Morgunblaðið - 02.12.1994, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Arthur Irving, forstjóri Irving Oil, vill „sanngjarnanu hluta íslenska olíumarkaðarins
er mun minni en Reykjavík. Við
teljum okkur geta tryggt okkur
sanngjarnan hluta markaðarsins
fyrir allar tegundir oiíuvara."
Þá var Kenneth Irving spurður
hvort félagið hefði í hyggju að
bjóða lægra verð en nú væri í gildi
á íslenska markaðnum. „Það eru
núna þijú olíufélög hér á landi og
ég held að íslendingar myndu ekki
hafa áhuga á því fjórða nema það
fæli einhvern ávinningi í sér fyrir
neytendur. Okkur er hins vegar
ljóst að við þurfum að hafa mikið
fyrir hveiju prósenti af markaðn-
um og erum reiðubúnir að takast
á við það verkefni.“
Hafa hug á viðskiptum við
sjávarútvegsfyrirtæki
Hann benti á að sjávarútvegs-
fyrirtæki keyptu um helming af
öllum olíuvörum hérlendis og auð-
vitað hefði félagið fullan hug á að
bjóða fyrirtækjum í greininni sína
þjónustu.
Kenneth vildi ekkert segja til
um hvað áform félagsins fæli í sér
mikla fjárfestingu né heldur hve-
nær þess væri að vænta að félagið
myndi hefja framkvæmdir hér á
landi. Þá kvaðst hann ekki telja
rétt að ræða um nýlegar umsóknir
íslensku olíufélaganna um lóðir
undir bensínstöðvar í Reykjavík.
„Við reiknum með að samkeppn-
in verði hörð þegar við komum inn
á markaðinn. Neytendur hér á
landi eru ekkert öðruvísi en annars
staðar. Þeir eru fyrst og fremst
að leita eftir að fá sem mest fyrir
sína peninga bæði gæðavörur, hag-
stætt verð og góða þjónustu. Okk-
ar markmið er að uppfylla þessar
óskir neytenda," sagði Kenneth
Irving.
Okkur er full alvara
ARTHUR Irving, forstjóri kana-
díska olíufélagsins Irving Oil í
Kanada, segir að félagið eigi í
samkeppni við stærstu olíufélög
heims. Það staðið sig mjög vel í
þjónustu við sjávarútveg, landbún-
að og neytendur og njóti mikillar
'irðingar í Kanada. „Þið getið
verið viss um að okkur er full al-
vara með það^ að hefja viðskipti
hér á landi. Ég ábyrgist að við
munum standa vel að okkar rekstri
hér og íbúar Reykjavíkur verða
ánægðir með okkur,“ sagði Arthur
Irving í samtali við Morgunblaðið.
Hann kom hingað til lands á
sunnudag ásamt sonum sínum,
Kenneth og Arthur jr., en heldur
áleiðis aftur til Kanada í dag eftir
að hafa átt viðræður við borgaryf-
irvöld, viðskiptaráðherra og fleiri
aðila vegna undirbúnings að stofn-
un olíufélags hér á landi.
Irving Oil hefur einkum haslað
sér völl á austurströnd Kanada og
í norðausturríkjum Bandaríkjanna,
þ.e. Maine og Vermount. í þessum
ríkjum eru aðstæður um margt
svipaðar og hér á landi. Þar eru
ekki mjög stórar borgir og fiskiðn-
aður einn helsti atvinnuvegur íbú-
anna. Félagið starfrækir eigin olíu-
hreinsunarstöð og olíuskip auk um
1.600 bensínstöðva.
Aðstæður svipaðar hér og í
Kanada
Þeir Irving-feðgar sögðust hafa
komið hingað til lands nokkrum
sinnum og bundið vonir við það
Morgunblaðið/Þorkell
IRVING-feðgar, Arthur, Kenneth og Arthur jr., hafa verið hér á landi undanfarna daga og átt
viðræður við fjölda aðila vegna fyrirhugaðra olíuviðskipta hér.
um nokkurt skeið að geta hafið
hér viðskipti. „Við höfum rætt við
fjölda fólks og alstaðar fengið mjög
jákvæðar viðtökur," segja þeir.
Aðspurður um áform félagsins
um uppbyggingu bensínstöðva og
birgðastöðvar sagði Kenneth Ir-
ving það eitt að það hefði áhuga
á að keppa á þessum markaði.
