Morgunblaðið - 20.06.1995, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
SMÁBÁTASJÓMENN á fundi með bæjarstjórn á Litlu bryggjunni í Stykkishólmi.
Fundað á bryggjunni
bátum okkar sem aðalstarf. Viljum
við að tekið verði upp eitt kerfi, en
ekki tvö, til að stjóma sókn þessara
báta og eigum þar við róðradaga-
kerfi. Minnum við þingmenn Vest-
urlands sérstaklega á loforð þeirra
fyrir kosningar í vor varðandi smá-
báta.“ Að loknum þessum fundi
héldu trillukarlarnir . suður til
Reykjavíkur til að standa við bakið
á sínum forystumönnum og sýna
með því samstöðu.
TRILLUSJÓMENN í Stykkishólmi
hafa áhyggjur af framtíð sinni eins
og fleiri kollegar þeirra víða um
land. Bátum innan þessa flokks
hefur flölgað á síðustu árum og
afköst aukist. Þetta hefur komið
mjög niður á þeim sem yfir voru í
greininni og treyst hafa á að hafa
lifibrauð af þessu starfi. Trillusjó-
menn í Stykkishólmi efndu til fund-
ar niður á Litlu bryggju sem er nú
óvenjulegur fundarstaður. Þeir boð-
uðu bæjarstjórn Stykkishólmsbæjar
á þann fund og kynntu þeim sínar
áhyggjur.
Eftirfarandi ályktun var
samþykkt
„Fundur í smábátafélaginu Ægi
í Stykkishólmi með bæjarstórn
Stykkishólms skorar á þingmenn
að samþykkja ekki fískveiðistjórn-
unarkerfi yfir okkur, sem gerir okk-
ur ókleift að stunda sjómennsku á
Á flótta iindan þorskí
Sandg-erði. Morgunblaðið.
ÞO FISKVEIÐIÁRIÐ sé frá 1.
september til 31. ágúst, vilja menn
enn tala um vetrarvertíð sem fyrr
og miðast hún þá við 1. janúar til
15. maí. Kvótakerfið setur reyndar
hömlur á veiðarnar, þannig má
segja að flotinn sé ekki á fullum
afköstum, netabátar taka netin upp
um helgar og fyrir brælur og eiga
jafnframt færri net í sjó en áður
tíðkaðist.
í Sandgerði komu á land á vertíð-
inni rúmlega 32.400 tonn, þar af
var loðna rúmlega 15.900 tonn og
þorskur rúmlega 5.800 tonn. Hæstu
bátar voru netabátarnir Stafnes KE
130 með 990 tonn og Bergur Vig-
fús GK með 950 tonn. Mikil umferð
var um höfnina á vertíðinni en 220
Kvótaleysi setti
mark sitt á vertíð-
ina í Sandgerði
skip og bátar lönduðu 4.100 sinn-
um. Tíðarfarið var með besta móti
þessa vertíð og hefur ekki verið
betra hér til sjávarins í nokkur ár.
Þorskgengd var mikil, en menn
voru á stöðugum flótta, kvótalaus-
ir, undan þorski, nema þeir sem
veiddu fyrir kvótakónga á Norður-
landi.
Nýi gijótvarnargarðurinn sem
hlaðinn var upp í fyrra, norðan við
norðurbryggjuna, sannaði ágæti
sitt í vetur, bryggjan var orðin afar
illa farin og menn og bátar iðulega
í hættu, í vestan- og norðvestan
.átt, þegar brimið gekk látlaust yfir
bryggjuna. Það er nú liðin tíð og
geta menn nú verið öruggari með
báta sína í höfninni. Dýpkun inn-
siglingarinnar árið 1991 hefur
stuðlað að því að skip og stærri
bátar hafa aukið komur sínar til
Sandgerðis og vertíðarbátar staldr-
að lengur við, enda stór munur á
að þurfa ekki að sæta sjávarföllum.
Olafi Jónssyni GK 404 var nýver-
ið breytt í frystitogara og kom hann
úr fyrsta túr til hafnar í Sandgerði
í sjómannaverkfall. Aflinn var 235
tonn af hausskornum úthafskarfa,
eftir mánaðar útiveru og er afla-
verðmæti um 24 milljónir.
