Morgunblaðið - 05.04.1995, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Skattar hafa lækkað
í kosningabaráttunni hafa
stjórnarandstöðuflokkarnir því
miður reynt að gefa villandi mynd
af áhrifum skattbreytinga í tíð
núverandi ríkisstjórnar á kjör al-
mennings í landinu, vafalaust í
trausti þess að kjósendur verði ekki
upplýstir um staðreyndir málsins.
í þessari grein er meðal annars
vakin athygli á nokkrum stað-
reyndum um skattamál. Þetta eru
atriði sem skipta hvern einstakling
miklu máli og almenningur á
heimtingu á að fá réttar upplýs-
ingar.
Stefnufesta og ábyrg
afstaða skilar árangri
íslenskt efnahagslíf hefur geng-
ið í gegnum mikla erfiðleika mörg
undanfarin ár. Þetta hefur óhjá-
kvæmilega snert lífsafkomu og lífs-
kjör allra heimila í landinu. A síð-
asta ári urðu hins vegar þáttaskil
þegar hagvöxtur tók að glæðast á
ný og kaupmáttur heimilanna að
aukast. Á þessu ári eru horfur á
enn frekari bata í efna-
hagslífinu og spáð er
að minnsta kosti 3%
kaupmáttaraukningu
heimilanna.
Þessi ánægjulegu
umskipti má annars
vegar rekja til mark-
vissrar og skynsam-
legrar efnahagsstefnu
ríkisstjórnar Davíðs
Oddssonar og hins
vegar til ábyrgrar af-
stöðu verkalýðshreyf-
ingarinnar í landinu í
góðri samvinnu við
samtök vinnuveitenda.
Samvinna og
sam-
eiginlegt átak þessara þriggja að-
ila, verkalýðshreyfingar, vinnuveit-
enda og ríkisstjórnarinnar, hefur
skilað miklum árangri. Afrakstur
þessa samstarfs er nú smám saman
að koma í ljós í bættum kjörum
almennings og horfur eru á að
framhald verði á þessum lífskjara-
bata á næsta og næstu árum ef
Friðrik Sophusson
skynsamlega er á mál-
um haldið.
Vondur
viðskilnaður vinstri
stjórnarinnar
Þegar ríkisstjóm
Davíðs Oddssonar tók
við af vinstri stjórn
Steingríms Hermanns-
sonar blasti við ófögur
sjón. Gífurlegur halli
var á viðskiptum við
útlönd. Erlendar
skuldir mögnuðust dag
frá degi. Atvinnulífíð
átti í miklum erfiðleik-
um og gjaldþrot vofði
yfir ýmsum svokölluðum bjargráða-
sjóðum þrátt fyrir milljarða greiðsl-
ur úr ríkissjóði, þ.e. frá skattborgur-
unum. Þá skildi vinstri stjórnin eft-
ir sig 14 milljarða halla á ríkissjóði
þrátt fyrir að hún hefði hækkað
skatta á landsmenn um 11 milljarða
króna á þeim þrjátíu mánuðum sem
hún var við völd.
Jóhanna finnur
hátekjuhópinn
ÞJÓÐVAKI er
furðulegur flokkur.
Hann er orðinn til utan
um eina manneskju,
Jóhönnu Sigurðardótt-
ur. Sýn hennar yfir
stjórnmálin er ekki víð.
Hún var þekkt fyrir
það sem ráðherra að
vera vel að sér í sínum
málaflokki en þekkja
fátt annað, enda hafði
hún lítinn áhuga á öðr-
um málum og sinnti
þeim helst ekki ótil-
neydd.
Lítið skynbragð á
skattamál
Sighvatur
Björgvinsson
Stefnuskrá Þjóðvaka ber merki
þessa, ekki síst í skattamálum.
Tökum dæmi: Þjóðvaki leggur til,
að skattleysismörk verði hækkuð
úr ríflega 58.000 kr. í 67.000 kr.
