Morgunblaðið - 13.10.1994, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
233. TBL. 82. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 13. OKTÓBER 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Jeltsín rekur fjármálaráðherrann
Kallar gengis-
hrun skipulagt
skemmdarverk
Moskvu. Reuter.
BORIS Jeltsín, forseti Rússlands, vék í gær Sergei Dúbínín fjármálaráð-
herra úr embætti og krafðist þess af þinginu að það ræki Víktor Geras-
htsjenko seðlabankastjóra. Sagði hann, að gífurlegt gengishrun rúblunnar
væri skipulagt „skemmdarverk“ og hefur skipað fyrrverandi yfírmanni
KGB, rússnesku öryggislögreglunnar, að rannsaka aðdragandann.
Mikil óánægja er meðal almenn-
ings með ástandið í efnahagsmál-
um. Rúblan féll um 21,5% í fyrra-
dag, hækkaði raunar um 5,1% í gær
og fást nú 3.736 rúblur fyrir doll-
ara. Er gengislækkunin um 50% á
minna en tveimur mánuðum.
Óvissa framundan
Brottvikning Dúbíníns olli því,
að viðskipti með gjaldeyri stöðvuð-
ust vegna óvissu um framtíðina og
tveir aðstoðarmanna hans hafa
ákveðið að segja af sér verði hann
ekki settur aftur í embættið. Dúman
mun taka fyrir á morgun ósk Jelts-
íns um brottvísun Gerashtsjenkos
seðlabankastjóra og er jafnvel búist
við, að hún verði við henni þótt
Gerashtsjenko, sem er harðlínu-
maður og andvígur umbótum, hafi
hingað til átt hauka í horni hjá
stjórnarandstöðunni. „Brotthvarf
Gerashtsjenkos getur ekki haft ann-
að en góð áhrif á seðlabankann,"
var haft eftir vestrænum stjórnarer-
indreka í gær.
Sumir hagfræðingar í Rússlandi
óttast, að mánaðarleg verðbólga
fari í 30% á næstunni vegna mik-
illa hækkana á verði innfluttra vara
en þær vega allt að helmingi í neysl-
unni.
Þá er viðbúið, að umbótastefnan
bíði nokkurn hnekki og ýmsir telja,
að hætta sé á að tekin verði upp
sovésk efnahagsstjórn með miklum
verðlagshömlum.
Portillo
SKIPTAR skoðanir innan bresku
ríkisstjórnarinnar í afstöðunni til
Evrópusambandsins (ESB) komu
berlega í ljós á flokksþingi
íhaldsmanna í Bournemouth í
gær er Michael Portillo, atvinnu-
málaráðherra Bretlands, réðst
harkalega að ESB í ræðu sinni á
þinginu. Var honum fagnað gif-
urlega í lok ræðu sinnar, mun
meira en Michael Heseltine, sem
var jákvæður í garð Evrópusam-
starfs í ræðu sinni. „Evrópa er
Reuter
fagnað
ekki starfhæf,“ sagði Portillo og
kvaðst ætíð myndu taka Bretland
fram yfir Evrópu. Sagði John
Prescott, varaformaður Verka-
mannaflokksins, að ræða Portil-
los hefði verið hrein og klár fram-
boðsræða til formannsembættis-
ins. Telja margir að með henni
hafi hann gert tilkall til þess að
verða frambjóðandi hægriarms
flokksins í leiðtogakjöri.
■ Deilumar um Evrópumálin /19
Mótmælendur á
N-Irlandi
Vopnahlé
sagt yfir-
vofandi
Belfast. Reuter.
TALIÐ er að hryðjuverkamenn mót-
mælenda á N-írlandi, séu að því
komnir að lýsa yfir vopnahléi. Að
sögn heimildamanna úr þeirra röðum
kann slík yfirlýsing að berast á
hverri stundu frá Sjálfboðaliðasveit
N-írlands (UVF) og Frelsisbaráttu-
sveit N-írlands (UFF).
Höfuðandstæðingur mótmæl-
enda, írski lýðveldisherinn (IRA)
lýsti yfir vopnahléi í byijun septem-
ber og hefur það verið haldið. Und-
anfarna daga hafa verið uppi miklar
vangaveltur um hvort mótmælendur
myndu feta í fótspor IRA. Fundur
leiðtoga hryðjuverkamannanna og
fanga í Maze-öryggisfangelsinu
skammt frá Belfast á mánudag
þykja renna stoðum undir þetta. Er
talið að leiðtogarnir hafi leitað sam-
þykkis fanganna, sem margir sitja
inni fyrir að hafa myrt kaþólikka,
fyrir vopnahlé.
Lýsi mótmælendur yfir vopnahléi,
gefst tækifæri fyrir Breta og íra til
að ná pólitísku samkomulagi um
framtíð N-írlands.
