Morgunblaðið - 10.11.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1995 41
GUÐRUN
JÓNSDÓTTIR
+ Guðrún Jóns-
dóttir fæddist að
Sandfelli í Öræfum
23. febrúar 1912.
Hún lést á heimili
sínu, Kópavogs-
braut 1B, laugar-
daginn 4. nóvember
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Þuríður
Filipusdóttir, f.
26.5. 1885, d. 21.2.
1936 og séra Jón
Norðfjörð Jóhann-
essen, f. 6.10. 1878,
d. 21.7. 1958. Systur
hennar voru Filippa, maki
Grettir Guðmundsson, bæði lát-
in. Matthea, maki Guðjón Guð-
björnsson, bæði látin. Guðrún,
kvæntist 27.3. 1937 Birni Jóns-
syni, f. 19.6. 1914 frá Trölla-
tungu í Steingrímsfirði. Þau
eignuðust fimm börn. 1) Jón,
f. 29.6. 1937, kvæntur Þorgerði
Aðalsteinsdóttur, þau eiga fjög-
OKKUR langar að minnast hennar
ömmu, sem við kveðjum í dag, með
nokkrum orðum.
Ef lýsa ætti ömmu í fáum orðum
myndum við nota orðin gjafmildi,
gestrisni og höfðingsskapur. Það
var ekki komið í heimsókn til ömmu
og afa án þess að borðið væri drekk-
hlaðið kræsingum, enda sagði
amma alltaf að leiðin að hjartanu
lægi í gegnum magann. Mikið eig-
um við eftir að sakna þess að fá
ekki lengur heimalöguðu kæfuna
og rúllupylsuna góðu, sem var svo
oft á borðum hjá ömmu. Ekki má
heldur gleyma nýsteiktu kleinunum
og var það ekki skrýtið að bömin
okkar kölluðu hana ömmu kleinu.
Amma var lítið fyrir pjatt og
sýndarmennsku og kom til dyranna
eins og hún var klædd. Hún var
föst fyrir og varð henni ekki hagg-
að ef hún var í eitt sinn búin að
ákveða sig. Amma var stolt kona
og ósérhlífin og kom það best í ljós
í veikindum hennar þegar hún sýndi
æðruleysi og dugnað og lét engan
bilbug á sér finna.
Elsku amma. Við minnumst þín
fyrir marga hluti, og viljum við
þakka þér fyrir alla þá umhyggju
og hlýju, sem þú gafst okkur. Elsku
afi, megi guð styðja þig og styrkja
og gefa þér kraft til þess að halda
lífinu áfram. Guð geymi ykkur.
Þin barnabörn,
Guðrún, Bjöm,
Aðalsteinn og Bragi.
ur böm, Guðrúnu,
Bjöm, Aðalstein og
Braga. 2) Þuríður,
f. 23.7. 1938, gift
Þór Sigurbjöms-
syni, þau eiga tvær
dætur, Fanneyju
og Hiídi-3) Bjöm,
f. 20.5. 1944, í sam-
búð með Kolbrúnu
Magnúsdóttur, þau
eiga fjögur börn,
Bimu Ósk, Magn-
ús, Olgu og Mar-
gréti. 4) Gunnar
Matthias, f. 17.9.
1954, kvæntur
Hilde Fumseth, þau eiga þrjár
dætur, Fríðu, Mörtu og Söm.
5) Matthildur, f. 13.2. 1956, gift
Thor Erik Jörgensen, þau eiga
þrjú böm, Tryggva, Eyvind og
Ane Eir. Barnabarnabörnin em
níu.
Útför Guðrúnar fer fram frá
Lágafellskirkju L dag og hefst
athöfnin kl. 10.30.
gaman var að ferðast með ömmu
og afa. Skemmtilegast fannst henni
að fara í veititúra, þó aldrei færi
hún sjálf út að veiða. Hún naut
þess að vita af hinum úti við á eða
vatn og gladdist mest af öllum yfir
veiðinni sem stundum var heldur
rýr.
í sumar sem leið fórum við hjón-
in ásamt Guðrúnu og Bimi í viku-
ferð norður á Strandir. Fengum við
blíðskaparveður og skemmtum okk-
ur stórkostlega vel. Það var fróðlegt
fyrir okkur Jón að ferðast með þeim
um þeirra æskuslóðir, því þau
þekktu umhverfið svo vel og sögðu
svo skemmtilega frá. Við komum
við á Stað í Steingrímsfírði, Breiða-
bólsstað á Skógarströnd og Staða-
stað í Staðarsveit, en á þessum stöð-
um gegndi faðir Guðrúnar prest-
störfum á uppvaxtarárum hennar.
