Morgunblaðið - 10.11.1995, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1995 ■
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Katrín Elvarsdóttir
Marín Hafsteinsdóttir var kát
áður en aðgerðin hófst.
Marín þarf
að fara í
aðra aðgerð
LÆKNUM við Children’s Hospital
í Boston tókst ekki að loka milli
hjartahólfa í Marínu Hafsteins-
dóttur í gær og þarf hún því að
gangast undir aðra skurðaðgerð
eftir 2-3 mánuði. í gær voru
græddar slagæðar við hjarta
barnsins. Aðgerðin tók rúmlega
sjö klukkutima.
Hafsteinn Hinriksson, faðir
Marínar, sagði að skurðaðgerðin
hefði gengið áfallalaust fyrir sig.
Hann sagði að erfitt hefði verið
að bíða á meðan aðgerðin var
gerð á barninu. Þau hefðu hins
vegar fengið fréttir af gangi
mála á hálftíma fresti, sem hefði
létt þeim biðina.
Marín verður haldið sofandi að
mestu næstu daga. Hún verður
reyndar vakin í dag til að sjá við-
brögð hennar.
„Við fengum að sjá hana í eina
mínútu. Það var rosalegt að horfa
á hana því að það sást varla i
hana fyrir leiðslum og alls kyns
tólum og tælqum.“
Hlutfall bama með meðfæddan
hjartagalla er 0,8 til 1 af hveijum
100 alls staðar í heiminum. Hér á
landi þarf að skera 20 til 30 böm
upp vegna meðfædds hjartagalla
á hveiju ári. Einn fjórði af þeim
hópi er skorinn upp hér á landi.
Margir foreldranna hafa, að því
er fram kom í samtali við Elínu
Viðarsdóttur, formann Neistans,
aðstandendafélags þjartveikra
bama, fylgst náið með fregnum
af Marín og upplifað sjálfan sig
í spomm foreldranna. Þeim þykir
saga fjölskyldunnar saga fjöl-
skyldu hjartveiks barns í hnot-
skum.
Þórður Friðjónsson forsljóri Þjóðhagsstofnunar um stækkun álversins í Straumsvík
Þarf festu í ríkisfjármálum
ÞÓRÐUR Friðjónsson forstjóri Þjóðhagsstofnun-
ar segir að ákvörðunin um stækkun álversins í
Straumsvík hafí greinilega skapað meiri vænt-
ingar varðandi ríkisfjármálin á næstunni en til-
efni gefí til. Hann segir að koma verði í veg
fyrir þensluáhrif vegna framkvæmda við stækk-
un álversins og helsta ráðið til þess sé að draga
úr ríkisútgjöldum og skapa svigrúm fyrir fram-
kvæmdimar heldur en hið gagnstæða.
„Það fer auðvitað ekki á milli mála að stækk-
un álversins treystir þjóðarbúskapinn en hins
vegar eru einhveijir á villigötufn um áhrifin á
ríkisfjármálin, sérstaklega þegar litið er til
skamms tíma. Stækkun álversins er í sjálfu sér
alls ekki tilefni af neinu tagi til að lina tökin í
ríkisfjármálum, heldur þvert á móti má færa
fyrir því góð og gild rök að það ætti að herða
tökin, einkum þegar til skamms tíma er litið,“
segir Þórður.
Gæti leitt til hærri vaxta og hærra
raungengis
Hann segir að það sem skipti máli í þessu
sambandi sé einkum tvennt. í fyrsta lagi það
að ef slakað sé á í ríkisfjármálum nú kunni það
að leiða til hærri vaxta og hærra raungengis
en ella. Það kæmi til með að skaða vaxtarskil-
yrði annarra atvinnugreina á næstu misserum.
I öðru lagi sé auðvitað hyggilegt að nýta núna
það tækifæri sem þetta verkefni og framkvæmd-
ir hafí í för með sér til þess að treysta ríkisfjár-
málin á næstu tveimur árum, 1996 og 1997, til
þess að meira svigrúm verði í ríkisfjármálum á
árunum 1998 og 1999 til þess að auka opinber-
ar framkvæmdir þegar framkvæmdum í tengsl-
um við stækkun álversins sé lokið.
„Aðalatriðið er því að stækkun álversins gefur
ekki tilefni til þess að auka ríkisútgjöldin heldur
má þvert á móti benda á efnahagsleg rök til að
draga þau saman. Það er enginn vafí á því að
við nýtum best þjóðhagslegan ávinning af stækk-
un álversins með því að herða tímabundið tökin
á ríkisfjármálunum heldur en hið gagnstæða.