' r
Mengun ógnar skelfisk-
veiðum í Miðjarðarhafi
„Sköllótt“ ígulker og sjúkdómar í sveppum
FISKSTOFNAR í Miðjarðarhafi
standa flestir illa og sumir uppumir
en nú steðjar ný ógn að þeim. Er
það vaxandi mengun, einkum með
ströndunum, og hafa menn sérstakar
áhyggjur af kræklingnum. Þá er
hrunið í sardínu- og rauðröndunga-
stofninum einnig talið stafa af um-
hverfisástæðum.
Kemur þetta fram í nýrri skýrslu
frá FAO, Matvæla- og landbúnaðar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna, en þar
segir, að alvarleg mengun sé víða
meðfram ströndunum, til dæmis í
Lionsflóa í Frakklandi, við Izmir í
Tyrklandi, Saronikos i Grikklandi og
Kastela í Króatíu.
Alls kyns úrgangur
„Sum fyrirbæri eins og marg-
lyttufaraldur, “sköllótt" ígulker og
sjúkdómar í sveppum virðast vera
orðin stjórnlaus," segir í skýrslunni
og bent er á, að það sé á valdi mann-
anna sjálfra að bæta hér úr. Eru
ástæðurnar meðal annars raktar til
úrgangs frá skipum, óhreinsaðs
skolps, úrgangs frá landbúnaði og
beinnar losunar sorps í sjó. Vakin
er athygli á því, að sé skolp hreinsað
og þynnt áður en það fer í sjó geti
það beinlínis haft góð áhrif á lífríkið
þar.
Vegna þessa ástands hafa menn
miklar áhyggjur af skelfiskinum en
talið er, að hann sé víða undirlagður
lifrarbólgusýklum, hepatitis A, vegna
lítt eða óhreinsaðs skolps. Skelfísk-
framleiðslan í Miðjarðarhafslöndum
er um 150.000 tonn á ári en til sam-
anburðar má nefna, að allur síldar-,
sardínu- og ansjósuaflinn er um
600.000 tonn.
Tilraunir til að draga úr skelfisk-
veiðinni vegna mengunarhættu hafa
samt mætt litlum skilningi hjá sjó-
mönnum og skelfiskveiðimenn við
Feneyjar efndu til óeirða af því til-
efni í maí sl. Adríahafið allt er þó
orðið þrælmengað en á Svartahafíð
er yfirleitt litið sem dautt haf.
Margar tegundir aldauða
Sérfræðingar benda á, að þegar
mikil næringarefni berist út í sjó,
leiði það til súrefnisskorts og hafi
þegar valdið aldauða 15 kræklinga-
tegunda og þriggja krabbategunda í
Miðjarðarhafí. Þá valdi næringarefn-
in í skolpinu einnig miklum þörunga-
blóma.
Ofan á þetta bætist, að um 350
nýjar tegundir hafa bæst við lífríkið
í Miðjarðarhafi, einkum í gegnum
Súezskurð og með skipum. Af þeim
má nefna grænt slý, sem er nú á
miklu svæði frá Frakklandi til Ítalíu,
ránmarglyttu, tegundir, sem lifa á
botngróðri, og skelfískur, sem hefur
ekkert notagildi fyrir menn. Er hann
smám saman að leggja undir sig sjáv-
arbotninn í Adríahafí.
FRÉTTIR /EVRÓPA
A
Tilboð Schengen til Noregs og Islands
Tengsl verði
svipuð og í EES
I TILBOÐI ríkja Schengen-sam-
komulagsins til Noregs og íslands,
um aðlögun norræna samningsins
um vegabréfafrelsi að Schengen-
samkomulaginu um afnám landa-
mæraeftirlits innan Evrópusam-
bandsins, er gert ráð fyrir að tengsl-
um ríkjanna tveggja við Schengen-
hópinn verði háttað með svipuðum
hætti og við ESB samkvæmt EES-
samningnum.
í tillögum þeim, sem Robert Urba-
in, Evrópumálaráðherra Belgíu og
formaður Schengen-ráðsins, lagði
fyrir norrænu dómsmálaráðherrana
á fundi í Brussel síðastliðinn föstu-
dag, er gert ráð fyrir að ESB-ríkin
Danmörk, Svíþjóð og Finnland öðlist
fulla aðild að Schengen-samkomu-
laginu. Þar er jafnframt vísað til
þess að EFTA-ríkin Noregur og ís-
land eigi aðild að samningnum um
Evrópska efnahagssvæðið, sem feli
í sér hið svokallaða fjórfrelsi, þar á
meðal frelsi í fólksflutningum.
