Morgunblaðið - 22.07.1993, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. JÚLÍ 1993
' 28
Þorbjörg Guðmunds-
dóttír — Minning
Fædd 4. apríl 1917
Dáin 9. júlí 1993
Þorbjörg Guðmundsdóttir lést
skyndilega suður á Spáni 9. þessa
mánaðar. Þessi fregn kom ættingj-
um og kunningjum hennar mjög á
óvart, þar sem hún hafði verið til-
tölulega heiisuhraust undanfarið.
Þorbjörg var fædd á Siglufirði,
dóttir hjónanna Kristínar Arna-
dóttur og Guðmundar Friðriks
Guðmundssonar. Hún ólst upp hjá
Kristínu Gísladóttur og Einari V.
Hermannssyni, sem bjuggu ásamt
börnum sínum á Neðri-Skútu á
eyrinni austanmegin í Siglufírðin-
um. Aðfaranótt 12. apríl 1919 féll
snjóflóðið mikla úr Skollaskál, ofan
við Staðarhól, á eyrina og sópaði
nokkrum húsum og sfldarverk-
smiðju á haf út. Alls fórust 18
manns á svæðinu. Bærinn Neðri-
Skúta fór á kaf í snjó og var Þor-
björg, þá aðeins tveggja ára, með-
al heimilisfólksins sem grófst und-
ir snjóflóðinu. En hennar tími var
ekki kominn í það skiptið og tókst
leitarmönnum að bjarga fólkinu á
Neðri-Skútu úr rústunum. Það
- íiafði þá legið fastskorðað í rúmum
sínum í um tíu klukkustundir.
Þorbjörg giftist Jónatan Ólafs-
syni 1934 og eignuðust þau eina
dóttur, Erlu Elísabetu, fædd 1934,
gift Garðari Sigurðssyni í Hafnar-
fírði. Böm þeirra eru: Jónatan,
fæddur 1955; Jenný, fædd 1959;
Erla Björg, fædd 1958; Hrafnhild-
ur, fædd 1962; Kristín, fædd 1966;
Sigurður, fæddur 1968 (dó 1977)
og Drífa, fædd 1969. Jónatan og
Þorbjörg slitu samvistum og flutt-
ist hún síðar til Hafnarfjarðar árið
1940. Hún giftist Guðvarði Jóns-
syni, föðurbróður mínum, árið
1953 og eignuðust þau tvö böm,
þau Jónu leirlistakonu, fædd 1949
og Einar Má listamann, fæddur
1954. Jóna bjó áður með Jóni Þór
Guðmundssyni og eiga þau saman
Hildi Ýr, fædd 1976. Jóna býr nú
með János Probstner frá Ungveqa-
landi. Sambýliskona Einars er Sus-
anne D. Christensen frá Dan-
mörku. Bömin, bamabörnin, átta
barnabamaböm og aðrir fjöl-
skyldumeðlimir vom Þorbjörgu
mjög kærir.
Þorbjörg og Guðvarður bjuggu
alla tíð í Hafnarfírði, lengst af á
Austurgötu 24. Þegar ég var
krakki, kom það fýrir að ég fékk
að skreppa með foreldrum mínum
á Siglufirði suður til Reykjavíkur.
í slíkum ferðum tilheyrði að koma
við í Hafnarfirði og heimsækja
Jónu ömmu, afa minn Jón Berg-
stein og Guðvarð og Þorbjörgu.
Bræðumir Guðvarður og pabbi
fóm þá að rabba saman, en Þor-
björg sinnti okkur krökkunum, gaf
okkur kakó og eitthvað „gotterí".
Mér er það sérstaklega minnis-
stætt, hversu mikill virðuleiki,
hlýja glaðværð og reglusemi ein-
kenndi allt fas Þorbjargar, og
heimili þeirra hjóna. Það var því
ætíð tilhlökkunarefni að sækja þau
heim. Samskipti okkar Þorbjargar
urðu tíðari eftir að ég flutti til
Hafnarfjarðar, og alltaf var sama
reisnin yfír henni og myndarskap-
urinn í kringum hana.
