Morgunblaðið - 20.06.1995, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ1995 29
Kvennamál Helga
Svar við greinum Helga Hálfdánarsonar
Jóhanna Kolfinna
Vilhjálmsdóttir Baldvinsdóttir
ÞEGAR bóndinn í
Vatnsnesi lét sem
hæst og lét þá skoðun
sína í ljós hvar litað
fólk ætti að halda sér
einhvers staðar fjarri
aríum íslands - var
það mál manna að
svona skrif ætti ekki
að leyfa í blaði allra
landsmanna. En þeg-
ar Helga Hálfdánar-
syni verður „laus
penninn“ og skrifar
um þá skoðun sína
hvar konur eigi að
halda sér - inni í eld-
húsi að gæta arf-
leifðarinnar - kippa
sér fáir upp við það. Helgi birtir
grein í Morgunblaðinu og segir
þar að konur séu haldnar misrík-
um votti af karleðli. Þar á hann
við þær konur sem ekki lúta þeim
hugmyndum Helga að brýnasta
áhugamál þeirra eigi að vera „að
hlúa að þeim gróðurreit farsællar
samfélagsheildar, sem fjölskylda
og heimili geta verið og eiga að
vera“. Þessar karlkonur eru að
afsala sér því hlutskipti „sem kall-
að hefur verið allra starfa virðu-
legast á jörðu hér “ og segir það
ganga í berhögg við eðli lang-
flestra kvenna. Hann segir þá
kröfu, að velja sér sín eigin hlut-
skipti, vera borna upp af 5% þjóð-
arinnar, sem hlotið hafa í vöggu-
gjöf ögn af karleðli í bland við
sína kvenlegu náttúru. Þrátt fyrir
þessi orð telur Helgi sig áfskap-
lega jafnréttissinnaðan og hefur
jafnvel fundið skýringu á því mis-
rétti sem konur hafa búið við.
Hann sakar karlmenn um að hafa
í krafti aflsmunar raskað því góða
jafnvægi sem hefur ríkt milli kynj-
anna og hljómar þá eins og arg-
asta kvennalistakona. En síðan
snýr hann baki við flokkssystrum
sínum og finnur það út að konur
séu með öllu áhugalausar um að
flykkjast fagnandi til fýlgis við
jafnréttisbaráttuna. En eins og
Helgi þekkir söguna vel ætti hann
að vita hve viðjar vanans eru
sterkar, sérstaklega þegar karl-
karlar eins og Helgi halda þeim
þétt að eða eins og Bríet Héðins-
dóttir komst svo réttilega að orði
fyrir heilli öld: „Fuglinn getur átt
Helgi Hálfdanarson ætti
frekar að stunda þá iðju,
segja þær Jóhanna Vil-
hjálmsdóttir og Kol-
finna Baldvinsdóttir,
að kanna draumaveröld
kynbræðra sinna.
sér góða daga, þótt hann sje sett-
ur í lokað búr, eða fjaðrir hans
sjeu stýfðar, en hann er þá sviptur
frelsinu og vængirnir verða honum
þá gagnslausir, en enginn getur
sagt, hve langt flug hann hefði
getað þreytt, ef hann hefði verið
látinn sjálfráður.“
í góðmennsku sinni fínnst
Helga þó sjálfsagt að þessar karl-
konur „fái“ að gegna þing-
mennsku og ráðherraembættum
og hverjum þeim störfum sem
löngum hafa talist karlastörf ef
þær eru til þess hæfar en fómi þá
í staðinn kveneðli sínu. Auk þess
gerist hann svo kræfur að saka
þessar karlkonur um að troða
löngun sinni upp á kvenkonumar
er sinna hefðbundnum heimilis-
og fjölskyldustörfum. En með því
að kenna karleðlið við þessar kon-
ur, er hann að uppljóstra því að
einungis karlar hafa notið þeirra
forréttinda að „fá“ að gera það
sem hugur þeirra stefnir að. En
finnst Helga að sama skapi að
þeir feður, sem náttúraðir em til,
eigi að „fá“ að annast uppeldi
barna sinna? Ef feður „fengju“ að
njóta þessara forréttinda, bæm
útivinnandi mæður ekki einar
ábyrgð á því „að unglingar velkist
unnvörpum heimilislausir og um-
hirðulausir á dreggjarbotni þjóðfé-
lagsins", en að mati Helgi ríkir
slíkt ástand í þjóðfélaginu vegna
framapuðs kvenna. Nei, honum
þykir það ekki sæma konum að
hjakka á tölvu fyrir einhvern
braskarann, eða þvargast í póli-
tísku þrefí. Þarna vitnar hann orð-
rétt í þá þingmenn sem harðast
börðust gegn því, að sjálfsögðu til
verndar kvenþjóðinni, að konur
fengju kosningarétt áriðl915.
