Morgunblaðið - 25.03.1995, Síða 39

Morgunblaðið - 25.03.1995, Síða 39
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. MARZ 1995 39 AÐSENDAR GREINAR Fyrirtæki vemduð af hinu opinbera ÞAÐ ER mikið fagn- aðarefni að stjóm Reykj avíkurborgar skuli loksins hafa tekið ákvörðun um að endur- skoða það viðskipta- fyrirkomulag sem ríkt hefur í fleiri áratugi varðandi plöntukaup og kaup á þeirri þjónustu sem tengist umsjón með unglingavinnu. Aðeins eitt fyrirtæki, Skógræktarfélag Reykjavíkur, hefur fengið að njóta sér- stakra viðskiptakjara, sem fela í sér að fyrir- tækið sjálft, að lang mestu leyti, hefur getað ákveðið hvað á að selja Reykjavíkurborg, hvað mikið af því og hvað það á að kosta. Þetta er að sjálfsögðu óskastaða hvaða fyrir- tækis sem er, enda hefur Skógrækt- arfélag Reykjavíkur haft ríflegan hagnað. Fyrir hagnaðinn sem það hefur skammtað sér, hefur það get- að byggt upp myndarlega gróðrar- stöð með allan nýjasta tæknibúnað og getað ráðið gnótt af hæfu starfs- fólki til starfa. Ég hef oft orðið var við að al- menningur haldi að Skógræktarfé- lag Reykjavíkur sé rekið af Reykja- víkurborg en svo er ekki. Félagið er sjálfseignarstofnun sem rekur venjulegt framleiðslufyrirtæki. Fé- lagið hefur í gegnum tíðina haft mjög góðan aðgang að fjölmiðlum og hefur getað skapað vissan dýrð- arljóma í kringum starfsemi sína. Einkareknu gróðrarstöðvarnar hafa ekki fengið sömu athygli fjöl- miðla og jafnframt hefur málflutn- ingur eigenda þeirra um sérstöðu Skógræktafélaga og annarra opin- berra garðyrkjufyrirtækja verið ýtt út af borðinu bæði af opinberum aðilum og einnig að miklu leyti af fjölmiðlum. Tilefni fréttaumfjöll- unar núna er að borg- arstjóm réð fyrirtækið Ráð hf. til að gera út- tekt á þessum viðskipt- um og koma með tillög- ur um nýtt fyrirkomu- lag sem væri í • sam- ræmi við úrskurð sam- keppnisráðs frá 8. júní 1994. Úttekt er nú iok- ið og hefur skýrsla um þessi viðskipti verið birt. Fyrirtæki með geislabaug I kjölfar skýrslunn- ar hefur síðan framkvæmdastjóri Skógræktarfélagsins komið fram í fréttum og skrifað langa grein um ágæti félagsins og starfs þess og hagað sér í alla staði sem fórnar- lamb, hann gengur meira að segja svo langt að ásaka borgarstjórn um pólitískar ofsóknir. Mér þykir nú lágmarkskurteisi að löðrunga ekki besta viðskiptavin sinn. I Morgunblaðinu 7. febrúar 1994 fer framkvæmdastjórinn, í tilraun sinni til að réttlæta sig og fegra starf félagsins, með rangt mál í nokkrum atriðum. í fyrsta lagi nefnir hann að eng- ir aðrir en Skógræktarfélag Reykjavíkur og Skógræktarfélag Eyfirðinga hafi ræktað í 150 rsm íjölpottabökkum. Þetta er ekki rétt, aðrir framleiðendur hafa einnig ræktað í þessari pottastærð þó í minna mæli vegna þess hvað potta- brettin eru hlutfallslega miklu dýr- ari fyrir þá aðila, en brettin eru framleidd af Skógræktarfélagi Reykjavikur og Skógræktarfélagi Eyjafjarðar. Einnig er rangt að þeir einir hafi framleitt lerki og furu skv. útboði landgræðsluskóga, það voru framleiddar 200.000 fur- ur, 100.000 lerki og 500.000 birki- Einkareknar gróðrar- stöðvar hafa ekki, að mati Péturs N. Ólason- ar, fengið sömu fjöl- miðlaathygli og Skóg- ræktarfélagið. plöntur á vegum einkaaðila á verði sem hefur verið mjög erfitt fyrir skógræktarfélögin o.fl. að sætta sig við. Einnig heldur hann því fram að útboð sé ávöxtur brautryðjenda- starfs félagsins, sem er alrangt, þeir eru skelfingu lostnir yfir að þurfa að horfa til framtíðar með þessi útboðsviðskipti og hafa ör- ugglega ekki stefnt að því. Segir hann í greininni að forsenda sam- starfs borgar og Skógræktarfé- lagsins sé sú að þeir einir hafi get- að látið í té nægilegt magn af plönt- um og sérhæfða umsjón. Engir