Morgunblaðið - 31.10.1995, Blaðsíða 44
44 ÞRIÐJUDAGUR 31. OKTÓBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
KAREN
GUÐJÓNSDÓTTIR
+ Karen Guðjóns-
dóttir fæddist
5. janúar 1901 að
Skúmstöðum á Eyr-
arbakka. Hún and-
aðist á Sjúkrahúsi
Suðurnesja 23.
október sl. Foreldr-
ar Karenar voru
Guðjón Jónsson, f.
6. jan. 1860, d. 23.
des 1934, og Guð-
rún Vigfúsdóttir, f.
10. sept. 1872, d. í
sept. 1959. Karen
var þriðja elst af
níu systkinum. Hún
var gift Axel Sigurbjörnssyni,
f. 14. apríl 1895, d. 21. júní
1959. Þau eignuðust átta börn.
Þau eru: 1) Hulda, f. 14. októ-
ber 1928, gift Steindóri Sigur-
jónssyni og eiga þau þrjú börn.
2) Vilborg, f. 6. október 1930,
gift Rögnvaldi Sigurðssyni,
eiga þau fjögur börn. 3) Valdi-
mar, f. 10. apríl 1932, kvæntur
Öldu Sveinsdóttur,
eiga þau þrjú börn.
4) Guðbjörn, f. 12.
febrúar __ 1934,
kvæntur Önnu Lísu
Kjartansdóttur og
eiga þau tvö börn.
5) Jórunn, f. 14.
apríl 1936, gift
Guðmundi Guð-
laugssyni, eiga þau
sex börn á lífi en
misstu eitt. 6) Giss-
ur, f. 28. júlí 1938,
giftur Rögnu Jó-
hannsdóttur, eiga
þau þrjú börn. 7)
Óskar, f. 23. desember 1941,
giftur Asdísi Jóhannesdóttir,
þau eignuðust fjögur börn en
misstu einn dreng. 8) Grétar,
f. 2. desember 1943, d. 15. sept-
ember 1991. Hann eignaðist
einn son.
Útför Karenar fer fram frá
Keflavíkurkirkju í dag og hefst
athöfnin kl. 14.00.
í DAG kveð ég ömmu mína, ömmu
Karen með bláu augun og mildina
alla. Hún amma óttaðist ekki lífið
og því hræddist hún heldur ekki
dauðann. Sjálfsagt myndu margir
segja að amma hefði verið hvunn-
dagshetja þó aldrei væri neinn
hvunndagur þar sem amma fór.
Hún var aldamótabarn en um leið
nútímakona og hugrökk. Þegar
amma bjó hjá okkur er ég var bam
áttum við okkar bestu stundir und-
ir stóru englamyndinni hennar
ömmu, þar kúrði ég og hún sagði
mér sögur, ævintýri og ljóð. Ævin-
' týrin þar sem karlssonur og kóngs-
dóttir að lokum náðu saman eða
kænskubrögðin í öðrum ævintýrum
eins og í ævintýrinu um Ásu,
Signýju og Helgu sagði amma fram
í sagnaþulastíl. Þá var hún eins og
amman í sögunum nema aldrei
nokkurn tíma gekk hún í peysuföt-
um. Henni fannst þau ekki falleg.
Ljóðin hans Davíðs Stefánssonar
kenndi hún mér að meta. Síðan kom
sagan um móðurina sem var svo
mikill einstæðingur að hún neyddist
til að bera út bamið sitt sem hún
mælti fram í sérstökum tón og við
urðum báðar amma mín og ég
hryggar og klökknuðum báðar þegar
útburðurinn kallaði á móður sína í
' kví kví, kvíddu ekki því því, ég skal
lána þér duluna mína, duluna mína
til að dansa í í. Á eftir svona sögum
ræsktum við okkur dálítið báðar
tvær og sagnakvöldið endaði á gleði-
sögu.
Amma var trúuð og kenndi mér
bænirnar og ekkert var eins gott
eins og að líða inn í svefninn með
ömmu sér við hlið. Þetta var amma.
