Morgunblaðið - 31.10.1995, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
Tyrkir vænta mikils
af tollabandalagi
Ankara. Reuter.
TYRKNESKIR kaupsýslumenn
vænta mikils af tollabandalagi Tyrk-
lands við Evrópusambandið, sem
gengur í gildi um næstu áramót ef
Evrópuþingið samþykkir samninga
þar um. Utanríkisráðherrar ESB-
ríkjanna og Tyrklands hittust á fundi
í gær, þar sem gengið var frá ýmsum
tæknilegum atriðum vegna sam-
komulagsins.
Verndaðar atvinnugreinar í Tyrk-
landi, á borð við járn- og stáliðnað,
olíu- og bílaiðnað, óttast að þær
muni ekki standast evrópskum keppi-
nautum snúning eftir að tollamúrar
hafa verið rifnir niður. Talið er að
tyrkneska ríkið tapi tolltekjum að
upphæð um þrír milljarðar ecu á ári
er tollabandalagið hefur tekið gildi.
Á móti fá Tyrkir hins vegar aðstoð
frá ESB til að auðvelda þeim aðlögun
að fijálsum viðskiptum. Talið er að
þessir styrkir og lán geti numið 2,5
milljörðum ecu eða um 210 milljörð-
um íslenzkra króna.
Aðrar atvinnugreinar telja hins
vegar tollabandalagið munu færa sér
ný tækifæri. Þar á meðal eru vefnað-
arvöruiðnaðurinn, sem telur sig geta
tvöfaldað útflutning, gler- og
keramikiðnaður.
Tyrkneskir íjárfestar hafa í aukn-
um mæli fært út kvíarnar til hinna
nýju ríkja í Mið-Asíu og Kákasus og
vænta mikils af samstarfí við evr-
ópska fjárfesta á þeim slóðum. Þá
búast Tyrkir við aukinni erlendri fjár-
festingu vegna tollabandalagsins,
bæði af hálfu fyrirtækja innan ESB
og.fyrirtækja utan sambandsins, sem
geta nýtt ódýrt vinnuafl í Tyrklandi,
ásamt hindrunarlausum aðgangi að
Evrópumarkaðnum.
Tyrkir vinna nú að því að setja í
lög ákvæði, sem banna stuld á einka-
leyfum og brot á evrópskum höfund-
arréttarlögum, auk þess sem verið
er að koma upp samkeppnisráði og
ljúka gerð nýrrar tollskrár.
Fleiri skilyrði af hálfu EÞ?
Enn eru þó hindranir í vegi fyrir
því að tollabandalagið verði að veru-
leika. Tyrkland samþykkti í síðustu
viku að breyta löggjöf um vamir gegn
hryðjuverkum, aflétta ýmsum höml-
um á tjáningarfrelsi og láta pólitíska
fanga lausa, til að mæta skilyrðum
Evrópuþingsins. Fréttaskýrendur
telja þó að margir Evrópuþingmenn
telji ekki nóg að gert og að Evrópu-
þingið muni kreflast enn róttækari
breytinga til að tryggja lýðræði og
mannréttindi í Tyrklandi, áður en
atkvæðagreiðsla um tollabandalagið
fer fram á þinginu í desember.
Hvað verður
um Bierregaard?
Kaupmannahöfn. Morgnnbladið.
í EYRUM Dana hefur orðið „dag-
bók“ alveg sérstaka skírskotun
þessa dagana. Þegar Poul Nyrup
Rasmussen forsætisráðherra hóf
ræðu sína á danska alþýðusam-
bandsþinginu um helgina með því
að lesa upp úr dagbók sinni duld-
ist engum hverjum skensið væri
ætlað. Dagbók Ritt Bjerregaard
fulltrúa í framkvæmdasljórn ESB
er enn efst á blaði í Danmörku og
gleymist ekki um á næstunni.
Margir velta því fyrir sér hvað
hafi vakað fyrir Bjerregaard með
bókaútgáfunni og hver staða henn-
ar verði eftir að starfstímabil henn-
ar í Brussel rennur út 1999.
Þegar Bjerregaard
flutti til Brussel sagðist
hún ætla að halda sam-
bandinu við kjósendur
í Danmörku. Hún byij-
aði því fijótlega á að
skrifa rabbgreinar,
svolítið í stíl dagbókar,
og gera stuttar vídeó-
myndir í vinsælan nátt-
úrulifsþátt danska
sjónvarpsins.
