Morgunblaðið - 05.04.1995, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ber áróður gegn fjöl-
flokka sljóni árangur?
Áróður sjálfstæðismanna gegn fjölflokka
vinstri stjóm gæti nú verið að skila ár-
angri, skrifar Olafur Þ. Stephensen. Ekki
er hægt að mynda vinstri stjóm nema með
fjórum flokkum, miðað við niðurstöður í
skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar.
Kvennalistanum í kjördæminu.
Ólafur Ragnar Grímsson, formað-
ur Alþýðubandalagsins, hefur dálítið
getað krafsað í bakkann í heimakjör-
dæmi sínu, Reykjanesi. Hins vegar
dugir það ekki til og Alþýðubanda-
lagið tapar á landsvísu frá síðustu
kosningum. Líklegt er, miðað við það
hvernig stuðningsmenn Alþýðu-
bandalags í síðustu kosningum segj-
ast ætla að kjósa nú, að flokkurinn
sé að missa fylgi til Framsóknar-
flokksins úti á landi.
SJÁLFSTÆÐISMENN virðast vera
að vakna til lífsins, miðað við niður-
stöður skoðanakönnunar Félagsvís-
indastofnunar, sem gefa vísbendingu
um að Sjálfstæðisflokkurinn sé að
bæta við fylgi sitt að nýju, eftir að
hafa farið niður í 35% í síðustu könn-
un. Slíkt fylgi yrði flokknum áfall,
en 37,6% fylgi er ekki nema einu
prósentustigi undir kjörfylginu í síð-
ustu kosningum og teldist varnarsig-
ur. Reyndar munar talsverðu á þess-
ari niðurstöðu Félagsvísindastofnun-
ar og útkomu Sjálfstæðisflokks hjá
öðrum könnuðum.
Deila má um hvort málefnabarátta
sjálfstæðismanna hafi orðið hvassari
eftir hina vondu útkomu í könnun
Félagsvísindastofnunar fyrir tveimur
vikum, enda er flokkurinn klofinn í
mörgum stærstu málunum og tekur
ekki skýra afstöðu í kosningabarátt-
unni. Hins vegar hefur hræðsluáróð-
ur um horfurnar á fjögurra eða fimm
flokka vinstri sijóm, sem rekinn hefur
verið af krafti síðustu daga, sennilega
skilað árangri. Ekki er ósennilegt að
sumir stuðningsmenn Sjálfstæðis-
flokksins, sem værð hafði sigið á í
velgengninni í könnunum í febrúar
og fyrri hluta marz, hafí nú tekið við
sér og komið flokknum til vamar.
Kratar taka af
Sjálfstæðisflokki — en það
dugir ekki til
Þrátt fyrir hressilega kosninga-
baráttu hefur Alþýðuflokknum ekki
tekizt að komast yfir 10-11% fylgi.
Árangur flokksins virðist eirikum í
því fólginn, að hann hefur laðað til
sín þó nokkurn kjósendahóp frá
Sjálfstæðisflokknum. Samkvæmt
greiningu á því, hvað svarendur í
könnuninni kusu í seinustu kosning-
um, er ekki- ósennilegt að um fjórð-
ungur núverandi stuðningsmanna
Alþýðuflokksins hafi stutt Sjálfstæð-
isflokkinn fyrir fjórum árum. Margt
er þetta sennilega ungt fólk og marg-
ir taka afstöðu með Alþýðuflokknum
vegna afstöðu hans í Evrópumálum,
sjávarútvegsmálum og almennt skel-
eggari málflutnings fyrir ftjálslynd-
isstefnu en Sjálfstæðisflokkurinn
getur haft uppi.
Hins vegar tapar Alþýðuflokkur-
inn fylgi, sem gerir meira en að gera
viðbótina frá Sjálfstæðisflokki að
engu. Þegar skoðað er hvað þeir, sem
kusu hvem flokk síðast, ætla nú að
kjósa, kemur í ljós að krötum helzt
einna verst á fylgi sínu frá í seinustu
kosningum, að Kvennalistanum frá-
töldum. Sennilega háir siðspillingar-
umræðan, sem varð Lkringum flokk-
inn, honum ennþá. í Reykjaneskjör-
dæmi er Guðmundur Ámi Stefánsson
ekki heppilegur frambjóðandi í því
tilliti, enda dala kratar í kjördæminu.