Ég er þakklát fyrir að hafa farið
þessa ferð því mig gmnaði ekki þá
að skilnaður væri svo skammt und-
an. Guðrún var hörkutól og þó veik-
indin væru farin að hrjá hana á
þessum tíma sagði hún okkur ekki
frá því. Hún kvartaði aldrei, ekki
einu sinni þegar hún var orðin hel-
sjúk og þjáð, sagði alltaf að sér liði
vel.
Elsku Bjöm, megi góður Guð
styrkja þig í sorginni. Guð blessi
minningu Guðrúnar tengdamóður
minnar og hafðu þökk fyrir allar
okkar góðu samverustundir.
Þorgerður Aðalsteinsdóttir.
Tengdamóðir mín Guðrún Jóns-
dóttir er látin, og þegar ég læt
hugann reika fer ég strax að hugsa
til okkar fyrstu kynna. Okkar kynni
hófust nokkmm áram áður en við
Jón sonur hennar fóram að gefa
hvort öðra hýrt auga. Ég vann á
sumrin með Diddu dóttur hennar
og tókst með okkur vinskapur. Við
vinkonur hennar vorum alltaf vel-
komnar á heimili Guðrúnar og
Björns á Ránargötu 14. Það var
alltaf gott að koma til þeirra hjóna
og var oft margt um manninn, enda
þau hjón sérstaklega gestrisin og
elskuleg við alla. Eg man svo vel
þegar Gunnar og Matthildur fædd-
ust, þá grunaði mig ekki að þessi
litlu kríli ættu eftir að verða mágur
minn og mágkona. Alls eignuðust
Björn og Guðrún fimm böm, allt
mannkostafólk. Þegar við Jón fór-
um að rugla saman reitum kynntist
ég ennþá betri hlið á Guðrúnu. Hún
var mér alltaf sérstaklega góð og
voram við mjög góðar vinkonur alla
tíð. Hún var góð eiginkona, móðir,
tengdamóðir, amma og langamma.
Hún var einstaklega gjafmild og
stórtæk í öllu sem hún tók sér fyr-
ir hendur. Hún var listakokkur og
vora veislurnar hennar engu líkar.
í gegnum árin hefur fjölskyldan
farið í mörg ferðalögin saman og
rifja börnin mín oft upp hversu
Guðrún Jónsdóttir, móðursystir
mín, er látin, 83 ára að aldri. Það
er undarlegt að vera „snögglega“
orðin elsta kynslóðin, sem ber að
geyma og varðveita minningar og
fróðleik um gengin ættmenni og
liðna tíð. Áhugi minn á slíku var
ekkert mikill í amstri hversdagsins
og hún Guðrún vissi þetta allt og
hægt að spyrja hana. En ekki leng-
ur. Sennilega verða margir fyrir
álíka reynslu og það er óþægileg
tilfinning. Þótt ýmislegt hafi síast
inn ómeðvitað er leitt að hafa ekki
hlustað betur.
Guðrún var yngst dætra séra
Jóns Norðfjörðs Jóhannessen og
Þuríðar Filippusdóttur. Eldri voru
Matthea, sem giftist Guðjóni Guð-
björnssyni, skipstjóra í Reykjavík,
frá Sveinsstöðum á Snæfellsnesi og
Filippa, sem giftist Gretti Guð-
mundssyni, bónda og sjómanni,
Reykjavík. <
Séra Jón Norðfjörð Jóhannessen
var sonur Jóhanns skipstjóra í
Reykjavík, Jóhannssonar frá
Fagraskógi við Eyjafjörð og konu
hans, Ingibjargar Jónasdóttur
Norðfjörðs, kaupmanns í Reykjavík,
Magnússonar. Jón N. Jóhannessen
var kjörsonur Matthíasar Jóhannes-
sen, kaupmanns í Reykjavík og
Helgu Magneu móðursystur sinnar,
en faðir Jóns dó þegar hann var
misseris gamall og móðir hans flutt-
ist til Vesturheims.
