Morgunblaðið - 09.06.1994, Blaðsíða 27

26 FIMMTUDAGUR 9. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. JÚNÍ 1994 27

STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MORGUNBLAÐIÐ, Kringlunni 1, 103 Reykjavík. SÍMAR: Skiptiborð: 691100.
Auglýsingar: 691111. Askriftir: 691122. SÍMBRÉF: Ritstjórn 691329, frétt-
ir 691181, íþróttir 691156, sérblöð 691222, auglýsingar 691110, skrif-
stofa 681811, gjaldkeri 691115. Áskriftargjald 1.400 kr. á mánuði innan-
lands. í lausasölu 125 kr. eintakið.
ÚTBOÐ OG
SPARNAÐUR
Friðrik Sophusson, fjármálaráðherra, upplýsti í grein hér í
Morgunblaðinu í gær, að útboð á vegum ríkisins gætu spar-
að skattgreiðendum um 1,5 milljarð króna á næsta ári og bygg-
ir þá annars vegar á reynslu af útboðum Ríkiskaupa og Vega-
gerðarinnar og hins vegar á reynslu annarra þjóða. Þetta er
töluverð upphæð og vekur óneitanlega athygli, að hægt skuli
vera að ná slíkum árangri með útboðum einum.
Langt er síðan opinberir aðilar hófu að bjóða út framkvæmd-
ir og margvíslega þjónustu. En á síðasta ári samþykkti núver-
andi ríkisstjórn sérstaka útboðsstefnu, skv. því, sem fram kemur
í grein fjármálaráðherra í þeim tilgangi að tryggja skattgreiðend-
um sem hagkvæmast verð á vöru og þjónustu. Markmiðið með
stefnumörkun ríkisstjórnarinnar var einnig að efla samkeppni á
milli fyrirtækja og gefa nýjum fyrirtækjum tækifæri til þess að
sýna, hvað þau hefðu að bjóða. Er að því stefnt skv. útboðs-
stefnu ríkisstjórnarinnar að fyrir lok þessa árs verði a.m.k. helm-
ingur rekstrarvara keyptur inn skv. útboðum. En það jafngildir
innkaupum fyrir um 4 milljarða króna. Þá er að því stefnt að
innkaup og aðkeypt þjónusta, sem nemur yfir tveimur milljónum
króna skuli boðin út og verksamningar yfir fimm milljónir króna
einnig boðnir út.
í grein sinni segir Friðrik Sophusson m.a.: „Danska ríkisstjórn-
in kynnti fyrir nokkru útboðsstefnu, þar sem miðað er við, að
innkaup á vöru og þjónustu samkvæmt útboðum jafngildi árið
2000 um 20% ríkisútgjalda. Ef stjórnvöld hérlendis ná svipuðum
árangri með útboðum og Danir stefna að, má ætla að útboð
spari skattgreiðendum um 3 milljarða á ári um aldamót.“
Hér eru augljóslega á ferðinni mikilsverðar umbætur í opinber-
um rekstri, sem vert er að veita athygli. En jafnframt er ljóst,
að íslenzk fyrirtæki geta búizt við samkeppni erlendis frá á
þessu sviði sem öðrum. Um þetta segir fjármálaráðherra: „Samn-
ingurinn um Evrópska efnahagssvæðið kveður á um, að kaup
opinberra aðila á framkvæmdum, vöru og þjónustu skuli boðin
út á alþjóðlegum markaði. Unnið er að reglum um útboð á þjón-
ustu á vettvangi Evrópusambandsins en þær munu leggja aukn-
ar skyldur á íslenzk stjórnvöld um útboð. Búast má við, að er-
lend fyrirtæki muni í auknum mæli sækjast eftir að bjóða í verk
hér innanlands. í stað þess að leggjast í vörn á heimamarkaði
þarf íslenzkt atvinnulíf að hefja öfluga sókn í verkefnaútflutn-
ingi á Evrópumarkaði.“
í þessu sambandi bendir Friðrik Sophusson sérstaklega á
ýmsar aðgerðir, sem gripið hefur verið til í því skyni að auð-
velda íslenzkum fyrirtækjum slíka þátttöku á alþjóðavettvangi.