Jafnréttissinninn Helgi Hálf-
dánarson vill að heilbrigð kven-
frelsisbarátta gangi út á það að
konur berjist fyrir því að komast
aftur heim þar sem þær „venjulegu
frjálshuga konur“ eru þrælar utan
heimilis af nauð og eigi sér þann
draum að gera heimilið að menn-
ingarathvarfi. Þrátt fyrir háan ald-
ur virðist Helgi hafa óvenjulega
mikla þekkingu á því hvaða
drauma „venjulegar", fijálshuga
konur eiga sér. Helgi ætti að leita
betur í draumaráðningabókinni,
því „óvenjulegu konurnar" dreym-
ir líka aðra drauma, þá að fá að
komast út úr búrinu. Þannig em
konur betur í stakk búnar til að
hlúa að hornsteini þjóðfélagsins,
ekki síst ef tvöföldu vinnuálagi er
af þeim létt. Þess vegna hafa kon-
ur boðið alla þá velkomna til leiks,
sem taka þátt í að óhreinka tauið.
En þó að Helgi telji heimilisstörfín
aðeins leik sem einn eða tveir eft-
ir atvikum geti gamnað sér við,
þá er það veraldarböl ef aðeins
einn situr uppi með þau eftir erfið-
an vinnudag, sem virðist vera
raunin þar sem orsök jafnréttis-
baráttunnar er einmitt „grautar-
dallaofurþrældómurinn“.
Helgi telur einnig að heilbrigð
kvenfrelsisbarátta eigi að stefna
að því að tryggja sem best fjár-
hagslegt öryggi mæðra og veita
ungum stúlkum sem víðtækasta
menntun. Þessi sömu orð lét Páll
Melsteð, stofnandi Kvennaskól-
ans, falla á síðustu öld. Hann vildi
með menntuninni auka gæði út-
ungunarvélarinnar. En menntun
kveikir í útþránni og útungunar-
vélin varð að sjálfstæðri vem sem
vildi tryggja fjárhagslegt öryggi
sitt. Meirihluti skólafólks í dag er
konur og segir það allt um hver
löngun kven-jafnt sem karlkvenna
er, hvar er draumaráðningabókin
nú? Það er einnig áhugavert að
velta því fyrir sér hver eigi að
tryggja fjárhagslegt öryggi
„mæðra“ samkvæmt kokkabókum
Helga, er það ef til vill á herðum
hins skaffandi eiginmanns eða rík-
isins? Plató hafði uppi svipaðar
hugmyndir.
Nei, Helgi ætti frekar að snúa
sér að þeirri iðju að kanna drauma-
veröld kynbræðra sinna. Á nýaf-
staðinni karlaráðstefnu kom fram
að karlar vilja líka komast út úr
sínum kynhlutverkum. Þeir vilja
komast í kynni við bömin sín í
stað þess að vera frá vegna vinnu
alla daga. Helgi ætti því að kynna
sér hugsunarhátt nútímafólks, þar
ráða mannúðarsjónarmið 21. aldar
ríkjum. Þessi sjónarmið hafa því
miður ekki náð að skjóta rótum i
garði bóndans í Máshólum, en
ræktar þess í stað ævafornar pæl-
ingar.
Jóhanna Vilhjálmsdóttir cr stjórn
málafræðinemi og Kolfinna Bald-
vinsdóttir er sagnfræðingur