Morgunblaðið - 30.10.1994, Side 12

12 SUNNUDAGUR 30. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Einleikur um afleiðingar sifjaspells
Svartur blettur
á siðmenntuðu
samfélagi
„SÝNINGIN vekur ekki bara við-
brögð og spurningar hjá fólki held-
ur einnig sterkan skiíning," segja
þær Kolbrún Erna Pétursdóttir og
Björg Gísladóttir höfundar einleiks-
ins Þá mun enginn skuggi vera til.
Viðfangsefnið er sifjaspell sem þær
stöllur segja að sé eitt best varð-
veitta leyndarmál okkar tíma og
svartur blettur á siðmenntuðu sam-
félagi. Þeim þykir brýnt að auka
umræðuna um sifjaspell, orsakir
þess og afleiðingar, því að fræðsla
og upplýst umræða sé grundvöllur
þess að forða megi börnum og ung-
lingum frá lífsreynslu sem geti vald-
ið þeim óbætanlegu tjóni. Sýningin
er þeirra framlag til fræðslunnar
en hún stendur nú vinnustöðum og
skólum til boða sem farandsýning.
Einleikurinn verður fluttur í Lista-
klúbbi Leikhúskjallarans mánu-
dagskvöldið 31. október og að sýn-
ingu lokinni mun starfskona frá
Stígamótum leiða umræður í félagi
við aðstandendur einleiksins. Þetta
er eina opna sýningin sem verður
í Listaklúbbnum á næstunni.
Þá mun enginn skuggi vera til
fjallar um konu sem gerir upp for-
• tíð sína við óvenjulegar aðstæður,
rifjar upp atburði úr æsku sinni og
Tónleikar
Barnakórs
Grensás-
kirkju
BARNAKÓR Grensáskirkju heldur
tónleika í Grensáskirkju í lok
kirkjuviku í dag, sunnudag, kl. 16.
Á tónleikunum syngur einnig söng-
hópurinn Vox Feminae og er efnis-
skráin trúarleg við tónlist frá ýms-
um tímum.
Alls munu um hundrað manns
syngja, en undirleikari er Árni
Arinbjarnarson og stjórnandi Mar-
grét J. Pálmadóttir. Eftir tónleik-
ana er gestum boðið upp á kaffi í
kirkjunni hjá Foreldrafélagi barna-
kórsins.
Barnakór Grensáskirkju var
stofnaður af Margréti J. Pálma-
dóttur haustið 1990. í kórstarfínu
eru nú um áttatíu börn á aldrinum
7-16 ára, en hann starfar þrískipt-
ur í vetur.
Kórinn æfir tvisvar sinnum í
viku, á þriðjudögum og laugardög-
um, og syngur við messur í Grens-
áskirkju fyrsta og þriðja sunnudag
hvers mánaðar.
-----*—♦—«---
Nýjar plötur
■ ÚT ER komin á vegum Skífunn-
ar hf. fyrsta sólóplata Björns Jör-
undar Friðbjörnssonar (Nýdönsk)
sem heitir BJF. Öll lög og textar
eru eftir Björn, en honum til aðstoð-
ar á plötunni eru Eyþór Gunnars-
son, Sigurður Bjóla, Þorsteinn
Magnússon, Ólafur Hólm, o.fl. Upp-
tökur fóru fram í Studio Sýrlandi
og það var Bjöm sem stjórnaði
upptökum.
Bjöm hefur sett saman hljóm-
sveit til að fylgja eftir plötunni.
Hana skipa ásamt Birni, Þorsteinn
Magnússon gítar, Guðmundur Pét-
ursson gítar, Þórir Viðar bassi,
Birgir Baldursson trommur og Ing-
var Lundberg Jónsson hljómborð.
lýsir áhrifum þeirrar reynslu sem
hún varð fyrir. Kolbrún Erna og
Björg skrifuðu handritið í samein-
ingu fyrr á þessu ári en verkefnið
í heild hefur nú krafist svo til
óskiptrar athygli þeirra í hálft ár.
„Við vissum ekkert hvað við vorum
að fara út í,“ segir Kolbnín Ema
sem fer með eina hlutverkið í sýn-
ingunni. „Við vorum hræddar um
að hneyksla fólk,“ bætir Björg við
en hún hefur annast sýningarstjórn.
„Það var hins vegar Hlín Agnars-
dóttir leikstjóri sem við fengum til
liðs við okkur, sem hvatti okkur
áfram og fullyrti að við værum með
mjög mikið í höndunum.“
Glimrandi viðtökur á Nordisk
Forum
Leikþátturinn var frumsýndur
við góðar undirtektir á Galdraloft-
inu í júlí síðastliðnum en síðan lá
leiðin til Finnlands á Nordisk For-
um. Þar fékk hann glimrandi við-
tökur. „Það lá beinast við að halda
áfram eftir það,“ segir Kolbrún
Ema. í september gerðu þær Björg
síðan samning við Menningar- og
fræðslusamband alþýðu um að
koma sýningunni á framfæri sem
fræðsluefni.
