Morgunblaðið - 20.06.1995, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Drykkir
hækka hjá
Vífilfelli
Fyrstu síldinni til manneldis var landað á Hornafirði í gærkveldi
Síldin látin bíða í nótinni
og hreinsa sig af átu
FYRSTU síldinni til manneldis var
landað á Hornafirði í gærkveldi,
þegar Jóna Eðvalds SE kom til
hafnar með um 300 tonn. Er verð-
mæti aflans um 3 milljónir að sögn
Ingólfs Asgrímssonar, skipstjóra.
Er þetta nær helmingi meira verð
en greitt er fyrir síld til bræðslu.
Síldin var veidd með óvenjulegri
aðferð, því hún var látin bíða í
nótinni í 19 tíma og látin hreinsa
sig af átu, en aflinn fékkst í einu
kasti. Á meðan er skipið á reki
og segir Örn Arnarson, annar
stýrimaður, að talsverð kúnst sé
að passa upp á að nótin rifni ekki
á meðan beðið sé.
Ástand síldarinnar ágætt
Ingólfur segir að kaldi hafi ver-
ið á miðunum og skipið keyrt á
hliðarskrúfum þá 19 tíma sem
beðið var.
Síldinni er síðan dælt í kæli-
geyma sem halda síldinni vel kaldri
á leiðinni heim. Til að hindra það
að hún kremjist er haft um 20-25%
vatnsmagn í geymunum á heima-
stíminu. Þegar til hafnar kom var
ástand síldarinnar ágætt og hún
var um 23% feit.
Síld hefur verið landað víðar á
Austfjörðum og hefur hún ein-
göngu farið í bræðslu. Meðal ann-
ars landaði Húnaröstin RE 640
tonnum á Hornafirði.
Að sögn manna á Seyðisfirði,
Eskifirði og Neskaupstað er síldin
feit en full af átu og því ekki hæf
til manneldis.
Hjá Síldarvinnslunni hf. á Nes-
kaupsstað lönduðu tvö skip á
sunnudag, Börkur NE með um
1130 tonn og Súlan EA með 650.
í nótt var svo von á Faxa RE með
600, Sunnubergi GK með um 750
tonn og Þórshamri með 600 tonn.
Um 5.200 fyrir tonnið
Að sögn Freysteins Bjarnason-
ar, verksmiðjustjóra, fengu skipin
síldina rétt innan íslensku land-
helginnar.
Hjá SR-Mjöli á Seyðisfirði lönd-
uðu þijú skip á sunnudag. Bergur
VE kom með 469 tonn, Guðmund-
ur Ólafur ÓF landaði 593 tonnum
og Þórður Jónasson EA 692 tonn-
um. í gærkvöldi landaði Svanurinn
700 tonnum og í nótt og í dag var
von á Huganum VE með 570 tonn,
Albert GK með 720 tonn og Kefl-
víkingi KE með um 500 tonn.
Gestur Valgarðsson, verkefna-
stjóri SR-Mjöls segir að greiddar
hafi verið um 5.200 krónur fyrir
tonnið af síld til bræðslu.
í Hraðfrystihúsi Eskifjarðar
hefur verið landað allt að 2.700
tonnum af síld til bræðslu. Að sögn
Hauks Björnssonar rekstrarstjóra
kom Jón Kjartansson með 1000
tonn, Guðrún Þorkelsdóttir SU
með 600 tonn og Krónborgin land-
aði 1000-1100 tonnum. Einnig var
von á Hólmaborginni SU með 900
tonn og Sighvati Bjarnasyni VE
með 600 tonn.
VERÐHÆKKUN er yfirvofandi á
drykkjarvörum verksmiðjunnar Víf-
ilfells. Pétur Bjömsson forstjóri
segir ástæður breytinga á söluverði
bæði verðhækkanir á umbúðum á
erlendum mörkuðum og hækkanir
á hráefni í drykkjarföng sem fyrir-
tækið selur.
Pétur segir óljóst hversu mikið
drykkirnir munu hækka eða hve-
nær, það sé í skoðun. Plastflöskur
undir framleiðslu fyrirtækisins eru
keyptar hálfkláraðar og blásnar upp
hér og segir Pétur eftirspurn hafa
aukist skyndilega eftir tilteknum
efnum sem notuð em til að fram-
leiða þær. Talið sé að taki 1-2 ár
að anna eftir^purninni en hörgullinn
hafi leitt til hærra heimsmarkaðs-
verðs.