Þorbjörg vann áður fyrr við
framleiðslustörf. Stóran hluta
starfsævinnar var hún heimavinn-
andi húsmóðir, en vann einnig á
gæsluvöllum Hafnarfjarðar og í
eldhúsinu á Hrafnistu í Hafnar-
fírði.
Guðvarður lést árið 1977, þá
aðeins 61 árs að aldri. Það var að
sjálfsögðu mikið áfall fyrir fjöl-
skylduna, en Þorbjörg og bömin
voru mjög samhent í að vinna úr
þeim harmi. Um leið og ég og fjöl-
skylda mín kveðjum Þorbjörgu
hinsta sinni, sendum við Erlu, Jónu
og Einari, bamabömum hennar og
öðmm ættingjum innilegar samúð-
arkveðjur.
Jóhann Ág. Sigurðsson.
Kveðjuorð sonar
Ástarþakkir elsku mamma
alla fyrir lífsins stund.
Fyrir unnu ævistörfin ■
ástarfórn og kærleikslund.
Þegar lífs í þungu stríði
þrengja að sinni málin vðnd,
göfugleikans glæstar perlur
glitra um minninganna lönd.
Inn á fagra lífsins landið
leita hjörtu vor til þín
þar sem dýrðleg öllu yfir
eiiíf náðar sólin skín,
þar sem drottins dásemd ljómar,
dýrðin himins blasir við,
Helgur andi, lífs á landi
leiði þig um þroskans svið.
(Jón Bergsteinn Pétursson)
Ég leyfi mér að hefja þessi
kveðjuorð á ljóði eftir föðurafa
minn, Jón Bergstein Pétursson
skósmið, dáinn 1958, því að hann
og mamma voru perluvinir, og
þessi tvö erindi úr lengra ljóði eft-
ir hann era eins og töluð út úr
mínu hjarta. Blessuð sé minning
hans.
Hún var svo glöð, jákvæð og
hress, hún mamma, þegar ég ók
henni út á flugvöll hinn fyrsta
þessa mánaðar. Hlakkaði til að
komast í sólina, enda mikill sól-
dýrkandi, og það ljúfa líf sem hún
þekkti svo vel eftir að hafa farið
fjölmargar ferðir utan. Áður fýrr
með pabba heitnum, Guðvarði
Jónssyni (d. 12. október 1977),
blessuð sé minning hans, og síðar
með vinum og kunningjum, en hin
síðari ár var hún oft ein á ferð.
En þó að hún færi ein af stað eign-
aðist hún alltaf kunningja meðal
samferðamanna sinna og naut sín
í nýjum og góðum kunningjahópi.
. Það var eitthvað suðrænt í skap-
gerð hennar og fasi og ég minnist
þess svo vel, þegar hún kom og
dvaldist með mér og sambýliskonu
minni, Susanne Christensen á
Grikklandi, hve auðvelt og ánægju-
legt það reyndist henni að aðlag-
ast, njóta og dveljast í þeim ein-
földu og framstæðu aðstæðum án
flestra nútímaþæginda, sem við
bjuggum við í grísku fjöllunum.
Og í samskiptum við grísku bænd-
uma, kunningja og vini okkar þar,
ríkti gagnkvæmur skilningur, virð-
ing og vinsemd, þrátt fyrir að hún
talaði ekki orð í grísku eða þeir í
ensku.
Eftir að hún fór heim og þar til
við fluttum frá Grikklandi nokkr-
um árum síðar, var mamma ávallt
ein af perlunum í minningum
þeirra sem hún kynntist þar. Eins
og ein lakónísk vinkona okkar og
hennar, sem var á svipuðum aldri
og hún, orðaði það: „Það er svo
mikið af henni í mér og mér í
henni.“ En samt vora þær einnig
gjörólíkar. Lakóníska vinkonan
þekkti fátt annað en hið einfalda
og nægjusama fjallalíf með geitun-
um sínum, en heimskonan var
ætíð nálæg í henni mömmu. Þar
var það reisnin, myndugleikinn og
glæsileikinn sem réðu ríkjum. Þeir
þættir sem réðu svo miklu um, að
henni vora allir vegir færir.