Móðir Guðrúnar var Þuríður
Filippusdóttir, dóttir hjónanna í
Gufunesi í Mosfellssveit, Filippusar
Filippusar frá Bjólu (Filippussonar,
Þorsteinssonar, Vigfússonar) og
Guðrúnar Guðmundsdóttur frá
Keldum (Guðmundar Brynjólfsson-
ar, sem var í beinan karllegg af
Víkingalækjarætt).
Nóttin sem Guðrún fæddist, 23.
febrúar 1912, var viðburðarík á
heimili presthjónanna á Sandfelli í
Öræfum. Húsakynnin vora lítil og
þröng, ein baðstofa og eldhús, en
þá nótt flutti séra Jón heim 12 af
24 skipbrotsmönnum af frönsku
fískiskipi, Aurore, sem hann hafði
bjargað með aðstoð Svínfellinga.
Skipbrotsmennimir vora þakklátir
fyrir það sem reynt var að gera
fyrir þá og vildu líka aðstoða eftir
megni á heimilinu. Einn vildi endi-
lega sækja vatn, en veðurhamurinn
var slíkur að hann sneri aftur húfu-
laus og hafði týnt báðum fötunum.
Skipsbrotsmönnum var skipt á bæi
þar sém þeir dvöldu í hálfan mánuð
uns þeir vora fluttir landveg til
Reykjavíkur. Séra Jón hafði það
fyrir sið að ganga daglega upp í
Sandfellið þar sem hann sá strand-
lengjuna, austurhlutann af Skeiðar-
ársandi og hafði nokkram áram
áður bjargað, ásamt Svínfellingum,
áhöfn af þýsku fiskiskipi. Þá hafði
hann sjálfur synt út í skipið í norð-
anbyl og frosthörku, og gengið
holdvotur með sundurskoma ís-
lenska skó á fótum í 7-8 tíma, enda
urðu þau eftirköst að hann varð
síðar að leita sér lækninga til Nor-
egs. Fyrir þessi tvö björgunarafrek
hlaut hann prússnesku krónuorð-
una 1909 og franskan björgunar-
heiðurspening úr gulli 1912. Síðar
komust á bréfaskipti milli sr. Jóns
og Yves le Roux frá Paimpol á
Bretagne-skaga í Frakklandi, sem
hafði verið yngstur af áhöfn Aur-
ore, aðeins 14 ára. Yves le Roux
kom til íslands 1979 og hafði gam-
an af að hitta Guðrúnu. Eftir lát
sr. Jóns hélt móðir mín, Matthea,
áfram bréfasambandi við Yves Le
Roux og ég eftir hennar dag þar
til hann dó í hárri elli. Matthías
sonur minn hafði ennfremur heim-
sótt hann í Paimpol.
Bernsku- og æskuheimili Guð-
rúnar vora að Staðarstað á Snæ-
fellsnesi og Breiðabólsstað á Skóg-
arströnd, þar sem faðir hennar var
þjónandi prestur. Frú Þuríður var
sögð mikil fríðleiks- og mannkosta-
kona, sem annaðist bústjórn af
mikilli reisn og hjá henni áttu bág-
staddir vísan stuðning og hjálp.
Margir dvöldu á heimilinu í lengri
eða skemmri tíma við nám eða til
aðhlynningar. Sr. Jón var mikill
tungumálamaður og kennari og
1899-1900 hafði hann dvalið hjá
móður sinni í Vesturheimi og num-
ið lyfjafræði. Hann hafði sérstakt
leyfi til að gefa út lyfseðla og það
sagði mér gamall sveitungi hans,
að þótt sr. Jón hefði verið góður
prestur og tónað sérlega vel, hefði
hann og fleiri metið mest í þessari
afskekktu; læknislausu sveit að
geta leitað ráða hjá honum í veik-
indum. Barna- og unglingafræðsla
fór fram í heimahúsum, þar sem
farkennarar dvöldu tíðum. Síðar
fóra Guðrún og Filippa í hússtjórn-
arskólann Ósk á ísafirði, en Matt-
hea fór til náms í hússtjórnarfræð-
um í Kvennaskólann í Reykjavík.
Guðrún flutti að Stað í Stein-
grímsfirði með foreldrum sínum og
26.3. 1937 giftist hún Bimi Jóns-
syni, sem var sonur Jóns Halldórs-
sonar frá Tröllatungu og Matthildar
Björnsdóttur frá Smáhömram í
Strandasýslu. Bjöm var lengst
skrifstofumaður hjá Electric hf. og
síðar Steypustöðinni Vallá hf. Björn
og Guðrún eignuðust fimm börn,
Jón, flugumferðarstjóra, f. 1937,
Þuríði, húsmóður, f. 1938, Björn,
smið, f. 1944, Gunnar Matthías,
flugvirkja, f. 1954 og Matthildi,
hjúkrunarfræðing, f. 1956.