Hann bendir á upplýsingabanka á vegum EES, þar sem öll út-
boð opinberra aðila verða skráð svo og upplýsingabanka Ríkis-
kaupá og SKÝRR, sem veitir upplýsingar um öll útboð á innan-
landsmarkaði en mun síðar einnig þjóna þeim, sem vilja taka þátt
í útboðum á Evrópumarkaði.
Á undanförnum árum hefur mikil hagræðing orðið í rekstri
einkafyrirtækja á íslandi. Rekstri margra þeirra hefur verið gjör-
breytt og þau eru nú vel undir það búin að takast á við áfram-
haldandi samdrátt en jafnframt eru þau í sterkri stöðu til þess
að hagnýta sér til hins ýtrasta nýja uppsveiflu í efnahagslífinu,
þegar þar að kemur. Ríki og sveitarfélög hafa ekki verið jafn
framsækin og einkafyrirtækin að þessu leyti. Útboðsstefna ríkis-
stjórnarinnar og sá árangur, sem hún virðist vera að skila skv.
grein fjármálaráðherra, er hins vegar til marks um ný vinnu-
brögð og nýjan hugsunarhátt hjá ríkinu. Ríki og sveitarfélög
þurfa að fylgja slíkum umbótum fast eftir. Það stuðlar að sparn-
aði hjá hinu opinbera og heilbrigðu viðskiptalífi hjá viðskiptafyr-
irtækjum opinberra aðila, sem með þessum hætti sitja allir við
sama borð.
Fyrr á árum má segja, að útboð hafi fyrst og fremst snúizt
um verklegar framkvæmdir. Hin síðari ár hefur ríkið tekið upp
þann hátt að bjóða út kaup á rekstrarvörum og ýmis konar þjón-
ustu t.d. ræstingum. Þessi útboðsstefna hefur orðið til þess, að
ný fyrirtæki hafa sprottið upp í ýmsum greinum. En það má
bjóða út fleira en vegagerð, rekstrarvörur og ræstingu.
Samkeppni milli lánastofnana hefur aukizt töluvert seinni ár-
in, þótt hún mætti vissulega vera meiri. Eitt af því, sem ríki,
sveitarfélög, opinberar stofnani", opinber fyrirtæki geta boðið
út eru bankaviðskipti þessara aðila. Ganga má út frá því sem
vísu, að hægt sé að ná fram umtalsverðum sparnaði í opinberum
rekstri með útboðum á þeirri fjármálaþjónustu, sem þessir aðilar
þurfa á að halda og er áreiðanlega í mörgum tilvikum mjög
mikil. Ekki er úr vegi, að opinberir aðilar hugi í auknum mæli
að þessum þætti í starfsemi þeirra, þegar útboð eru annars vegar.
Alþýðuflokkurinn
1 384 - ÚRSLITUM fagnað á flokksþingi árið 1984. Þá sigraði Jón Baldvin Hanni-
balsson þáverandi formann Kjartan Jóhannsson í formannskosningunum og Jóhanna
Sigurðardóttir var kosin varaformaður.
ATOK
UM
BRÚNA
1992 - Jón Baldvin og Jóhanna takast í hendur að loknu for-
mannskjöri á flokksþinginu árið 1992. Mikil átök urðu á milli þeirra
á þinginu um ályktun um þjónustugjöld.
Ýmsir alþýðuflokksmenn
telja að formannskosn-
ingin milli Jóns Baldvins
og Jóhönnu sé óumflýj-
anlegt uppgjör þeirra en
aðrir óttast að klofningur
kunni að fylgja í kjölfar-
ið. Ómar Friðriksson
varpar ljósi á átökin og
óvissu um varafor-
mannskjör.
Alþýðuflokksfólk skiptist í tvö
horn gagnvart framboði
Jóhönnu Sigurðardóttur.
Sumir segja einfaldlega;
gerum þetta upp, bindum endi á þetta!
Aðrir segjast fyrst og fremst hafa
áhyggjur af að þetta geti leitt til klofn-
ings í flokknum." Þannig lýsti áhrifa-
maður innan Alþýðuflokksins fram-
boði Jóhönnu gegn Jóni Baldvini á
flokksþinginu sem hefst í íþróttahúsi
Suðurnesjabæjar í dag.