Nýjar bækur
Sveinn Gylfi
Björnsson Gröndal
Ævisaga
Sveins
Björns-
sonar
ÚT ER komin ævisaga Sveins
Björnssonar eftir Gylfa Gröndal.
í kynningu segir: „Sveinn Björns-
son er sankallaður brautryðjandi og
fáir hafa gerst frumkvöðlar á jafn
mörgum sviðum. Hann hafði forustu
um stofnun þjóðþrifafyrirtækja, eins
og til dasmis Eimskipafélags Islands,
þegar íslendingar voru að hasla sér
völl á nýjum vettvangi, þar sem
Danir höfðu áður verið einir um hit-
una. Hann var annar tveggja fyrstu
hæstarréttarlögmanna hér á landi
og átti þátt í að leggja drög að
Hæstarétti íslands. Enn er þó ótalið
það sem telst hið eiginlega ævistarf
hans: Hann var fyrsti og lengi eini
sendiherra lands síns og mótaði ís-
lensku utanríkisþjónustu; hann var
fyrsti og eini ríkisstjórinn — og loks
fyrsti forseti íslands."
Með útgáfu á ævisögu Sveins
Björnssonar hafa ævisögur allra
fyrrverandi forseta íslands verið
gefnar út, þær eru samtals um 1.300
blaðsíður, ríkulega myndskreyttar
og fást nú saman í gjafaöskju.
Útgefandi er forlagið. Ævisaga
Sveins Björnssonar er 379 bls. að
stærð, prentuð í Prentsmiðjunni
Odda hf. Þröstur Magnússon hann-
aði kápu. Bókin kostar 3.980 krónur.
LISTIR
Morgunblaðið/Sverrir
,ÉG FLÝG, ég flýg.“ Kolbrún Erna Pétursdóttir, leikari og annar höfunda Þá mun enginn skuggi
vera til, í hlutverki sínu í einleiknum.
-Kolbrún Erna og Björg hafa gert
víðreist með sýninguna í haust.
„Sýningin hefur ekki kallað á síðri
viðbrögð hjá karlmönnum en kon-
um. Þau eru alls staðar sterk og
það er áberandi hvað mikil einlægni
kemur fram. Það er ótrúlegt hvað
leikhúsið getur haft mikil áhrif sem
fræðslumiðill," segir Kolbrún Erna.
Þótt konan í verkinu hafi verið beitt
kynferðislegu ofbeldi sem barn
segja stöllurnar að uppgjörið við
fortíðina sem hún standi frammi
fyrir á fullorðinsárum gæti allt eins
átt sér stað vegna annars konar
misbeitingar í æsku. Sakir þessa
kalli sýningin ef til vill á sterkari
tilfinningar og meiri skilning af
hálfu margra gesta en ella. „Fólk
sem komið hefur á sýningarnar
hefur þekkt sjálft sig í afleiðingun-
um þótt það sé ekki þolendur sifía-
spells,“ segir Björg.
Meðal þeirra sem barið hafa sýn-
inguna augum í haust eru miðstjórn
ASÍ, starfsfólk menntamálaráðu-
neytisins og nemendur í tveimur
framhaldsskólum. „Það er sérstak-
lega gaman að sýna fyrir skóla-
krakkana. Þeir eru mjög opnir og
spyija mikið,“ segir Kolbrún Erna
og Björg bætir við að víða hafa
komið fram reiði út í dómskerfið.
„Við erum að hugsa um að bjóða
dómsmálaráðuneytinu upp á sýn-
ingu.“
Innan tíðar mun leið þeirra Kol-
brúnar Ernu og Bjargar liggja út á
land og eru Austfírðir fyrsti áning-
arstaðurinn. Þær hafa einnig hug
á því að halda norður á bóginn. Það
sé hins vegar dýrt fyrirtæki að ferð-
ast með sýningu sem þessa og því
séu þær háðar því að hægt sé að
sýna á nokkrum stöðum á sama
svæði. „Norðlendingar mættu alveg
panta fleiri sýningar," ljúka stöll-
urnar sundur einum munni.
Fín efnisskrá
HUÓMDISKAR
SELLÓ-OG
PÍANÓLEIKUR
Bryndis Halla Gylfadóttir, selló,
Steinunn Birna Ragnarsdóttir, píanó.
Verk eftir Beethoven, Schumann,
Fauré og Shostakovich. Japis.
ÞESSI hljómdiskur gefur mjög
góða og „alhliða" mynd af þessum
ágætu listamönnum. Tónverkin
spanna tímabil tónlistarsögunnar
frá barrok til nútímans og vel valin
sem slík, en sér í lagi mynda þau
fínt „prógram“ (sem endar með
hinni stórkostlegu - og stór-
skemmtilegu - sónötu Shos-
takovieh Op. 40), þar sem reynir á
tilfinningu, jafnt fýrir stíl sem inni-
haldi. En þó fyrst og fremst mikla
og inngróna músíkgáfu, vald yfir
hljóðfæri sem efninu sjálfu. Allt er
þetta kannski eitt og hið sama,
þegar rætt er um tónlistarflutning,
og allra síst einhver ný sannindi
fyrir flytjendur.
