Morgunblaðið - 12.08.1995, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1995 11
FRÉTTIR
Safnast hafa fjögurhundruð þúsund krónur handa nýrnasjúklingi
Heimsþing Amnesty International
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
BENEDIKT Andrésson tekur við ávísun úr hendi Hilmars F.
Thorarensens, gjaldkera Félags Árneshreppsbúa, og Pálma
Guðmundssonar, formanns félagsins.
Mannréttindavaka og
mannréttindabrot
Aldrei hægt
að þakka nóg
ÁSTA Kristín Árnadóttir gekkst
nýlega undir sína aðra nýrna-
ígræðslu í Boston og var útskrif-
uð af sjúkrahúsinu 1. ágúst. Ekki
er ljóst hvenær henni verður
leyft að koma heim, en sýnt þyk-
ir að aðgerðin hafi heppnast vel.
I gær afhenti Félag Árnes-
hreppsbúa í Reykjavík fjölskyld-
unni rúmar 400 þúsund krónur,
sem er afrakstur söfnunar sem
félagið hefur staðið fyrir.
Eins og áður hefur komið fram
í Morgunblaðinu er þetta þriðja
nýrnaígræðsla sem dætur Vil-
borgar Benediktsdóttur og Guð-
mundar Árna Hjaltasonar þurfa
að gangast undir. Félag Árnes-
hreppsbúa í Reykjavík hefur
gengist fyrir söfnun til stuðnings
fjölskyldunni, en kostnaður við
veikindi systranna hefur verið
henni þung í skauti.
Vakin var athygli á þessari
söfnun í Morgunblaðinu í byijun
ágúst og núna hafa safnast rúm-
ar 400 þúsund krónur, sem af-
hentar voru Benedikt Andrés-
syni, afa stúlknanna, í gær.
í samtali Morgunblaðsins við
föður þeirra kom fram að öllum
heilsaðist vel og þau gætu aldrei
þakkað nóg fyrir sig: „Þetta er
ómetanlegur stuðningur sem
okkur hefur verið sýndur og ég
vil koma þakklæti á framfæri frá
okkur öllum.“ Söfnunin stendur
ennþá yfir og þeim sem vilja
styrkja fjölskylduna er bent á
reikning 1124-26-50 í Sparisjóði
Árneshrepps í Norðurfirði, en
hægt er að leggja inn á reikning-
inn í öllum bönkum, sparisjóðum
og pósthúsum landsins.
HUNDRUÐ félaga í Amnesty Inter-
national hvaðanæva úr heiminum
sýna stuðning sinn við aukna bar-
áttu fyrir mannréttindum í Austur-
og Mið-Evrópu, við upphaf heims-
þings samtakanna í Slóveníu í þess-
ari viku.
„Á svæðum þar sem fólk gat
ekki gerst félagar í Amnesty fyrr
en í lok níunda áratugarins, eru nú
Amnesty deildir í mótun í tuttugu
og sex löndum og eru þær hluti af
ört vaxandi mannréttindahreyf-
ingu“, sagði Pierre Sané, fram-
kvæmdarstjóri heimssamtaka Am-
nesty.
„Með því að halda heimsþingið í
Slóveníu erum við að sýna samstöðu
með því baráttufólki sem vinnur að
framgangi mannréttinda á sínu
heimasvæði."
Á heimsþinginu sem er haldið
annað hvert ár. mun m.a. verða
rætt um hvemig best sé að bregð-
ast við mannréttindabrotum tíunda
áratugarins og auknum brotum á
mannréttindum í stríði og við fall
ríkisstjórna þar sem fólk er frekar
myrt en fangelsað.
í kjölfar fyrsta heimsþings Sam-
einuðu þjóðanna um málefni kvenna
um tíu ára skeið mun Amnesty
leggja sérstaka áherslu á málefni
kvenna í herferð sinni í Slóveníu.