Milli 320 og 330 fulltrúar sitja þing-
ið og ríkir mikil spenna vegna upp-
gjörsins sem frarnundan er. Einn
stuðningsmanna Jóhönnu sagði að
Jóhanna tæki mikla pólitíska áhættu
með framboði sínu. Ef hún tapaði
kosningunum með miklum mun væri
ljóst að henni yrði ekki stætt á að
sitja áfram sem ráðherra og í raun
ríkti mikil óvissa um hversu mikinn
stuðning hún hefði í kosningunum.
„Ég tei að stór hluti flokksmanna
muni ekki taka afstöðu fyrr en á sjálfu
flokksþinginu," sagði hann.
Segja má að átökin milli Jóhönnu
og Jóns Baldvins hafa staðið yfir að
allt ríkisstjórnatímabil flokksins frá
árinu 1987. Á flokksþingum árið 1990
og aftur 1992 kom til heiftarlegra
deilna á milli þeirra, í báðum tilfellum
vegna krafna Jóhönnu í tengslum við
útgjöld og sparnaðaraðgerðir við fjár-
lagagerð.
Málamiðlun náðist á báðum þessum
þingum en sú skoðun er ríkjandi inn-
an „formannsarmsins" í flokknum að
Jóhanna hafi ævinlega fallið frá öllum
fyrirvörum sínum eftir mikið þóf og
sé því samábyrg fyrir þeirri stefnu
sem hún segist vera á móti. Hún
sækist eftir vinsældum á kostnað fé-
laga sinna, og hafi veikt málflutning
flokksforystunnar í stjórnarsamstarf-
inu.
Jóhanna rökstyður hins vegar
framboð sitt fyrst og fremst með því
að vísa til lítils fylgis Alþýðuflokksins
og ágreinings við formanninn um rík-
isfjármál og velferðarmál. Margir al-
þýðuflokksmenn sem rætt var við telja
að ekki sé grundvallar málefnaágrein-
ingur milli formannsefn- -------------
anna um stefnu Alþýðu-
flokksins eða jafnaðarhug-
sjónina. Þó sé augljós
nokkur áherslumunur um
félags- og velferðarmál.
„Forystan boðar tiltölulega skýra
stefnu, sem ég kalla nútímalega jafn-
aðarstefnu," segir Jón Baldvin. Hann
segir að aðalatriði þeirrar stefnu séu
tvennskonar; Efnahagslífið eigi að
lúta lögmálum markaðsbúskapar og
samkeppni, sem tryggi neytendum
lægra vöruverð og það byggist á
reynslu annarra jafnaðarmannaflokka
erlendis. Hin hliðin á sömu mynt séu
útgjöld til opinberrar þjónustu og fé-
lagsmála. Því aðeins að efnahagslífið
sé í vexti, verði einhveijir fjármunir
til að standa undir þörfum velferðar-
kerfisins.
Jóhanna segir ágreininginn fyrst
og fremst vera í ríkisf|'ármálum, vel-
ferðarmálum og um einkavæðingu.
Verði gengið eins langt og Jón Bald-
vin vilji ganga í niðurskurði ríkisút-
gjalda geti það komið niður á atvinnu-
stiginu og þrengi um of að þeim sem
hafi þurft að bera þyngstar byrðar.
Uppákomur
hafa skaðað
flokkinn
Jóhanna segist alls ekki hafa skor-
ist undan ábyrgð á aðgerðum ríkis-
stjórnarinnar og hafí þurft að ganga
langt í málamiðlunum. Hún telji hins
vegar að forystan hafi oft farið allt
of geyst og sveigt of mikið til hægri-
stundum lengra en Sjálfstæðisflokk-
urinn í ýmsum málum. Segir hún að
ef ekki verði breytt um áherslur sé
jafnvel hætta á að Alþýðubandalagið
gæti farið að yfirtaka hlutverk Al-
þýðuflokksins sem jafnaðarmanna-
flokks.
