Morgunblaðið - 05.04.1995, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL1995
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
JMttgtistÞlkifrtfe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
STAÐA SJALF-
STÆÐIS-
FLOKKSINS
SKOÐANAKANNANIR, sem birzt hafa að undanförnu,
eru nokkuð misvísandi um stöðu Sjálfstæðisflokksins.
í skoðanakönnun, sem Félagsvísindastofnun Háskólans
gerði fyrir Morgunblaðið 18.-21. marz sl., mældist fylgi
Sjálfstæðisflokksins 35%. Sama dag og sú könnun birtist
hér í blaðinu birti DV könnun og kosningaspá, sem benti
til þess að fylgi Sjálfstæðisflokksins væri komið niður fyrir
33%. í fyrradag skýrði RÚV frá niðurstöðum Gallup-könnun-
ar, sem benti til 33% fylgis Sjálfstæðisflokksins og í nýrri
könnun Gallup, sem sagt var frá í RÚV í gærkvöldi, var
fylgi sjálfstæðismanna komið niður í 31,8%.
Morgunblaðið birtir hins vegar í dag niðurstöður nýrrar
könnunar Félagsvísindastofnunar, sem gerð var 2.-4. apríl,
þ.e. frá mánudegi og þar til síðdegis í gær, sem mælir fylgi
Sjálfstæðisflokks 37,6%. Hér er um töluvert ólíkar niðurstöð-
ur að ræða, en engu að síður vísbending um, að Sjálfstæðis-
flokkurinn standi ekki of vel nú þegar líður að lokum kosn-
ingabaráttunnar.
Davíð Oddsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, ‘benti á
það í samtali við Ríkisútvarpið í fyrrakvöld, að Sjálfstæðis-
flokkurinn fengi yfirleitt meira fylgi í könnunum en kosning-
um. Sú var einnig raunin í þingkosningunum fyrir fjórum
árum. Þá gerði Félagsvísindastofnun einnig skoðanakönnun
fyrir Morgunblaðið í upphafi viku, sem birt var í blaðinu
miðvikudag fyrir kjördag með sama hætti og nú er gert. í
þeirri könnun reyndist Sjálfstæðisflokkurinn hafa fylgi
40,4% kjósenda, en úrslit kosninganna urðu þau, að Sjálf-
stæðisflokkurinn fékk 38,6% atkvæða eða tæplega tveimur
prósentustigum minna fylgi en umrædd skoðanakönnun
sýndi.
Ef gert væri ráð fyrir svipuðum mun á síðustu könnun
Félagsvísindastofnunar og úrslitum kosninga mundi Sjálf-
stæðisflokkur hljóta fylgi tæplega 36% kjósenda í kosning-
um. Frá 1931 til 1971 eða í fjörutíu ár fór Sjálfstæðisflokk-
urinn aldrei niður fyrir 37% fylgi í alþingiskosningum. í
kosningunum 1971 fékk flokkurinn hins vegar 36,2% og
síðan hafa verið miklar sveiflur í fylgi Sjálfstæðisflokksins.
Verst var útkoman í þingkosningunum 1987 eftir klofning
í flokknum og stofnun Borgaraflokks en kosningaúrslitin
1978 og 1979 voru einnig óviðunandi miðað við fyrri árang-
ur Sjálfstæðisflokksins í kosningum.
Ef úrslit þingkosninganna á laugardaginn kemur verða
eitthvað nálægt því, sem hér hefur verið rakið, er augljóst,
að verulegar líkur eru á því, að vinstri stjórn taki við að
kosningum loknum. Vinstri flokkarnir, sem allir væru hugs-
anlegir samstarfsaðilar Sjálfstæðisflokks í ríkisstjórn að
Þjóðvaka undanskildum, mundu þá segja sem svo, að það
væri dómur kjósenda að Sjálfstæðisflokkur yrði utan ríkis-
stjórnar og þess vegna bæri þeim skylda til að standa sam-
eiginlega að myndun nýrrar ríkisstjórnar.
Það er hins vegar alveg ljóst, að það verður erfitt að
mynda samhenta ríkisstjórn þriggja eða fjögurra vinstri
flokka. Þjóðvaki er klofningsframboð úr Alþýðuflokki og
ekki yrði auðvelt fyrir alþýðuflokksmenn og Þjóðvaka að
starfa saman. Þjóðvaki sækir verulegt fylgi til Alþýðubanda-
lags og Kvennalista enda fer ekki á milli mála, að lítil sam-
staða er á milli þessara þriggja flokka.