Amma var aldamótakona hún
þurfti snemma að ala önn fyrir
sjálfri sér. Skólanám kom ekki til
greina. Hún kynnist afa og flytur
að sunnan norður á Hjalteyri við
Eyjaijörð. Þar býr amma með afa
og bömunum sínum átta í Knúts-
. ^húsi. Aldrei heyrði ég ömmu kvarta
' eða tala um basl og þrælkun. Þó
veit ég að hún varð aldrei rík af
veraldlegum auð. Sögur af Hjalt-
eyri voru skemmtisögur um lífs-
gleðina og orkuna og kraftinn í íjöl-
skyldunni. Amma reri til fiskjar
með afa og bömin tóku vitaskuld
til hendinni um leið og þau gátu.
En um strit var aldrei talað. Bara
glettin atvik og fegurðina í Eyja-
firði. Og ekki má gleyma fegurð-
inni í ljóðum Davíðs Stefánssonar.
Tæplega sextug verður amma
ekkja, það er á þeim tíma sem ég
man fyrst eftir ömmu. Amma var
þá nútímakona. Hún flytur suður
um leið og síðasti fuglinn hennar,
hann Grétar, er flogin úr hreiðrinu.
Og hvað gerir manneskja eins og
amma sem á sína drauma? Hún
lætur þá rætast með þeim ráðum
er hún kann. Draumar ömmu voru
t að ferðast, hitta fólk og sjá sig um
í hinum stóra heimi. Ég held að hún
hafi verið heimsborgari í sér. Féll
alls staðar vel til þar sem hún var,
gekk að öllu með opnum huga. Hún
hafði ekki efr.i á að setjast á skóla-
bekk og læra erlend tungumál. Hún
tók því á það ráð til að svala út-
þránni að ráða sig til íslenskrar fjöl-
skyldu í Svíþjóð. Siglir út alveg
„vita mállaus" eins og hún sagði
sjálf og alveg viss um að allt færi
vel. Jákvæðni og bjartsýni fylgdi
henni alltaf. Bréfín hennar ömmu
og myndir af Svíþjóð glöddu okkur
og fyllti alla sem áttu ömmu að
stolti. Við barnabörnin sögðum þeg-
ar við vorum spurð um ömmu að
amma væri au-pair í Svíþjóð.
Amma var líka góður félagi. Hún
tók mark á og hlúði að þeim bömum
er nálægt henni voru. Það kom fyr-
ir að mér fannst ég búa við ein-
hveija óviðráðanlega og óyfirstíg-
anlega þröskulda og leitaði til ömmu
sem einhvem veginn hafði lag á að
lækka þessa þröskulda þannig að
létt reyndist að stíga yfír þá. Þetta
gerði hún aðeins með nokkrum setn-
ingum, sérstökum hljóm í röddinni
og fasi sem fyllti mig öryggi og blés
í mig baráttuanda.
Þegar ég var að alast upp vom
ekki til neinir lögbundnir frídagar
sjómanna. Það kom því fyrir að
faðir minn var úti á sjó um jól. Þau
jól er faðir minn var í burtu kom
amma og var með okkur systkinun-
um og mömmu um hátíðirnar og
einhvem veginn varð pabbi okkur
nær og allt varð bærilegra.
Amma var spíritisti, trúði á annað
líf og englumlíkar vemr er gættu
að mannanna bömum. Hún var góð
vinkona Þórdísar og Hafsteins mið-
ils og til Einars á Einarsstöðum leit-
aði hún ef eitthvað bjátaði á í fjöl-
skyldunni. Ég faldi mig stundum er
Hafsteinn miðill og Dísa komu í
heimsókn og amma skildi ekkert í
mér. Hún vissi Sem var að ég var
mannblendin. Þegar hún fór að
ganga á mig trúði ég henni fyrir
því að fyrst þessi maður gæti séð
dáið fólk þá hlyti hann einnig að sjá
hvað ég hefði verið að hugsa þennan
dag og þær hugsanir væm mér ekki
til framdráttar. Þá var ömmu
skemmt en fullvissaði mig um að
böm væm með hreint hjarta og all-
ir menn væm góðir. Menn þyrftu
bara að hlynna að kærleikstrénu í
sér, þá væri guð með manni. Og
þetta „lífsmottó" hafði amma. Hún
kynntist sorginni og vissi að sorgin
er systir gleðinnar. En með ástina
að vopni gæti maður allt og trúað
get ég að móðurástin sé sterkust.