Árangur Sjálfstæðisflokks og
Framsóknar meðal kvenna
Athyglisvert er að sjá að Sjálf-
stæðisflokkurinn bætir við sig meðai
kvenna. Starf yngri kvenna innan
flokksins gæti nú verið að skila ár-
angri, til dæmis sjónvarpsauglýsing-
ar að þeirra frumkvæði og frumlegur
áróður gegn launamun kynjanna,
sem var sendur konum á ákveðnum
aldri í pósti.
Framsóknarflokkurinn styrkir líka
stöðu sína meðal kvenna og það hef-
ur varla gerzt áður að jafnt sé á
komið með kynjunum í fylgi Fram-
sóknarflokksins í skoðanakönnun.
Konur í efstu sætum framboðslista
framsóknarmanna hafa verið áber-
andi, til dæmis í Reykjaneskjör-
dæmi, þar sem framsóknarmenn
bæta nú við sig. Þeir tapa hins vegar
í Reykjavík og eru aftur í „eðlilegu"
fari í borginni, eftir torskiljanlega
fylgissveiflu þar.
Hefur afsögn Helgu áhrif á
Kvennalistann?
Fylgi Kvennalistans á Reykjanesi
þurrkast hér um bil út. Kristín Hall-
dórsdóttir, sem leiðir listann í kjör-
dæminu, hefur ekki verið mjög áber-
andi eða frískur frambjóðandi. Ekki
er heldur ósennilegt að úrsögn Heigu
Siguijónsdóttur úr flokknum í síð-
ustu viku, en hún varð efst í forvali
áður en ákveðið var að fá Kristínu
í framboð, hafí komið niður á
Fylgisflakk frá Sjálfstæðis-
flokki til Þjóðvaka
Þjóðvaki heldur sínu og ekki er
ótrúlegt að flokkurinn nái svipuðu
kjörfylgi og Alþýðuflokkurinn, sem
yrði að minnsta kosti að teljast per-
sónulegur sigur fyrir Jóhönnu Sig-
urðardóttur.
Hins vegar er langt í frá að meiri-
hluti fylgis fjóðvaka komi frá AI-
þýðuflokknum. Þegar skoðað er hvað
stuðningsmenn flokksins kusu í síð-
ustu kosningum, kemur í ljós að um
fimmtungur kaus Alþýðuflokkinn —
og litlu færri kusu Sjálfstæðisflokk-
inn. Þannig hefur Sjálfstæðisflokkur-
inn misst álíka marga af kjósendum
sínum í seinustu kosningum til Al-
þýðuflokks og til Þjóðvaka, eða um
5% í hvoru tilviki, en færri til ann-
arra flokka. Sú tilgáta er freistandi
að fyrrverandi stuðningsmenn Sjálf-
stæðisflokksins, sem fylgja nú Þjóð-
vaka, séu fremur laust fylgi, sem
fylgdi til dæmis Albert Guðmunds-
syni í Borgaraflokkinn í kosningun-
um 1987.
Litlar breytingar á
sljórnarmyndunarkostum
Þegar litið er á möguleika á stjórn-
armyndun eftir kosningar miðað við
fylgi flokkanna í könnuninni nú, er
myndin lítið breytt frá seinustu könn-
un Félagsvísindastofnunar. Núver-
andi stjómarflokkar halda ekki
meirihlutanum; hafa rétt rúmlega
48% fylgi. Hins vegar hefur mögu-
leikum á tveggja flokka stjórn ef til
vill fjölgað um einn; Sjálfstæðisflokk-
ur og Alþýðubandalag hafa mjög
nauman meirihluta fylgisins, eða
50,4%, en slíkt þýddi þó í mesta lagi
eins manns meirihluta og slík stjóm
yrði óstarfhæf, þó ekki væri nema
vegna þess að hún hefði Hjörleif
Guttormsson innanborðs. Sjálfstæð-
isflokkur gæti jafnframt myndað
tveggja flokka stjórn með Framsókn-
arflokknum.
Ekki væri hægt að mynda þriggja
flokka vinstri stjórn; þrír stærstu
vinstri flokkarnir hafa ekki nema
45,2% fylgi samanlagt. Að viðbætt-
um Kvennalista yrði niðurstaðan
mjög tæpur meirihluti. Fjórflokka-
stjóm Framsóknarflokks, Alþýðu-
bandalags, Þjóðvaka og Alþýðu-
flokks hefði hins vegar nokkuð rú-
man meirihluta.
