Morgunblaðið - 16.11.1995, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 16. NÖVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Lofa
lamba-
kjötið
BANDARÍSKA dagblaðið New York
Times birti í gær grein með yfir-
skriftina „Frozen Lamb From Ice-
land“, þar sem lesendum er bent á
að íslenskt lambakjöt, sem margir
kokkar álíti hið besta í heimi, sé nú
fáanlegt í stórmörkuðum í Banda-
ríkjunum.
í maí hófu stórmarkaðir í New
York sölu á kjötinu, en í síðustu viku
hófu 135 verslanir Shop Rite-versl-
unarkeðjunnar í New York, New
Jersey, Connecticut, Delaware og.
Pennsylvaníu að selja kjötið.
Greinina í New York Times skrif-
ar Suzanne Hamlin, sem sér um
sælkerapistla blaðsins. Hún hrósar
íslenska kjötinu og segir það koma
af fé, sem lifi m.a. á ferskum flalla-
grösum, mosa og beijum. Hún lýsir
reynslu sinni af kjötinu, segir lamba-
læri keypt í verslun í New York
hafa verið frábært, meyrt og
bragðmikið, en kveðst að vísu einnig
hafa lent á kjöti, sem hafi greinilega
þornað upp í frysti.
Alþingi ýtti í febrúar úr vör átaks-
verkefni til að kanna markaðsmögu-
leika á íslensku lambakjöti og kail-
ast verkefnið Áform. Baldvin Jóns-
kon verkefnisstjóri segir að mikill
áfangi hafi náðst þegar Shop Rite-
keðjan hóf sölu á íslensku kjöti í lok
síðustu viku. „Nú hafa tæp tuttugu
tonn af kjöti verið send í þessar
verslanir og við verðum með sér-
staka kynningu á kjötinu í verslun-
unum í desember," segir Baldvin.
Einnig ferskt kjöt
Suzanne Hamlin lýkur greininni
í New York Times á að benda lesend-
um á að einnig sé hægt að fá ferskt
lambakjöt frá Islandi og gefur upp
síma- og bréfsímanúmer Kjötbúrs
Péturs. Pétur Pétursson kaupmaður
sagði í gær að hann hefði fengið
margar fyrirspurnir og nokkrir
hefðu þegar pantað kjöt, sem yrði
sent til þeirra með hraði.
Tölvuvírus olli
nokkrum usla
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Kristján
Úr einum vasa
í annan
HANN var ekki að tvínóna við
hlutina, stöðumælavörðurinn Jök-
ull Guðmundsson þegar hann sá
að bíll Rafveitu Akureyrar var
kominn „á rauða spjaldið“ á gjald-
skyldu bílastæði við Skipagötu.
Sektarmiða var umsvifalaust
stungið undir rúðuþurrkuna,
þannig að innan skamms þarf
Rafveitan að greiða Bílastæða-
sjóði Akureyrar, eða færa fé frá
einu bæjarfyrirtæki í annað.
ÆTLA má að tugir
tölvunotenda hér á
landi hafi orðið fyrir
truflunum eða tjóni
af völdum tölvu-
veiru, sem upprunn-
in er í Ungveijalandi
og er þeirrar náttúru
að valda skemmdum
á ræsigeira tölva,
sem sýktar eru af
veirunni og ræstar
eru 15. nóvember.
Aðra daga ársins
veldur vírusinn eng-
um skaða.
Að sögn Friðriks
Skúlasonar, tölvu-
sérfræðings og höf-
undar alþjóðlega útbreidds vírus-
varnarforrits, er þessi vírus upp-
runninn í Ungveijalandi og lítt
útbreiddur annars staðar en þar
og hér á landi.
Hingað barst hann, að sögn,
með fartölvu opinbers starfs-
manns, sem fór í viðskiptaferð til
Ungveijalands, að sögn Friðriks.
Vírusinn náði um tíma nokkurri
útbreiðslu hér á landi, m.a. í banka-
kerfínu, en flestar stofnanir hafa
gert ráðstafanir til að losa sinn
tækibúnað við þennan ófögnuð.
1% einkatölva sýkt
Friðrik áætlar þó að um það bil
1% einkatölva hér á landi sé sýkt
af þessari veiru, sem er ein nokk-
urra sem þekktar eru. Gegn þeim
þeirra, sem ræstar voru í gær,
réðst vírusinn til atlögu með þeim
afleiðingum að ræsigeiri þeirra
varð óvirkur og hætta skapaðist á
að gögn á hörðum diski töpuðust.