Amma var sterk eins og fjall er
yngsti sonur hennar veiktist og var
ekki hugað líf. Þá bað hún þess að
fá að lifa son sinn því hún vildi gefa
honum styrk sinn þar til yfir lyki.
Henni varð að ósk sinni, 91 árs
gömul stóð hún yfír moldum sonar
síns, hún bognaði en brotnaði ekki.
Nú situr hún amma með englum
guðs í Paradís, þeim afa, Grétari
og Nirði litla bamabarni sínu. Amma
mín með bláu fallegu augun og mild-
ina alla. Hafðu þökk fyrir allt.
ElísabetGuðbjörnsdóttir
Það er undarleg tilfmning að
kveðja í hinsta sinn. En eitt sinn
verða allir menn að deyja og þann-
ig er því nú farið með hana ömmu
mína sem nú er látin á nítugasta
og fímmta aldursári. Ömmu Karen,
eins og við bamabömin og síðan
bömin okkar vomm vön að kalla
hana, verður erfítt að kveðja. Hún
var búin að lifa langa ævi og upp-
lifa miklar breytingar á leið sinni í
gegnum lífíð. Á langri ævi lifa
menn bæði gleði og sorg. Amma
missti mann sinn fyrir aldur fram
og einnig mátti hún sjá á eftir syni
og síðan bamabami og það tók
meira á hana en nokkur orð fá lýst.
En henni ömmu tókst svo vel að
tileinka sér allt það jákvæða og hún
hafði öðlast svo mikinn þroska og
skilning á lífínu. Hún var víðsýn
og réttsýn og með hæversku sinni
snart hún hvern þann sem henni
kynntist. Já, það er ekki ofsögum
sagt að maður minnist hennar
ömmu Karenar með lotningu.
Fyrstu kynni mín af ömmu eru
fremur draumkennd, svona í
fjarska. Amma Karen var fína kon-
an með hattinn sem kom í heimsókn
suður með sjó og henni fylgdi fram-
andi og hátíðlegur blær. Hún var
eins og þjóðhöfðingi þegar hún kom
í bæinn. í fyrstu var mér það ráð-
gáta hvar hún bjó, því að hún var
mikið á ferðalögum og vann við hin
ólíklegustu verkefni. Mér hafði ver-
ið sagt að á yngri árum hefði hún
verið þema á einum af Fossunum
og hún hafði alltaf gaman af því
að ferðast. Hún var svo klár hún
amma og svo sjálfstæð. Manni þótti
það svo ofur eðlilegt þegar hún,
fyrir u.þ.b. tuttugu og fímm ámm,
fór sem „au pair“ til Svíþjóðar, þá
um sjötugt. Já, það blundaði alla
tíð í henni ömmu ævintýraþrá og
áhugi á því að kynnast heiminum
frá hinum fjölbreyttustu sjónar-
hornum. Það held ég að hún amma
hefði þegið að fara til Túnis með
honum frænda sínum sem fór nú á
sjötugsafmælinu sínu, þó hún léti
þau orð falla að hann mætti passa
sig á að verða ekki gleyptur úti í
hinni stóru Afríku.
Þegar amma var um áttrætt
flutti hún suður. Þá var hún búin
að skipta sér systurlega á milli
flestra bamanna, hafði búið í Kópa-
voginum og síðan í Fossvoginum
og þá fluttist hún norður á Húsa-
vík, -þar sem hún dvaldi um tíma,
auk þess sem hún flakkaði á milli
og heimsótti bömin og bamabömin
víða um land.
Þegar ég minnist hennar ömmu
þá á ég erfítt með að tengja hana
við aldur. Fyrir mér var amma
hvorki ung né gömul. Hún var svo-
lítið óvenjuleg amma, sem tók sjálf-
stæðar ákvarðanir og lét ekki aðra
segja sér hvað var viðeigandi og
hvað ekki. Ég man hvað mér þótti
það skondið þegar hringt var til
ömmu og henni boðið elliheimilis-
pláss fyrir örfáum ámm og hún
kvaðst þurfa að hugsa málið því
það væri ekki alveg tímabært. Hún
var hinsvegar að hugsa um hús-
næði á Eyrarbakka sem var í bygg-
ingu. Þetta lýsir því best hvað hún
amma var framsýn. Hún sat ekki
við orðin tóm en flutti fyrir nokkrum
árum á Eyrarbakka, þar sem hún
fæddist og dvaldi þar um tíma á
elliheimilinu nýbyggða. Að mínu
mati var þetta ákvörðun vitrar og
lífsreyndrar konu að fara aftur á
æskustöðvamar til að eyða ævi-
kvöldinu. Mér fannst þetta í anda
ömmu. Það sem hinsvegar amma
tók ekki með í reikninginn var að
hún var ekki tilbúin til að setjast í
helgan stein og slíta samskiptunum
við það líf og fjör sem fylgdi lífínu
suður með sjó.
