Morgunblaðið - 02.12.1994, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1994 27
Jörfagleði
ÞORSTEINN Gauti
á tónleikum á Húsavík.
Þorsteinn
Gautiá
Húsavík
Húsavík. Morgunblaðið.
SÍÐASTI listviðburður Safnahúss-
ins og Húsavíkurbæjar og sá sjö-
undi í tilefni 50 ára lýðveldisaf-
mælis voru tónleikar Þorsteins
Gauta Sigurðssonar píanóleikara,
sem haldnir voru laugardaginn 26.
nóvember í Safnahúsinu.
A efnisskránni voru tónverk eft-
ir þekkt erlend tónskáld og eitt
íslenskt eftir Lárus Grímsson.
KEFLAVÍKURKIRKJA
Aðventutónleik-
ar Kórs Kefla-
víkurkirkju
Keflavík. Morgunblaðið
KÓR Keflavíkurkirkju gengst fyrir
aðventutónleikum annað kvöld,
sunnudagskvöld, í Keflavíkur-
kirkju. Sungin verða jóla- og að-
ventulög úr ýmsum áttum og frá
hinum ýmsu tímabilum.
Einsöngvarar á tónleikunum
verða María Guðmundsdóttir,
Steinn Erlingsson, Einar Örn Ein-
arsson, Guðmundur Sigurðsson og
Guðmundur Ólafsson. Ragnheiður
Skúladóttir leikur á píanó og
stjórnandi verður Einar Örn Ein-
arsson organisti.
Það er orðin sterk hefð fyrir
tónlistarflutningi í Keflavíkur-
kirkju á aðventunni og verða tón-
leikarnir annað kvöld með öðru
yfirbragði en almennt gerist. Að-
gangur er ókeypis og eru allir
hjartanlega velkomnir. Tónleikarn-
ir heljast kl. 20.30.
------»■ ♦ ♦ —
Howser og Han-
son spila á Sólon
FÉLAGARNIR Howser og Hanson
spila tónlist frá öllum tímum á
Sólon íslandus á föstudags- og
laugardagskvöld.
A þriðjudagskvöld 6. desember
spilar Tríó Óla Stephensen djass
og frá og með þeim degi til föstu-
dagsins 9. desember spilar Magnús
Blöndal Jóhannsson tónlist í há-
deginu frá kl. 12-14.
TONLIST
Danslclkvcrk
Danshöfundur Auður Bjarnadóttir.
Tónlist eftir Hákon Leifsson.
DANS og söngur eru meðal
þeirra athafna sem maðurinn hefur
iðkað frá upphafi. Sefjandi áhrif
voru talin galdur, sem enn má
merkja að menn nýta, til að magna
upp tilfinningar sínar. Hergöngulög
og stríðsæsingar eiga sammerkt við
stríðsdansa frummanna og kyn-
hvetjandi tónlist og dansar frum-
manna eru samstofna nútíma popp-
tónlist og reyndar allri danstónlist,
þrátt fyrir margvísleg ytri ein-
kenni, mótuð af menntun, efnahag
og þar til tengdum menningarerfð-
um. Maðurinn söng og dansaði frá
sér sorgina og eru sálmalög og lík-
fylgdargöngur nútímans í litlu frá-
brugðin eldfornum sorgarathöfn-
um.
Upphaf leiklistar í Evrópu má
rekja tii karladansa Grikkja og rím
og hrynskipan í kveðskap varð til
vegna háttbundinnar hreyfiskipun-
ar í dansi, þ.e. málið var sveigt til
samræmis við dansháttinn, enda er
danskunnáttan mun eldri og búin
að fá á sig fasta mynd, löngu áður
en menn lærðu virkilega að tala,
hvað þá að yrkja ljóð.
Margir íslenskir fræðimenn töldu
lengi vel að dans hefði lítið verið
iðkaður hér á landi en þegar forn
danskvæði eru lesin og ýmislegt í
þjóðlagasafni okkar er skoðað,
vakna upp efasemdir um að slíkt
geti verið rétt, að svo stórt safn
danskvæða geti verið til án þess
að dansinn sjálfur hafi verið iðkað-
ur.
Það var í umhverfi slíkra hug-
mynda, sem Þjóðdansafélagið var
stofnað og uppörvunin var eftir-
stríðshugmyndin, að „allt sem er
þjóðlegt, er vont og öll góð list er
alþjóðleg". Nú hefur hið alþjóðlega
svipleysi knúið listamenn til að „líta
sér nær“ og þjóðlegheitin eru kom-
in í tísku. Dansleikverkið Jörfagleði
er samruni þjóðlegrar grunnmyndar
og nútímalegrar úrvinnslu og það
er Hákon Leifsson, sem semur tón-
listina, og dregur sér eitt og annað
úr sjóði íslenskra þjóðlaga og skap-
ar, ásamt danshöfundi, Auði
Bjarnadóttur, leikrænt sterkt verk,
einfalt að gerð en sannfærandi. Það
mátti heyra einstaka sálmastef, t.d.
úr Liljulaginu og í myndgerð dans-
anna brá fyrir Háu-Þóru leik, sem
er slegið saman við giftingarleik,
hringbroti, sem var í styttra lagi
og Hjörturinn var þarna, en hans
er aðeins getið í heimildum en ekki
lýst frekar og var hér sýndur í sömu
gerð og hjá Þjóðdansafélaginu.