Einnig segir hann að hráefni til
drykkjaframleiðslu, svo sem sykur,
hafí hækkað á erlendum mörkuðum
frá síðustu mánaðamótum. „Ég er
ekki alveg viss um hvað þetta
hækkar mikið. Fjármála- og mark-
aðsstjórinn hafa verið að taka
hækkanimar saman og skoða
hvemig þær koma fram í vömverð-
inu héma heima,“ segir hann.
Áburðardreifing
dregst enn saman
Þijá búrhvalstarfa rak á land við Raufarhöfn 17. júní
Morgunblaðið/Helgi ólafsson
Kjálkar sagaðir
úr en skilað aftur
SEX hundruð tonnum af áburði og
grasfræjum verður dreift úr land-
græðsluflugvélinni Páli Sveinssyni
TF NPK á þessu ári, eða fimmtungi
af því sem mest var síðla á áttunda
áratugnum, þegar 3.300 tonnum var
dreift.
Eitt stærsta verkefni land-
græðsluflugvélarinnar á þessu ári
verður dreifing 60 tonna af gras-
fræjum og áburði á Haukadalsheiði
en þar er unnið að stöðvun gróður-
eyðingar með tilstyrk OLÍS. Á Auð-
kúluheiði verður 380 tonnum af
áburði dreift á uppgræðslusvæði
samkvæmt samningi Landsvirkjunar
við bændur á virkjunarsvæði Blöndu,
á kostnað Landsvirkjunar.
Minnkandi fjárveitingar
Nú þegar er búið að dreifa 60
tonnum af áburði og grasfræjum á
Reykjanesi í samstarfí við Samband
sveitarfélaga á Suðumesjum.
Að sögn Sveins Runólfssonar
ODDUR Albertsson, fráfarandi
skólastjóri í Reykholti, segir að til-
raun til að hleypa nýju lífi í Reyk-
holtsskóla hafi haft umtalsverðan
kostnað í för með sér. Hann viður-
kennir hins vegar að standa hefði
mátt betur að færslu bókhalds,
enda hafi hann ekki sérþekkingu
á því.
I úttekt Hagsýslu ríkisins á skól-
anum er m.a. fundið að því að fjár-
málastjórn hafi verið verulega
ábótavant. Oddur sagði að þegar
hann hefði tekið við skólanum
hefðu fjárveitingar til skólans verið
orðnar lágar. Hann og aðrir starfs-
menn skólans hefðu með ýmsum
hætti reynt að hleypa nýju lífi í
skólann og það hefði kostað pen-
inga. Eftir að tókst að fjölga nem-
endum í skólanum hefði námsfram-
boð verið ákveðið í samræmi við
námsframboð skóla af svipaðri
stærð, en tíma hefði tekið að fá
landgræðslustjóra hefur land-
græðsluflugið stöðugt dregist saman
á undanförnum árum. Fjárveitingar
frá ríkinu hafí farið minnkandi ár
frá ári, en auk þess hafí margir
bændur tekið að sér ýmis land-
græðsluverkefni sem áður voru unn-
in úr fiugvélum. Þá hafí starfsemi
Landgræðslunnar tekið nokkrum
breytingum með því að aukin áhersla
sé lögð á stöðvun sandfoks og upp-
blásturs.
„Það verður ekki gert úr flugvél-
um, heldur með sáningu melgresis,
sem verður að fella eða herfa nið-
ur,“ segir Sveinn, en bætir við að
alltaf séu einhver verkefni sem ekki
verði betur sinnt en með flugvélum.
Ljóst sé að þegar um stór samfelld
landsvæði sé að ræða geti enginn
keppt í hagkvæmni við hina 52 ára
gömlu Douglas-flugvél, Pál Sveins-
son.
■ Landgræðsluflug dregst/32
fram leiðréttingu á fjárveitingum
til skólans til samræmis við stækk-
un hans. Oddur sagðist viðurkenna
að bókhald hefði mátt vera í betra
lagi, en ástæðan væri einfaldlega
sú að hann hefði ekki haft mennt-
un til að leysa það verkefni og
ekki hefði fengist fjárveiting til að
ráða mann til verksins fyrr en í
ársbyijun 1995.