Davið Oddsson segir Alþýðu-
flokk beita blekkingum
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
sagði í Ríkissjónvarpinu á mánudags-
kvöld að Alþýðuflokkurinn beiti
blekkingum og óheiðarlegum mál-
flutningi í umræðum um nýja GATT-
samninga sem Alþingi staðfesti um
síðustu áramót.
Davíð sagði að því miður hefði
Alþýðuflokkurinn hagað sér mjög
óheiðarlega í þessu máli. „ísland er
að nota hinn nýja GATT-samning í
landbúnaðarmálum með nákvæm-
lega sama hætti og allar aðrar þjóð-
ir. Þetta hef ég látið athuga og það
er enginn munur á því. Hér er það
látið í veðri vaka, að það sé einhver
þráhyggja, það séu einhverjir vondir
kallar sem séu að reyna að lemja á
neytendum hér í þessu landi varð-
andi landbúnaðarmálin. Þetta er frá-
leitt. Þetta eru því miður hrein ósann-
indi og uppspuni og óheiðarleiki,"
sagði Davíð og bætti við að allir
flokkar hefðu samþykkt niðurstöðu
málsins á Alþingi og því bæri Alþýðu-
flokkurinn jafn mikla ábyrgð á þeirri
niðurstöðu sem aðrir flokkar.
Ljótar blekkingar
Davíð sagði að Islendingar hefðu,
eins og allar aðrar þjóðir, verið að
samþykkja að breyta þeirri megin-
reglu varðandi innflutning landbún-
aðarvara að afnema bann og innleiða
innflutningsheimildir og taka inn
ákveðinn Iágmarksinnflutning eins
og aðrar þjóðir.
„Allar aðrar þjóðir ætla síðan að
nota tækifærið til þess að gefa sínum
landbúnaði þann aðlögunartíma sem
þarf. Þó eru sumar þjóðir sem hafa
niðurgreiddar landbúnaðarafurðir og
útflutningsuppbætur sem við erum
ekki með.
Þannig að það eru blekkingar og
ljótar blekkingar' að halda því fram
að Alþingi íslendinga, og Alþýðu-
flokkurinn með, því hann tók þátt í
því öllu saman, sé að fara einhveijar
aðrar leiðir varðandi GATT heldur
en almennt gerist,“ sagði Davíð.
Þegar Davíð var spurður hvort
þetta þýddi að hann vildi nýta tolla-
heimildir að fullu sagðist hann vilja
að íslenskur landbúnaður og neyt-
endur fái sama ávinning af þessum
breytingum og allir aðrir.
Skoðanakönnun Félag’svísinda-
stofnunar fyrir Morgunblaðið
Sjálfstæðis-
flokkur vinnur á
— minni breyt-
ingar hjá öðrum
SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN
nýtur nú stuðnings 37,6% kjós-
enda, samkvæmt niðurstöðum
skoðanakönnunar sem Félagsvís-
indastofnun Háskóla íslands gerði
fyrir Morgunblaðið á sunnudag,
mánudag og fram eftir degi í gær.
Þetta er viðbót frá fylgi flokks-
ins í síðustu könnun stofnunarinn-
ar, sem gerð var 18.-21. marz, en
þá sögðust 35% svarenda, sem
tóku afstöðu, styðja hann. Fylgis-
aukningin er þó ekki tölfræðilega
marktæk. Kjörfylgi Sjálfstæðis-
flokksins í kosningunum fyrir fjór-
um árum var 38,6%.
Litlar breytingar
Fylgi annarra flokka hefur
breytzt minna, og eru engar töl-
fræðilega marktækar breytingar
frá seinustu könnun. Miðað við
niðurstöðurnar halda ríkis-
stjórnarflokkarnir ekki meirihluta
sínum í kosningunum, þótt fylgi
við ríkisstjórnina hafi aukizt lítil-
lega frá seinustu könnun. Allar
tölur, sem hér fara á eftir, miðast
við þá, sem taka afstöðu í könnun-
inni.
Framsóknarflokkur-
inn er eini flokkurinn,
auk Sjálfstæðisflokks,
sem bætir örlítið við sig
frá síðustu könnun, þótt
ekki sé sú viðbót marktæk. Fram-
sóknarflokkur fær nú 21,1%, fékk
í marz 20,4% og hafði 18,9%' í síð-
ustu kosningum.