Hákon notar litla hljómsveit, kór
og einsöngvara. Þrátt fyrir að verk-
ið sé að nokkru byggt á þjóðlögum,
þjóðlegum textum og stefbrotum
er ekki um beinar útsetningar að
ræða og er tónverkið því frumsam-
in nútímatónsmíð, með skírskotun
til ýmissa tónhugmynda úr mörgum
áttum. Tónmál verksins er oft mjög
einfalt, þar sem slagverk og djúpir,
„dramtískir" tónar leika stórt hlut-
verk. Ekki fer hjá því að oft bar
fyrir eyru tóntaksmynstur, sem
minntu t.d. á Stravinskíj (klarinettu
sóló) og Carl Orff, t.d. í iðrunar-
sálminum undir lokin, en það eru í
sjálfu sér smámunir. Á móti ein-
földu tónmáli, sem oft var borið
uppi af einu hljóðfæri hveiju sinni,
skákaði Hákon síkveðnum stefjum
í samflæktu ferli og náði oft býsna
góðu risi. Notkun hljóðfæranna var
faglega vel unnin og það sem mest
er um vert, gaf dansverkinu í heild
dramtískan blæ.
Mikilvægi dansleikverksins
Jörfagleði liggur í nútímaúrvinnslu
á gömlu efni, sem hlýtur að vera
eðlilegt framhald þess, að áður hef-
ur verið unnið með frumgerð efnis-
ins. Á sama hátt og mikilvægt er
að vinna með þjóðlegt efni, er ekki
síður nauðsynlegt að vinna úr því
og skapa því nýja lífsgerð. Margir
eiga hlut að þeirri nývinnslu sem
nú ber nokkuð á. Tónskáld hafa
unnið nútímalegar raddsetningar á
íslenskum þjóðlögum, endumýtt
gamlan kveðskap og nú síðast í
Jörfagleðinni, þar sem gerð er til-
raun til að samvefja í eitt verk
gamla danssögu, þjóðdansa, alþjóð-
legan ballett og nútímaleikhús.
Þetta sýnir það glögglega, að þjóð-
menning okkar Islendinga ber í sér
fræ og þann lífsþrótt, að geta
blómstrað að nýju, þegar að er hlúð.
Þetta, og að dansleikverkið Jörfa-
gleði, bæði tónlist og dans, var
ágætlega flutt, undir stjórn höf-
unda, Auðar Bjarnadóttur og Há-
konar Leifssonar, og að verkið í
heild er gott, skiptir mestu og von-
andi sér nú fyrir það, að fleiri slík
verk verði samin í framtíðinni.
Jón Ásgeirsson
Siálfstæáar konur
lls staáar

— um a
llt land!
Sjálfstæöar konur halda rabbfundi á eftirtöldum stööum tll aö kynna sfn sjónarmiö.
Föstudaglnn 2. desember;
Akranes kl. 20.15 í veitingahúsinu Barbró.
Frá Sjálfstæöum konum: Asdís Halla Bragadóttir og Hanna Birna Kristjánsdóttir.
Gestur: Guöjón Guömundsson atþingismaöur.
Grundarfjöröur kl. 20.15 í fiskverkun Soffaníusar Cecilssonar.
Frá Sjálfstæöum konum: Ingibjörg Gréta Guömundsdóttir og Elínborg Sturludóttir.
Gestur: Sturla Böövarsson alþingismaöur.
Vestmannaeyjar kl. 20.30 í Ásgaröi.
Frá Sjálfstæöum konum: Sigurbjörg Ásta Jónsdóttir og Ragnheiöur Guömundsdóttir.
Gestur: Árni Johnsen alþingismaöur.
Laugardaglnn 3. desember;
Akureyrl kl. 16.00 á Fiölaranum 4. hæö.
Frá Sjálfstæöum konum: Guörún Björk Birgisdóttir, Björg Einarsdóttir og Amal Rún Qase.
Gestur: Tómas Ingi Olrich alþingismaöur.
Sauöárkrókur kl. 16.00 I Sæborg.
Frá SJálfstæöum konum: Elsa B. Valsdóttir og Þóra Sverrisdóttir.
Gestur: Pálmi Jónsson alþingismaöur.
Egllsstaölr kl. 14.00 í Hótel Valaskjálf.
Frá Sjálfstæöum konum: Sigríöur Dúna Kristmundsdóttir og Arnbjörg Sveinsdóttir.
Gestur: Egill Jónsson alþingismaöur.
Sjálfstæðar
konurkynna
aðrar áherslur
í kvennapólitík
en verið hafa í
kvennabaráttu
undanfarinna
Selfoss kl. 14.00 í Sjálfstæöishúsinu.
Frá Sjálfstæöum konum: Ásta Þórarinsdóttlr og Áslaug Magnúsdóttir.
Gestur: Drífa Hjartardóttir bóndi.
Hafnarfjöröur kl. 14.00 f Sjálfstæöishúsinu.
Frá Sjálfstæöum konum: Hrund Hafsteinsdóttir og Inga Dóra Sigfúsdóttir.
Gestur: Árni M. Mathiesen alþingismaöur.
Sunnudagur 4. desember;
ísafjöröur kl. 13.30 á Hótel ísafiröi 5. hæö.
Frá Sjálfstæöum konum: Jóhanna Vilhjálmsdóttlr og fsól Fanney Ömarsdðttir.
Gestur fundarins: Einar K. Guöfinnsson alþinglsmaöur.
Alllr ðhugasamlr, karlar og konur, velkomnlr.