Oddur Albertsson sagðist
treysta skólameistara Fjölbrauta-
skóla Vestúrlands til að standa að
áframhaldandi skólastarfi í Reyk-
holti. Hins vegar væri varhugavert
að gefa það út að nemendur skól-
ans ættu einungis að koma úr eins-
leitum hópi nemenda sem ættu í
erfiðleikum. Ólíkur bakgrunnur
nemenda Reykholtsskóla hefði ein-
mitt verið styrkur skólans á síð-
ustu þremur árum.
■ Fjármálastjórn verulega/15
Raufarhöfn. Morgunblaðið.
ÞRJÁ búrhvalstarfa rak á fjöru
skammt frá Raufarhöfn að
kvöldi þjóðhátíðardags. Bónd-
inn á bænum Hóli, fjórum kíló-
metrum sunnan Raufarhafnar,
fór að huga að Iambfé á sunnu-
dagsmorgun og tók þá eftir því
að hvali hafði rekið á land um
2-300 metra neðan við bæinn.
Þegar betur var að gáð
reyndust hvalirnir þrír talsins
og tæpir tólf metrar að lengd.
Ekki var fréttin um rekann fyrr
komin í loftið en ýmsir tóku að
hringja í bóndann á Hóli til
þess að falast eftir tönnum dýr-
anna. Þegar hann fór síðan að
huga nánar að hvölunum var
búið að saga neðri kjálka úr
tveimur þeirra en erfitt er að
komast að þeim þriðja vegna
sjógangs. Bóndinn tilkynnti lög-
reglu tannhvarfið en kærði ekki
og var kjálkunum skilað í gær-
kvöldi án atbeina yfirvalda.
Ekki er ljóst hvort atferlið verð-
ur kært.
Kjötið volgt
Tekin voru sýni úr törfunum
fyrir Hafrannsóknastofnun og
reyndist kjötið volgt sem bendir
til þess að dýrin hafi synt á land
aðfaranótt sunnudags. Notuðu
fleiri tækifærið og fengu sér
bita í soðið í kjölfar sýnatökunn-
ar.
Jóhann Siguijónsson sjávar-
líffræðingur og aðstoðarfor-
stöðumaður Hafrannsókna-
stofnunar segir tarfana frekar
unga og litla en þeir geta orðið
tæpir 19 metrar að lengd. „Und-
anfarin fimm ár hefur yngri og
minni búrhvalstarfa rekið á
land og oft nokkra saman. Áður
fyrr rak stærri búrhvali og
staka á land,“ segir Jóhann.
Hann segir engar ályktanir
hægt að draga af því en að lík-
indum hafi fjölgað í stofninum
síðan búrhvalsveiðar voru bann-
aðar á Norður-Atlantshafi árið
1982.
Er það samdóma álit manna
í sveitinni að fjarlægja verði
hræin innan skamms vegna
væntanlegrar mengunar. „Mar-
flóin er mjög dugleg að éta hræ
í flæðarmálinu. Við hreinsum
gjarnan bein með því að leggja
þau í sjóinn því étið er af þeim
á mjög skömmum tíma en þetta
eru náttúrlega heilmikil flykki
þannig að það geríst nú ekki á
svipstundu," segir Jóhann loks.
Island í
15. sæti
ÍSLAND er í 15. sæti eftir fjórar
umferðir á Evrópumótinu í brids í
Portúgal. ísland tapaði fyrsta leikn-
um fyrir Finnum 12-18, en vann
síðan Slóveníu 19-11. í gær vann
liðið Dani 21-9, _en tapaði fyrir
Frökkum 13-17. ísland er með 65
stig, en efstir eru írar með 76 stig,
ísraelsmenn 75 stig og Austurríkis-
menn með 72.
Ekkert íslenskt par komst í úr-
slit í Evrópukeppni í tvímenningi
kvenna sem fram fer jafnhliða
úrslitakeppninni.
Observer
um Kristján
Morgunblaðinu hefur borist
dómur tónlistargagnrýnanda
The Observer, Andrew Port-
ers, sem fjallar í sunnudags-
blaðinu um sýningu á Grímu-
dansleik Verdis í Covent Gard-
en. Um þátt Kristjáns Jó-
hannssonar segir hann að
skort hafi á þokkann í tónblæ
Kristjáns, hins íslenska Ricc-
ardos. „Hann snart ekki við
manni,“ segir Porter, en á hinn
bóginn hafi hann verið „kröft-
ugur og sannur og leikræn
túlkun hans örugg“.
Oddur Albertsson um úttekt Hagsýslu
Standa mátti betur
að færslu bókhalds