Aukin umsvif í tengslum við álverið fela það
auðvitað í för með sér að það verða meiri tekjur
hjá ríkinu tímabundið og það heyrast þær radd-
ir að nota eigi þessar auknu tekjur til að auka
ríkisútgjöldin strax. Það kann hins vegar að
valda ákveðinni þenslu í 'efnahagslífinu sem
skemmir fyrir öðrum atvinnurekstri," sagði Þórð-
ur.
U mferðarlagabrotin
SETTIR hafa verið upp mynda-
vélakassar á sex gatnamót í
Reykjavík og í þeim eru ellefu
eftirlitsmyndavélar. Þessi gatna-
mót eru Breiðholtsbraut-Steklg-
arbakki, Miklabraut-Kringlu-
mýrarbraut, Suðurlandsbraut-
Kringlumýrarbraut-Laugaveg-
ur, Borgartún-Kringlumýrar-
braut, Hringbraut-Njarðargata
og Miklabraut-Snorrabraut. Fyr-
ir framan stöðvunarlínur á
gatnamótum er skynjari sem
verður virkur um leið og rautt
umferðarljós kviknar. Aki bíll
yfir gatnamótin á rauðu Ijósi
tekur búnaðurinn mynd af hon-
um og aðra skömmu síðar. Með
því að bera myndirnar tvær sam-
an er hægt að mæla út hraða
bílsins. Að næturlagi gefur bún-
aðurinn frá sér leifturljós þegar
hann tekur myndir. Þeir sem
gerast brotlegir við umferðarlög
Morgunblaðið/RAX
mynduð
og aka yfír á rauðu ljósi er gef-
inn kostur á því að ljúka málinu
með greiðslu sektar en ef þvi er
ekki sinnt er jjósmyndin lögð
fram sem fullgilt sönnunargagn
fyrir rétti. Hver eftirlitsmynda-
vél kosíar á aðra milljón kr. Síð-
ar verður fleiri myndavélaköss-
um bætt við fleiri gatnamót án
þess að myndavélum verði fjölg-
að en þær verða færðar á milli
staða.
BI styður
blaðamann
Morgun-
blaðsins
STJÓRN Blaðamannafélags ís-
lands samþykkti á fundi sínum í
gær ályktun þar sem lýst er fullum
stuðningi við þá ákvörðun Agnesar
Bragadóttur, blaðamanns Morgun-
blaðsins, að neita að gefa upp
heimildir fyrir greinaflokki sínum
um málefni Sambandsins. Álykt-
unin er svohljóðandi:
Ber að virða nauðsynlegan
trúnað við heimildarmenn
„Stjóm Blaðamannafélags ís-
lands lýsir yfir fullum stuðningi
við þá ákvörðun blaðamanns
Morgunblaðsins að neita að gefa
upp heimildir fyrir greinaflokki sín-
um um málefni SÍS. Stjóm BÍ lítur
svo á, að það séu augljósir hags-
munir blaðamanna, jafnt sem
skylda þeirra við heimildamenn
sína, að skýra ekki frá því hveijir
þeir era. Ef út af þessu væri bragð-
ið myndi það verða til að stór-
skerða möguleika blaðamanna til
fréttaöflunar og verða þannig
stjórnarskrárvemduðu ritfrelsi
§ötur um fót. Það er því ekki að
ástæðulausu, að í siðareglum
Blaðamannafélags íslands er skýrt
tekið fram, að blaðamanni beri að
virða nauðsynlegan trúnað við
heimildarmenn sína.“
Fyrrum yfirmaður hjá Búnaðarbanka íslands dæmdur fyrir gjaldeyrisviðskipti
Kaupmennskan ósam-
rýmanleg stöðu hans
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt
Kristján Gunnarsson, fyrrverandi
forstöðumann hagdeildar Búnaðar-
banka íslands, í átta mánaða fang-
elsi, skilorðsbundið, og til að greiða
þriggja milljóna króna sekt til ríkis-
sjóðs. Kristján hagnaðist á rúmlega
tveggja ára tímabili um 27,9 millj-
ónir króna á millifærslum milli fímm
gjaldeyrisreikninga í bankanum. í
vor sýknaði Héraðsdómur Reykja-
víkur Kristján.