Þar verður hafin umræða um mann-
réttindabrot gagnvart konum, þar á
meðal sköddun á kynfærum kvenna.
Mörg hundrað fulltrúar frá sam-
tökum Amnesty í Slóveníu munu
einnig vekja athygli á örlögum fjölda
þessa fólks er „horfið“ hefur eða
týnst frá upphafi stríðsins í fyrrum
Júgóslavíu. Yfirfimmtíu skyldmenni
þess fóiks sem horfið hefur í Króta-
tíu og Bosníu munu standa fyrir
útifundi þann 11. ágúst í þeim til-
gangi að fjalla um reynslu sína af
þeim mannréttindabrotum sem átt
hafa sér stað og aðstoða við að
undirbúa herferð vegna manns-
hvarfa í fyrrum Júgóslavíu sem
hefst síðar á þessu ári.
Gjaldskrá vegna endurbirtingar
myndverka
Höfundarréttur
myndverka tryggður
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
hefur nýlega staðfest, í fyrsta
skipti, gjaldskrá Myndstefs, höf-
undarréttarsamtaka myndhöf-
unda, vegna endurbirtinga á
myndverkum. Nær gjaldskráin til
endurbirtinga myndverka alls stað-
ar nema í sjónvarpi, tímaritum og
dagblöðum. Viðræður standa yfir
milli Myndstefs og Sjónvarpsins
um reglur og gjaldskrá vegna end-
urbirtinga í sjónvarpi.
„Þegar höfundarlögum var
breytt 1992 var m.a. sett í lögin
sérstakt ákvæði í 25. grein laganna
þar sem ráðuneytinu' er gefinn
möguleiki á að veita okkur lög-
formlega staðfestingu á gjald-
skránni. Jafnframt er kveðið á um
að ráðuneytið eigi að staðfesta
hana,“ segir Knútur Bruun, for-
maður Myndstefs.
„Þetta þýðir að nú þegar búið
er að viðurkenna samtökin okkar
sem höfundarréttarsamtök mynd-
verka höfum við samkvæmt lögum
heimild til þess að innheimta gjöld
vegna notkunar myndverka fyrir
hönd ailra myndhöfunda. Um leið
tökum við á okkur þær skyldur að
gæta réttinda félagsmanna sem
og þeirra sem standa utan samtak-
anna.
Gjaldskrá vegna endurbirtinga
á myndverkum var fyrst sett árið
1992, að sögn Knúts, og var þá
einhliða af hálfu samtákanna. „Við
viljum ræða við hlutaðeigandi út-
gefendur og skiptast á skoðunum
og sjá hvort einhver ágreiningur
er um þessi mál áður en gjaldskrá-
in er samþykkt. Við tókum þá
stefnu að semja fyrst við stærstu
notendur höfundarréttar, s.s Félag
bókaútgefenda og nú sjónvarp-
stöðyarnar. Síðan eigum við eftir
að semja við útgefendur blaða og
tímarita og þess vegna er gjald-
skrá okkar á því sviði ekki staðfest
ennþá.“
Myndhöfundar fá 80%
greiðslnanna
Greiðslur fyrir endurbirtingar
berast til Myndstefs m_eð tvennum
hætti að sögn Knúts. í fyrsta lagi
sé það einstaklingsbundinn höf-
undarréttur þar sem innheimt er
fyrir hveija notkun á myndverki
fyrir sig. Höfundurinn fái 80% af
þeirri upphæð en Myndstef fimmt-
ung til reksturs samtakanna.
Knútur segir að hlutur Mynd-
stefs sé lítill í samanburði við það
sem gerist víða erlendis en þar fái
samsvarandi samtök 30-40% af
greiðslunni. „Við reynum að halda
eftir eins litlu og við getum því
við erum auðvitað að þessu fyrir
höfundana.“
í öðru lagi segir Knútur að
Myndstef eigi aðild að Fjölís en
það séu samtök sem sjái um að
innheimta greiðslur fyrir notkun
myndefnis á ljósritum, t.d. í skól-
um, og að þaðan fái Myndstef eina
greiðslu á ári. Þessar greiðslur
hafi farið í að byggja Myndstef
upp en þegar því starfi sé lokið
sé reiknað með að fénu verði skipt
milli aðildarfélaga samtakanna
sem síðan úthluti því til félags-
manna sinna eftir ákveðnum regl-
um.