Jóhanna hefur verið í forystu
flokksins í mörg ár og hefur setið í
ráðherrastól frá 1987. Aðspurð af
hveiju henni ætti að ganga betur að
laða fylgi að flokknum en Jón Bald-
vin svaraði Jóhanna: „Ég myndi
standa öðru vísi að málum en Jón
Baldvin gerir, til dæmis varðandi
vinnubrögð við ijárlagagerðina,
breyta áherslum flokksins og ímynd,“
segir hún. „Ég gef mér ekki meiri
tíma en tvö ár til að stækka flokkinn.
Undir eðlilegum kringumstæðum ætti
hann að eiga að minnsta kosti 30%
fylgi en ég gef mér tvö ár til að stækka
flokkinn og yrði ekki ánægð ef ég
væri ekki þá komin með hann í að
minnsta kosti 20% fylgi. Ef það skilar
ekki árangri mun ég gefa
öðrum tækifæri til að taka
við,“ segir hún.
Jón Baldvin hefur stýrt
flokknum í tíu ár og átt
stærstan þátt í að tryggja
honum áhrif í ríkisstjómum óslitið
undanfarin sjö ár. Hann telur að uppá-
komur undanfarinna ára hafi aflað
Jóhönnu vinsælda en skaðað flokkinn
og vinsældir hennar hafi aldrei skilað
sér til flokksins, heldur séu einkum
meðal stuðningsmanna stjórnarand-
stöðuflokkanna.
Jón Baldvin segist taka umræður
um hugsanlegan klofning mjög alvar-
lega. „Alþýðuflokkurinn þekkir það
betur en aðrir flokkar af sárri reynslu
og klofningur liðinnar tíðar hefur
skaðað flokkinn. Það er reyndar skýr-
ingin á því að jafnaðarmannaflokkur
Islands er ekki sú fjöldahreyfing sem
jafnaðarmannaflokkar nágrannaland-
anna eru. Það er ekkert við því að
segja ef einn af forystumönnum
flokksins gerir tilkall til forystu ef það
er alveg skýrt að flokksþingið megi
treysta því að hann sætti sig við niður-
stöður flokksþingsins, bæði varðandi
málefni og forystu. Svör Jóhönnu um
það eru óskýr,“ segir hann.
Jón Baldvin og Jóhanna segjast
bæði ætla að una úrslitum kosning-
anna en hún segir hugsanlegt að hún
myndi draga sig í hlé ef hún tapaði
kosningunum með miklum mun. „Ef
um verulegan mun yrði að ræða má
líta svo á að þingið hafi hafnað því
sem ég stend fyrir og vilji áframhald-
andi stefnu sem Jón Baldvin hefur
staðið fyrir. Ég verð að finna að í
Alþýðuflokknum sé rúm fyrir mínar
skoðanir. Jón Baldvin hefur sagt að
í húsi hans séu margar vistarverur
en mér hefur fundist að þær hafi ver-
ið læstar. Það skiptir verulegu máli í
þessu sambandi hver verður málefna-
leg niðurstaða þingsins. Ég myndi
endurmeta stöðu mína innan flokksins
ef verður verulegur munur á milli
okkar í kosningunum og mín sjónar-
mið bíða afhroð,“ segir hún.
Jón Baldvin segir að ef hann félli
í formannskjöri á grundvelli ágrein-
ings um Evrópustefnuna þá vakni sú
spurning hvort nýr formaður, sem
boði aðrar áherslur, gæti sætt sig við
að hann sæti áfram sem utanríkisráð-
herra og hann yrði þá að skrifa lausn-
arbeiðni frá ráðherrastörfum. Hann
segir að spurningin sé líka -------
sú, hvort þetta sé ekki
gagnkvæmt. Ef hann beri
sigur úr býtum og einn af
ráðherrum hans, sem hafi
boðið sig fram gegn honum ——
vegna óánægju með stefnuna, ætti
ekki þar með að taka afleiðingunum
og víkja úr ráðherrastól.