Það hefur oft verið sagt, að Sjálfstæðisflokkurinn sé kjöl-
festan í íslenzku þjóðfélagi og það eru ekki bara orðin tóm
eða kosningaáróður. Það hefur skipt verulegu máli fyrir
festu í íslenzkum stjórnmálum, að Sjálfstæðisflokkurinn
hefur verið svo stór og öflugur, sem raun ber vitni. Það er
líka rétt, sem Davíð Oddsson hefur bent á í umræðum síð-
ustu daga, að á lýðveldistímanum hefur engin ríkisstjórn
vinstri flokka setið út kjörtímabil. Vinstri stjórnin, sem
mynduð var 1956, sat í tvö og hálft ár. Þá hrökklaðist hún
frá. Vinstri stjórnin, sem mynduð var 1971, sat í tæp þrjú
ár. Vinstri stjórnin, sem mynduð var haustið 1978, sat í
tæpt ár. Vinstri stjórnin, sem sat frá 1980 til 1983 með
aðild nokkurra þingmanna Sjálfstæðisflokks, sat í rúm þrjú
ár. Vinstri stjórn Steingríms Hermannssonar var að vísu
ekki mynduð fyrr en haustið 1988 og sat út það kjörtímabil.
Þetta er nauðsynlegt fyrir kjósendur að hafa í huga,
þegar þeir ganga að kjörborðinu nk. laugardag og jafnframt
það, að árangur Sjálfstæðisflokksins skiptir sköpum um
hugsanlegt framhald núverandi stjórnarsamstarfs, sem
Morgunblaðið telur æskilegasta kostinn enda í anda Við-
reisnar.
Sex framboð kljást um fimm þingsæti á Norðurlandi vestra
NORÐURLANDSKJÖRDÆMI VESTRA:
Úrslit í Alþingiskosningum 1983, 1987 og 1991
1983 FJðldl . 1987
Atkvæði % þingm. Atkvæði
Fjöidi 19 91 Fjö|dj 1995
% þingm. Atkvæði % þingm. í framboði
Gild atkvæöi/Samtals: 5.702 100,0 5 6.453 100,0 5 6.341 100,0 5
Alþýðuflokkur
Framsóknarflokkur
Sjálfstæðisflokkur
Alþýðubandalag
Samtök um kvennalista
Bandalag jafnaðarmanna
Sérframb. framsóknarm.
Borgaraflokkur
Flokkur mannsins
Þjóðarflokkur
Frjálslyndir
Heimastjórnarsamtök
Þjóðvaki
411
1.641
1.786
1.028
177
659
7,2
28,8
31,3
18,0
3,1
11,6
0
2
2
1
0
0
656
2.270
1.367
1.016
337
471
48
288
*c
*S
10,2
35.2
21.2
15,7
5,2
7,3
0,7
4,5
1
2
1
1
0
739
2.045
1.783
1.220
327
11,7
32,3
28,1
19,2
5,2
X
X
X
X
X
IX
- 97
25
105
1,5
0,4
1,7
Flokkur mannsins og Þjóðarflokkur
buðu fram sameiginlega 1991
Atvinnumál efst á
baugi í ki ördæminu
síðust.ii kosninp-um. Raemar Arn
KOSNINGABARATTAN í
Norðurlandskjördæmi
vestra fór hægt af stað
eins og víðar og átti slæm
færð stóran þátt í því að sögn. Síð-
ustu daga hefur þó heldur færst fjör
í leikinn. Nokkrir sameiginlegir
framboðsfundir hafa verið haldnir á
stærstu stöðunum í kjördæminu og
verið frekar lítið sóttir. Síðasti fund-
urinn verður á Sauðárkróki í kvöld.
Kosið er um fimm þingsæti í
Norðurlandskjördæmi vestra, fjögur
kjördæmasæti og eitt jöfnunarsæti
sem úthlutað er samkvæmt úrslitum
á landsvísu. Áður en kosningalögum
var breytt árið 1987 voru kjördæ-
missætin fimm auk tilfallandi upp-
bótarþingsæta.
Á kjörskrá í Norðurlandskjör-
dæmi vestra eru nú 7.202 og hefur
fjölgað um 12 frá kosningunum
1991. Þá greiddu 6.451 atkvæði eða
89,7%.
Sex framboðslistar komu fram
fyrir kosningarnar nú. A-listi Al-
þýðuflokks - Jafnaðarmannaflokks
Islands, B-listi Framsóknarflokks,
D-listi Sjálfstæðisflokks, G-listi Al-
þýðubandalags og óháðra, J-listi
Þjóðvaka, hreyfingar fólksins, og
V-listi Samtaka um kvennalista.
Alþýðuflokkurinn hefur tvívegis
fengið þingmann í kjördæminu á
síðustu tveimur áratugum, 1978 og
1987. Árið 1979 fékk Alþýðuflokk-
urinn 10,7% en náði ekki inn manni.
Árið 1983 fór fylgið niður í 7,2%
en árið 1987 náði Jón Sæmundur
Siguijónsson jöfnunarsæti kjör-
dæmisins þegar fylgi flokksins fór
í 10,2%. Fylgið jókst í 11% árið
1991 en þingsætið tapaðist vegna
fýlgisbreytinga á lands- ---------
vísu, einkum vegna þess
að Alþýðuflokkurinn
bætti við sig á Austur-
Iandi og náði þar jöfn-
unarsæti.
Sex framboðslistar takast á um fímm þing-
sæti í Norðurlandskjördæmi vestra og í um-
íjöllun Guðmundar Sv. Hermannssonar um
kosningaundirbúninginn kemur fram að eins
og í fleiri kjördæmum snýst baráttan einkum
um jöfnunarsætið.
Alþýðubandalagið fékk fýrst kjör-
dæmasæti á Norðurlandi vestra árið
1971 en áður hafði flokkurinn oft-
ast fengið uppbótarsæti. Ragnar
Amalds náði fyrst kjöri árið 1963
og var þá landskjörinn þingmaður,
en síðan 1971 hefur hann setið í
kjördæmissæti fyrir flokkinn á
Norðurlandi vestra.
Alþýðubandalagið fékk 17,3% at-
kvæða árið 1979 og einn mann kjör-
inn. Árið 1983 fékk flokkurinn 18%
og einn mann, árið 1987 fékk Al-
þýðubandalagið 15,7% og einn mann
og árið 1991 fékk flokkurinn 19,2%
og einn mann kjörinn.
Framsóknarflokkurinn hefur
lengi verið sterkur í kjördæminu og
á sjöunda áratugnum hafði flokkur-
inn oftast þijá þingmenn þar. Flokk-
urinn fékk þijá þingmenn síðast
árið 1979 en árið 1983 missti hann
einn mann þegar Ingólfur Guðna-
son, sem verið hafði þingmaður
flokksins, fór í sérframboð í kjör-
dæminu og fékk rúmlega 11% at-
kvæða þótt hann næði ekki þing-
sæti. Síðan þá hefur Framsóknar-
flokkurinn haft tvo þingmenn.
Páll Pétursson hefur leitt lista
framsóknarmanna síðan 1979 en
hann var fyrst kosinn á þing 1974.
Stefán Guðmundsson hefur verið
þingmaður flokksins frá 1979. Áður
var Ólafur Jóhannesson lengi í fram-
boði á Norðurlandi vestra, eða frá
1963 til 1978; og Björn Pálsson frá
1959-1974.
Framsóknarflokkurinn fékk
43,9% í kosningunum 1979 og þijá
menn kjörna. Arið 1983 fékk flokk-
urinn 28,8% og tvo menn, árið 1987
35,2% og tvo menn og árið 1991
32,3% og tvo menn.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur yfir-
---------------- leitt haft tvo þingmenn í
Atvinnumál kjördæminu; á síðustu
eru efst á árum hefur annar þing-
maðurinn þó oftast verið
í uppbótarsæti. Pálmi
Jónsson sat á þingi fyrir
flokkinn frá 1967 fram á þetta ár
en gefur ekki lengur kost á sér.
baugi
Eyjólfur Konráð Jónsson var þing-
maður flokkins á Norðurlandi vestra
frá 1974 til 1987 þegar hann flutti
sig til Reykjavíkur. Aður var Gunn-
ar Gíslason lengi þingmaður flokks-
ins, eða frá 1959 til 1974.
Flokkurinn fékk 28,1% fylgi árið
1979 og tvo þingmenn. Árið 1983
fékk flokkurinn 31,3% og tvo menn
og árið 1987 fékk flokkurinn 21,2%
og einn mann. Sjálfstæðisflokkurinn
náði síðan jöfnunarsæti kjördæmis-
ins árið 1991 og fékk þá tvo þing-
menn og 28,1% fylgi eins og 12
árum áður.
Kvennalisti hefur boðið fram á
Norðurlandi vestra síðan 1987 en
ekki fengið þingmann kjörinn.
Flokkurinn fékk 5,2% bæði í kosn-
ingunum 1987 og 1991.
I síðustu kosningum buðu Fijáls-
lyndir, Heimastjómarsamtök og
íjóðarflokkur - Flokkur mannsins
fram á Norðurlandi vestra en fengu
um 3,5% atkvæða til samans. Þessir
flokkar bjóða ekki fram nú, en Þjóð-
vaki býður nú í fyrsta skipti fram
í kjördæminu.
Breytingar hafa orðið í efstu sæt-
um þriggja flokka frá síðustu kosn-
ingum. A A-lista Alþýðuflokks er
Jón Hjartarson skólameistari,
Sauðárkróki, í efsta sæti. Hann tek-
ur við af Jóni Sæmundi Siguijóns-
syni, sem nú hefur gengið til liðs
við Þjóðvaka. í öðru sæti er Ólöf
Á. Kristjánsdóttir verslunarmaður,
Siglufirði, og í þriðja sæti Steindór
Haraldsson verkefnastjóri, Skaga-
strönd.
Pálmi Jónsson gaf ekki kost á sér
áfram á D-lista Sjálfstæðisflokks,
og þar er Hjálmar Jónsson prófast-
ur, Sauðárkróki, nú í efsta
sæti en hann var í þriðja
sæti listans í síðustu kosn-
ingum. I öðru sæti er eins
og síðast Vilhjálmur Eg- ___________
ilsson alþingismaður,
Reykjavík, og í þriðja sæti er Sigfús
Leví Jónsson framkvæmdastjóri,
Söndum.
Á V-lista Kvennalista er Anna
Dóra Antonsdóttir kennari, Frosta-
stöðum, í efsta sæti, en hún var í
8. sæti listans í síðustu kosningum.
Anna Hlín Bjarnadóttir þroskaþjálfí,
Varmahlíð, er í 2. sæti og færist
upp um eitt sæti, en hún leiddi list-
ann í kosningunum 1987. í þriðja
sæti er Ágústa Eiríksdóttir hjúkrun-
arfræðingur, Sauðárkróki, en hún
var síðast í 7. sæti.
Þijú efstu sæti G-lista Alþýðu-
bandalags og óháðra eru óbreytt frá
Hörð barátta
um jöfnunar-
sætið
síðustu kosningum. Ragnar Amalds
alþingismaður, Varmahlíð, leiðir
listann eins og hann hefur gert síð-
an 1963. í öðru sæti er nú Sigurður
Hlöðversson tæknifræðingur, Siglu-
firði, og í 3. sæti Anna Kristín Gunn-
arsdóttir skipulagsstjóri, Sauðár-
króki.
Þijú efstu sæti B-lista Framsókn-
arflokks eru óbreytt frá síðustu
kosningum, Páll Pétursson alþingis-
maður, Höllustöðum, í efsta sæti,
Stefán Guðmundsson alþingismað-
ur, Sauðárkróki, í 2. sæti og Elín
Líndal bóndi, Lækjarmóti, í 3. sæti.
Á J-lista Þjóðvaka er Sveinn Allan
Morthens framkvæmdastjóri, Garð-
húsum, í efsta sæti. Jón Daníelsson
blaðamaður og bóndi, Tannastöðum,
er í 2. sæti og Guðrún Guðmunds-
dóttir þroskaþjálfi, Siglufirði, í 3.
sæti.
Atvinnumál eru efst á baugi í
Norðurlandskjördæmi vestra, eins
og annarstaðar. Landbúnaður
stendur höllum fæti í kjördæminu
eins og víðar, einkum í Húnavatns-
sýslu þar sem mest er um sauðfjár-
búskap. Þetta er talið hafa komið
niður á fylgi stjórnarflokkanna
beggja í kjördæminu en styrkt stöðu
Framsóknarflokks að sama skapi.
Sjávarútvegur stendur hins vegar
nokkuð vel í kjördæminu og sterk
sjávarútvegsfyrirtæki eru á Siglu-
firði, Sauðárkróki og Skagaströnd.
Þetta ætti að auka stuðning við
málflutning Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks um óbreytta sjáv-
arútvegsstefnu í meginatriðum.
Almennt er búist við að kjör-
dæmissætin fjögur deilist niður með
sama hætti og í síðustu kosningum.
Framsóknarflokkur fái tvo þing-
menn og Sjálfstæðisflokk-
ur og Alþýðubandalag
einn hvor. í því sambandi
er bent á skoðanakönnun
________ í héraðsblaðinu Feyki, sem
birt var í síðustu viku, en
samkvæmt henni fær Framsóknar-
flokkur 41,7%, Sjálfstæðisflokkur
26,3%, Alþýðubandalag 14,8%,
Þjóðvaki 9,8%, Alþýðuflokkur 5,2%
og Kvennalisti 1,9%.
Samkvæmt þessu verður baráttan
um jöfnunarsætið milli Sjálfstæðis-
flokks og Þjóðvaka. Ýmsir viðmæl-
endur Morgunblaðsins höfðu þó efa-
semdir um þessa könnun og bentu
á að slíkar héraðskannanir væru oft
lítið marktækar. Alþýðuflokksmenn
hafa ekki gefið sætið upp á bátinn
en Kvennalistinn virðist varla geta
gert sér vonir um að blanda sér í
þessa baráttu.
MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1995 29
FARSÍMAMARKAÐURINN
Dönsk og sænsk símafélög
niðurgreiða símana til
að laða að áskrifendur
VERÐ á farsímum í Dan-
mörku og Svíþjóð ber
merki þess að samkeppn-
in er mikil, einkum í Sví-
þjóð. Það er því ekki einfalt að bera
verðið saman, því tilboðin eru mörg
og ólík. Svíþjóð er mest farsímav-
ædda land í heimi, ekki síst eftir
gríðarlegt verðstríð síðastliðið ár,
þar sem símamir voru á stundum
boðnir gefins gegn því að kaupand-
inn gerðist áskrifandi í gegnum
ákveðið fyrirtæki. Það voru því
símafyrirtækin, sem greiddu
fyrir símann, gegn því að kaupand-
inn gerðist áskrifandi hjá þeim.
í Danmörku eru tvö fýrirtæki á
markaðinum sem bjóða upp á far-
símaáskrift sem stendur, annars
vegar Tele Danmark Mobil, sem
stofnað var 1991. Það er í eigu
Tele Danmark ríkissímafyrirtækis-
ins og einkaaðila. Hins vegar er um
að ræða einkafyrirtækið Sonofon
sem kaupir símatíma hjá Tele Dan-
mark með'afslætti og selur til við-
skiptavina. Sonofon selur síma í
GSM-kerfinu en önnur símaviðskipti
verða ekki gefin fijáls fyrr en 1.
janúar 1998.
Fleiri fyrirtæki munu brátt bæt-
ast í hóp þeirra sem selja farsíma-
áskrift í Danmörku, þar á meðal
fjölþjóðafyrirtækið Unisource, sem
er í eigu sænska Telia, sem var
áður ríkissímafyrirtæki, og hol-
lenska og svissneska ríkissímafyrir-
tækisins.
Símar á 22 þúsund ÍSK
Sem stendur kosta ódýrustu GSM-
símamir í búðum í eigu danska ríkis-
símafyrirtækisins tvö þúsund dansk-
ar krónur, eða um 22 þúsund íslensk-
ar. Motorola 5200 kostar 3.345 DKK
eða um 36 þúsund ÍSK. Venjulega
er stofngjaldið sjö hundruð DKK hjá
Tele Danmark, en sem stendur era
þeir með stofngjaldstilboð fyrir
hundrað krónur. Askriftargjaldið er
síðan 240 DKK krónur ársfjórðungs-
lega. Innanlandstaxtinn er 2,80 DKK
á mínútuna en helmingi minna frá
kl. 19.30-7. Til samanburðar má
nefna að venjulegt símagjald er 37,5
aurar á mínútuna, um ijórar krónur
íslenskar, en helmingi minna eftir
kl. 19.30.