Hvað aldurinn varðar þá gerði
ég mér fyrst grein fyrir því hvað
hún amma var gömul þegar hún
fór að fara i athvarfið núna síðustu
árin. Ekki þar fyrir að henni fannst
hún aldrei eiga heima innan um
gamalmenni en þegar ég spurði
hana eitt sinn hvort þetta væri ekki
skemmtilegur félagsskapur, játti
hún því en sagði svo á sinn sposka
hátt að hún gæti svo sem hæglega
verið móðir þeirra flestra. Þá áttaði
ég mig fyrst á því hversu mörg ár
hún amma átti að baki.
Það verður erfítt að sætta sig
við það að amma Karen sé ekki
lengur til staðar til að grípa í spil
með yngstu fjölskyldumeðlimunum
eins og hún var vön að gera. Hún
hafði svo góð áhrif á ungviðið og
gaf sér svo góðan tíma til að tala
við bamabarnabömin sem eflaust
hafa flest öll lært að spila ólsen
ólsen hjá ömmu Karen.
Það er með trega í hjarta sem
ég skrifa þessar línur. En skynsem-
in segir mér að mál sé að linni. Síð-
asta árið var ömmu erfítt en hún
átti við banvænan sjúkdóm að stríða.
Oft sagði hún að hún þyrfti bara
að geta skipt um líkama, því eins
og við öll vissum var sálin í stakasta
lagi og hugurinn og hjartað á sínum
stað. Hún hélt sinni reisn og sinni
léttu lund fram að hinstu stundu.
Nú er hún komin yfir erfiðið og
henni líður vel. í huga mínum lifir
minning um hana ömmu Karen, fínu
+ Arnoddur Gunnlaugsson
fæddist á Gjábakka í Vest-
mannaeyjum 25. júní 1917.
Hann lést í Vestmannaeyjum
19. október síðastliðinn og fór
útför hans fram frá Landa-
kirkju 28. október.
ELSKU afí minn! Það er erfitt að
lýsa því í orðum hvað þú varst mér
mikils virði. Þær voru margar
stundirnar sem við áttum saman
og það er svo skrýtið að hugsa til
þess að nú ertu bara farinn, alveg
farinn. En nú eigum við margar
yndislegar minningar um þig sem
við gleymum aldrei.
Efst í huga mínum eru allar
ævintýraferðirnar sem við áttum
með þér, allar sjóferðimar, fjöru-
ferðirnar og þegar þú tókst okkur
krakkana í höfðahelli að skoða; þá
var hann miklu stærri. Það var svo
oft sem þú fórst með okkur eitt-
hvert og það fannst okkur svo gam-
an. Þær voru sko skemmtilegar
stundirnar úti_ í náttúmnni með
ykkur ömmu. Ég vissi meira þá um
eyjuna en ég veit núna.
Lundapysjusagan var ein af
uppáhaldssögunum mínum, ég veit
ekki hvað þú last hana mörgum
sinnum fyrir okkur og aldrei feng-
um við leið á henni, við vorum allt-
af tilbúin að hlusta á hana aftur
og aftur, því þú sagðir hana svo
skemmtilega.
Elsku afí, þú varst svo góður við
okkur og vildir allt fyrir okkur gera.
Einn af þínum góðu kostum var að
þú hafðir gaman af því að grínast
og spauga og kannski stríða pínulít-
ið og þegar ég hugsa um Gjábakka-
þrjóskuna, sem leyndi sér ekki, þá
get ég ekki annað en brosað, þú
varst svo yndislegur.
Elsku afi minn, ég sakna þín svo
mikið en mér finnst svo gott að
vita að nú ertu hjá Jesú og þar er
ekki til sársauki, veikindi né sorg.