Friðrik segir að í mörgum tilvikum
sé hægt að endurheimta þau gögn
sem vírusinn eyðir.
Fyrirtæki Friðriks Skúlasonar
bárust í gær símhringingar frá
talsverðum íjölda sem lent hafði í
vandræðum með tölvur vegna veir-
unnar. Friðrik lagði áherslu á að
fastir viðskiptavinir sínir hefðu þó
ekki þurft að hafa
áhyggjur af tjóni
vegna þessa. Friðrik
sagði einfalt fyrir þá
tölvueigendur sem
sýna fyrirhyggju að
veija sig gegn hættu
á tjóni vegna þessa
víruss og annarra
slíkra sem eru í um-
ferð.
Morgunblaðið
hafði einnig sam-
band við tölvufyrir-
tækin EJS og Ný-
heija. Hjá Nýheija
sagði Guðmúndur
Öm Jóhannsson í
þjónustudeild, að um
50 manns hefðu haft samband við
fyrirtækið vegna vírussins.
Hjá EJS fengust þær upplýs-
ingar að um það bil 20 aðilar hefðu
hringt inn vegna einkatölva. Um
3.900 krónur kostar þar að gera
við spjöll af völdum veirunnar á
ræsigeira í einkatölvu með hörðum
diski af algengri stærð. Hvorugu
fyrirtækinu var kunnugt um
skemmdir á tölvunetum viðskipta-
vina sinna.
Allt í lagi hjá Alþingi
Haukur Amþórsson, deildar-
stjóri tölvudeildar Alþingis, bar í
samtali við Morgunblaðið til baka
fréttir um að tölvukerfi Alþingis
hefði sýkst af veirunni enda væri
unix-stýrikerfi netsins ónæmt fyrir
þessum vírus. Hins vegar sagði
hann að upp hefði komið bilun í
einni einmenningstölvu í eigu Ai-
þingis. Ekki væri farið að kanna
þá bilun og því væri ekki ljóst
hvort hana mætti rekja til vírussins
eða einhvers annars.
Morgunblaðið hafði óstaðfestar
spurnir af því að gögn á fjórum
tölvum hjá þjónustufyrirtæki í
borginni hefðu spillst í gær vegna
veirunnar og einnig tölvukerfi
fiskverkunarfyrirtækis á Vest-
Ijörðum.
Ekkert samkomulag um stjórnun veiða úr norsk-íslenzka síldarstofninum
Norðmenn gefa
einhliða út millj-
ón tonna kvóta
*
Enn slær í brýnu með Is-
landi og Noregi vegna fisk-
veiða. Olafur Þ. Stephen-
sen fjallar um nýjustu at-
burði í deilunni um norsk-
íslenzku síldina.
NORÐMENN tilkynntu í gær að þeir hefðu
gefið út milljón tonna heildarkvóta fyrir veið-
ar úr norsk-íslenzka síldarstofninum á næsta
ári. Norðmenn segja að fyrst ekki sé nein
svæðisstofnun fyrir hendi, sem stjórni veiðum
úr stofninum, verði þeir að taka á sig ábyrgð-
ina. Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra
segir hins vegar að Norðmenn hafi staðið í
vegi fyrir samkomulagi um svæðisstofnun
og að ákvörðun þeirra sé óskiljanlegur dóna-
skapur og ögrun.
Aðildarriki Norðaustur-Atlantshafsfisk-
veiðinefndarinnar (NEAFC) sitja nú á fundi
í London og ræða meðal annars síldveiðar í
Síldarsmugunni.
Viðræður milli landanna fjögurra, íslands,
Noregs, Rússlands og Færeyja, sem telja sig
eiga tilkall samkvæmt hefð til veiða úr síldar-
stofninum, hafa farið fram undanfarna mán-
uði, með það að markmiði að ná samkomu-
lagi um sameiginlega stjórn veiða úr síldar-
stofninum. Þorsteinn Pálsson upplýsti í síð-
ustu viku að fram hefði komið af hálfu nor-
skra stjómvalda að við skiptingu heildaraf-
lans milli landanna fjögurra skyldi einvörð-
ungu tekið tillit til dreifingar síldarinnar á
allra síðustu árum, en þá hefur hún einkum
haldið sig í norskri lögsögu. Norðmenn hafa
veitt 88% alls afla úr stofninum síðastliðin
níu ár.