Systumar þijár, Guðrún, Matt-
hea og Filippa, voru mjög samrýnd-
ar, enda bjuggu Guðrán og Matthea
áram saman með flölskyldum sínum
á Ránargötu 14 í Reykjavík í húsi
sr. Jóns í elskulegu sambýli við fjöl-
skyldu Jónínu Jónsdóttur frá Sönd-
um í Miðfirði og Guðmundar Al-
bertssonar, póstmanns. Þetta var
regluleg stórfjölskylda, afar og
ömmur á öllum hæðum hússins sem
bömin eignuðu sér jafnt, hvort sem
þau vora skyld eða óskyld. Á skóla-
áranum var ekki ónýtt að fá aðstoð
hjá þessari eldri kynslóð, sem hafði
nægan tíma, við tungumál og
stærðfræði eða hjálp við handavinn-
una. Á jólunum var glaðst jafnt
yfír gjöfum annarra sem eigin, full-
orðnir og böm tóku þátt í leikjun-
um, um miðnættið drukku allir í
húsinu saman súkkulaði og alltaf
var mesta fiörið í kjallaranum hjá
Guðrúnu og Bimi. Gestagangur var
ótrálega mikill, iðulega gistu sveit-
ungar og vinir utan af landi í lengri
eða skenlmri tíma eins og tíðkaðist
í þá daga. Mæðumar vora heima-
vinnandi, hlaupið á milli hæða,
borðað þar sem við voram stödd
og eintómt sólskin, leikir og hlátur
í minningunni. Húsaskynni voru
þröng miðað við það sem þekkist í
dag, ísskápar vora ekki til staðar,
kynt með kolum til að byrja með
og bera þurfti þvott úr þvottahúsi
í kjallara upp þijár hæðir á þurrk-
loftið. Ekki höfðu allir bað á þessum
tíma og oft fengu nágrannar að
fara í bað hjá okkur. Allt var guð-
velkomið og samhjálpin mikil. Hús-
næðisskortur var á stríðsáranum
og ég man sérstaklega hvað það
var gaman um það leyti sem Filippa
og Guðrún fluttu suður frá Hólma-
vík og dvöldu samtímis stuttan tíma
með sitt fólk í þriggja herbergja
íbúðinni okkar. Þá var fjör. En þetta
væri ekki gert í dag. Þótt aðeins
einn bíll væri til umráða, var farið
í ferðalög og beijamó og minnis-
stætt er að þar tók fullorðna fólkið
í spil meðan börnin tíndu berin.
Ekkert var sjónvarpið, en mikið var
spilað og oft fjölmennt í fjölskyldu-
félagsvistinni á vetram á Ránargöt-
unni. Guðrán var góður bridsspilari
og man ég að hún fór utan í keppni.
Guðrún var hreinskiptin og lá
ekki á skoðunum sínum, var trygg,
óhemju gjafmild og afar létt í lund.
Alltaf var gott að heimsækja þau
Bjöm, bæði sem nágranna á Aust-
urbrán og síðar á Kópavogsbraut.
Guðrán var mikil matmóðir og iðu-
lega var ég leyst út með matargjöf-
um í heimsóknum, enda bjó engin
til betra slátur, kæfu eða rúllu-
pylsu. Stundum mátti halda að
hungursneyð ríkti í Noregi, þegar
þau Björn vora að senda matar-
glaðning tveimur yngstu bömum
sínum, sem þar búa, Gunnari Matt-
híasi og Matthildi.
Helga systir mín og ég, ásamt
fjölskyldum okkar, þökkum sam-
fylgdina og - svo ég noti eigið orð-
tak Guðránar og systra - við þökk-
um fyrir allt okkur auðsýnt, veitt
og gefið. Bimi, börnum og fjöl-
skyldum þeirra sendum við innileg-
ar samúðarkveðjur.
Þuríður Guðjónsdóttir.
Sama rósin sprettur aldrei aftur
þó önnur fegri lýsi veginn þinn.
