Morgunblaðið - 20.06.1995, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Serbar endurheimta
veginn til Sarajevó
Sarajevó, Pale. Reuter.
LIÐSMENN Bosníu-Serba hafa aft-
ur náð á sitt vald helstu aðfanga-
leið sinni milli Sarajevó og bæjarins
Pale, þar sem höfuðstöðvar þeirra
eru, að sögn embættismanns Sam-
einuðu þjóðanna (SÞ), sem ók leið-
ina í gær. Sagði hann að vegurinn
bæri þess engin merki að til átaka
hefði komið.
Fulltrúar SÞ sögðu fyrir helgina
að svo virtist sem hermenn múslima
hefðu náð að rjúfa tangarhald Bos-
níu-Serba á veginum milli Sarajevó
og Pale eftir hörð átök síðastliðinn
föstudag. Hermennirnir og íbúar
Sarajevó hefðu fagnað sigri og tal-
ið þetta mikilvægan árangur í sókn
sem stjómarher múslima hóf á
fimmtudag gegn umsátri Bosníu-
Serba um Sarajevó.
Árásir á Pale
Liðsmenn stjórnarhersins héldu í
gær áfram árásum á Pale, þriðja
daginn í röð. Heimildamenn úr röð-
um Serba sögðu að enginn hefði
Síðustu gíslunum
sleppt
fallið í árásunum, en íbúum bæjar-
ins væri gert að halda sig innan-
dyra.
Pale er um 16 kílómetrum frá
Sarajevó, og hefur enn sem komið
er sloppið við hörð og mannskæð
átök á borð við það sem orðið hefur
í höfuðborginni.
26 gæsluliðum sleppt
Bosníu-Serbar hafa nú látið lausa
alla þá gæsluliða SÞ sem þeir höfðu
á valdi sínu. Síðasti hópurinn, tutt-
ugu og sex gæsluliðar og eftirlits-
menn SÞ, sem verið höfðu í haldi,
komu til bækistöðva SÞ í Zagreb á
sunnudag. Bosníu-Serbar tóku alls
um 400 gæsluliða á sitt vald.
Loftárásir ekki raunhæfar
Embættismenn SÞ í Bosníu við-
urkenna að loftárásir séu ekki leng-
ur raunhæfur möguleiki tii þess að
hindra atlögur Bosníu-Serba gegn
gæsluliðum samtakanna.
Megnið af liði SÞ hefur verið
kallað á brott frá svæðum sem
Bosníu-Serbar hafa á valdi sínu
umhverfis Sarajevó, og um 300
þungavopn, sem Serbarnir höfðu
sæst á að SÞ tæki í gæslu, hafa
verið skilin eftir í höndum her-
manna Bosníu-Serba.
Aftur á byrjunarreit
Friðargæsla SÞ í Bosníu er því kom-
in í sama horf og hún var í áður
en 68 manns féllu í sprengjuárás á
markaðstorg í Sarajevó í febrúar á
síðasta ári. Liðsstyrkur flughers
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
og bann við þungavopnum á svæð-
um umhverfis borgina voru aðgerð-
ir sem gripið var til vegna
sprengjuárásarinnar, en hvoru
tveggja hefur að engu orðið í kjöl-
far þess að Bosníu-Serbar hnepptu
um 400 gæsluliða í gíslingu.
Sextán létu lífið í
sprengingu í Belgíu
Eynatten, Belgiu. Reuter.
Konur
betri
ökumenn
London. Reuter.
ÁSTÆÐULAUST er að fara
niðrandi orðum um ökuleikni
kvenna því nýjar tölur konung-
lega bílafélagsins (RAC) um
slys í umferðinni renna stoðum
undir þá kenningu að konur séu
öruggari ökumenn en karlar.
Samkvæmt upplýsingum
RAC áttu konur í hlut í þriðj-
ungi umferðarslysa árið 1994
þar sem meiðsl hlutust af.
Konur virðast einnig orðnar
öruggari með sig undir stýri og
tryggingafélög flokka karl-
menn sem miklu hættulegri í
umferðinni en þær. Verður þess
ekki lengi að bíða að helmingur
allra ökumanna verði konur.
Tölur sýna einnig að konur
eru öruggir og góðir ökumenn;
helmingi minni líkur eru á að
þær aki gegn rauðu ijósi en
karlmenn og aðeins 1% þeirra
hefur gaman af hraðakstri mið-
að við 40% karlmanna.
MIKIL sprenging í bensínstöð og
veitingastað við þjóðveg hjá Eynatt-
en, skammt frá landamærum Belg-
íu að Þýskalandi, á sunnudag varð
að minnsta kosti sextán manns til
bana.
Björgunarmenn leituðu látinna í
gær. Krana þurfti til að lyfta rjúk-
andi rústum byggingarinnar, sem
varð sprengingunni að bráð, til að
leitarmenn gætu athafnað sig.