Ekki samkomulag
á óformlegum fundum
í gær hófst fundur Norðaustur-Atlants-
hafsfiskveiðinefndarinnar (NEAFC) í Lond-
on. Embættismenn frá löndunum fjórum áttu
með sér óformlega fundi í London í fyrradag,
í því skyni að reyna að móta sameiginlega
afstöðu fyrir NEAFC-fundinn hvað varðaði
stjórn veiða í Síldarsmugunni svokölluðu, en
Evrópusambandið krefst þess að fá þar aðild
að veiðistjómun og hlut í aflanum.
Að sögn Þorsteins Pálssonar kom lítið út
úr þessum fundum. í gær lýsti svo Jan Henry
T. Olsen, sjávarútvegsráðherra Noregs, því
yfir í norskum fjölmiðlum að Norðmenn hefðu
einhliða sett milljón tonna heildarkvóta á veið-
ar úr síidarstofninum. Ráðherrann sagði að
þar sem engin svæðisstofnun væri enn til, sem
bæri ábyrgð á stjóm síldveiða, yrðu Norðmenn
að axla þá ábyrgð að gefa út kvóta. Olsen
sagði að með þessari ákvörðun Norðmanna
hefði NEAFC fengið gmnn til að byggja á
ákvörðun sína um kvóta í Síldarsmugunni.
Samráð við Rússa
Sérfræðingar hafa lagt til að kvótinn verði
á bilinu 800.000 til 1.000.000 tonn og sagði
Olsen að efri mörkin hefðu verið valin. Norsk
stjórnvöld teldu að það veitti meira svigrúm
í umræðum um stjórn á síldarstofninum.
Talið er að Norðmenn hafi haft samráð við
rússnesk stjórnvöld um útgáfu kvótans. Á
þessu ári nemur kvótinn, sem Norðmenn
gáfu út, 650.000 tonnum og þar af fá Rúss-
ar 100.000. ísland og Færeyjar tóku sér hins
vegar einhliða 250.000 tonna kvóta til viðbót-
ar eftir að viðræður um kvótaskiptingu fóru
út um þúfur síðastliðið vor.
Dónaskapur og ögrun
„Það var ekki við því að búast að NEAFC-
fundurinn í London leysti síldarmálið. Það lá
hins vegar ljóst fyrir að síldin yrði rædd þar
og þetta er auðvitað alveg óskiljanlegur dóna-
skapur og yfirgengileg ögrun að koma með
yfirlýsingu af þessu tagi ofan í þennan fund,“
sagði Þorsteinn Pálsson í samtali við Morgun-
blaðið.
Hann sagði aftur á móti ljóst að heildark-
vótinn, sem leyft yrði að veiða, yrði að vera
innan þeirra marka að hámarksafrakstur
næðist af stofninum til lengri tíma og um
það gerðu íslendingar engan ágreining. „Hins
vegar taka Norðmenn ekki einhliða ákvarðan-
ir af þessu tagi,“ sagði Þorsteihn.
„Við höfum lagt áherzlu á að strandríkin
hefðu forgöngu um að mynda svæðisstofn-
un, en Norðmenn hafa dregið lappirnar í
því. Mér finnst að ummæli norska sjávarút-
vegsráðherrans bendi til þess að Norðmenn
vilji ekki stjórna veiðum úr stofninum. Þeir
báru, eins og kunnugt er, alla ábyrgð á að
stofninn hrundi á sínum tíma. Það er að
minnsta kosti nærtækt að draga þá ályktun
af þessum ummælum og aðgerðum að þeir
stefni að stjórnlausum veiðum aftur og taki
þá áhættu að stofninn hrynji," sagði Þor-
steinn.
Útilokar ekki
viðræður við ESB
Hann sagðist ekki útiloka að ísland og
Færeyjar semdu að nýju sín á milli um kvóta.
„Ég vil ekki útiloka að við getum rætt við
aðrar þjóðir, þar á meðal Evrópusambandið,
ef þar er að finna meiri ábyrgð gagnvart
veiðum úr þessum stofni og meiri skilning á
því að menn verði að ná samkomulagi um
stjórnun, en Norðmenn virðast ekki hafa
neinn skilning á því,“ sagði Þorsteinn Páls-
son.