aðrir hafa verið spurðir um afkastagetu sína né fengið að sýna hæfileika sína fyrr en útboð komu til sögunnar. þetta þýðir líka að reglur Innkaupastofnunar Reykjavíkurborgar hafa í mörg ár verið þverbrotnar. Að lokum má nefna vegna þess að félagið er sí- fellt að hreykja sér af miklum „gæðum“ í plöntum að það þarf engar sérstakar „gæðaplöntur" í Heiðmörk og Hólmsheiði umfram aðra staði og að gæði plantnanna eru ekki undir því komin í hvaða stærð af pottum þær eru ræktaðar eins og má skilja af útskýringum framkvæmdastjórans. Er allt með felldu? Það er kannski ekki í þessu máli bara við Skógræktarfélag Reykja- Pétur N. Ólason víkur að sakast, þeir hafa verið duglegir að rækta sambönd sín við stjórnmálamenn og embættismenn borgarinnar, enda hafa ávallt ein- hveijir embættismenn úr borgar- kerfinu setið í stjórn félagsins. Það eru þessir menn sem hafa sýnt dóm- greindarleysi og verið án eftirlits og aðhalds. Fórnarlömbin eru skattborgar- arnir og einnig einkareknar gróðr- arstöðvar í borginni sem ekki hafa fengið aðgang að þessum viðskipt- um. í þessu samhengi má benda landsmönnum á að í allri óráðsíu og bruðli er fólgið auðlindarán og kjaraskerðing fyrir almenning. Full ástæða er því til þess að beita ýtr- asta aðhaldi í öllum viðskiptum hins opinbera. Leiðir þetta hugann að ársreikn- ingum félagsins en í þeim er ýmis- legt að finna sem vekur upp spum- ingar um það hvort allt sé með felldu í viðskiptum þess. Mig langar því að fá nánari skýringu á eftirfar- andi. Hjá skattstjóra er Skógrækt- arfélag Reykjavíkur skráð með sölu á leikföngum, minjagripum og sportvörum, en ekki plöntufram- leiðslu. Er það eðlilegt? í upplýsingum frá skattstjóra kemur fram að virðisaukaskattskil fyrir 1992 er kr. 2.806.891 og tryggingagjald í staðgreiðslu er kr. 2.125.644. Þetta gjald segir okkur að greidd vinnulaun séu kr. 79.286.521 og eru það laun annarra en unglinganna. Ef teknar eru tölur sem við koma virðisaukaskattskilum úr ársreikn- ingum félagsins fyrir 1992 og þær skoðaðar höfum við í fyrsta lagi telqur sem eru aðallega: A. Plöntusala: 59.094.522 B. Framlög til skógræktar: 115.490.890 Síðasta talan er líklegast það sem borgin greiddi fyrir laun handa unglingavinnunni, umsjón með henni og annan verkkostnað. í öðru lagi útgjöld sem eru aðal- lega vinnulaun auk ijárfestingar og rekstrargjöld sem era með virðis- aukaskatti hinn svokallaði innskatt- ur. C. Vinnulaun unglinganna eru: 72.804.259 D. Laun annarra starfsmanna: 62.435.520 E. Öll hugsanleg rekstrargjöld með innskatti: 35.364.891 Ef laun unglinganna er dregin frá „framlagi til skógræktar“ stendur eftir upphæð sem hlýtur að vera útseld þjónusta og vörar í sambandi - við unglingavinnuna. F. Mismunurinn milli B. og C. era því: 42.686.631 Virðisaukask. á liðina A. og F. era: 24.936.381 Frá þessari upphæð er dreginn innskattur af E.: 6.959.356 Þannig að virðisaukaskattskil ættu að vera: 17.977.026 Ef virðisaukaskattskattur er að- eins af plöntusölunni A. að frá- dregnum innskatti af E. er skattur- inn: 7.518.224 Það þarf ekki mikla reiknimeist- ara til að sjá að hér er maðkur í mysunni. Það væri fróðlegt að fá skýringu á þessum tölum, ef þessar leikfléttur eru í samvinnu við borg- arstjórn og átalalaust frá hendi skattstjóra er hér um stórfelld lög- brot að ræða. Víða pottur brotinn Reykjavíkurborg rekur líka sína eigin gróðrarstöð, Ræktunarstöðina í Laugardal, það er sjálfsögð krafa að hún sé rekin sem sérstakt fyrir- tæki, með eigið virðisaukabókhald. Er það eina leiðin til þess að sann- reyna hvort Ræktunarstöðin er rek- in í þágu borgarbúa eða hvort hún sé til óþurftar. Plönturnar, sem borgin þarf að nota, er alltaf hægt að kaupa hjá gróðrarstöðvum