„Það er verið að kjósa um formann
í flokknum en ekki um ráðherra,“
segir Jóhanna. „Ég geri greinarmun
á því hvort um væri að ræða afhroð
hjá þeim sem tapaði eða hvort lítill
munur yrði milli frambjóðenda. Ef
niðurstaðan verður sú að mikill munur
verður á milli er það vantraust á þann
málstað sem sá sem tapar hefur stað-
ið fyrir. Þá gæti annað tveggja gerst,
að viðkomandi kysi þá sjálfur að segja
af sér og gefa formanni tækifæri til
að manna sitt að lið að nýju í ríkis-
stjórn eða hitt, að formaður kysi sjálf-
ur að óska eftir því,“ sagði Jóhanna.
Jón Baldvin hefur lýst yfir í Morg-
unblaðinu að ekki verði tekin ákvörð-
un um aðild að Evrópusambandinu á
flokksþinginu þó taka þurfi þessi mál
til ítarlegrar skoðunar en hann er
1990 - HEIFTARLEGAR deilur urðu milli Jón Baldvins og Jóhönnu á flokks-
þingi árið 1990. Jón Baldvin og Jón Sigurðsson, þáverandi viðskiptaráðherra, sátu
sem fastast eftir ræðu Jóhönnu, sem sagði að pólitísk aftaka hefði átt sér stað á þinginu.
ósammála Jóhönnu um að endurskoð-
un á afstöðu flokksins í þessum mál-
um sé ekki komið á dagskrá. Guð-
mundur Árni Stefánsson tekur svip-
aða afstöðu í þessu máli og Jóhanna.
„Ég tel skynsarhlegt að við nýtum
sumarið og fram á haustið til að fá
niðurstöður Hagfræðistofnunar Há-
skólans, sem ríkisstjórnin hefur sam-
þykkt að taki þessi mál til ítarlegrar
skoðunar og að við veltum öllum þess-
um valkostum fyrir okkur, förum ofan
í saumana á þeim öllum og lokum
engum dyrum, en hins vegar mörkum
við ekki næstu skref fyrr en það ligg-
ur fyrir hvernig Norðurlöndunum reið-
ir af,“ segir Guðmundur.
Mikil óvissa ríkir um varaformanns-
kjör á flokksþinginu og var það mál
viðmælenda að ósennilegt væri að þau
mál skýrðust fyrr en kæmi á sjálft
flokksþingið. Það kom flokksmönnum
mjög á óvart þegar Rannveig Guð-
mundsdóttir lýsti því yfir að hún
gæfí ekki kost á sér til endurkjörs en
skv. heimildum Morgunblaðsins hefur
verið þrýst mjög á hana að endur-
skoða hug sinn. Ýmsir áhrifamenn
innan flokksins telja að hún hafi með
þessu gert mistök. Er einnig litið á
þetta sem ákveðið áfall fyrir konur í
flokknum, og hafa þær nú skv. heim-
ildum Morgunblaðsins m.a. rætt við
Petrínu Baldursdóttur þingmann um
að gefa kost á sér.
Jón Baldvin segist vona að Rann-
veig endurskoði afstöðu sína en hún
mun engu hafa svarað því enn. Skv.
heimildum Morgunblaðsins hefur ver-
ið rætt við Össur Skarphéðinsson
umhverfisráðherra um að gefa kost á
sér í varaformannskjöri en hann hefur
ekki svarað því. Átökin í kringum
ráðherrastólana í fyrrasumar munu
hafa áhrif á afstöðu Össurar, sem
hefur ákveðið að styðja Jón Baldvin.
Guðmundur Ámi er einnig oft
nefndur sem varaformannsefni. Raun-
ar staðhæfa stuðningsmenn Jóhönnu
að hann muni styðja hana á þinginu.
Guðmundur Árni hefur ekki fengist
til að lýsa afstöðu sinni en viðurkenn-
ir að rætt hafí verið við sig um að
gefa kost á sér. Þegar Jón Baldvin
stakk upp á Sighvati Björgvinssyni
sem málamiðlun á fundinum með Jó-
hönnu um formannsframboð hennar
--------- á dögunum tók hún það
ekki í mál. Telja má allar
likur á að nafn Sighvats
komi nú einnig upp í um-
ræðunum um hugsanleg
varaformannsefni þegar
farið er að ræða um Össur og Guð-
mund Árna í því sambandi.