Þegar ég sat á svölunum framan
við hina vönduðú og glæsilegu íbúð
á Les Dunes-hótelinu á Benidorm,
þar sem hún amma dvaldist síð-
ustu viku þessa jarðlífs síns, hlust-
aði á sefandi sjávamiðinn og hug-
urinn reikaði með henni millum
himins og hafs við sjónarrönd;
fannst mér eins og þannig vildi
hún hafa það. Að fá að hverfa úr
í víðáttu himingeimsins við sólar-
upprás með sjávamið í eyram. Hún
varpaði öndinni í hafssvala morg-
unsins fyrir opnun dyram.
Hún hafði sagt svo oft við okkur
systkinin, að þegar að hennar
stund kæmi, þá óskaði hún þess
að fá að deyja eins og hann pabbi,
sem einnig varð bráðkvaddur, og
að ekkert okkar þyrfti að koma
að henni látinni. Báðar þessar ósk-
ir rættust.
Þegar ég minnist þess, hvað hún
var ákveðin í að fara ein í þessa
ferð, og hvemig hún brást við
mótbárum okkar systkinanna, að
ef til vill væri of heitt fyrir hana
á Spáni á þessum árstíma, hvort
ekki væri betra að fresta ferðinni
til haustsins, með orðunum „það
er aldrei of heitt fýrir mig“, þá
fínnst mér eins og að hún hafí
undir niðri vitað að hún væri að
fara í sínu hinstu ferð og henni
yrði ekki frestað. Orð þeirra Páls
og Signýjar fararstjóra og þeirra
samfarþega hennar sem ég hitti
að máli, styrkja mig í þeirri trú,
því að fram á síðustu stundu var
hún frísk, glöð og glæsileg í
skemmti sér konunglega. Hún fór
í allar þær ferðir sem boðið var
upp á, og að lokinni einni slíkri
ferð að kvöldlagi, dansaði hún
ásamt félögum á dansstað nokkr-
um á ströndinni, og gat þess jafn-
framt að það væra liðin hátt í tutt-
ugu ár síðan hún tók síðast sporin.
Það var hennar síðasti vals að
sinni.
Klukkan rúmlega sex að morgni,
föstudaginn 9. þessa mánaðar,
kom hún frá íbúð sinni niður í
gestamóttöku hótelsins og bað um
lækni. Starfsmaður gestamóttö-
kunnar spurði hana hvort hann
ætti að kalla á sjúkrabíl. Hún
þvertók fýrir það og fór ein og
óstudd, styrk á fótum, samkvæmt
ummælum starfsmannsins, aftur
upp í íbúðina. Þegar læknirinn kom
að henni, tíu mínútum eftir að
starfsmaður hótelsins hafði hringt
til hans, sat hún látin í sófanum
við opna svalahurðina. Samkvæmt
orðum læknisins hvíldi yfir henni
þjáningarlaus og óttalaus ró og
friður. Dánarorsökin var hjarta-
slag.
Það var margt í fari hennar
mömmu sem mér þótti svo vænt
um og var til fyrirmyndar. Traust-
ið og tryggðin við sína nánustu
ættingja og vini vora meðal margs
annars þættir í persónugerð henn-
ar, sem ég mat mikils og reyndust
mér vel í upgvextinum og fram á
þennan dag. Á heimili okkar systk-
inanna, fyrst á Mánastígnum og
síðar á Austurgötunni hér í
Hafnarfirði, voru það ástríkir og
samhentir foreldrar sem lögðu sig
alla fram við uppeldi og umönnun.
Mamma var heimavinnandi hús-
móðir öll mín uppvaxtarár. Sú ást
og umhyggja og það traust sem
mér var sýnt í uppvextinum, er ég
ævinlega þakklátur fyrir.
Eftir því sem ég hef þroskast
og fullorðnast og kynnst marg-
breytilegum mannlegum aðstæð-
um, meðal annars á hinum ýmsu
ferðum mínum um heimsbyggðina,
því betur sé ég, skil og kann að
meta allan þann auð mannlegrar
gæsku sem foreldrar mínir áttu
og vora svo óspör á. Réttlætis-
kennd og frelsisþrá, að viðbættri
þeirri ríku sköpunargleði og ævin-
týraþrá sem hefur gefíð mér svo
margt á lífsleiðinni, era allt saman
atriði sem ég þakka þeirri ást,
umhyggju, trausti, tryggð og
æðraleysi sem ég naut í bemsku
á heimili foreldra minna, og í sam-
skiptum mínum við þau eftir að
ég fluttist að heiman.
