Morgunblaðið - 01.06.1995, Blaðsíða 56

OPIN KERFI HF
Sími: 567-1000
m
HEWLETT®
PACKARD

Afl þegar þörf krefur!
HP umboöiö á Islanai
Frá möguleika til veruleika
w >
RISC System / 6000
i <33>r
Vý
t NYH ERJI
i
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGIAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FIMMTUDAGUR 1. JÚNÍ1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Breytingar á
símanúmerum
Mörg
fyrirtæki
skipta um
aðalnúmer
UMFANGSMIKLAR breytingar á
símanúmerakerfi landsmanna
standa fyrir dyrum á laugardaginn
kemur. Núverandi svæðisnúmer
verða lögð niður og öll almenn síma-
númer verða sjö stafa. Mörg ríkis-
og einkafyrirtæki ■ munu slá tvær
flugur í einu höggi og breyta aðal-
númeri sínu og númeraröðum vegna
beins innvals. MeðalJ)eirra eru Póst-
ur og sími, Háskóli Islands, Ríkisút-
varpið, Búnaðarbankinn, Eimskip ög
Flugleiðir.
Neyðarnúmer tekið
í notkun í haust
Breytingarnar eru að sögn Hrefnu
Ingólfsdóttur, upplýsingafulltrúa
Pósts og síma, framkvæmdar í því
skyni að fjölga númerum fyrir nýja
símaþjónustu og til að uppfylla
ákvæði um samræmd númer í Evr-
ópu en meðal þeirra er hið alþjóðlega
neyðamúmer 112. Það verður aftur
á móti ekki tekið í notkun fyrr en
1. október nk. ásamt ýmsum nýjum
þriggja stafa þjónustu- og sérnúmer-
um. Neyðarnúmerið 11100 verður
þó áfram opið enn um sinn.
■ Mörg fyrirtæki/4
-----♦ 4-----
Fuglavarp seint á
ferðinni í ár
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Vorar fyrir norðan
Þ AÐ voraði loks fyrir norðan fyrir norðan með hægri aust-
I gær og notuðu Norðlendingar lægri eða breytilegri átt, þoku
tækifærið og sóluðu sig í sund- við ströndina en björtu veðri í
lauginni á Akureyri. Sam- innsveitum og allt að 13 stiga
kvæmt spá Veðurstofunnar má hita síðdegis. Þá verður veðrið
búast við góðu veðri áfram ekki síður gott sunnanlands.
Utvarpsstöðvar borgi fyrir erlent efni
Greiði fyrir
þrefalt meira
efni en nú
RÓMARSÁTTMÁLINN skuldbindur
íslenskar útvarpsstöðvar til að greiða
erlendum flytjendum og útgefendum
þóknun vegna flutnings efnis á ís-
íensku stöðvunum. Viðræður standa
yfir og er verið að kanna hvernig
staðið er að gjaldtökunni á hinum
Norðurlöndunum. Einkareknu út-
varpsstöðvarnar gætu að meðaltali
þurft að greiða fyrir þrisvar sinnum
meira efni en nú er gert.
íslenskar útvarpsstöðvar greiða
nú allt að 68,26 kr. fyrir hveija
mínútu í flutningi á íslenskri tónlist.
Gjaldið miðast við stærð útsending-
arsvæðis hverrar stöðvar. Erlendir
höfundar hafa fengið greiðslur í
gegnum STEF-gjöld. En erlendir
flytjendur og útgefendur hafa ekki
fengið neinar greiðslur. Með gildis-
töku Rómarsáttmálans 1. október
1994 eru íslenskar útvarpsstöðvar
hins vegar skuldbundnar til að
greiða báðum aðilum fyrir tónlistar-
flutning. Samtök flytjenda og hljóm-
plötuframleiðenda hafa tekið að sér
að reka málið fyrir hönd rétthafanna
og hafa þau átt í viðræðum við full-
trúa fjölmiðlanna.
Hörður Vilhjálmsson, fjármála-
stjóri Ríkisútvarpsins, sagði að verið
væri að kanna hvernig staðið væri
að gjaldtökunni á hinum Norð-
urlöndunum. Hvort t.d. um væri að
ræða sama gjald og til innlendra
rétthafa. Ríkisútvarpið greiðir 5
milljónir fyrir flutning á íslenskri
tónlist á hverju ári. Hlutfall íslenskr-
ar tónlistar í dagskránni er heldur
meira eri á öðrum stöðvum. Hvað
útgjaldaaukninguna varðaði sagði
Hörður að öll útgjaldaaukning væri
tilfinnanleg.
Bandarísk tónlist
undanskilin
Gjaldskyldan nær aðeins til flytj-
enda og höfunda í aðildarríkjum
Rómarsáttmálans. Má í því sam-
bandi nefna að Bandaríkjamenn eru
ekki aðilar að sáttmálanum. Um 40%
af erlendri tónlist á útvarpsstöðvun-
um eru frá Bandaríkjunum. Gjald-
takan myndi hins vegar hafa þau
áhrif að útvarpsstöðvarnar þyrftu
að greiða fyrir flutning á 60 til 65%
af tónlistarefni í stað um 20% nú.
Eftir að íslendingar hafa komist
að niðurstöðu um hvernig staðið
verður að gjaldtökunni mega ís-
lenskir tónlistarmenn og útgefendur
eiga von á að fá greiðslur vegna
tónlistarflutnings í áðildarríkjum
Rómarsáttmálans.