„Markaðurinn er mjög svipaður
okkar heimamarkaði. Við komum
frá Austurströnd Kanada þar sem
aðstæður eru um margt svipaðar
og hér á landi ef litið er til atvinnu-
lífs og veðurfars. Heimaborg okkar
Kristinn Björnsson, forstjóri, vísar gagnrýni fulltrúa Irving á bug
Erum ekki að bregða
fæti fyrir nýtt félag
KRISTINN Björnsson, forstjóri
Skeljungs, vísar því alfarið á bug
að umsókn félagsins um ióðir undir
benínstöðvar í Reykjavík hafi verið
send inn til að freista þess að koma
í veg fyrir að Irving Oil geti haslað
sér völl hér á landi.
„Þessar umsóknir eru alls ekki
sendar inn til þess að bregða fæti
fyrir nýtt félag. Það er t.d. skoðun
forráðamanna Skeljungs að ekkert
imm
FT4220
Ijósritunarvél
- Þessi netta
Áreiöanleg Ijósritunarvél
meö mjög mikla möguleika, svo sem
aö Ijósrita beggja vegna á pappírinn.
• Þessi vél er „umhverfisværV
SKIPHOLTI 17 • 105 REYKJAVlK
SlMI: 91-627333 - FAX: 91-628622
91-628622
/Á
sé óeðlilegt við að hér starfi eitt
eða tvö erlend olíufélög ef því er
að skipta. Skeljungur t.d. er að
hluta til í eigu útlendinga og við
höfum alls ekkert á móti útlendum
félögum."
Varðandi úthlutun lóða undir
bensínstöðvar í Reykjavík segir
Kristinn að þær lóðir sem Reykja-
víkurborg hafi úthlutað hveiju sinni
hafí jafnan verið tilkynntar og sér-
greindar í skipulagi. „Félögin hafa
hingað til barist um þær lóðir sem
hafa verið auglýstar. Irving Oil virð-
ist telja að til séu fleiri lóðir til út-
hlutunar og það gefur augaleið að
við höfum áhuga á þeim lóðum.
Ef nýir aðilar geta komið hingað
og fengið nýja úthlutun á áður
óþekktum lóðum er um að ræða
allt önnur starfsskilyrði en hingað
til hefur verið boðið upp á.
Taismaður þessara aðila hefur
lýst því yfir að til að byija með
muni verða byggðar 6-8 bensín-
stöðvar á Stór-Reykjavíkursvæð-
inu. Hann lýsti því yfir að allur al-
menningur og íslenska þjóðin
myndu njóta góðs af. íslensku olíu-
félögin reka samtals 250-270 bens-
ínstöðvar og ég sé ekki hvernig
þjóðin eigi að njóta góðs af því að
byggðar verði 6-8 bensínstöðvar
til viðbótar í Reykjavík."
í þessu sambandi bendir Kristinn
á að það sé lykilatriði fyrir íslensku
félögin að hafa góða aðstöðu hér á
suðvesturhorninu þar sem markað-
urinn er stærstur. Þau muni reyna
að veija þann markað út í ystu
æsar. „Ef samkeppni eykst í
Reykjavík munu þau
þurfa að loka óhag-
kvæmari stöðum. Auð-
vitað hljóta félögin
einnig grípa til þess að
vera með mismunandi
verð á hinum ýmsu
stöðum á landinu eða
sem næst raunkostn-
aði. Ef Irving Oil reisir
birgðastöð nálægt
Reykjavík yrði dreif-
ingarkostnaður fyrir-
tækisins smáræði mið-
að við þann kostnað
sem íslensku félögin
bera núna með dreif-
ingu um allt land. Mér
finnst því hlægilegt að halda því
fram að tilkoma þessara aðila sé
til heilla fyrir íslenskan almenning
og íslenska þjóð.“
Ekkert svigrúm til lækkunar
Irving Oil hefur einnig sent inn
umsókn um 8 til 10 hektara lóð hjá
Reykjavíkurhöfn og sótt um að-
stöðu fyrir 40 þúsund tonna olíu-
skip. „Arið 1986 sendi Skeljungur
inn beiðni til Reykjavíkurhafnar um
að viðunandi viðlegukantur yrði
byggður í Örfírisey til að olíuskip
þyrftu ekki að liggja við bauju út
á sundum. Það þýðir að dæla þarf
olíunni gegnum neðansjávarleiðslu
sem er miklu hættulegra, erfíðara
og vandmeðfarnara en að leggja
skipinu að. Þessi beiðni hefur verið
ítrekuð i tvígang og ég þykist vita
að samsvarandi beiðni liggi fyrir frá
hinum olíufélögunum. Eg hef enga
trú á því að nýr aðili
verði tekinn fram fyrir
gömlu íslensku félögin
og þessar gömlu beiðn-
ir.“
- Það má vænta
þess að nýr aðili eins
og Irving-olíufélagið
myndi freista þess að
komast inn á markað-
inn með lægra verði.