í einkageiranum annað hvort með útboðum eða með ræktunarsamn- ingum. Það verður fróðlegt að fylgjast með hvort borgarstjórn muni takast að leiðrétta viðskiptaumhverfi garð- yrkjunnar og hún má treysta því að fá athygli gróðrarstöðvaeigenda. Það verður líka fróðlegt að fylgjast með hvernig öðram aðilum eins og Skógræktarfélagi Eyjafjarðar og öðram skógræktarfélögum, bæjar- félögum, Skógrækt ríkisins og land- búnaðarráðuneytinu fyrir hönd Barra hf. tekst til við að fóta sig í nútímaviðskiptaháttum. Þetta er hagsmunamál allra landsmanna. Maður er ekki nema mátulega bjart- sýnn, því það er erfitt að kenna gömlum hundi að sitja. Höfundur er garðyrkjubóndi. Snjóbrettaíþróttin FYRSTU klúbbar snjóbrettamanna voru stofnaðir í Japan 1983. Það liðu þijú ár þar til fyrstu klúbbarnir voru stofnaðir í Evrópu og Ameríku, þ.e. haustið 1985. Róttæki snjóbret- taklúbburinn í Zurich stóð fyrir fyrstu keppn- inni í Evrópu vorið 1986, í St. Moritz, sama vor sáust strákar á brettum í skíðalöndum Reykvíkinga. Vorið 1987 vora tvö stór sam- bönd stofnuð, SEA, Snowboarders' Europe- an Association, og NASBA, North American Snowbo.arder Association. Þar sem ekkert alheimssamband var við lýði var heimsbikarkeppnin hald- in með fimm mótum í báðum heim- sálfunum tímabilið 1987/88. Sama form var á mótahaldi árið eftir. Sam- hliða þessu skipulagði Grundig-sam- steypan sex móta röð í Evrópu sem félögum í SEA var boðið að taka þátt í. ISA, International Snowboard Association, var stofnað í Avoriaz í mars 1989. Þar sem í þessu alþjóða- sambandi voru einungis þjóðasam- bönd var einstökum keppendum einnig boðið að gerast félagar. Þetta fyrsta ár gengu fimm sambönd til liðs við ISA og 120 einstaklingar. Um haustið gengu bæði Bandaríkja- menn og Japanir úr sambandinu og neituðu að taka þátt í heimsbikar- keppninni 1989/90 sem var 12 mót, þar af sex sem Grundig skipulagði, og voru nú orðin opin- ber mót. Atvinnumannasam- band, Pro Snowboard- ers' Association, var stofnað í mars 1990 í Lenzerheide í Sviss, skipað atvinnumönnum í greininni. PSA og ISA sameinuðust síðan um mótahald og veturinn 1990/91 voru haldin sextán mót á þeirra vegum, og heimsálf- urnar þijár sameinuð- ust um að endurvekja heimsbikarkeppnina og voru haldin þijú mót. Samvinna þessara þriggja heims- álfa Asíu, Evrópu, Norður-Ameríku, atvinnusambanda og þjóðasam- banda, leiddi síðan til stofnunar þeirra alheimssamtaka sem starfa enn, ISF, International Snowboard Federation. Aðalstöðvar eru í Vail, Colorado Bandaríkjunum. Félögum fjölgar stöðugt og þegar fyrsta heimsmeistarakeppnin var haldin í þeirra nafni í Ischgl í Austurríki í janúar 1993 mættu 246 keppendur frá snjóbrettasamböndum 20 landa í 4 heimsálfum. Sumarið 1993 var framleiðendum vöru fyrir snjóbrettaiðkun, svo og vetraríþróttastöðum boðin þátttaka í ISF. Þetta varð til þess að i janúar 1994 var fyrsta heimsmeistara- keppni unglinga á aldrinum 13 til 18 ára haldin í Rogla í Slóveníu. Þar mættu til leiks 246 keppendur frá 18_löndum í 4 heimsálfum. I dag er heiminum skipt í fjögur Forsvarsmenn skíða- svæða, segir Egill Kol- beinsson, hafa tekið vel á móti brettafólki. svæði innan ISF, Asíu, Evrópu, Norður-Ameríku og svokallað suð- urhvel sem er í raun Suður-Amer- íka. Innan hvers svæðis mynda fjög- ur sambönd hveija stjórn. Fyrst skal nefna ISA, sem má líkja við FIS, alþjóðaskíðasambandið. I öðra lagi PSA, sem er samband atvinnumanna á brettum. I þriðja lagi ISRA, Intern- ational Snowboard Resorts Assoc- iation, sem er samband þeirra vetr- aríþróttastaða sem standa fyrir keppni og vilja koma þessari íþrótt á framfæri sem almenningsíþrótt. í ijórða lagi ISF, International Snowboard Industry, en það samein- ar þau fyrirtæki sem framleiða vörur fyrir þessa íþrótt. ISF gefur út punktalista yfir alla þá sem keppa á viðurkenndum mót- um og er hægt með honum að bera saman alla keppendur hvar sem þeir eru í getu. ISF skiptir mótum á sínum vegum í eftirfarandi flokka: 1. Masters World Cup. Þau eru haldin á hveiju ári en ekki fleiri en tvö á hverju svæði. 