Alþýðuflokkurinn tapar lítil-
lega, fékk í síðustu könnun 11,6%
en fær nú 10,6%.' Kjörfylgi flokks-
ins var 15,5% í seinustu kosning-
um.
Alþýðubandalagið stendur í stað
frá seinustu könnun og fær nú
12,8% fylgi. Fylgi Alþýðubanda-
lagsins í kosningunum var 14,4%.
Kvennalistinn tapar frá síðustu
könnun og nýtur nú stuðnings
5,1% svarenda, en hafði síðast
6,5% fylgi. I síðustu kosningum
fékk Kvennalistinn 8,3% fylgi.
Þjóðvaki fær nú fylgi 11,3%
svarenda, sem afstöðu taka, eri
hafði í síðustu könnun Félagsvís-
indastofnunar í marz 12,1% fylgi.
Framsókn tapar í Reykjavík
en vinnur á í
Reykjaneskjördæmi
Sé litið á skiptingu fylgis flokk-
anna eftir landshlutum og byijað
á Reykjavík, kemur í ljós að þar
hefur Sjálfstæðisflokkurinn bætt
talsvert við sig að nýju og hefur
nú 43,8% fylgi í borginni. Fylgi
Framsóknarflokksins, sem í sein-
ustu könnun hafði sveiflazt upp í
14,1% í Reykjavík, er nú aftur
komið í rúmlega 7%. Fylgi annarra
breytist lítið í Reykjavík. Alþýðu-
flokkur, Alþýðubandalag og Þjóð-
vaki auka rúmu prósentustigi við
fylgið, en Kvennalistinn fer úr
10,5% í marz niður í 8,8%
nú._
Á Reykjanesi hefur
Framsóknarflokkurinn
hins vegar sótt í sig veðr-
ið, hafði í seinustu könnun
12,7%, en fær nú 19,8%. Sjálfstæð-
ismenn bæta sömuleiðis við sig í
kjördæminu, fá nú 37,9% en fengu
34,3% í marz. Alþýðuflokkurinn
tapar hins vegar og hefur nú 16,8%
fýlgi í kjördæminu, en fylgið var
19,6% þar í marz. Alþýðubandalag-
ið hefur bætt við sig, og er komið
úr 8,8% í marz upp í 12,2% nú.
Fylgi Kvennalistans hrynur hins
vegar á Reykjanesi, er nú 1,7%.
Ríkisstjórnin
missir meiri-
hluta á þingi
Skoðanakannanir Gallups fyrir
Ríkissj ón varpið
Fylgi Sjálfstæðis-
flokks minnkar enn
RÍKISSJÓNVARPIÐ lætur nú
Gallup gera daglega könnun á
fylgi flokkanna og í gærkveldi birti
sjónvarpið niðurstöður könnunar,
sem framkvæmd var 1. til 4. apríl.
Samkvæmt könnuninni dregst
fylgi Sjálfstæðisflokks, Alþýðu-
bandalags og Þjóðvaka saman frá
könnuninni í fyrradag, en Fram-
sóknarflokkur og Alþýðuflokkur
bæta við sig, svo og Kvennalisti.
Samkvæmt könnuninni fengi
Sjálfstæðisflokkurinn 31,8% at-
kvæða, en fékk í fyrradag 33%,
Alþýðubandalag fengi 11,3%, en
samkvæmt könnun í fyrradag
13,2%. Alþýðuflokkur fengi sam-
kvæmt könnuninni í gær 12,3%,
en hlaut í fyrradag 10,8%, Fram-
sóknarflokkur fengi 23,9%, en
fékk í fyrradag 23%, Þjóðvaki
fengi 11,6%, en fékk í fyrradag
12,1% og Kvennalisti fengi nú
5,7%, en fékk í fyrradag 5,5%.
Aðrir flokkar fengu 3,4%, en hlutu
2,3% í fyrradag.
Úrtak könnunarinnar var 500
manns og voru þátttakendur á
aldrinum 18 til 75 ára. Svarhlut-
fall var 75%.
S-listi fellir
D-listamann
Samkvæmt könnun Gallup, sem
gerð var fyrir blaðið Suðurland í
Suðurlandskjördæmi og birt var í
gær, fellir S-listi þriðja þingmann
D-listans án þess þó að koma að
manni sjálfur. Samkvæmt könn-
uninni fengi Sjálfstæðisflokkurtvo
menn kjörna og Framsóknarflokk-
ur tvo menn.