Greinarnar vöktu
ekki mikið umtal, en
auðvitað var eftir
þeim tekið og einnig
þar sagði hún frá líf-
inu bak við tjöldin á kumpánlegan
og kannski ögn sjálfsupptekinn
hátt. Þar með kom hún að nokkru
á móts við skráargataáráttuna,
nefnilega löngun eftir að sjá hvað
gerist í raun bak við tjöldin, án
þess þó hún segði frá nokkru sem
ekki mátti spyrjast út.
I dagbók Bjerregaards fær les-
andinn að fylgja höfundinum upp
í rúm með blöðrubólgu, sest með
að snæðingi, þegar Sören eigin-
maður Bjerregaard hefur matreitt
spergil og lambalæri með kerfli,
sultað apríkósur og möndlur eða
borið fram annað lostæti. Fram-
kvæmdasljórnarmaðurinn rekur
ekki trúnaðarmál, en bókin er full
af sjálfsupptekinni frásögn af höf-
undi og mati hans á málunum. Ef
lesandi hefur ekki því meiri áhuga
á þeim efnum er bókin nokkuð
þreytandi lesning sem fyllir tutt-
ugu stórar dagblaðssíður.
Ritt, Bjerregaard hefur svo oft
valdið fjaðrafoki í dönskum
stjórnmáhim að það er orðinn fast-
ur liður fyrir danska blaðamenn
að spá í frama hennar eftir síð-
ustu hræringar. í þetta skipti er
þó erfítt að ímynda sér að hún
eigi sér viðreisnar von, þegar ráðn-
ingartímanum í Brussel lýkur
1999. Santer hefur glögglega gefið
í skyn að hún verði ekki hreyfð til
nú. Spurning er hvað verður næst
þegar hræringar verða í kringum
hana, því hún væri ekki hún sjálf,
ef ekki gerðist eitthvað meir.
Hvað hún sjálf var að hugsa
með bókarskrifunum veit enginn
með vissu. Sumir álíta að hún
hafi viljað auka vinsældir sínar.
Aðrir benda á að sjálf skilji hún
örugglega ekki í öllu uppistand-
inu, fremur en áður og álíti sig
hafa verið að gera það
sem hún ætlaði sér,
nefnilega að veita al-
menningi innsýn inn í
starfið innan ESB á
hreinan og beinan
hátt.
Á heimavelli hafa
leiðandi stjórnmála-
menn úr flestum
flokkum fordæmt'
bókarskrifin, jafnt
flokkssystkin og and-
stæðingar. Kjósendur
eru þó sennilega á
annarri skoðun, því
samkvæmt skoðana-
könnunBerlingske Tidende um
helgina taka þeir framtakinu vel.
Möguleikar hennar á að silja
áfram eftir ráðningartímann eru
líklega takmarkaðir og flokkur
hennar mun vart leggja mikið á
sig að finna annaðverðugt emb-
ætti handa henni. í þetta skiptið
virðist hún hafa gengið rækilega
fram af þorra stjórnmálamanna,
sem annars hafa getað fyrirgefið
mikla eyðslu hennar sem ráð-
herra, risaíbúð í Kaupmannahöfn
og staðaruppbætur vegna búsetu
á Fjóni, gagnrýni á bótaþjóðfélag
jafnaðarmanna og ráðherraeftir-
laun, líka af því að hún er sá
stjórnmálamaður, sem í kosning-
um fær einna flest persónuleg
atkvæði. Vaxandi vinsældir meðal
almennings og dvínandi vinsældir
meðal flokksbræðra gætu hins
vegar valdið einhveijum heila-
brotum, þegar kemur að því að
finna handa henni næsta starf.
Nálgast má dagbók Bjerre-
gaard á alnetinu en netfangið er
http://www.cybercity.dk./bjer-
regaard/home.html
ÞRIÐJUDAGUR 31. OKTÓBER 1995 25
Skafðu
Iog skemmtu þér
með „Happ í Hendi"
Fáðu þér skafmiðann „Happ í Hendi"
í næstu sjoppu. Þú getur unnið
^milljónir
strax...
Byrjaðu að skaf
...auk fjölda annarra vinninga.
í cÉlv' *., —;
Samvinnuferúir
Lantlsýn
JAPISS
Wm
srfðu á þáttsrm með Hemma
Horfðu á sjónvarpsþáttinn „Happ
í Hendi" með Hemma á hverju
föstudagskvöldi í Sjónvarpinu.
Þú gætir unnið glæsilegan
aukavinning á skafmiðann þinn.