Hvaða svigrúm hefðu
íslensku félögin til að
mæta því?
„Eftir hækkun sem
er að verða á benín-
gjaldinu mun um 72%
af útsöluverðinu renna
beint til ríkisins. Þá eru eftir 28%
sem skiptast þannig1 að innkaups-
verð og fragt til landsins er kringum
14-16% og þá er eftir að greiða
allan dreifingarkostnað innanlands,
allan útlagður kostnað félaganna,
fjárfestingar, afskriftir, tillag í
flutningsjöfnunarsjóð og síðan
álagningu félaganna. Það gefur
augaleið að svigrúmið í álagningu
félaganna er hreinir smámunir."
Samkeppnin orðin gífurleg
- En hafa íslensku olíufélögin
ekki byggt alltof dýrar og stórar
bensínstöðvar sem nú er að koma
þeim í koll?
„Ég fullyrði að samkeppnin á
milli félaganna er orðið gífurleg og
menn beijast um á hæl og hnakka
um hvern kúnna. Opinberar aðgerð-
ir gerðu það hins vegar að verkum
hér áður að menn voru bundnir í
Kristinn Björnsson
báða skó með verðlagninguna.
Samkeppni gat því ekki snúist um
verð heldur urðu félögin að laða til
sín kúnnann með öðrum hætti hvort
sem það var með glæsiiegum bygg-
ingum eða með því að bjóða fjöl-
breyttara vöruúrval.
Þetta er liðin tíð og framkvæmd-
ir sem við munum ráðast í hér eft-
ir munu miðast fyrst og fremst við
að vera með sem lægstan tilkostnað
og fjölbreyttast vöruúrval. Núna
eru félögin að bjóða ákveðin kjör á
olíuvörunum, staðgreiðsluafslætti,
kortafyrirgreiðslu o.s.frv."
Kristinn kvaðst vilja árétta að
ekkert óeðlilegt væri að nýr aðili
kæmi inn á markaðinn. „Þetta er
mín sannfæring. Hins vegar er það
jafnmikil sannfæring mín að þetta
fyrirtæki geti ekki bara tilveru sinn-
ar vegna komist upp með að breyta
þeim skilyrðum og því skipulagi sem
hefur ríkt á þessum markaði að
undirlagi yfirvalda á undanförnum
áratugum. Hér áður fyrr var það
t.d. ákvörðun yfirvalda að það
skyldu vera þijár bensínstöðvar í
Breiðholtinu. Það yrði grundvall-
armismunun á starfsskilyrðum ef
einhver aðili getur komið núna og
sagt að miðað við þarfir neytenda
sé full ástæða til að þarna séu t.d.
fimm bensínstöðvar og hann ætli
sjálfur að byggja þær tvær sem á
vantar. Þetta yrði aldrei þolað og
kæmi ekki til mála. Ef þessir aðilar
vilja byggja bensínstöðvar hér þá
verða þeir að gera það á sömu for-
sendum og við.“
Síðasta úthlutun á lóðum hjá
Reykjavíkurborg fór fram að und-
angengnu útboði. Skeljungur hefur
nú tíu bensínsölustaði í Reykjavík,
Olíufélagið tíu staði sömuleiðis og
Olís sex staði.
Kristinn segist ekki sjá að ís-
lensku félögin hefðu roð við risa
eins og Irving Oil í útboði á lóðum.
„íslensku félögin eru með 7-8 millj-
arða eigið fé en sennilega er eigið
fé Irving einhveijir milljarðar doll-
ara. Það er algjörlega út í hött að
bjóða þessu fyrirtæki að taka þátt
í slíku útboði heldur þurfa að koma
til einhveijar jafnræðisreglur i út-
hlutuninni eins og hingað til.“