Kristjáni var gefíð að sök að
hafa misnotað aðstöðu sína með
kerfisbundnum og skipulegum
millifærslum, 431 talsins, á milli
fímm gjaldeyrisreikninga sinna í
bankanum. Millifærslurnar vora
ávallt gerðar síðdegis, skömmu fyr-
ir lokun bankans og í samræmi við
upplýsingar sem hann hafði aflað
sér og fyrir lágu um áorðnar breyt-
ingar einstakra gjaldmiðla' á al-
þjóðagjaldeyrismarkaði.
Bar að virða tr únaðarsky ldur
í dómi Hæstaréttar segir, að
Kristján hafí gegnt stöðu yfírmanns
hjá bankanum og verið bundinn
trúnaðarskyldum við bankann, sem
honum bar að virða í starfi sínu og
utan þess. Viðskipti hans við gjald-
eyrisdeild hafi verið afbrigðileg að
því leyti, að hann naut sérstakra
kjara umfram aðra viðskiptamenn,
sem veitt voru á kostnað bankans.
Verði að álykta, að hann hafi eink-
um fengið þessi kjör vegna þess,
að hann var starfsmaður bankans.
Jafnframt hafí viðskiptin verið
stunduð á kostnað bankans að því
leyti, sem hagnaður af þeim svar-
aði tjóni af breytingum gengis-
skráningar frá millifærsludegi til
næsta dags. Hafí starfsmanninum
verið kunnugt um þessa ' áhættu
ásamt því, að í bankanum hafí ekki
verið viðhaft innra eftirlit með ein-
stökum gjaldeyrisviðskiptum dags-
ins. Hann hafi stundað viðskiptin
skipulega og kerfisbundið með því
markmiði, að vísbendingar um
gengisskráningu næsta dags kæmu
honum að sem fyllstum notum, án
tillits til afleiðinga þess fyrir bank-
ann. Verði hagnaður hans rakinn
til þessa að veralegum hluta.
Þá telur Hæstiréttur að Kristjáni
hafi fljótlega átt að verða ljóst, að
kaupmennska hans væri ósamrým-
anleg stöðu hans í bankanum og
umfang viðskiptanna orðið annað
en það sem stjórnendumir gerðu
sér grein fyrir, þegar þeir sam-
þykktu sérstök kjör hans. Engu að
síður hafí hann haldið viðskiptunum
áfram og tvöfaldað stofnfé sitt
tæpu ári eftir viðræður við stjóm-
endur bankans. Þegar allt þetta
væri virt væri óhjákvæmilegt að
líta svo á, að hann hafi misnotað
aðstöðu sína sér til ávinnings og
tjóns fyrir bankann og um leið brot-
ið gegn starfsskyldum sínum.
Upplýsingarnar voru ekki
trúnaðarmál
Við ákvörðun refsingar leit
Hæstiréttur til þess, að brot hans
varðaði verulega fjármuni og stóð í
alllangan tíma. Hins vegar hafí hann
ekki áður gerst brotlegur við almenn
hegningarlög, stjómendur bankans
hafí vitað um athæfí hans í upphafí
og þær upplýsingar, sem hann nýtti
sér, vora ekki trúnaðarmál, heldur
tiltækar öðrum og einnig á öðmm
vettvangi. Þá hafði bankinn ekki
uppi bótakröfu eða krafðist máls-
höfðunar. Hæfilega refsingu taldi
Hæstiréttur 8 mánaða fangelsi, skil-
orðsbundið í 3 ár og 3 milljóna króna
sekt í ríkissjóð, en 6 mánaða fang-
elsi í sektar stað, verði hún ekki
greidd innan fjögurra vikna.
Dóminn kváðu upp hæstaréttar-
dómaramir Hrafn Bragason, Guð-
rún Erlendsdóttir, Haraldur Henrys-
son og Pétur Kr. Hafstein, en Hjört-
ur Torfason skilaði séráliti. Hann
taldi ekki hægt að sakfella vegna
viðskipta framan af því tímabili, sem
ákæran tók til, heldur yrði að líta
svo á, að trúnaður hafí brostið milli
starfsmanns og bankastjórnar þeg-
ar á það leið. Vildi Hjörtur þannig
miða við eitt ár. Þá benti hann á
að viðskiptin hafi ekki brotið í bága
við reglur um gjaldeyrismál og
stjómendur bankans hafí haft
ástæðu til að kanna málið fyrr en
gert var. Þá hafi ávinningur af við-
skiptunum ekki verið á kostnað
bankans að öllu leyti og tjón bank-
ans ekki verið metið til hlítar.
í samræmi við þetta taldi Hjörtur
hæfílega refsingu vera þriggja mán-
aða skilorðsbundið fangelsi og einn-
ar milljónar kr. fésekt í ríkissjóð.