Noregur og ESB
Konurnar
gætu ráðið
úrslitum
Brussel. Reuter.
GRETE Knudsen, viðskipta-
ráðherra Noregs, hvatti í gær
Evrópusambandið (ESB) til
að taka sig á í jafnréttismál-
um og varaði við því konur
gætu lagst gegn aðild Norð-
manna að sambandinu í þjóð-
aratkvæðinu 28. nóvember.
„Mikill meirihluti norskra
kvenna óttast aðild að Evr-
ópusambandinu," sagði
Knudsen þegar hún ávarpaði
Kvenréttindanefnd Evrópu-
þingsins.
Óttast aðild
„Það eru norskar konur,
sem eru enn óákveðnar, sem
geta ráðið úrslitum um hvort
við göngum í sambandið eða
ekki.“ Konur í Noregi, einkum
þær sem starfa hjá ríkinu,
óttast að aðild að Evrópusam-
bandinu merki lægri barna-
bætur, styttra fæðingarorlof
og færri konur á stöðum þar
sem ákvarðanir eru teknar.
Norska stjómin vill að jafn-
réttismálin verði á dagskrá
fundar ráðherraráðs Evrópu-
sambandsins í desember.
Samkvæmt nýjustu skoð-
anakönnun hefur fylgismönn-
um aðildar Noregs að ESB
fjölgað lítillega. 45% að-
spurðra sögðust andvíg aðild,
31% fylgjandi og 24% voru
óákveðin.
Reuter
WARREN Christopher, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, ávarpar 41. stórskotaliðssveit Bandaríkjahers, sem komin er til Kúveits.
Christopher segir bandaríska herinn í viðbragðsstöðu í Kúveit
Segir íraka
Kúveit, Moskvu. Reuter.
WARREN Christopher, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, kom í gær til Kúveits, þar sem hann
fullvissaði yfirvöld og önnur ríki við Persaflóa um
að Bandaríkjamenn myndu gera það sem í þeirra
valdi stæði til að koma í veg fyrir að írakar réð-
ust inn í landið.Lýsti hann því yfir skömmu eftir
komuna, að íraskar hersveitir væru enn ógnun
við Kúveit og að bandaríski herinn væri enn í
viðbragðsstöðu. Hluti þeirra 80.000 írösku her-
manna, sem talið væri að hefðu verið sendir í átt
að landamærum Kúveits, hefði fjarlægst þau en
hann gæti ekki staðfest að þeim hefði verið skip-
að að hörfa.
1 gær áttu rússneskir embættismenn fund með
Saddam í von um að það myndi leiða til þess að
viðskiptabanni á landið yrði aflétt. ítrekuðu írak-
ar að þeir myndu ekki viðurkenna sjálfstæði Kú-
enn ógnun
þykkt að deila með sér kostnaði við að hrekja
Iraka á brott.
Um 200.000 bandarískir hermenn eru nú reiðu-
búnir að halda til Kúveits en 40.000 hermenn eru
á leið þangað eða komnir. Settu bandarískar her-
sveitir í gær upp Patriot-varnarflaugar nærri flug-
vellinum í Kúveit.
Bandaríkjamenn og Kúveitar reyna nú að sann-
færa bandamenn sína og Sameinuðu þjóðirnar um
það setja á fót bannsvæði í suðurhluta íraks, en
það myndi koma í veg fyrir að Saddam Hussein,
forseti íraks, gæti sent hersveitir og þungavopn
nálægt landamærum Kúveits.
I gærkvöldi drógu bandarískir embættismenn
til baka þær fréttir að Clinton styddi slíkt bann-
svæði, sögðu að hann íhugaði hvaða möguleikar
væru í stöðunni.
veits fyrr en viðskiptabanni á írak yrði aflétt. Þá
var tilkynnt að Andrej Kozyrev, utanríkisráðherra
Rússlands, hygðist halda til íraks í dag, fengist
leyfi Sameinuðu þjóðanna, til að reyna að draga
úr spennu og koma á stöðugleika. Hann myndi
að því búnu halda til Kúveits, Saudi-Arabíu og
fleiri ríkja við Persaflóa.
Bannsvæði í S-írak
Cristopher gerði í gær hlé á friðarför sinni til
Miðausturlanda vegna ógnana íraka. Þá kom
Douglas Hurd, utanríkisráðherra Bretlands, einnig
til Kúveits í gær og ávörpuðu ráðherrarnir fund
samvinnuráðs Persaflóaríkja. Sagði Christopher
ljóst að Saddam nyti einskis trausts og að enginn
vildi að hann gæti skapað spennuástand með því
einu að færa nokkur herfylki til. Ríkin hefðu sam-