Það kostar 7 milljarða króna og
kemur þeim ekki síður að notum,
sem hæstar hafa tekjurnar. Það
þykir Þjóðvaka nú ekki gott. Þess
vegna leggur Jóhanna til, að þessi
hækkun skattleysismarka komi
ekki þeim til góða sem hafa 80
þúsund kr. og þar yfir á mánuði.
„Svona ætla ég að hjálpa Iáglauna-
fólkinu," segir Jóhanna. „Svona
tala þeir, sem ekkert skynbragð
bera á skattamál og hugsa ekki til-
lögu sína til enda,“ segi ég.
Jaðarskattar
Það skatthlutfall, sem greiða
þarf af viðbótartekjum, kallast jað-
arskattur. í íslenska skattakerfinu
er jaðarskatthlutfallið tæplega 42%
og svo bætast 5% við hjá þeim, sem
hafa háar tekjur. Þetta þýðir að sá,
‘þömufiárkpílur
'Dömufiártoppar
* Séríepa íéttar ogfaíkgar
■9{ýjar perðir
» „'DoíCy Tartoti"
Hár:±.
/0pryði
l / Sérverslun
'Borgarknnglunni, s. 3234 7.
sem í dag hefur tekjur
umfram skattleysis-
mörk, sem nú eru 58
þúsund kr., þarf að
greiða 42 krónur í
tekjuskatt af hverjum
100 krónum sem hann
þénar umfram það og
5 krónur í viðbót hafi
hann tekjur umfram
225 þúsund kr. á mán-
uði. En lítum nú á fólk-
ið hennar Jóhönnu.
Hvað þýða tillögur
hennar fyrir lágtekju-
fólkið?
Svona hugsar
Jóhanna
Skattleysismörk eiga að hækka
samkvæmt tillögum Jóhönnu úr 58
þúsund kr. eins og þau eru nú, í
67 þúsund kr. Fólkið, sem hefur
tekjur þama á milli og greiðir nú
skatt af tekjum sínum umfram 58
þúsund kr. sleppur við greiðslu
tekjuskatts. Það getur vissulega
bætt hag sinn um allt að 3.650 kr.
á mánuði en þeir sem hafa 58 þús-
und kr. á mánuði og minna hafa
engan hag af þessu því þeir borga
hvort eð er enga skatta. En hvað
um láglaunafólk, sem hefur tekjur
á bilinu 67 til 80 þúsund kr. á
mánuði? Hvemig koma tillögur Jó-
hönnu við þetta lágtekjufólk?
Því er til að svara að fyrrgreinda
skattahækkunin — 3.650 kr. á
mánuði — á að eyðast á þessu tekju-
bili og verða að engu við 80 þúsund
kr. markið. Þetta er í reynd jafn-
gilt því að hækka jaðarskatt þessa
fólks um 28% eða úr 42% í 70%.
Með öðmm orðum: Sá launamaður
sem er með tekjur á þessu bili og
eykur við sig vinnu verður að greiða
skattheimtunni hennar Jóhönnu 70
kr. af hverjum 100 kr. sem honum
tekst að bæta við tekjur sínar.
Hann heldur ekki þriðjungnum eft-
ir. Ekki nóg með það. Sé þessi sami
láglaunamaður að strita við að
framfleyta stórri fjölskyldu eða
greiða af íbúðarlánum getur skatt-
gleðin hennar Jóhönnu orðið enn
V *
\WRE VF/I//
Barnafólk í húsnæðis-
basli og með lágar tekj-
ur verður fjötrað við
fátæktarmörkin, segir
Sighvatur Björgvins-
son. Reyni það að bæta
kjör sín getur skatta-
hrammur Jóhönnu hirt
nær alla kjarabótina.
meiri: Vaxtabætur þessa láglauna-
manns skerðast um 6 kr. auki hann
tekjur sínar um 100 kr. Á sama
hátt skerðast barnabætur hans um
7-22 kr. (allt eftir barnafjölda).
Þetta gerist samkvæmt þeim
skattalögum sem Jóhanna stóð að
meðan hún sat í ríkisstjórn en nú
er hún að bæta við. Barnafólk í
húsnæðisbasli og með lágar tekjur
verður fjötrað við fátæktarmörkin.