2. World Series Events. Þau eru haldin á hveiju ári en ekki fleiri en 10 á hveiju svæði. 3. Continental Opens. Þau eru hald- in á hveiju ári og er um ótak- markaðan íjölda að ræða á hveiju Egill Kolbeinsson svæði. í þessum mótum hefja byijendur alþjóðlega keppni. Þar að auki eru haldin eftirfar- andi mót: 1. Heimsmeistaramót sem er haldið annaðhvert ár í mismunandi heimsálfum. 2. Heimsálfumeistarakeppni er haldin á hveiju ári í mismunandi löndum. 3. Heimsmeistarakeppni ungiinga er haldin á hveiju ári og er dreift á milli mismunandi landa og svæða. 4. Nations’ Cup er sveitakeppni milli þjóða og er haldin á hveiju ári. Innan hvers lands er lögð áhersla á eftirfarandi mót: 1. Challengers, sem er það sama sem við köllum landsmót og sá sem vinnur er landsmeistari, hér íslandsmeistari. 2. Svæðamót. Samanlagður árang- ur á þessum mótum segir til um keppnisröð á landsmóti. 3. Unglingamót. Keppendur á þess- um mótum eru 17 ára og yngri og má skipta þeim í fleiri aldurs- hópa. Hér á undan hef ég leitast við að skýra frá skipulagi og uppbyggingu snjóbrettaíþróttarinnar eins og hún gerist erlendis. Mikils misskilnings hefur gætt meðal skíðamanna í garð þessarar vetraríþróttar, talað er um að þarna séu á ferð illa uppaldir og frekir unglingar sem ekkert eigi heima í skíðabrekkum innan um annað fólk. Þetta er á miklum mis- skilningi byggt sem kemur kannski til af því að þeir klæða sig öðruvísi en við eram vön. Unglingar hafa alltaf haft þörf fyrir að vera öðru- vísi þegar þeir eru að bijótast undan foreldravaldinu og er það hluti af þroska þeirra í átt að sjálfstæðum einstaklingum. Sumir segja að snjó- bretti séu meira en íþrótt, þau séu lífstíll. Hvað er betra en að uppreisn- in beinist að heilbrigðu lífí sem snjó- brettaíþróttin er? Hér á landi hafa forsvarsmenn skíðasvæða tekið vel á móti bretta- fólki, sýnt mikinn skilning og hjálpað því við að skapa aðstöðu til æfinga og keppni. Framsýnir menn innan skíðadeildar KR stofnuðu fyrir nokkrum áram innan sinna vébanda brettadeild til að þeir sem þessa íþrótt stunda gætu haft aðgang að þeirri starfsemi sem þegar fer fram á skíðasvæðum Reykvíkinga. I dag er talið að í heiminum séu rúmar 14 milljónir virkra skíða- manna og tæpar tvær milljónir brettamanna. Brettamenn eru á bil- inu 12 til 25 ára, 90% þeirra eru karlkyns en 10% eru kvenkyns. í áætlunum sem gerðar hafa verið er talið að fjölgun innan snjóbretta- íþróttarinnar verði um það bil 260% fram að aldamótum, það eru bara 5 ár, en fækkun verði hjá skíðamönn- um um 16%. Árið 2000 er talið að helmingaskipti verði milli skíða- manna og brettamarina i aldurs- hópnum 6 til 17 ára en í aldurshópn- um 18 til 24 ára verði skiptingin 65% skíði én 35% bretti. Við lauslega könnun hjá þeim verslunum í Reykjavík sem selja brettavörar kom fram að salan í haust var yfir hundr- að bretti og er mikil eftirspum eftir þeim, bæði nýjum og notuðum. Reynsla okkar sem höfum starfað við íþróttir segir okkur að mikill fjöldi unglinga hættir iðkun á aldrin- um 14 til 16 ára. Margir sem hætta á skíðum snúa sér að snjóbrettum og margir sem aldrei hafa komið nálægt skíðum fara að stunda snjó- bretti. Hlúum því að þessum vaxtar- broddi vetraríþrótta með bættri að- stöðu og breyttu viðhorfi. Höfundur er forsvarsmaður brettadeildar KR.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.