Jóhanna ætlar
að gefa sér
tvö ár
Fyrir seinustu helgi hafði Ámundi
Ámundason samband við Valgerði
Bjarnadóttur, starfsmann EFTA í
Brussel, um hvort hún gæti hugsað
sér að gefa kost á sér sem varafor-
maður flokksins ef hún fengi stuðning
sterkra aðila í flokknum. Skv. heimild-
um blaðsins hafnaði Valgerður þessu
boði eftir nokkra umhugsun. Innan
stuðningsmannahóps Jóhönnu hefur
nokkuð verið rætt um Ágúst Einars-
son prófessor sem varaformannsefni
en hann mun sjálfur enga afstöðu
hafa tekið til þess. Einnig hefur kom-
ið til tals að leita til aðila úr verkalýðs-
hreyfingunni en Jóhanna hefur hins
vegar engar yfírlýsingar gefið um
varaformannsmálið og segist ætla að
hlusta betur eftir röddum alþýðu-
flokksmanna.
Álit forystu- og áhrifamanna í
Alþýðuflokknum á formannskosningunum
Skiptar skoðanir um
framboð Jóhönnu
Guðmundur Árni Stefánsson
heilbrigðisráðherra segist
ekki telja því neitt til for-
áttu þótt einhverjir bjóði
sig fram til áhrifaembætta í Alþýðu-
flokknum. Hann segir enga ástæðu
til að óttast klofning í flokknum vegna
framboðs Jóhönnu. „Þessir tveir ein-
staklingar hafa verið í forystuveit
flokksins um tíu ára skeið og hafa
unnið vel saman en á stundum skipst
á skoðunum. Það er ekkert óeðlilegt
við að æðsta stjórn flokksins taki af
skarið í þeim efnum. Það er alveg ljóst
að í gegnum tíðina hefur verið
áherslumunur á milli þeirra bæði hvað
varðar verklag og sjónarmið,“ sagði
Guðmundur.
„Ég styð eindregið framboð Jóns
Baldvins og áframhaldandi for-
mennsku hans,“ segir Sighvatur
Björgvinsson viðskiptaráðherra. Hann
segir að fram fari uppgjör á flokks-
þinginu, sem Jóhanna hafi sjálf beðið
um en formaðurinn hafi ekki óskað
eftir slíku. Hann segir að forystumenn
flokksins eigi þá kröfu á hendur
flokksþingi að það taki af öll tvímæli
þegar uppákomur af þessu tagi eiga
sér stað. „Ef einstaklingar í forystu
flokksins taka þá ákvörðun að biðja
flokksþing að skera úr um deilur um
afstöðu til manna og málefna þá verða
þeir sem um það biðja að una þeirri
niðurstöðu sem fæst,“ sagði Sighvat-
ur. Hann sagðist vera þess eindregið
hvetjandi að Rannveig Guðmunds-
dóttir gefi kost á sér áfram sem vara-
formaður.
Óumflýjanlegt framboð
Gunnlaugur Stefánsson alþingis-
maður segir framboð Jóhönnu óumf-
lýjanlegt eftir allt sem á undan er
gengið. „Það er ekkert óeðlilegt við
að það fari fram kosning um for-
mannsembættið í flokknum og þó
boðið sé fram gegn sitjandi for-
manni. Það hefur gerst áður í Alþýðu-
flokknum og öðrum stjómmálaflokk-
um og á ekki að vera óeðlilegt. Aðal-
atriðið er að þegar úrslit liggja fyrir
taki flokksmenn allir höndum saman.
Ég óttast ekki klofning, enda ekki
stofnað til þessara kosninga að mínu
mati til að kljúfa flokkinn,“ sagði
Gunnlaugur. Hann kvaðst eiga von á
að úrslit í formannskjörinu gætu orð-
ið tvísýn. „Þau eru bæði sterkir stjórn-
málamenn og góðir kostir í formanns-
embætti og ég tel að þau hafi bæði
mikið fylgi,“ sagði Gunnlaugur.