Verðstríð
Til skamms tíma ríkti verðstríð
milli Sonofon og TD Mobil. Hófst
það þannig að Sonofon bauð við-
skiptavinum TD Mobil sem voru
með síma í NMT-kerfinu um ellefu
þúsund íslenskar krónur í svokallað-
ar niðurrifsbætur fyrir að fá sér
símaáskrift í GSM-kerfinu hjá Sono-
fon. TD Mobil galt í sömu mynt og
seldi á tímabili síma fyrir þúsund
krónur danskar, eða ellefu þúsund
íslenskar.
í búðum sem selja fyrir Sonofon
er nú hægt að ganga að tilboði þar
sem stofngjald og fyrsta ársfjórð-
ungsgjald er 700 DKK en þar á
móti bjóða þeir nýjum áskrifendum
að tala fyrir sömu upphæð á kostn-
að Sonofon, svo þessi kostnaður er
í raun enginn, ef nýi áskrifandinn
talar fyrir þessa upphæð. Síðan er
ársfjórðungsgjaldið 192 DKK. Hjá
þeim kostar Motorola Flar 2.995
DKK eða um 33 þúsund ÍSK en
Flar er ný útgáfa og fullkomnari
en Motorola 5200.
Sænsk gylliboð
í Svíþjóð blómstra gylliboðin, þó
þau séu mun lakari en í fyrra, þeg-
Danir og Svíar.eiga heimsmet í farsímavæð-
ingu en um tíu prósent íbúa beggja landa eru
með farsíma. Búist er við því í Svíþjóð að 90%
landsmanna verði farsímanotendur innan tíu
ára. Sigrún Davíðsdóttir og Helga Kr. Ein-
arsdóttir kynntu sér farsímamarkaðinn í ná-
grannalöndunum og hér.
ar símafyrirtækin gáfu iðulega sím-
ana gegn því að áskriftin væri hjá
þeim. Sagt er að ýmsir hafi hamstr-
að áskriftir og síðan selt símana
með hagnaði. Sem dæmi um kostn-
að fyrirtækjanna af símastríðinu
má nefna að eitt fyrirtækjanna,
Comviq, aflaði sér 115 þúsund
nýrra farsímaáskrifta,
sem hver kostaði fyrir-
tækið þrjú þúsund sænsk-
ar krónur, eða þijátíu
þúsund íslenskar. Kostn- ____________
aður Telia Mobil og Euro-
politan, hinna farsímafyrirtækj-
anna tveggja, var eitthvað lægri,
en samtals er talið að farsímastríð
fyrirtækjanna þriggja hafi kostað
þau 1,5 milljarða sænskra króna,
eða um 15 milljarða íslenskra
króna.
Sem stendur bjóða nokkrir Volvo-
bílasalar Ericsson-síma, GH 337 og
198, fyrir 7.590 og 5.590 SEK, eða
um 76 og 56 þúsund ÍSK (Hátækni
hf. selur Ericsson GH 198 á 59.900
krónur samkvæmt nýlegri verð-
könnun). Skilyrðið er að áskriftin
sé í gegnum Telia, sem gefur kaup-
endum þá eftir stofngjald að upp-
Gáfu síma
gegn áskrift
aö símtölum
hæð 375 sænskum krónum og sam-
talstíma fyrir 1.250 krónur fyrsta
mánuðinn.
Ein sænsk verslunarkeðja er sem
stendur með tilboð á Motorola Flar
ef áskriftin er tekin hjá Comviq.
Síminn kostar þá 1.995 SEK, eða
um tuttugu þúsund ÍSK. Hjá þess-
-------- um búðum fæst síminn
ekki keyptur, nema með
Comviq-áskrift. Stofn-
gjaldið er 200 sænskar
krónur fyrir einstaklinga
og áskriftin kostar síðan
125 krónur á mánuði, sem inniheld-
ur hálftíma ókeypis samtöl. Hjá
Comviq kostar mínútan fimm
sænskar krónur kl. 7-19, tvær
krónur kl. 17-1 og krónu kl. 1-7.