+ Ósvaldur Gunnarsson
fæddist á Seyðisfirði 7. júní
1936. Hann lést af slysförum
8. október síðastliðinn og fór
útför hans fram frá Háteigs-
kirkju 17. október.
VIÐ viljum aðeins með nokkrum
orðum minnast hans Ósa, pabba
hennar Silju vinkonu okkar. Við
munum best eftir honum þegar við
vorum litlar og vorum alltaf heima
hver hjá annarri.
konuna með hattinn, konuna sem
fór sínar eigin leiðir. Hún sem var
okkur öllum svo kær.
Sveindís Valdimarsdóttir.
Kveðja til langömmu
Kvæðið um fuglana
Snert hörpu mína himinboma dís,
svo hlusti englar pðs í Paradis.
Við götu mína fann ég fjalarstúf
og festi á hann streng og rauðan skúf.
Úr furutré, sem fann ég út við sjó,
ég fugla skar og líka smiðjumó.
í huganum til himins oft ég svíf
og hlýt að geta sungið í þá líf.
Þeir geta sumir synt á læk og tjöm,
og sumir verða alltaf lítil böm.
En sólin gyllir sund og bláan fjörð
og sameinar með töfram loft og jörð.
Ég heyri í Qarska villtan vængjaþyt.
Um varpann leikur draumsins perluglit.
Snert hörpu mína, himinboma dis
og hlustið, englar guðs í Paradís.
(Davíð Stefánsson)
Anna Lísa, Óskar,
Ingibjörg, Guðbjörn og Jónas.
Elsku besta amma mín, ég votta
þér svo innilega samúð mína, drott-
inn blessi þig og þú veist að Jesús
elskar þig og styrkir í þinni sorg,
hann er alltaf hjá þér.
Elsku mamma mín, ég sam-
hryggist þér og drottinn blessi þig
og alla aðra ættingja og vini.
Anna Stefanía.
Klukkan 12 að kvöldi fimmtu-
dagsins 19. október er við bræðurn-
ir vorum lagstir til hvílu hringir
síminn. Móðir okkar svarar, fréttin
um að afí okkar væri látinn hafði
borist okkur. Maðurinn sem lífs-
gleðin skein af, maðurinn sem alltaf
vildi hjálpa og alltaf fékk mann til
að hlægja, maðurinn sem alltaf var
til staðar. Var það ekki lengur,
hann var farinn yfir móðuna miklu.
Þótt afí væri búinn að vera veik-
ur undanfarið og legið á spítala
vissum við ekki að þetta gæti gerst,
að þessi sterki og yndislegi maður
og mest af öllu afi okkar, gæti
dáið, því bjóst maður ekki við.
Afi hafði þá eiginleika að alltaf
leið okkur vel hjá honum. Þó við
stæðum við hlið hans í 30 stiga
frosti væri okkur samt hlýtt því
hann væri hjá okkur. Hann var allt-
af reiðubúinn að hjálpa. Standa við
bakið á okkur og kenna okkur og
alltaf var hann að kenna okkur.
Er við gerðufn eitthvað rangt þá
leiðrétti hann það strax. Þannig var
afi, alltaf til staðar.
Nú er hann farinn og skilur eftir
mikið tómarúm í sálu okkar. Við
munum alltaf sakna hans, en þótt
hann sé í raun dáinn lifir hann enn.
Þótt við höfum ekki vitað hve
mikilvægur lífí okkar hann afi var
vitum við það nú. Maður veit oft
ekki hvað maður hefur átt fyrr en
maður hefur misst það.
Silja var alltaf rosalega mikil pab-
bastelpa og nutum við allar góðs
af því hvað hann var bamgóður.
Oft fengum við að tjalda í garðinum
hjá þeim og líka fara með í ferðalög
og vorum alltaf velkomnar á heimil-
ið hjá þeim Ósa og Svanhildi.
Elsku Silja, við vottum þér og
ljölskyldu þinni okkar innilegustu
samúð. Megi guð styrkja ykkur í
þessari miklu sorg.
Bryndís B., Bryndís G.
og Helga María.
ARNODDUR
GUNNLA UGSSON
Gunnlaugur Erlendsson,
Pétur Freyr Erlendsson.
OSVALDUR
GUNNARSSON