Sigbjörn Gunnarsson þingmaður er
sömu skoðunar og Guðmundur Árni
og Gunnlaugur að ekkert sé óeðlilegt
við að boðið sé fram gegn sitjandi
formanni. Hann vill ekki gefa upp
afstöðu sína en segir erfitt að spá
fyrir um hver úrslitin muni verða.
Hann segist telja að málefnaágrein-
ingur frambjóðendanna sé minni en
margir yilji vera láta.
Gísli Einarsson þingmaður segist
styðja núverandi formann í kosning-
unum en telji Jóhönnu mjög hæfan
félagsmálaráðherra, og að hún hefði
örugglega náð kosningu sem formað-
ur „við örlítið aðrar aðstæður,“ eins
og hann orðaði það. Gísli sagði að
kosningarnar myndu skyggja á mál-
efnavinnuna á flokksþinginu og
kvaðst telja að í þessum kosningum
blönduðust saman málefnaágreining-
ur og persónuleg mál.
Skaðar flokkinn
„Því er fljótsvarað, mér líst mjög
illa á það. Ég tel þetta eingöngu skaða
flokkinn. Ég ætla rétt að vona að
takist að leysa þetta, fólk er að reyna
það eins og mögulegt er en það virð-
ist vera lítill flötur á því eins og er,“
sagði Pétur Jónsson, formaður kjör-
dæmisráðs Alþýðuflokksins í Reykja-
vík, aðspurður um framboð Jóhönnu.
„Það er ekki mjög skýr ágreiningur
en það er kannski blæbrigðamunur á
stefmu þeirra en ég held að það sé
ekki skýrt. Þetta hefur mjög slæm
áhrif andann í flokknum. Ég vona nú
að ekki komi til klofnings og reikna
raunar ekki með því. Ég reikna með
því að ég styðji formanninn áfram.
Ég tel ekki að það sé neinn tími núna
til þess að skipta um formann,“ sagði
Pétur.
„Ég held að miðað við hvernig
málin hafa gengið undanfarin ár, þá
sé þetta í rauninni óumflýjanlegt upp-
gjör. Það sé betra að það fari fram
en að pakka því niður,“ segir Böðvar
Björgvinsson, formaður kjördæmis-
ráðs Alþýðuflokksins á Vesturlandi.
„Þessi togstreita sem hefur verið á
milli Jóns Baldvins og Jóhönnu og
fylgismanna hefur valdið flokknum
skaða og ég held að það sé mikið
minni skaði fyrir flokkinn að hreinsa
almennilega andrúmsloftið og gera
upp við sig hvaða leiðtoga hann ætlar
að fylgja,“ sagði Böðvar. „Ég hef stutt
Jón Baldvin og held að flestir geri
það sem hafa fylgst með lengi, þó er
það einn og einn sem er Jóhönnu
maður. Þau eru bæði nauðsynleg
flokknum og manni fínnst þess vegna
slæmt að það skuli ekki vera hægt
að vinna saman,“ sagði hann.
Sólveig Adolfsdóttir, formaður
kjördæmisráðs flokksins á Suðurlandi
gefur ekki upp hvom frambjóðandann
hún styður. „Þetta er búið að liggja
í loftinu. Þetta gerist á bestu bæjum,
það hefur maður séð í gegnum tíðina.
Fólk hlýtur að vera í pólitík til að
hafa áhrif og þú hefur meiri áhrif
eftir því sem þú kemst ofar,“ sagði
hún.
Magnús Jónsson, varaþingmaður
Alþýðuflokksins, sagði að þó hann
væri ekki að öllu leyti sáttur við form-
anninn þá fyndist honum fráleitt að
fara að fella Jón Baldvin núna. „Ég
er mjög óánægður með að þessi staða
skuli vera komin upp. Ég held að
þetta hljóti að hafa mjög slæm áhrif
á málefnalega umræðu á þinginu og
auk þess er ég dauðhræddur um að
þá verði þetta varanleg sprunga, alveg
sama á hvorn veginn þetta fer, sagði
Magnús.