Sameiginlegt ráðherraráð og
embættismannanefnd
Schengen-ríkin leggja til að ísland
og Noregur öðlist nokkurs konar
aukaaðild að samkomulaginu, sem
sé svipuð tengingu þeirra við ESB
í gegnum EES-samninginn. Þannig
verði sett upp sameiginlegt ráðherr-
aráð Schengen-hópsins og ríkjanna
tveggja, sambærilegt við EES-ráðið,
og embættismannanefnd, sambæri-
leg við sameiginlegu EES-nefndina.
Gert er ráð fyrir að nefndir þessar
kæmu saman að frumkvæði Scheng-
en-ríkjanna. Þar yrði skipzt á álitum
og upplýsingum og tryggð sameigin-
leg túlkun þeirra reglna, sem myndu
gilda á sameinuðu vegabréfssvæði
Schengen-landana, Noregs og Is-
lands.
Ekki áhrif á innri
ákvarðanatöku
Ljkt og í EES er gert ráð fyrir
að ísland og Noregur fái ekki að
taka þátt í formlegu innra ákvörð-
unartökuferli Schengen, heldur yrðu
ríkin tvö að taka upp reglur, sem
áður hefðu verið ákveðnar af
Schengen-löndunum, eftir umijöllun
í hinum sameiginlegu stofnunum.
Þorsteinn Pálsson dómsmálaráð-
herra hefur sagt að samkvæmt þess-
um tillögum hafi ísland ekki nægileg
áhrif á ákvarðanatöku á hinu sam-
eiginlega vegabréfasvæði. „Ef við
tökum að okkur þær skuldbindingar,
sem við erum reiðubúin að gera,
þ.e. gæzlu ytri landamæra Scheng-
en-svæðisins, verðum við á móti að
fá sem mesta möguleika í allri um-
fjöllun og undirbúningi ákvarðana-
töku,“ sagði ráðherrann í Morgun-
blaðinu sl. laugardag.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins voru viðbrögð Norður-
landanna við tillögum Urbains á
fundinum í Brussel þau, að þær
væru grundvöllur umræðna, en Nor-
egur og Island vildu komast sem
næst fullri aðild að Schengen.
Viðræður Sehengen og Norður-
landanna hefjast í september. í sum-
ar verður starfandi hópur embættis-
manna, sem mun undirbúa viðræð-
urnar, meðal annars meta hvaða
reglur Schengen eigi að gilda á öllu
svæðinu og hvaða skuldbindingar
Noregur og ísland taki þar af leið-
andi á sig, t.d. varðandi gæzlu ytri
landamæra, meðferð flóttamanna og
fleira.

top Shell!
NO
Dumping
vSœS&m
Evrópuþingið banda-
maður gegn Shell
KONA úr röðum umhverfis-
verndarsamtakanna Greenpe-
ace mótmælir áformum olíufé-
lagsins Shell, um að sökkva olíu-
borpallinum Brent Spar í Atl-
antshaf, við benzínstöð Shell í
miðborg Hamborgar í Þýzka-
landi. Konan heldur á spjaldi,
þar sem vitnað er til ályktana
Evrópuþingsins gegn því að
tækjum á borð við olíuborpalla
sé sökkt í hafið. Ritt Bjerre-
gaard, sem fer með umhverf-
ismál í framkvæmdastjórn Evr-
ópusambandsins, hefur einnig
andmælt áformum olíufélagsins
og segir að hætta verði förgun
af þessu tagi.
Fundir Bonino í
Rabat árangurslitlir
Rabat. Reuter.
EMMA Bonino, yfirmaður sjávarút-
vegsmála í framkvæmdastjórn Evr-
ópusambandsins, átti viðræður við
marokkósk stjórnvöld í Rabat um
seinustu helgi til að reyna að ná
samkomulagi um nýjan fiskveiði-
samning ESB og Marokkó. Fund-
irnir voru árangurslitlir, að sögn
embættismanna.
Bonino átti meðal annars fundi
með Abdellatif Filali, forsætisráð-
herra, og Mustapha Sahel, sjávarút-
vegsráðherra. Hún vildi ekki tjá sig
við fréttamenn um viðræðurnar, en
sagði að ekki hefði verið ákveðið
að hefla að nýju formlegar samn-
ingaviðræður sendinefnda ESB og
Marokkó. „Bonino kom ekki með
neinar nýjartillögur. Marokkó hvik-
ar hvergi frá kröfum sínum,“ sagði
marokkóskur embættismaður í
samtali við Reuter-fréttastofuna.