögur
fornar", tíðkuðust á Norðurlöndum
löngu fyrr. Flest menningarum-
merki heiðninnar voru rækilega
afmáð af hinni herskáu kirkju (eccl-
esia militans). Má þar nefna Sögu-
ljóðin germönsku, sem Karlamagn-
ús hafði safnað, en munkarnir
brenndu, Jörmunsúluna í Saxlandi,
sem ofstækisfullur trúboði náði að
bijóta. Forn rúnakefli, alkunn áður
fyrr, hafa engin varðveist hér á
landi. Og hver er sá, sem ekki heyr-
ir „tóninn“ hjá Snorra Sturlusyni,
þegar har.n er að rökstyðja það í
Eddu sinni, að „Óðinn hefur Alfað-
ir heitið“. „Nú skal heyra dæmin,"
segir Snorri. Það má nærri geta,
hvort þeir hafa unað því vel, munk-
arnir, að hinn æðsti guð heiðninnar
bæri þetta fagra og göfuga nafn,
sem síðan hefur lifað með þjóðinni,
en þekkist naumast í öðrum málum.
Þessu held ég fram, og má hver sem
er gagnrýna það, ef hann getur.
Viðbót: Ekki má láta þess ógetið
að ályktanir Guðmundar Ólafssonar
fornleifafræðings, og Jónasar Krist-
jánssonar um rómversku peningana
ganga hvor í sína átt. Guðmundur
telur að sjóðurinn hafi borist hingað
á víkingaöld með einhveijum land-
námsmanni og peningarnir síðan
dreifst. Jónas telur, að dreifing pen-
inganna bendi til þess að þeir hafi
borist hingað skömmu eftir að þeir
voru slegnir, engar líkur til þess
að sex öldum síðar hafi þeir verið
saman í sjóði. Þarna er kominn
skoðanamunurinn um rómversku
peningana í hnotskurn. Óskandi
væri, að einhvem tíma fáist úr því
skorið með vissu, hvort er réttara.
ÞORSTEINN GUÐJÓNSSON,
Rauðalæk 14,
Reykjavík.
Víkveiji skrifar
Bilunin í símkerfi Reykjavíkur
olli Víkveija, eins og þúsund-
um annarra, miklum óþægindum.
Blaðamenn eru ákaflega háðir sím-
anum í starfi sínu og ekki síður
telefaxtækinu. I marga klukkutíma
á mánudag og þriðjudag náði Vík-
veiji engu símasambandi, var orð-
inn sótrauður af bræði loksins þeg-
ar sambandið komst á aftur og gat
þá varla talað í símann fyrir vonzku.
Hann getur ekki ímyndað sér annað
en að líkt hafi verið ástatt fyrir
fjölda manna í fyrirtækjum víðs
vegar um borgina, að þeim sem
nota símann sem öryggistæki
ógleymdum Hvernig má það vera
að tugir þúsunda símanúmera í
vestrænni höfuðborg geti orðið
sambandslausir klukkustundum
saman? Svona ástand verður
kannski þolað í Moskvu eða Kaíró,
en ekki í Reykjavík. Er ekkert vara-
kerfi fýrir hendi, ef bilanir koma
upp? Ber Póstur og sími enga
ábyrgð gagnvart símnotendum,
sem hafa orðið fyrir óþægindum
og jafnvel misst af viðskiptum
vegna bilunarinnar? Það hlýtur að
verða komið í veg fyrir að svona
lagað gerist aftur.
Víkveija finnst viðbrögð starfs-
fólks Strætisvagna Reykja-
víkur við áformum um breytingu
fyrirtækisins í hlutafélag með en-
demum. Er það nú ekki einum of
að Ieggja niður vinnu, þegar form-
breyting á að verða á fyrirtækinu?
Starfsfólk í einkafyrirtæki hefði
a.m.k. varla komizt upp með slíkt.
XXX
Víkveiji hittir stundum ungt
fólk, sem segir frá því — að
því er virðist með nokkru stolti —
að það hafi nú fallið einu sinni eða
oftar í menntaskóla, verið fimm til
sex ár að ljúka þessu o.s.frv. en svo
hafi það spjarað sig í háskólanum
og „rúllað háskólanáminu upp“.
Skrifari þekkir líka marga, sem eru
búnir að eyða fimm eða sex árum
í þriggja ára nám í Háskólanum
og stefna í að verða eilífðarstúdent-
ar. Þeir eiga það sammerkt með
fallistunum úr menntaskóla að
finnast þetta sjálfsagður og eðlileg-
ur hlutur. Hefur þetta fólk enga
kostnaðarvitund? Átta þeir, sem
slugsa í menntaskóla og þurfa að
sitja aftur í bekk, eða þeir sem sitja
í kúrsum ár eftir ár í Háskólanum
en mæta aldrei í próf, sig ekki á
því hvað þessi hegðun þeirra kostar
skattgreiðenduma? Kostnaður við
kennslu hvers nemanda í fram-
haldsskóla eða háskóla kostar
skattgreiðendur tugi þúsunda króna
á ári.
xxx
*
Aþessum tímum, þegar sparnað-
ur í rekstri hins opinbera er
lífsnauðsynlegur, mættu mennta-
málayfirvöld kannski íhuga hvort
eftirlegukindurnar og eilífðarstúd-
entarnir ættu að sleppa svona bil-
lega. Hvernig væri að þeir, sem
þurfa til dæmis að endurtaka bekk
í framhaldsskóla borguðu menntun
sína að einhveiju leyti sjálfir? Skatt-
greiðendurnir eru þegar búnir að
borga fyrir þá og ættu ekki að
þurfa að gera það aftur. Sama má
segja um eilífðarstúdentana. Af
hveiju innheimtir Háskólinn ekki
hærri skólagjöld af þeim, sem látið
hafa hjá líðast að ljúka námi á til-
settum tíma og skortir á því viðhlít-
andi skýringar?