„Þetta er fyrst og fremst spurning
um málefni og framtíðarsýn. Það er
alltaf gleðiefni þegar fleiri en einn
sækjast eftir embætti. Það er aukaat-
riði hver gegnir þessu, aðalatriðið er
hvað við erum að gera. Ég kvíði ekki
átökum, þetta er vant fólk. Það er
ekki mikill stefnumunur á milli Jó-
hönnu og Jóns Baldvins. Ég styð að
sjálfsögðu formanninn,“ sagði Stefán
Gunnarsson, formaður kjördæmis-
ráðsins á Norðurlandi vestra. „Þingið
mun snúast um málefni en ekki fólk.
Þetta er ekki tvísýnt. Jón Baldvin mun
sigra með 80% atkvæða gegn 20%,“
sagði hann.
„Þau eru bæði ágætisfólk og mér
finnst hroðalegt að lenda í þeirri að-
stöðu að þurfa að velja á milli tveggja
hæfra forystumanna, sem ég hefði
viljað að fyndu aðferðir til að starfa
saman,“ sagði Eyjólfur Sæmundsson,
formaður kjördæmisráðsins á Reykja-
nesi. Hann kvaðst ekki vera búinn að
gefa upp vonina um að fundin verði
lausn á málinu bak við tjöldin.
Hervar Gunnarsson, formaður
verkalýðsmálanefndar flokksins og
annar varaforseti ASÍ, segist ekki
hafa gert upp hug sinn gagnvart þess-'
um kosningum. „Ég hef stutt Jóhönnu
til góðra verka,“ sagði Hervar en
kvaðst óttast að málefnavinna hyrfí
í skugga kosningaátakanna á flokks’-
þinginu.
Gunnar B. Salomonsson, formaður
kjördæmisráðsins á Norðurlandi
eystra, er ekki tilbúinn að gefa upp
afstöðu sína en hann sagði að á fundi
kjördæmisráðsins sl. mánudag hefði
málið borið á góma og sitt sýnst hveij-
um. „Mér sýnist að þetta geti skipst
nokkuð á milli þeirra út um landið,“
sagði hann.
Valgerður M. Guðmundsdóttir, for-
maður Sambands Alþýðuflokks-
kvenna, er á þeirri skoðun að uppgjör-
ið milli Jóns Baldvins og Jóhönnu sé
óumflýjanlegt. Hún segist styðja Jón
Baldvin til áframhaldandi for-
mennsku.
„Mér fínnst miður að þessir tveir
hæfustu leiðtogar okkar skuli ekki
geta fundið sér samstarfsgrundvöll
og starfað saman,“ sagði Kristján
Möller á Siglufirði en hann á sæti í
framkvæmdastjórn flokksins. Kristján
sagðist trúa því í lengstu lög að tak-
ist að ná sáttum milli Jóns Baldvins
og Jóhönnu. „Sagan sýnir að þrátt
fyrir einhvern málefnalegan ágreining
þá verður að vera hægt að lagfæra
hann svo klofningur komi ekki enn
einu sinni í flokkinn. Það er ekki stefn-
unni eða pólitíkinni í landinu til fram-
dráttar," sagði Kristján.
„Mér segir svo hugur að það muni
margt velta á því hvaða lyktir verða
í þessu formannskjöri og ég lít á þetta
framboð Jóhönnu sem nýtt tækifærí
fyrir íslenska jafnaðarmannahreyf-
ingu, að hefja höfuðvígi sitt Alþýðu-
flokkinn til vegs og virðingar," sagði
Ólína Þorvarðardóttir, oddviti ný-
stofnaðs Jafnaðarmannafélags Is-
lands. Hún kvaðst jafnframt vera á
þeirri skoðun að ef Jóhanna tapaði
kosningunni myndu hefjast erfiðir
tímar í flokknum, þá væri hætta á
frostavetrinum mikla í Alþýðuflokkn-
um.
Guðmundur Árni
Stefánsson
Sighvatur
Björgvinsson
Sigbjörn
Gunnarsson
Uppgjörið á flokksþinginu
Engin ástæða til að
óttast klofning í
flokknum vegna
kosninganna.
Styður eindregið Segir ekkert óeðli-
áframhaldandi for- legt við að boðið sé
mennsku Jóns Bald- fram gegn sitjandi
vins Hannibalssonar. formanni