Höfundarréttur
var misnotaður
Knútur segir að áður en mynd-
höfundar fóru að vinna að höfund-
arréttarmálum sínum fyrir átta til
tíu árum hafi þessi mál verið í al-
gerum ólestri. Einstaka sinnum
hafi notendurnir sjálfir greitt höf-
undum af skyldurækni en að eng-
inn hafi fylgst með því að honum
væri fylgt eftir og hann hafi verið
mjög misnotaður. Myndhöfundar-
réttur hafi hins vegar verið í fullu
gildi og nú hafi Myndstef það hlut-
verk að gæta hans.
Myndstef var formlega stofnað
árið 1991. Félagsmenn þess eru
ríflega 800 og eiga þeir flestir
aðild að samtökunum í gegnum
félagasamtök þau sem mynda
Myndstefið en það eru Samband
íslenskra myndlistarmanna, Félag
íslenskra teiknara, Félag grafískra
teiknara, Ljósmyndarafélag ís-
lands, Árkitektafélag íslands og
Félag leiksviðsmynda- og búninga-
höfunda auk allmargra einstakl-
inga m.a. erfingja þeirra sem eiga
höfundarrétt.
Hlutverk samtakanna er, að
sögn Knúts, að standa vörð um
höfundarrétt myndhöfunda og að
tryggja að almenningur og aðrir
sem nota myndverk hafi greiðan
og góðan aðgang að þeim.
Morgunblaðið/Golli.
Veður vont
ÞAÐ gustaði hressilega á Suð-
vesturhorninu á fimmtudaginn
og þessir ferðalangar áttu fullt
í fangi með að komast ferða
sinna í strekkingnum.
GÁMflVdSU)
VlllíRoIai»ortinu
FRÁBÆR
Á HUNDRI VÖRUTEG L JÐUM UNDA u
Lenor mýkingarefni 1 lítri
Fairy uppþvottalögur 1 /2 lítri
Aro þvottaduft 2,8 kg.
Palmolive handsápa 6 stk.
Gillette Sensor rakvél
Wilkingson rakvélasett
Herra ullarfrakkar
Thermos bakpoka-skólatöskur
Carven ilmvatn/baðsápusett
Adidas og Nike jogginggallar
dæmis:
Kr. 115,-
Kr. 95,-
Kr, 550,-
Kr. 215,-
Kr. 225,-
Kr. 270,-
Kr,5000,-
Kr. 885,-
Kr. 600,-
Kr. 998,-
MEIRA EN 50% AFSLATTUR A LEIKFONGUM!
Takmarkað magn af hverri vörutegund
Opið laugardag kl. 10.-16.
og sunnudag kl. 11.-17.
KCHAPORTIÐ
MARKAÐSTORG
alveg ótrúlegt
Minningar sj óður
Helgu Jónsdóttur og
Sigurliða Kristjánssonar
Styrkir til náms í verkfræði og raunvísindum.
Stjórn Minningarsjóðs Helgu Jónsdóttur og Sigurliða Kristjánssonar, kaup-
manns, auglýsir hér með eftir umsóknum um styrki úr sjóðnum.
Styrkirnir eru ætlaðir nemendum í verkfræði- og raunvísindagreinum og hafa
þeir einkurn verið veittir þeirn sem lagt hafa stund
á framhaldsnám í þessum greinum.
Umsóknareyðublöð fást á skrifstofu samskiptasviðs
Háskóla íslands og ber jafnframt að skila umsóknum þangað.
Umsóknarfrestur er til 20. september nk.