Viðræðum var slitíð vegna
deilu um afla á fiskmarkaði
Undirbúningur að gerð sérsamninga
heima í héraði er kominn á rekspöl
Morgunblaðið/Sverrir
Fjölskyldu- og húsdýra-
garðurinn opnaður í dag
Varp hjá
haförnum
mjög lélegt
VARP fugla er mjög seint á ferð-
inni í ár að mati Ævars Petersens,
fuglafræðings á Náttúrufræðistofn-
un íslands, en meðal ástæðna þess
er slæmt tíðarfar. Hann sagði að
varp hafarna stefndi í það að verða
mjög lélegt, en einnig virtist varp
æðarfugla vera seint á ferðinni.
Ævar telur að jafnvel þótt varp
hafamar misfarist muni það ekki
hafa mikil áhrif á stofninn. Haförn
sé langlífur og því þurfi varp að
misfarast mörg ár í röð áður en
áhrif verði sýnileg.
Ástandið misjafnt
Ævar segir að varp sé misjafnt
eftir tegundum og landshlutum en
augljóst megi telja að það sé annað
tveggja minna eða seinna á ferðinni
í ár en fyrri ár. „Eftir því sem lengra
líður á sumarið aukast líkur á því
að færri fuglar verpi eða að þeir
verpi alls ekki í ár,“ sagði Ævar í
samtali við Morgunblaðið.
Ævar bendir á að varp hefjist
hjá sumum tegundum í mars en
aðrar byiji ekki að verpa fyrr en í
júlí. Flestar tegundir verpi hins veg-
ar um þetta leyti árs og því er
'ástandið nokkuð misjafnt. Kría og
teista era seinar á ferðinni, tíðarfar
hefur að Iíkindum einnig nokkur
áhrif á varp heiðagæsa sem verpa
á hálendinu. Aftur á móti hefur tíð-
arfar lítil sem engin áhrif á varp
grágæsa. Ýmsar tegundir geta að
sögn Ævars seinkað varpi sínu og
þannig er enn möguleiki á því að
varp flestra tegunda verði eðlilegt.
FJÖLSKYLDU- og húsdýragarð-
urinn í Laugardal verður opnað-
ur í dag með fjölbreyttri dag-
skrá. Borgarstjóri, Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir, opnar garðinn
formlega kl. 14 en hann verður
opinn gestum frá kl. 10. Boðið
verður upp á ýmis skemmtiatriði
allan daginn. Jónas Ásgeir Ás-
geirsson, sem er tæplega tveggja
ára gamall, þurfti í gær að láta
sér nægja að virða fyrir sér
gæsir i Húsdýragarðinum í gegn-
um girðingu.
■ Sumaropnun/6
VIÐRÆÐUM sjómanna og útvegs-
manna var slitið í gær og hefur nýr
fundur ekki verið boðaður. Ákvörð-
un um viðræðuslit var tekin eftir
að Sjómannasamband íslands ítrek-
aði kröfu sína um að hluti aflans
yrði seldur um fiskmarkaði. Kristján
Ragnarsson, formaður LÍÚ, og Sæv-
ar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambandsins, segja allar
horfur á löngu verkfalli. Margt
bendir þó til að i dag og á morgun
verði látið reyna á hvort einstök
félög og útgerðarmenn ná sérsamn-
ingum heima í héraði.
Óeining meðal sjómanna
Áður en upp úr samningum slitn-
aði höfðu Vélstjórafélagið og Far-
manna- og fiskimannasambandið
náð samkomulagi við LÍÚ um breyt-
ingar á verðmyndun afla. Samn-
inganefnd Vélstjórafélagsins sam-
þykkti tillöguna lítt breytta. Tillagan
var aldrei borin formlega undir
samninganefnd FFSÍ, en skiptar
skoðanir voru um hana þar. Sjó-
mannasambandið hafnaði tillögunni.
Eftir að sjómannasamtökin samein-
uðust um að krefjast þess að afli
yrði seldur um fiskmarkaði lýsti LÍÚ
því yfir að frekari viðræður væru
tilgangslausar.
FFSÍ og Vélstjórafélagið höfnuðu
því að gera samning við LÍÚ þrátt
fyrir að líkindi bentu til að samning-
ar gætu tekist milli félaganna. Fé-
lögin ákváðu að ijúfa ekki samstöðu
félaganna í viðræðunum, enda færu
skipin ekki úr höfn nema öll félögin
semdu.
Sjómenn hittast í dag
Samninganefndir sjómannasam-
takanna koma saman til fundar kl.
10 í dag. Helgi Laxdal, formaður
Vélstjórasambandsins, sagðist enn
halda í þá von að á fundinum yrði
fundin leið sem gæti orðið grundvöll-
ur að áframhaldandi viðræðum við
LÍÚ.
Samkvæmt heinrildum Morgun-
blaðsins má búast við að strax í dag
hefjist viðræður um gerð sérsamn-
inga heima í héraði. Drög að samn-
ingi milli félaga á Norðurlandi og
norðlenskra útgerðarmanna liggur
fyrir. Mjög lítill tími er til samninga-
viðræðna ef takast á að koma skipun-
um til veiða fyrir sjómannadag, sem
er 11. júní. Þegar er ljóst að togarar
ná ekki veiðitúr á úthafskarfamiðin
á Reykjaneshrygg fyrir sjómanna-
dag, en 4-6 daga tekur fyrir skipin
að sigla á og af miðunum.
■ Aðaldeila/4
■ Norðlendingar/29