Reyni það að bæta kjör sín getur
skattahrammur Jóhönnu hirt nær
alla kjarabótina eða 98 kr. af hveij-
um 100 kr., þ.e.a.s. 42 kr. sam-
kvæmt gildandi skattalögum, 6 kr.
vegna skerðingar vaxtabóta, allt
að 22 kr. vegna skerðingar barna-
bótauka og loks 28 kr. vegna hins
nýja skattkerfis Jóhönnu.
Jóhanna veit hvað hún syngur
Það má með sanni segja, að hún
Jóhanna hafi fundið hátekjuhópinn
sinn — eða hvað? Samkvæmt tillög-
um hennar myndi fólk með tekjur
á bilinu 67-80 þúsund kr. vera
skattlagt meira en nokkrir aðrir
íslendingar og mér er til efs að
hærri skattbyrði finnist annars
staðar í Evrópu, ekki einu sinni hjá
auðjöfrum.
Hún Jóhanna veit hvað hún syng-
Höfundur er iðnaðar- og
viðskiptaráðherra.

Á tímum síðustu vinstri
stjórnar hækkaði mat-
vælaverð um 30%, segir
Friðrik Sophusson,
sem minnir á lækkun
matvælaskatts, niður-
fellingu aðstöðugjalds
og lækkun tolla og vöru-
gjalda í tíð núverandi
ríkisstjórnar.
Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar
markaði þegar í upphafi þá stefnu
að stöðva skattahækkunarskriðu
vinstri stjórnarinnar. Jafnframt
þurfti að taka til hendinni við að
koma atvinnulífinu á réttan kjöl,
skapa festu og stöðugleika í efna-
hagslífinu, stöðva erlendu skulda-
söfnunina og freista þess að draga
úr hallarekstri ríkissjóðs. Þetta voru
risavaxin verkefni sem ein út af
fyrir sig hefðu verið ærið viðfangs-
efni út kjörtímabilið. Það varð ekki
til að auðvelda þetta endurreisnar-
starf þegar í ljós kom að draga
þyrfti verulega úr þorskaflaheimild-
um.
Núverandi ríkisstjóm hefur
lækkað skatta
Nú er það svo að ekki á að
þurfa að deila um hvernig skattar
hafa breyst eða hvernig kaupmáttur
heimilanna hefur þróast. Þessar
upplýsingar liggja fyrir, bæði hjá
opinberum stofnunum og samtök-
um aðila vinnumarkaðarins. Allir
hafa aðgang að þeim, jafnt almenn-
ingur, fjölmiðlar og stjórnmála-
menn.
Hvað segja þessar tölur? Skoðum
fyrst skattana. Samkvæmt upplýs-
ingum skattyfirvalda liggur fyrir
að í tíð núverandi ríkisstjórnar hafa
skattar í landinu lækkað um tæpa
2 milljarða króna samanlagt. Þetta
eru staðreyndir og þær hafa verið
kynntar víða, meðal annars í efna-
hags- og viðskiptanefnd Alþingis,
og engar athugasemdir við þær
gerðar, hvorki af þingmönnum né
fulltrúum ýmissa hagsmunasam-
taka. Það er því einfaldlega rangt
þegar stjórnarandstöðuflokkarnir
halda því fram að núverandi ríkis-
stjóm hafi hækkað skatta. Þvert á
móti hafa skattar lækkað. Ég vii
nefna nokkur dæmi:
★ Virðisaukaskattur á matvælum
var lækkaður úr 24,5% í 14% í
ársbyijun 1994. Þetta hefur
skilað sér í lækkun matvæla-
verðs og hefur einkum komið
lágtekjufjölskyldum til góða.
★ Margvísleg vörugjöld og tollar
hafa lækkað, meðal annars af
byggingarvörum. Þetta hefur
líka skilað sér til almennings í
lægra vöruverði.