Líklegt er talið að gasleki í eld-
húsi hafí valdið sprengingunni og
BÍLSPRENGJA varð lögreglu-
manni að bana í Madríd í gærmorg-
un. Hafði henni verið komið fyrir
við verslanamiðstöð. Sex manns
særðust í tilræðinu, sem ETA, að-
skilnaðarsamtök Baska, lýstu á
hendur sér.
Nokkrum mínútum áður en
hefur lögregla svo gott sem útilokað
að um spellvirki hafí verið að ræða.
Belgíska lögreglan sagði að vitað
væri að tíu Belgar, fjögurra manna
þýsk íjölskylda, breskur vörubíl-
stjóri og Króati hefðu látið lífið.
Albert Belgíukonungur kom í
gær á slysstað og huggaði aðstend-
ur hinna látnu. Þremur breskum
vörubílstjórum tókst að bjarga
þremur mönnum út úr byggingunni
milli þess, sem sprengingin varð og
hún varð alelda.
sprengjan sprakk, var hringt á út-
varpsstöð í borginni og varað við
sprengingunni. Fordæmdu spænsk
yfírvöld tilræðið. Tveir mánuðir eru
liðnir frá síðasta sprengjutilræði
Baska en í apríl sl. sýndu þeir Jose
Maria Aznar, leiðtoga Alþýðufylk-
ingarinnar, banatilræði.
Baskar sprengja
Madríd. Reuter.
Reuter
TSJETSJSENSKIR skæruliðar létu um helgina lausar 227 konur
og börn úr hópi gísla sem þeir héldu á sjúkrahúsi í Búdennovsk.
Samið um lausri gíslanna í Búdennovsk
Russar lofa að
hætta hernaði
í Tsjetsjníju
Búdennovsk. Reuter.
VÍKTOR Tsjemomýrdín forsætis-
ráðherra Rússlands hét tsjetjenskum
uppreisnarmönnum því á sunnudag,
að Rússar myndu hætta öllum hern-
aðaraðgerðum í Tsjetsjníju og taka
aftur upp friðarviðræður við fulltrúa
þeirra, er hann samdi við uppreisnar-
menn um að sleppa gíslum í sjúkra-
húsi í Búdennovsk.
Tsjernomýrdín samdi um friðsam-
lega lausn gíslamálsins í símtali við
Shamíl Basajev, leiðtoga skæruliða.
Hét hann þeim bifreiðum og öruggri
undankomu eftir að þeir hefðu látið
gíslana lausa.
Tsjernomýrdín sat í skrifstofu
sinni í Hvíta húsinu í Moskvu er
hann samdi við Basajev. Tilboð hans
var í gerð stjórnaryfirlýsingar í fjór-
um liðum. Þar gaf hann tryggingu
fyrir því að bardögum í Tsjetsjníju
yrði hætt frá þeirri stundu sem aðil-
ar se'mdu um og rússneskir samn-
ingamenn héldu þegar til höfuðstað-
arins Grosní til nýrra samningavið-
ræðna við fulltrúa Tsjetsjena.
Jafnframt var því heitið að
Basajev og menn hans fengju að
fara óáreittir úr sjúkrahúsinu til
Grosní.
í yfirlýsingunni var hvergi getið
um hugsanlega brottför rússneskra
heija frá Tsjetsjníju.
Fréttastofan Itar-Tass hafði eftir
rússneskum embættismanni, að
Basajev hefði krafist þess að fá flug-
vél til afnota fýrir sig og liðsmenn
sína til að fljúga til ókunns áfanga-
staðar.
Tvær misheppnaðar árásir
Á laugardag gerðu rússneskar
hersveitir tvær árangurslausar til-
raunir til þess að ráðast inn í sjúkra-
húsið í Búdennovsk. Skæruiiðunum,
sem höfðu á annað þúsund gísla þar
í haldi, tókst að hrinda báðum árás-
unum.
Fyrri árásin var gerð klukkan
fímm að morgni og stóð í þijár
stundir. Þá var samið um að hætta
átökum og hófu fulltrúar hersveit-
anna viðræður við skæruliða, sem á
endanum létu 227 gísla lausa. Önnur
atlaga að sjúkrahúsinu hófst klukk-
aii 14:20 en 20 mínútum síðar var
tilkynnt um vopnahlé og nýjar við-
ræður. Borís Jeltsín forseti sagði á
blaðamannafundi í Halifax í Kanada,
að hann og Víktor Jerín innanríkis-
ráðherra hefðu tekið ákvörðun um
seinni árásina, en talið er að foringj-
ar hersins hafi hrundið hinni fýrri
af stað að eigin frumkvæði. í þeirri
árás féllu fimm hermenn og óþekkt-
ur ijöldi skæruliða.