Sú virðing sem hún mamma bar
fyrir pabba og minningu hans, og
hve nálægur hann var í lífi hennar
fram á síðasta dag, var svo lýs-
andi fyrir persónu hennar. „Hann
pabbi þinn birtist mér í draumi í
nótt. Hann var svo glaður og sátt-
ur,“ sagði hún við mig í símann,
þegar ég var staddur í Danmörku
á leið heim úr minni síðustu lang-
ferð nú í vor. Hún þurfti ekki að
útskýra það nánar. Eg vissi að það
boðaði gott og heimferð mín var
heimkoma var í samræmi við það.
En söknuðurinn risti oft djúpt,
enda fátt sárara þegar ástin og
ljúfar minningar kalla. Nú era þau
aftur sameinuð „þar sem dýrðleg
öllu yfir eilífð náðar sólin skín“.
Fyrirgefningin, sátt og sam-
lyndi, lífsgleði og jákvæðni vora
þættir í fari mömmu síðustu árin,
•sem báru svo glögglega vott um
sjálfsvirðingu hennar og lífsaf-
stöðu. Þar vora biturð og beiskja
fjarri. Það kom mér oft á óvart
og gladdi mig jafnframt, því mér
Móðir okkar, t GYÐA THORLACIUS,
Bústaðavegi 93,
andaðist í Borgarspítalanum aðfaranótt 21. júlí.
Sigmundur Hermundsson, Bergljót Hermundsdóttir, Auður Hermundsdóttir.
t
Útför
BJÖRNS STEFFENSEN
löggilts endurskoöanda,
Álfheimum 27,
fer fram frá Fossvogskirkju á morgun, föstudaginn 23. júlí,
kl. 13.30.
Theodóra Steffensen, Finnbjörn Þorvaldsson,
Sigþrúöur Steffensen, Ingi R. Jóhannsson,
Helga Steffensen, Hörður Eiríksson,
Björn B. Steffensen, Agnes Olsen Steffensen,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Útför föður okkar, tengaföður, afa og langafa,
JÓHANNS S. JÓHANNSSONAR,
Eyrargötu 28,
Siglufiröi,
sem andaðist þann 13. júlf, verður gerð frá Siglufjarðarkirkju laug-
ardaginn 24. júlí kl. 14.00.
Páll Þorsteinn Jóhannsson, Guðrún María Ingvarsdóttir,
Helgi Jóhannsson, Svandís Óskarsdóttir,
Már Jóhannsson, Ragnheiður Kristjánsdóttir,
Oddur Guðmundur Jóhannsson,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Móðursystir' mín,
GUÐRÚN ÁSA ÓLAFSDÓTTIR,
Grænuvöllum 6,
Selfossi,
er lést 11. júlí, verður jarðsungin frá Selfosskirkju laugardaginn
24. júlí kl. 13.30.
Ástríður Sigurðardóttir.
t
Elskuleg móðir okkar,
ÞORBJÖRG GUÐMUNDSDÓTTIR,
Hjallabraut 33,
(áður Austurgötu 24),
Hafnarfirði,
sem andaðist 9. júlí sl. á Benidorm, Spáni, verður jarðsungin frá
Fríkirkjunni í Hafnarfirði f dag, fimmtudaginn 22. júlí, kl. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Erla Jónatansdóttir,
Jóna Guðvarðardóttir,
Elnar Már Guðvarðarson.
t
Ástkær eiginmaður minn og faðir okkar,
JÁKÚP GAARD VEST JOENSEN
frá Vági í Færeyjum,
verður jarðsunginn frá Útskálakirkju föstudaginn 23. júlí kl. 14.00.
Annlena Vest,
Júlíus Vest,
Jónharður Jákúpsson,
Sólrún Vest,
Marta Vest,
Eyðunn Vest.