★ í tengslum við nýgerða kjara-
samninga beitti ríkisstjómin sér
fyrir lagasetningu um að gera
iðgjaldagreiðslu launafólks til
lífeyrissjóða skattfijálsa. Um
síðustu mánaðamót kom fyrsti
og stærsti áfangi þessarar
breytingar til framkvæmda. í
heild jafngildir þessi breyting
4.000 króna hækkun skattleys-
ismarka hjá einstaklingi með
100.000 króna mánaðartekjur,
eða sem svarar til 1,7% lækkun-
ar tekjuskattshlutfalls, og er
þannig veruleg kjarabót.
★ Aðstöðugjald sem fyrirtæki
greiddu af veltu og lagðist
þannig ofan á vöruverð var lagt
niður í ársbyijun 1993. Þetta
hefur ekki einungis styrkt
rekstrarstöðu fyrirtækja heldur
einnig skilað sér til almennings
í lægra vöruverði. Að mati hag-
deilda ASÍ og VSÍ o.fl. nam
verðlækkunin allt að 1,5%. Sú
verðlækkun samsvaraði að
mestu leyti þeirri hækkun út-
svars sem sveitarfélögin ákváðu
til að bæta sér tekjutapið, en
aðstöðugjaldið var tekjustofn
sveitarfélaga.
★ Loks hefur tekjuskattur fyrir-
tækja verið lækkaður um fjórð-
ung. Þetta hefur styrkt sam-
keppnisstöðu íslenskra fyrir-
tækja og gert þeim kleift að
mæta harðnandi samkeppni er-
lendis frá.
Vinstri sljórnin hækkaði
skatta um 11 milljarða
Lítum aðeins á hvað gerðist í tíð
vinstri stjórnarinnar á árunum
1988-1991. Það er staðreynd að hún
hækkaði skatta á landsmenn um
11 milljarða króna á þeim rúmlega
30 mánuðum sem hún var við völd.
Þetta eru gífurlegar fjárhæðir. Til
Vilja þeir úr-
sögn úr EES?
LANDSMONNUM
er eflaust í fersku minni
sá ótrúlegi hamagang-
ur sem varð á Alþingi
veturinn 1992-93 þeg-
ar samningurinn um
aðild íslands að Evr-
ópska efnahagssvæð-
inu var til afgreiðslu. Á
ríkisstjórninni og
stuðningsmönnum
hennar dundu vikum og
mánuðum saman ásak-
anir frá stjórnarand-
stöðunni um stjórnar-
skrárbrot og ólögmætt
framsal á fullveldi
Geir H. Haarde
landsins, sem í daglegu tali er kallað
landráð. Að auki var því haldið fram
að samningurinn myndi leiða stór-
aukið atvinnuleysi yfir þjóðina, opna
allar gáttir fyrir erlent fjármagn og
ódýrt vinnuafl og síðast en ekki síst
Hvernig ber að skilja
þögn Alþýðubandalags-
ins, Kvennalistans og
Framsðknarflokksins
um EES-samninginn,
segir Geir H. Haarde.
verða til þess að útlend-
ingar keyptu upp land-
areignir, laxveiðiár og
hlunnindajarðir í stór-
um stíl.
Flokkarnir sem héldu
fram þessum og ótal
öðrum fjarstæðukennd-
um fullyrðingum um
EES-samninginn hafa
lítið á hann minnst nú
í kosningabaráttunni.
Verður að teljast nokk-
uð sérkennilegt að þeir
skuli ekki heita því nú
fyrir kosningar að segja
honum upp komist þeir
til valda. Það má gera með árs fyrir-
vara. Samningurinn var nefnilega
aldrei hættulegri en það.
Hvernig ber að skilja þögn Alþýðu-
bandatagsins, Kvennalistans og
Framsóknarflokksins um EES-samn-
inginn? Var þeim ekki alvara með
andstöðu_ sinni við þetta mál? Vilja
þeir að ísland gangi úr EES? Eða
er þögnin til marks um að þeir viður-
kenni að hafa haft rangt fyrir sér
og vilji nú að ísland verði áfram aðili
að EES? Kjósendur eiga rétt á að fá
skýr svör við þessum spumingum.
Höfundur er formaður þingflokks
sjálfstæðismanna ogskipar 4. sæti
á lista Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík.