Morgunblaðið - 11.02.1995, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 11. FEBRÚAR 1995 33
AÐSEIMDAR GREINAR
N áttúruvemd-
arár Evrópu 1995
ÞAÐ BER að fagna þeirri
ákvörðun Evrópuráðsins að efna
til sérstaks náttúruvemdarárs árið
1995 meðal aðildarríkjanna. Með
því er vakin athygli stjórnvalda
og almennings á mikilvægi um-
hverfis- og náttúruverndar og þess
má vænta að þar með styrkist
grundvöllur að öflugra samstarfí
á þessum vettvangi þjóða á milli
og að forráðamenn þeirra taki í
ríkara mæli mið af umhverfísþætt-
inum við allar meiriháttar ákvarð-
anir.
Umhverfísmál og náttúruvernd
er umfangsmikill málaflokkur sem
snertir flesta þætti mannlífsins.
Þróun mála hefur orðið sú að úr-
lausnir í umhverfísmálum eru
meðal brýnustu verkefna á al-
þjóðavettvangi, eins og fram kom
á umhverfísverndarráðstefnunni
sem haldin var í Ríó fyrir tveimur
árum. Þjóðum heims er að verða
æ ljósara að hreint umhverfí og
óspillt náttúra séu hin verðmæt-
ustu lífsgæði, sem hverri þjóð beri
að varðveita og styrkja fyrir kom-
andi kynslóðir. Kjörorð náttúru-
verndarársins, sem er Hyggjum
að framtíðinni — hlúum að náttúr-
unni, undirstrikar þennan skilning.
íslendingar hafa mikilla hags-
muna að gæta varðandi virka
framkvæmd umhverfís- og nátt-
úruverndar. fmynd landsins út á
við er hrein og óspillt náttúra og
á þeim grunni er unn-
ið að markaðssetn-
ingu matvælavinnsl-
unnar og ferðaþjón-
ustunnar. Bætt um-
gengni við landið og
hafið er því ein mikil-
vægasta forsenda
þess að styrkja stöðu
matvælaframleiðslu
og ferðaþjónustu í
landinu.
Hreint umhverfí og
óspillt náttúra eru oft
talin meðal verðmæt-
ustu lífsgæða þjóðar-
innar. Mengun hér á
landi er tiltölulega lítil
miðað við önnur lönd.
Við höfum þó sofíð á verðinum
og á mörgum stöðum á landinu
blasa við erfið umhverfisvandamál
og umhverfísslys. Þar ber hæst
rýmun landgæða og stórfelld eyð-
ing gróðurs og jarðvegs. Það sem
skilur ísland frá flestum öðrum
löndum er sú geigvænlega jarð-
vegs- og gróðureyðing sem orðið
hefur hér á landi og framhald
verður á ef ekki verður snúist til
vamar. Jarðvegur og gróður er
náttúruauðlind sem okkur ber
skylda til að veija og hlúa að. Við
höfum bæði menntun og fjármagn
til að takast á við þetta vandamál
og það eigum við að gera, fyrr en
síðar.
í allri umfjöllun um
markmið í umhverfis-
málum hefur því ekki
verið nægur gaumur
gefínn, hve þýðingar-
mikið það er, að dreg-
ið verði úr sorpmynd-
un, m.a. með aukinni
endurnýtingu og
endurvinnslu. í því
sambandi tel ég að vel
komi til álita að koma
á skila- og/eða um-
hverfísgjöldum. Nauð-
synlegt er, að slíkum
gjöldum sé beitt var-
lega og þá einungis til
að draga úr mengun
og afla fjár til um-
hverfisbóta.
Sveitarfélög og fyrirtæki þurfa
að auðvelda fólki að koma frá sér
endurvinnanlegum úrgangi og
stuðla þannig að meiri flokkun
sorps hjá heimilum og fyrirtækj-
um. Þá er einnig mjög brýnt, að
förgun spilliefna verði tekin miklu
fastari tökum en gert hefur verið
fram til þessa.
Skil á spilliefnum hér á landi
eru með því allra minnsta sem
gerist miðað vð nálæg lönd.
Astæðan er sú, að sá sem skilar
slíkum efnum til förgunar, hefur
af því verulegan kostnað. Eina
leiðin til að auka skilin verulega
er að setja svokallað spilliefna-
gjald á spilliefni við innflutning til
að kosta förgun efnanna.
Förgun sorps og spilliefna og
frárennslismál eru víða í slæmu
ásigkomulagi. Margt jákvætt hef-
ur þó verið framkvæmt undanfarin
ár til að koma þeim málum í betra
horf. Umfangsmiklar fram-
kvæmdir standa yfír og eru fram-
undan hjá mörgum sveitarfélög-
um. Samhliða þeim verkefnum,
sem hér hafa verið nefnd, verður
jafnframt að leggja áherslu á átak
í fegrunarmálum og bætta um-
gengni við landið, uppgræðslu
lands og skógrækt. Þáttur sveitar-
félaga í þessum verkefnum á að
vera mikill, ekki síst í samvinnu
við einstaklinga og félagasamtök.
Evrópuráðið hefur
ákveðið að árið 1995
verði náttúruverndarár.
Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson hvetur
sveitastjómir, skóla og
almenning til átaks á
náttúmverndarári.
Á undanfömum árum hafa
sveitarfélögin lagt stóraukið fjár-
magn í umhverfisbætur á mörgum
sviðum og er nærtækast í því sam-
bandi að nefna kostnaðarsamar
framkvæmdir sveitarfélaganna á
höfuðborgarsvæðinu varðandi úr-
bætur í sorp- og holræsamálum.
Víðar á landinu hafa sveitarfélögin
ráðist í hliðstæðar framkvæmdir
og er undirbúningur hafinn að
Vilhjálmur Þ.
Vilhjálmsson.
samstarfi sveitarfélaga um sorp-
hirðu og eyðingu sorps á einstök-
um landshlutum.
Viðleitni sveitarfélaganna til að
vinna að úrbótum þarf að njóta
stuðnings umhverfisyfirvalda og
skilningur þarf að vera á því, að
aðstæður sveitarfélaganna eru
misjafnar bæði af fjárhagslegum
og landfræðilegum ástæðum.
Samband íslenskra sveitarfélaga
og umhverfísráðuneytið hafa að
undanförnu átt gott samstarf um
ýmsar aðgerðir í umhverfismálum
sem í framtíðinni munu skila betri
árangri í umhverfís- og náttúru-
vernd.
Til að aukinn árangur náist í
umhverfis- og náttúruvernd þurfa
allir aðilar að leggjast á eitt, sveit-
arfélög, ríki, félagasamtök og al-
menningur. Sú skipan mála hlýtur
jafnframt að vera eðlilegust, að
framkvæmdin og ábyrgðin sé í
höndum þeirra er mestra hags-
muna hafa að gæta og næst við-
fangsefninu standa. Þeim aðilum
er jafnframt best treystandi til að
leysa málin farsællega.
Samband íslenskra sveitarfé-
laga hyggst leggja sinn skref til
náttúruvemdarárs Evrópu 1995
með því að miðla upplýsingum um
náttúruverndarárið til allra sveit-
arstjórna á íslandi og hvetja þær
til aðgerða og samvinnu við fé-
lagasamtök, skóla og almenning
innan sinna umdæma í þágu þessa
mikilvæga verkefnis. Jafnframt
mun sambandið taka þetta mál til
sérstakrar umflöllunar á fulltrúar-
ráðsfundi sínum sem haldinn verð-
ur í júní nk. í tengslum við 50 ára
afmæli Sambands íslenskra sveit-
arfélaga.
Höfundur er bæjarfulltrúi og
form. Samb. ísl. sveitarfélaga.
»
I taám

Nýr umboðsaðili SCANIA
Frá og með 11. febrúar 1995 er Hekla hf. nýr umboðsaðili fyrir SCANIA bifreiðar á íslandi.
Hekla býður SCANIA eigendur velkomna í hóp viðskiptavina sinna.
Við munum kappkosta að veita nýjum og eldri SCANIA eigendum góða þjónustu.
Véladeild Heklu mun sjá um alla þjónustu við SCANIA eigendur.
Símanúmer véladeildar eru eftirfarandi:
• Söludeild 569 5710 • Verkstæði 569 5740 • Varahlutir 569 5750 • Fax 569 5788
HEKLA
6e&t/
Laugavegi 170-174, simi 569 5500