Hjá hinum tveimur símafyrirtækj-
unum, Telia Mobil, sem áður var
ríkissímafyrirtækið, og Europolit-
an, kostar mínútan á daginn sex
krónur.
Röndóttir eða
með mahóní-áferð?
Á bak við verðmuninn felst mis-
munandi þjónusta, sem gerir að
verkum að verðsamanburður er ekki
einfaldur. Þetta er þó aðeins for-
smekkurinn af því sem koma skal,
þegar öll höft verða numin af evr- v-
ópska símamarkaðnum, en það á
að gerast 1. janúar 1998. Svíar
hafa þegar afnumið höft af sínum
markaði og það skýrir fjölskrúðug
tilboð þar. Fást símamir í margvís-
legum litum sums staðar og geta
viðskiptavinir fengið þá sprautaða
sérstaklega og era dæmi um sím-
tæki með zebra-röndum og mahóní-
áferð.
Engir áskriftarsamningar hér
Söluaðilar farsíma hér segja
ástæður verðmunar milli íslands og
Norðurlandanna felast í því að um
sé að ræða eldri gerðir búnaðar,
símtækin séu ekki greidd niður og
þess ekki krafist að kaupandinn
skuldbindi sig til að tala fyrir til-
tekna upphæð í ákveðinn fjölda
mánaða. Einnig er bent á að sumir
seljendur læsi símunum þannig að
þá sé einvörðungu hægt að nota í
tilteknu kerfi með korti sem veiti
aðgang að því.
Samkeppnisstofnun gerði verð-
könnun á farsímum í GSM-kerfínu
í 15 verslunum á höfuðborgarsvæð-
inu í janúar og febrúar. Lægsta
verðið sem fram kom í þeirri könn->
un var hjá Bónus á síma af gerð-
inni Hagenuk MT 2000, 31.900
krónur. Hæsta verð á farsíma var
98.900 hjá Pósti og síma fyrir tæki
af gerðinni Motorola 8200. Mun það
vera nýjasta útgáfan af Motorola-
síma og kostaði sams konar tæki
89.100 hjá Bónus.
Kristján Gíslason framkvæmda-
stjóri Radíómiðunar hf. segir að
símar af gerðinni Motorola 5200,
sem seldir era á Norðurlöndum, séu
miklu eldri gerð af Motorola símum
sem aldrei hafi verið fluttir hingað
til lands. Munurinn felst til dæmis
í betra minni fyrir skammval, mögu-
leika á endurvali símanúmers, hvað
símtalið kostaði, hvert var hringt
og hvað var talað lengi. Næsta út-
gáfa á eftir 5200 heitir Motorola
7200 og kostaði 69.980 hjá Pósti
og síma og 59.900 hjá Bónus þegar
könnunin var gerð.
Hann þendir á að til þess að virk
samkeppni verði í farsímakerfinu
þurfi tvo rekstraraðila. Stofnkostn-
aður við það að setja upp annað
GSM-kerfí er hins vegar gríðarlegur
og mun vera um IV2 milljarður.
Ekki er víst að uppsetning þess
borgi sig vegna stærðar landsins
og íbúafæðar en til þess að veita
GSM-þjónustu á landsvísu þyrfti
móðurstöðvar á 35 kílómetra fresti.
Póstur og sími hefur lagt 600 millj-'
ónir í uppsetningu kerfísins nú þeg-
ar að sögn Haraldar Sigurðssonar
framkvæmdastjóra samkeppnis-
sviðs en ekki er enn boðið upp á
þjónustuna á landsvísu.
ísland ódýrast?
Haraldur segir að samkvæmt
könnun sem birt var í Wall Street
Journal 8. mars síðastliðinn og
byggð er á útreikningum OECD sé
ódýrast að nota síma í GSM-kerfínu
á lslandi. Borinn var saman kostn-
aður fyrir hveija mínútu að virðis-
aukaskatti undanskildum en árs-
fjórðungsgjald, stofnkostnaður og
notendabúnaður eru ekki tekin með
í reikninginn. Stofngjaldið í GSM-
kerfinu er 4.358 og ársfjórðungs-
gjald 1.899. Mínútugjald er 24,90
nema á kvöldin og um helgar en
þá er það 16,60.