Bryndís Halla hefur ákaflega
góða tilfinningu fyrir Beethoven,
DAGSKRÁ Tölvutónlistarhátíðar-
innar á Sólon íslandus í dag er eftir-
farandi:
Kvikmyndatónleikar kl. 14. Hring-
urinn eftir Friðrik Þór Friðriksson,
tónlist Lárus Halldór Grímsson. Surt-
ur fer sunnan eftir Ósvald Knudsen,
tónlist Magnús Bl. Jóhannsson.
Tónbönd kl. 16. Scottish Dompe
eftir Karólínu Eiríksdóttur. Amalg-
am eftir Lárus Halldór Grímsson.
Dropar á kirkjugarðsballi eftir
Gunnar Reyni Sveinsson. Study 1
fyrir sjálfspilandi píanó eftir Ríkarð
H. Friðriksson. Chantouria eftir Þor-
sem kemur jafnt fram í tóni,
áherslu og „fraseringu". Schum-
ann og Fauré eru einnig mjög vel
leiknir hjá báðum - Fauré alveg
yndislegur! Og þá ekki síður sjálfur
Shostakovich - með sinni blöndu
af djúpri alvöru um lítt troðnar
slóðir og „sirkus-töktum". Sónata
hans er ákaflega „vel heppnað"
verk, þrátt fyrir miklar andstæður
- eða kannski (m.a.) vegna þeirra.
Hver kafli virðist ljá hinum sér-
stakan ferskleika og alltaf stutt í
sjarmann, hvort sem um er að
ræða húmor eða stefjamál - a la
Dimitri.
Allt kemur þetta fram í ágætum
leik, þó einhveijir kynnu að hafa
smekk fyrir meiri hraða og „villt-
ari“ töktum í síðastnefnda verkinu.
Frábær sellóleikur Bryndísar
Höllu (einnig í nútímaverkum) kem-
ur engum á óvart, og Steinunn
Birna er verðugur mótaðili, píanó-
leikur hennar fyrsta flokks.
Ég bíð bara eftir Beethoven-
sónötu, helst tveim-þrem! Hljóðrit-
un er fyrsta flokks.
Oddur Björnsson
stein Hauksson og Leikar eftir Þor-
kel Sigurbjömsson.
Tónbönd og lifandi flutningur kl.
20. Chronology from Calmus. eftir
Kjartan Ólafsson, gítar, saxófónn
og tónband, Pétur Jónasson leikur á
gítar og Úlfur Eldjárn á saxófón.
Partita tónband eftir Helga Péturs-
son. Tilbrigði um þrástef og tóninn
A, tónband eftir Finn Torfa Stefáns-
son. Samstirni tónband eftir Magnús
BI. Jóhannsson og Nýtt verk eftir
Lárus Halldór Grímsson, rafbassi og
tónband, Þórir Jóhannsson leikur á
rafbassa.
Islenska ein-
söngslagið í
Gerðubergi
BRAGEYRA og tóneyra er við-
fangsefni Reynis Axelssonar
stærðfræðings á sönglagakynn-
ingu, sem haldin verður í Gerðu-
bergi í dag,
sunnudag, kl. 14.
í erindi sínu fjall-
ar Reynir um
misræmi milli
ljóðs og lags í ís-
lenskum söng-
lögum.
Á kynningu
flytja Ingibjörg
Guðjónsdóttir
söngkona og
Kristinn Örn Kristinsson píanóleik-
ari íslensk þjóðlög og sönglög eftir
Emil Thoroddsen, Eyþór Stefáns-
son, Inga T. Lárusson, J.G.H.
Bach, Pál ísólfsson, Richard
Strauss, Robert Schumann, Sigurð
Þórðarson, Sigvalda S. Kaldalóns,
Skúla Halldórsson o.fl.
Sönglagakynningin, sem er
fímmta kynningin í röðinni af sjö,
er liður í menningardagskrá sem
tileinkuð er íslenska einsöngslag-
inu og flutt hefur verið á sunnu-
dögum í tengslum við tónminjasýn-
inguna sem opnuð var í Gerðu-
bergi 2. október.
-----♦ ♦ ♦-----
Höskuldur
Harrí sýnir í
Úmbru
NÚ stendur yfir sýning Höskuldar
Harrí Gylfasonar á dúkristum í
Gallerí Úmbru, Amtmannsstíg 1.
Höskuldur Harrí útskrifaðist úr
Myndlista- og handíðaskóla íslands
1987 og er þetta fjórða einkasýning
hans.
Sýningin stendur til 16. nóvem-
ber og er opin virka daga frá kl.
13-18 og á sunnudögum kl. 14-18.
Tölvu- ograftónlist
á Sólon Islandus
Ingibjörg
Guðjónsdóttir