Mig langar að minnast elskulegr-
ar tengdamóður minnar, sem lést
laugardaginn 4. nóvember. Það er
einkennileg tilfínning að hún verður
ekki til staðar þegar farið er í heim-
sókn til ömmu og afa, en minning-
in lifír og enginn er eilífur og við
förum öll þessa sömu leið einhvem
tíma. Ég minnist fyrir 22 áram
þegar ég kom fyrst inn' á heimili
þeirra Guðrúnar og Bjöms með
syni þeirra, hvað mér var vel tekið
og fann ég vel hversu velkomin ég
var inn í þeirra fjölskyldu með tvær
ungar dætur mínar frá fyrra hjóna-
bandi. Og aldrei var gert upp á
milli bamabama þeirra og dætra
minna. Og gestrisin var hún Guðrán
og bakaði góðar kökur og bjó til
góðan mat og allir urðu að fara
mettir úr þeirra húsum og gefið
hefur hún mér margar góðar upp-
skriftimar, sem ég á eftir að njóta
góðs af, og margar fallegar gjafir
hefur hún gefið mér og minni fjöl-
skyldu sem við munum varðveita
alla tíð.
Mig langar að minnast þess þeg-
ar við skrappum til Ameríku saman
árið 1976, hún að heimsækja móð-
ursystur sem bjó þar og ég að hitta
son hennar sem var við vinnu þar
vestra, við höfðum hyorag farið til
Ameríku, svo þetta var allt svo
nýtt fyrir okkur báðum og hlógum
við mikið og gerðum að gamni okk-
ar, t.d. minnist ég alltaf þegar ég
tapaði aðeins af henni í flugstöðinni
í New York, en rann svo á hljóðið
í rennistiga einum, þar sem hún var
með nokkrar flöskur af íslenzku
brennivíni sem hún ætlaði að færa
frænda sínum í Ameríku og skullu
þær saman í pokanum og þegar við
skelltum okkur á eina af útsölunum
þar vestra og voram komnar með
nokkra fína kjóla að afgreiðsluborð-
inu og héldum að við væram að
gera rosa kaup, 10 dollara kjólinn,
en hver kjóll kostaði víst 100 doll-
ara svo við urðum hálfskömmustu-
legar og gátum afsakað okkur með
að þykjast vera þýskar og fóram
út með engan kjólinn, en oft eram
við búnar að hlæja að þessu og
minnist ég þessarar ferðar með
gleði. Það var alltaf gaman að
hlusta á Guðránu segja frá, hún
var mjög skýr og vel gefin kona
og var hún mjög fær að spila og
voru þau ófá kvöldin sem skroppið
var til ömmu og afa til að spila,
en ég sat og horfði á þau og hafði
gaman af. Einnig stóð hún fyrir
ófáum veiðiferðum sem öll fjöl-
skyldan hafði mjög gaman af og
hún Guðrún passaði að allir fengju
nóg að borða. Ég gæti talið upp svo
margt, en ég læt hér staðar numið.
Ég vil þakka þér fyrir, elsku
Guðrán mín, fyrir allt sem þú hefuutu
gert fyrir mig og það sem þú hefur
kennt mér og met ég það mikils.
Aldrei kvartaðir þú þó við vissum
að oft varst þú lasin, en svona varst
þú, sagðir bara ef þú varst spurð,
uss ég er ekkert lasin.
Blessuð sé minning þín.
Elsku Bjöm minn, við vottum þér
okkar dýpstu samúð, þú hefur stað-
ið þig eins og hetja á þessum erfiðu
stundum og missirinn er mikill. Guð
blessi þig.
Einnig vil ég þakka Krabba-
meinsfélaginu fyrir góða aðhlynn-
ingu og viðmót.
Þín einlæg tengdadóttir,
Kolbrún.
t
Elskuleg eiginkona min, móðir okkar,
tengdamóðir, amma, langamma og
langalangamma,
JÓRUNN VALDIMARSDÓTTIR,
Egilsbraut 9,
Þorlákshöfn,
verður jarðsungin frá Þorlákskirkju,
Þorlákshöfn, laugardaginn 11. nóvem-
ber kl. 14.00.
Páll Þór&arson,
Sævar Sigursteinsson, Svanhildur Sigurðardóttir,
Jóna G. Sigursteinsdóttir, Gu&mundur H. Magnússon,
Sigursteina M. Jónsdóttir, Guðmundur Kr. Erlendsson,
Erla Jónsdóttir, Haukur G. Jónsson,
Valdimar Örn Jónsson, Unnur Pálsdóttir,
barnabörn, barnabarnabörn
og langalangömmubarn.